Από τη Γιώτα Δημητριάδη 

«Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας», έλεγε ο Κάρολος Κουν. Το θέατρο δεν είναι για τον άνθρωπο μόνο ένα είδος ψυχαγωγίας.

Είναι μια μορφή έκφρασης, αλλά και μια μορφή ψυχοθεραπείας. Ένα ταξίδι που μας οδηγεί στα βάθη του εαυτού μας, των ανθρώπων γύρω μας, στην κατανόηση του κόσμου, της ζωής.

Το θέατρο είναι λύτρωση και παυσίπονο. Σήμερα η ανάγκη μας για όλα τα παραπάνω είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Γι' αυτό και τα θέατρα πρέπει να ανοίξουν.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας (10 Οκτωβρίου) δημιουργήθηκε το 1994, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τα ψυχικά νοσήματα. Την πρωτοβουλία πήραν η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ψυχικής Υγείας και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, κάθε 40 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος στον κόσμο χάνει τη ζωή του, διαπράττοντας αυτοκτονία. Αυτό αντιστοιχεί σε 800 χιλιάδες ανθρώπους τον χρόνο. Αν συνυπολογίσουμε και τις απόπειρες αυτοκτονίας που δεν έχουν μοιραία κατάληξη, τότε καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλο είναι το ψυχικό τραύμα, ή άλλες ψυχικές και νοητικές διαταραχές που οδηγούν σε σκέψεις αυτοκτονίας.

Μ' αφορμή αυτή την ημέρα, θυμόμαστε μερικούς από του πιο ακραίους θεατρικούς ήρωες, που ελπίζουμε να «συναντήσουμε» σύντομα στις θεατρικές σκηνές.

Η «Κατερίνα» και η διπολική διαταραχή

Η παράσταση του Γιώργου Νανούρη με τη Λένα Παπαληγούρα επιστρέφει τον Οκτώβριο στην Αθήνα για λίγες παραστάσεις στο θέατρο Βεάκη. Η παράσταση κατάφερε να δημιουργήσει τον δικό της θρύλο και, από ένα αναλόγιο για το έργο του Αύγουστου Κορτώ «Το βιβλίο της Κατερίνας», η αυτοβιογραφική αυτή ιστορία ανέβηκε σε πολλές σκηνές τόσο στην Αθήνα όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα, και αγαπήθηκε πολύ από το κοινό.

Πρόκειται για την αληθινή ιστορία της διπολικής μητέρας του συγγραφέα. Η Κατερίνα έχει μόλις αυτοκτονήσει και αρχίζει να αφηγείται την καταραμένη ζωή της. Φάρμακα, χάπια, σύζυγος και γιος, αγάπη και μίσος, ομοφυλοφιλία, αυτοσαρκασμός, χιούμορ ανακατεμένο με πόνο, στοργή μέσα από στριγκλιές, και απόπειρες αυτοκτονίας αποτελούν την χαοτική πραγματικότητα της ηρωίδας που παλεύει με τη διπολική διαταραχή και γραπώνεται από όποιον μπορεί, με αποτέλεσμα να παρασύρει μια ολόκληρη οικογένεια στη δίνη της αρρώστιας της.

«Γυάλινος κόσμος»: Μητέρα καταστροφή

Παραμένουμε στο δίδυμο Νανούρης- Παπαληγούρα, καθώς οι δύο τους αναμένεται να παρουσιάσουν στο Εθνικό Θέατρο το αριστούργημα του Τεννεσί Ουίλιαμς «Γυάλινος κόσμος». Στη σκηνή θα δούμε και τους:  Όλια Λαζαρίδου, Κωνσταντίνο Μπιμπή, και Αναστάσιο Ροϊλό.

Οι ήρωες του Ουίλιαμς δεν φλερτάρουν απλώς με τα άκρα αλλά είναι ένα βήμα πριν τον γκρεμό. Σε πολλά έργα του, τη λύση δίνει ο ψυχιατρικός εγκλεισμός. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι ήρωες παραμένουν εγκλωβισμένοι στα προσωπικά τους αδιέξοδα. Το έργο γράφτηκε το 1944 και παρουσιάστηκε την ίδια χρονιά στο θέατρο Civic στο Σικάγο.  Αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη θεατρική επιτυχία του Ουίλιαμς.

Ο Αμερικανός συγγραφέας σε πολλά από τα έργα του ενσωματώνει στοιχεία της δικής του προσωπικής ζωής κι εκείνης των παιδικών του χρόνων με την οικογένειά του. Ο «Γυάλινος κόσμος» θεωρείται το πιο αυτοβιογραφικό του.

Η Αμάντα Γουίνγκφιλντ, η μητέρα του Τομ Γουίνγκφιλντ γίνεται ο απόλυτος τύραννος του γιου της, καθώς τον καταπιέζει εκβιάζοντάς τον συναισθηματικά για την αναπηρία της αδερφής του Λώρα Γουίνγκφιλντ.

Πρόκειται για μια  ελεγκτική μητέρα που επιβάλλει πολύ συγκεκριμένες προσδοκίες για το τι  άνθρωπος πρέπει να είναι το παιδί και για το τι πρέπει (ή δεν πρέπει) να καταφέρει, να σκέφτεται ή να αισθάνεται. Συχνά, η ελεγκτική μητέρα υπερασπίζεται την έλλειψη ευελιξίας της, προβάλλοντάς την ως σημάδι βεβαιότητας και καθοδήγησης. Ο έλεγχος οδηγεί σε μεγάλη συναισθηματική ή και κοινωνική καταπίεση. Σε περίπτωση αντίδρασης απειλείται η σχέση με τη μητέρα

Δεν χρειάζεται να ξέρει κανείς απέξω τον Φρόιντ για να καταλάβει τις συνέπειες αυτής της συμπεριφοράς.

«Γίδα ή ποια είναι η Σύλβια»: Κτηνοβασία που σοκάρει

Το έργο του Άλμπι ευτύχησε σε ένα εξαιρετικό ανέβασμα από τον Νικορέστη Χανιωτάκη και με ένα δυνατό καρέ ηθοποιών (Νίκος Κουρής, Λουκία Μιχαλοπούλου,  Γιάννης Δρακόπουλος και Μιχαήλ Ταμπακάκης), με τον πρώτο να μας χαρίζει μια από τις καλύτερες ερμηνείες του τα τελευταία χρόνια.

Από την αρχαία ελληνική μυθολογία μέχρι και την περίφημη κινηματογραφική πραγματεία του Γούντι Άλεν πάνω στη σεξουαλική πράξη, με τίτλο Everything you always wanted to know about sex* (but were afraid to ask*), η σύζευξη ανθρώπου και ζώου διαδραματίζει κάτι παραπάνω από απλό ψυχαγωγικό ρόλο.

Επί δεκαετίες, η επιστημονική μελέτη των σεξουαλικών σχέσεων του ανθρώπου με (άλλα) ζώα υπήρξε επικεντρωμένη κατά κύριο λόγο στη θεώρηση της κτηνοβασίας ως αποκλίνοντος υποκατάστατου της διανθρώπινης σεξουαλικής σχέσης.

H τρέχουσα εκδοχή του επαγγελματικού εγχειριδίου της Αμερικανικής Ψυχολογικής Ένωσης (DSM-IV), καταγράφει την κτηνοβασία ως διαταραχή.

Φαντάζεστε, λοιπόν, τι συμβαίνει όταν ο Νίκος Κουρής ομολογεί στη σύζυγό του, Λουκία Μιχαλοπούλου, τον έρωτά του για μια....κατσίκα!

«Τζόρνταν»: Σκοτώνεις για την αγάπη;

Η συγκλονιστική αληθινή ιστορία της Σίρλεϋ Τζόουνς, που κατηγορείται για τη δολοφονία του παιδιού της, πρωτοπαίχτηκε στο θέατρο Lilian Baylis του Λονδίνου τον Απρίλιο του 1992.

Ο «Τζόρνταν» είναι μια μαρτυρία, βασισμένη στην αληθινή ιστορία της κρατούμενης στη φυλακή, παιδοκτόνου και αποτυχημένης αυτόχειρα, Σίρλεϋ Τζόουνς. Η Τζόουνς αποκάλυψε την ιστορία της στη συγγραφέα Άννα Ρέϋνολντς, όταν οι δυο τους ήταν συγκρατούμενες (σημ.: η Ρέϋνολντς είχε καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη, για φόνο με σφυρί, της κοιμισμένης μητέρας της). Το γεγονός της δολοφονίας ενός βρέφους από τη μητέρα του, που συντάραξε -ως αστυνομικό, δικαστικό και κοινωνιολογικό ρεπορτάζ- την κοινή γνώμη της Μ. Βρετανίας, κατά τη δεκαετία του ’80, μετουσιώθηκε σ’ έναν σπαρακτικό θεατρικό μονόλογο, που γρήγορα εντάχθηκε στα «έργα -στοιχήματα» για τις γυναίκες ηθοποιούς όλου του κόσμου.

Η παράσταση θα παρουσιαστεί στη Θεσσαλονίκη, στο Θέατρο Αυλαία, με τη Μαρία Κορινθίου να υποδύεται την τραγική ηρωίδα Σίρλεϋ Τζόουνς, υπό τη σκηνοθετική «μπαγκέτα» του Γιάννη Αϊβάζη. ( 15-16-17-18 Οκτωβρίου) και στη συνέχεια από 21 Οκτωβρίου  θα παρουσιάζεται στο ALHAMBRA ART THEATRE.

«Δείπνο Ηλιθίων»: Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Μια από τις καλύτερες κωμωδίες των τελευταίων ετών συνεχίζεται για 5η χρονιά στο Θέατρο Κάππα. Ο Σπύρος Παπαδόπουλος σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί μαζί με τον Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη σε μια κωμωδία που άνετα ξαναβλέπαμε.

Ο  Πιερ Μπροσάν (Πυγμαλίων Δαδακαρίδης), πλούσιος μεγαλοεκδότης στο Παρίσι, που οργανώνει κάθε εβδομάδα με τους πλούσιους φίλους του ένα… ιδιότυπο δείπνο: Καθένας βρίσκει έναν «ηλίθιο», τον καλεί στο δείπνο, τρώνε, πίνουν, διασκεδάζουν, γελούν εις βάρος των ανυποψίαστων καλεσμένων τους και στο τέλος, αυτός που έχει φέρει τον πιο τέλειο «ηλίθιο», στέφεται νικητής

Ο Φρανσουά Πινιόν (Σπύρος Παπαδόπουλος), ένας αθώος, αφελής, καλοπροαίρετος άνθρωπος είναι το θύμα του γι' αυτή την εβδομάδα.

Ο ήρωας πάσχει από μια μορφή ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής (OCD), μία ψυχική πάθηση που χαρακτηρίζεται από παράλογες σκέψεις, ιδέες, εικόνες (εμμονές – ιδεοληψίες ή ψυχαναγκασμούς), και οδηγεί τους πάσχοντες σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές (καταναγκασμούς). Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο ήρωας έχει εμμονή με τις μινιατούρες που φτιάχνει από οδοντογλυφίδες!

«Άμλετ»: To be or not to be 

Είναι ίσως, ο πιο γνωστός θεατρικός ήρωας. Ο Άμλετ για πολλούς αποτελεί τη σκιά του Οιδίποδα, της λογοτεχνικής μορφής που συνδέθηκε όσο καμία άλλη με τη  φροϋδική ψυχανάλυση.

Ο Άμλετ, σίγουρα δεν είναι καλά, βλέπει φαντάσματα, για κάποιους θα μπορούσε να έχει και ένα είδος σχιζοφρένειας.

Από τους 4.000 στίχους του έργου του Σαίξπηρ, ο Άμλετ μόνος του εκφωνεί τους 1.500! Βρίσκεται επί σκηνής, στα 2/3 της παράστασης και για 30 λεπτά μονολογεί!

 Ο Άμλετ, σύμφωνα με τον κ. Γιωσαφάτ, είναι αμφισεξουαλικός και θηλυκός, γιατί έχει ανεπαρκές πατρικό πρότυπο. Μισεί τον πατέρα του, γιατί του κλέβει τη μητέρα. Διχάζεται ανάμεσα στον καλό πατέρα (φάντασμα) και τον κακό πατέρα (Κλαύδιο), και την καλή μητέρα (την οποία αποζητά στην Οφιλία) και την κακή μητέρα (Γερτρούδη).

«Έχω δει πολλούς Άμλετ στο ιατρείο. Τα προβλήματα είναι τα ίδια. Απλά δεν τα περιγράφουν οι ασθενείς με τον μεγαλοφυή τρόπο που το κάνει ο Σαίξπηρ», έχει δηλώσει ο ψυχοθεραπευτής.

Η παράσταση που ανέβασε πέρσι η Κατερίνα Ευαγγελάτου στο ιστορικό Αμφιθέατρο και αναμένεται να συνεχιστεί ευτύχισε να έχει στον ρόλο του Άμλετ τον σπουδαίο Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο, αλλά και έναν στο σύνολό του εξαιρετικό θίασο.

 

Διαβάστε επίσης:

Λένα Παπαληγούρα: «Όλοι Οι Ηθοποιοί Γνωρίζουμε Τι Έχουμε Καταφέρει Σε Μια Παράσταση, Δεν Χρειαζόμαστε Τις Κριτικές»

 

Γιώργο Νανούρη, Γιατί Γκρέμισες Το Θέατρο Αποθήκη;

 

Ο Γεράσιμος Και Ο Νικορέστης Δεν Πήραν Ούτε Ένα Ευρώ Επιχορήγηση (Συνέντευξη) 

 

Η Λουκία Μιχαλοπούλου Έγινε Ηθοποιός, Γιατί Ονειρευόταν Να Παίξει Στην Επίδαυρο (Συνέντευξη) 

Είδα Το «Γίδα Ή Ποια Είναι Η Σύλβια;», Σε Σκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη 

 

Από τη Γιώτα Δημητριάδη

Παγκόσμια ημέρα του θεάτρου σήμερα (27/3) κι ετοιμάσαμε ένα αφιέρωμα με τις παραστάσεις των αθηναϊκών σκηνών, όπου η σκηνική χημεία των ηθοποιών είναι τόσο δυνατή, ώστε το σκηνικό αποτέλεσμα να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή.

Ας μην ξεχνάμε ότι το θέατρο είναι, πάνω απ’ όλα, επικοινωνία κι ο καλύτερος πρωταγωνιστής, αν παίζει μόνος του, είναι σαν τον κούκο... δεν καταφέρνει ποτέ να φέρει την άνοιξη...

 

«Η Αρχή του Αρχιμήδη», στο Skrow

Ο Βασίλης Μαυρογεωργίου έστησε μια εμπνευσμένη παράσταση του έργου του Josep M. Miro, το οποίο ανεβαίνει, για δεύτερη φορά στη χώρα μας, στη σκηνή του Skrow, σε μετάφραση της  Μαρίας Χατζηεμανουήλ.

Ο Μιχάλης Συριόπουλος (βραβείο Χορν 2019), η Μαρία Φιλίνη, ο Γιάννης Σοφολόγης και ο Σεραφείμ Ράδης είναι η εξαιρετική τετράδα, η οποία καταφέρνει να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού, ενώ ο καθένας ξεχωριστά αποδίδει, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τον χαρακτήρα του.  

«Η Φαλακρή Τραγουδίστρια», στη Β’ σκηνή του Κεφαλληνίας

Το κλασικό, πλέον, αριστούργημα του Ιονέσκο ανεβαίνει πολύ συχνά στη χώρα μας. Η σκηνοθεσία της Μαρίας Ξανθοπουλίδου αναδεικνύει, με τον καλύτερο τρόπο, την παθητικότητα των σχέσεων, την κοινωνική υποκρισία, προβληματίζει το κοινό ενώ παράλληλα το κάνει να ξεσπά σε αδιάκοπα γέλια.

Το καστ της παράστασης είναι εξαιρετικό. Αλέξανδρος Μυλωνάς, Φαίη Ξυλά, Ευγενία Αποστόλου, Σωκράτης Πατσίκας, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος και  Σοφιάννα Θεοφάνους δένουν απόλυτα ως σύνολο, αλλά έχουν κι εξαιρετικές σκηνές ως ντουέτα. Μια παράσταση που μυρίζει θέατρο υπενθυμίζοντάς μας πόσο σημαντική είναι η ομαδική συμπόρευση.

«Άνθρωποι και ποντίκια», στο  Cartel

Ο Βασίλης Μπισπίκης κατάφερε να κάνει το απομακρυσμένο Cartel «talk of the town» ανεβάζοντας το έργο του  Τζον Στάινμπεκ μ’ έναν υποδειγματικά ρεαλιστικό τρόπο. Για μένα, ίσως, η καλύτερη παράσταση της σεζόν.

Η ηθοποιοί του: Δημήτρης Δρόσος, Νικολέτα Κοτσαηλίδου, Στέλιος Τυριακίδης, Μάνος Καζαμίας, Γιώργος Σιδέρης, Γιανμάζ Ερντάλ, Θάνος Περιστέρης, Αγγέλα Πατσέλη, αλλά κι ο ίδιος σε πείθουν απόλυτα για όλα όσα διαδραματίζονται επί σκηνής.

Είναι σαν πράγματι να ζουν χρόνια αυτοί οι άνθρωποι στις εργατικές κατοικίες και να έχουν διαμορφώσει αληθινές σχέσεις.

«Γίδα ή ποια είναι η Σύλβια»,στο Θησείον

Ο Νικορέστης Χανιωτάκης σκηνοθετεί το αριστούργημα του Έντουαρντ Αλμπι κι η καταπληκτική ομάδα των ηθοποιών του (Κουρής, Μιχαλοπούλου, Δρακόπουλος, Ταμπακάκης) καταφέρνει να το απογειώσει.

Ο Νίκος Κουρής παίζει, για δεύτερη φορά μετά το αξέχαστο «Σχολείο Γυναικών» σε σκηνοθεσία του Λευτέρη Βογιατζή, μαζί με τη Λουκία Μιχαλοπούλου. Αυτή τη φορά, ως ζευγάρι, έχουν μοναδική χημεία. Νομίζω ότι στο μέλλον πρέπει να τους ξαναδούμε μαζί.

 

«Ζωή Μετά Χαμηλών Πτήσεων», στο Αποθήκη

Ο Δημήτρης Αγοράς ανεβάζει τους αγαπημένους ήρωες του Αρκά στη σκηνή του θεάτρου Αποθήκη (για 3η σεζόν μετά την επιτυχία που γνώρισε η παραγωγή στο Vault και στο θέατρο Σημείο) στήνοντας μία ευφρόσυνη παράσταση βασισμένη σε τέσσερα διάσημα κόμικ - βιβλία του: «Ζωή Μετά», «Ισοβίτης», «Χαμηλές Πτήσεις», «Καστράτο» και «Μαλλί με Μαλλί»[1] και το μόνο σίγουρο είναι ότι επιτυγχάνει το αυθόρμητο γέλιο της πλατείας.

Η ομάδα των ηθοποιών: Αλέξης Βιδαλάκης, Χριστίνα Δενδρινού,  Στέφανος Κοσμίδης,  Μαρία Μπαλούτσου,  Δημήτρης Κουτρουβιδέας, Τσιτομενέα Χαρά κι ο ίδιος ο σκηνοθέτης λειτουργούν εξαιρετικά, ως σύνολο κι είναι απολαυστικοί!

Ο «Θάνατο Του Ιβάν Ιλιτς», στο Αλκμήνη

Με λίγα μέσα, μόνο μια καρέκλα, βλέπουμε στο καλαίσθητο σκηνικό του Νίκου Κασαπάκη (ο ίδιος επιμελείται και τα κουστούμια της παράστασης) να ανεβαίνει μια παράσταση, επηρεασμένη από το «φτωχό» θέατρο Γιέρζι Γκροτόφσκι, αναδεικνύοντας τις αρετές του. Ο λόγος για το διήγημα του Λέοντος Τολστόι, που σκηνοθετεί η Κωνσταντίνα Νικολαΐδη στο θέατρο Αλκμήνη.

Τίποτα, όμως, δεν θα ήταν το ίδιο σ’ αυτή την παράσταση, χωρίς αυτούς του δύο, σπάνιας σκηνικής ευφυΐας ηθοποιούς τον Γιώργο Γαλίτη και τον Θανάση Κουρλαμπά. Το δυνατό ντουέτο, με τα εκφραστικά του μέσα σε εγρήγορση, καταφέρνει να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών.

 Από το δυναμικό ξεκίνημα, όταν σαν σίφουνες εισέβαλαν στη σκηνή μέχρι το συγκινητικό φινάλε, οι δύο τους ερμήνευσαν όλους τους ρόλους, με εντυπωσιακές εναλλαγές καταφέρνοντας να μας κάνουν να δούμε ακόμα κι ανύπαρκτα σκηνικά αντικείμενα, όπως τσιμπιδάκια, βεντάλιες, φλυτζάνια, φέρετρα κ.α. Οι ηθοποιοί λειτουργούν, πολλές φορές, σαν ένα σώμα κι εντυπωσιάζουν!

 

 

«Μύρτος» , Θέατρο του Νέου Κόσμου

Στο δώμα του Νέου Κόσμου η αγαπημένη ομάδα 4FRONTAL αποδεικνύει για μια ακόμα φορά, ότι ήρθε για να μείνει. Θυμάμαι, πριν εφτά χρόνια, όταν τους ανακάλυψα στην ίδια σκηνή με το «Σσς… κάποιος έρχεται» .

Εκτοτε, δεν έχω χάσει καμία παράστασή τους. Τα μέλη της ομάδας εναλλάσονται κάποιες φορές, αλλά πάντα στη σκηνή εντυπωσιάζουν με την επικοινωνία, την εγρήγορσή τους και τις εναλλαγές του κωμικού με το δραματικό. Πολύ συχνά εμπνέονται από τη λογοτεχνία και παρουσιάζουν στη αγαπημένα μυθιστορήματα. Το έργο του Μάτεσι στην προκειμένη περίπτωση, τους έδωσε το βήμα ώστε να δημιουργήσουν μια εξαιρετική παράσταση. Προσωπικά, νομίζω ότι μαζί με την «Οικογένεια Μπες Βγες» είναι ό,τι καλύτερο έχουν παρουσιάσει.

Η Χρηστίνα Γαρμπή, ο Σταύρος Γιαννουλάδης, η Ευαγγελία Καρακατσάνη, ο Γιώργος Κισσανδράκης και ο Χάρης Κρεμμύδας εντυπωσιάζουν με την ευκολία που ενσαρκώνουν τόσο αντίθετους χαρακτήρες. Τη εμπνευσμένη σκηνοθεσία υπογράφει ο Θανάσης Ζερίτης.

Από τη Γιώτα Δημητριάδη

«Αυτό το συναίσθημα είναι έξω απ’ αυτόν τον κόσμο. Γιατί να μην έχω το δικαίωμα να το ζήσω, επειδή δεν μπορεί κανείς να το αναγνωρίσει;».     

Ο Εντουαρντ Αλμπι, έφυγε από τη ζωή πριν τρία χρόνια, στα 88 του χρόνια. Θεωρείται από πολλούς ο διάδοχος του Τενεσί Ουίλιαμς και του Ευγένιου Ο'Νιλ, ο συγγραφέας που έφτανε στα μύχια της ψυχής της αμερικανικής οικογένειας για να την εκθέσει. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 ήταν εκείνος, που έβαλε σε νέο πλαίσιο το  μεταπολεμικό αμερικανικό θέατρο.

Ακόμα κι όσοι δεν γνωρίζουν τον σπουδαίο συγγραφέα, σίγουρα ξέρουν το κλασικό, πλέον, αριστούργημά του «Ποιος Φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» (1963), την ναυαρχίδα των τριάντα έργων του.  Έργο, το οποίο ανεβαίνει, πολύ συχνά, στη χώρα μας κι είναι γνωστό στο ευρύ κοινό από την ομώνυμη ταινία του 1966, σε σκηνοθεσία Μάικ Νίκολς με τους Ελίζαμπεθ Τέιλορ και Ρίτσαρντ Μπάρτον. Το 2008, μάλιστα,  το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου κατέταξε την ταινία στην 67η θέση στη λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.

Αντίθετα μ’ αυτό του το έργο η «Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια;» , έργο που γράφτηκε πολύ αργότερα το 2000, έχει παρουσιαστεί ελάχιστες φορές στην Ελλάδα, ενώ στην Κύπρο παρουσιάζεται για πρώτη φορά από τις 8 Φεβρουαρίου στο Θέατρο «Διόνυσος» σε σκηνοθεσία Μάριου Μεττή.

Ο λόγος είναι πασιφανής: τι έχει να πει μια ιστορία μ’ έναν πετυχημένο αρχιτέκτονα, ο οποίος κατά τη διάρκεια ενός ευτυχισμένου γάμου, 23 χρόνια παντρεμένος και μ’ ένα παιδί στην εφηβεία, ερωτεύεται ξαφνικά και κεραυνοβόλα μια γίδα;

Και, φυσικά, αυτό το πολύ πρώτο επίπεδο του έργου είναι σίγουρα μια μεγάλη δυσκολία κι ένα φρενάρισμα στην απόφαση οποιουδήποτε να το ανεβάσει. Γιατί σε μια πρώτη ανάγνωση το έργο  πραγματεύεται ένα πολύ αντισυμβατικό και «προκλητικό» θέμα, κάτι που φαινομενικά δοκιμάζει τις ηθικές αντοχές του κοινού.

 Ο Νικορέστης Χανιωτάκης, όμως,  κι η καταπληκτική ομάδα των ηθοποιών του κατάφεραν να το απογειώσουν, αποδομώντας το κείμενο  και  φανερώνοντας τους απίστευτους συμβολισμούς και τις αλληγορίες του μ’ έναν τρόπο που απέχει από κάθε είδους διδακτισμό.

Ο νεαρός σκηνοθέτης, έχοντας γοητευτεί από το έργο του Άλμπι από την εποχή που ήταν σπουδαστής στο Θέατρο Τέχνης, όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, αναλαμβάνει και την καλοδουλεμένη μετάφραση του έργου.

Παρουσιάζει την ιστορία μέσα σ’ ένα γυάλινο δωμάτιο – κουτί – κλουβί – στούντιο, όπως απαιτούν κι οι σκηνοθετικές οδηγίες του ίδιου του συγγραφέα, που σχεδίασε η Αρετή Μουστάκα. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στο κοινό να εστιάσει ακόμα καλύτερα στις δράσεις αλλά και τις σχέσεις, που εξελίσσονται στη γνωστή μας μακρόστενη σκηνή του θεάτρου Θησείον.

Ειδικά, οι πρώτες σειρές, βιώνουν σε απόσταση αναπνοής τα τεκταινόμενα με βάζα να εκτοξεύονται  στην πλεξιγκλάς κατασκευή σε απόσταση αναπνοής από τη θέση τους.

Το σκηνικό είναι βασικός συντελεστής της παράστασης, μέσα σ’ αυτό θα βρούμε τον Μάρτιν του Νίκου Κουρή με την είσοδό μας στο χώρο. Ο ήρωας είναι ο μόνος που δεν βγαίνει ποτέ από εκεί, έτσι το αίσθημα του εγκλεισμού, δημιουργεί μια θεατρική συνθήκη που επιτρέπει την ενσυναίσθηση του κοινού. Το πρόβλημα του ήρωα είναι τόσο μεγάλο και σημαντικό, ώστε δεν μπορεί λεπτό να αποδράσει από αυτό. Αντίθετα η σύζυγός του (Λουκία Μιχαλοπούλου), ο γιος του (Μιχαήλ Ταμπακάκης) κι ο φίλος του (Γιάννης Δρακόπουλος) μπαίνουν και βγαίνουν από τον κόσμο του φέρνοντας και κάτι διαφορετικό μέχρι την κάθαρση του φινάλε.

Το έργο έχει τον υπότιτλο «σημειώσεις για τον ορισμό της τραγωδίας», γεγονός που δείχνει την άμεση σχέση του με το αρχαίο δράμα, καθώς το κοινό αφού δοκιμάσει ένα τόσο ευρύ φάσμα συναισθημάτων – ελέου και φόβου – βιώνει την κάθαρση μ’ ένα πτώμα επί σκηνής, το οποίο σέρνεται από τα χέρια του δράστη. Γνωστό σκηνικό σε πολλές τραγωδίες, κυρίως, του Ευριπίδη.

Μεγάλη επιτυχία της σκηνοθεσίας οι εναλλαγές από το δραματικό στο κωμικό στοιχείο κι οι σωστές δόσεις ρεαλιστικού, πρωτοποριακού και σουρεαλιστικού ανεβάσματος.

Ο ίδιος ο Άλμπι δήλωνε: «Λέω στους φοιτητές μου: «Αν θέλεις να μάθεις κάτι για τη δομή ενός θεατρικού έργου, άκου τα πρελούδια και τις φούγκες του Μπαχ». Ανακάλυψα την κλασική μουσική στα οκτώ μου και νομίζω ότι έμαθα από τη δομή της μουσικής τη φύση της δομής ενός δράματος. Συχνά θεωρώ τον εαυτό μου συνθέτη». Σ’ αυτή την παράσταση, λοιπόν, έχουμε εξαιρετικούς συντελεστές για την εκτέλεση μιας σπουδαίας παρτιτούρας.

Ο Νίκος Κουρής , σε μια από τις καλύτερες ερμηνείες του τα τελευταία χρόνια, έχει χτίσει έναν χαρακτήρα απόλυτα πειστικό και τραγικό μέσα στα αδιέξοδά του. Η σκληρότητα κι η τρυφερότητα του ήρωα φλερτάρουν με τη χυδαιότητα και τη βαθιά απελπισία.

Ενώ, παράλληλα, η μπλαζέ του περσόνα με χάρισμα στην ειρωνεία, αναδεικνύει εύστοχα το ιδιαίτερο, εγκεφαλικό χιούμορ του έργου.

Η Λουκία Μιχαλοπούλου είναι σπουδαία στον ρόλο της Στέβης. Όλη της η ερμηνεία, θα μπορούσαμε να πούμε ότι, συνοψίζεται στη στιχομυθία με τον άνδρα της: «Γιατί δεν βάζεις τα κλάματα;», τη ρωτάει. «Γιατί  είναι πολύ σοβαρό για να κλάψω». Η Μιχαλοπούλου καταφέρνει να δώσει στη σύζυγο του Μάρτιν, όλες τις λεπτές αποχρώσεις των συναισθημάτων μέσα σε μια συνύπαρξη θυμού, αγάπης, πόνου, απογοήτευσης, δυναμισμού και ευαλωτότητας. Εξαιρετική και σπουδαία επαγγελματίας, αν σκεφτεί κανείς ότι κλήθηκε να ερμηνεύσει τον ρόλο μετά από αντικατάσταση μόλις ένα μήνα πριν την πρεμιέρα.

Η ηθοποιός, πριν την είσοδο της στο πλέξιγκλας, ρωτάει επίμονα: «Τι ώρα έρχονται;» και κρατά τα πλαστικά άνθη με τα οποία στη συνέχεια θα γεμίσει τον χώρο για «να φωτίσει το φόντο», όπως θα πει στον Μάρτιν.

Εδώ, αναδεικνύεται μοναδικά κι η τραγική ειρωνεία του έργου, η σύζυγος θέλει να φωτίσει τον σύζυγο με ψεύτικα λουλούδια, όπως ακριβώς είναι κι η σχέση τους, που στηρίζεται σε σαθρές βάσεις.

Παράλληλα, επιλέγει  (Ranunkulus) νεραγκούλες, ένα φυτό που ονομάζεται και βατράχι, διότι απαιτεί υγρά εδάφη για την ανάπτυξή του και που έχει για «εχθρό» του τα σαλιγκάρια, γιατί  στις αρχές της άνοιξης κι όταν υπάρχει υψηλή υγρασία, δημιουργούν ακανόνιστα εκτεταμένα φαγώματα στα φύλλα. Έτσι, η κανιβαλική όψη της συνύπαρξης του ζευγαριού επιβεβαιώνεται και μ’ έναν ασυνείδητο τρόπο στις επιλογές της καθημερινότητάς του.

Ακριβής κι απολύτως παρόν στη σκηνή ο Ρος του Γιάννη Δρακόπουλου, ενώ ο Μιχαήλ Ταμπακάκης είναι πολύ καλός στον ρόλο του έφηβου, ομοφυλόφιλου γιού, αλλά σε κάποιες κορυφώσεις είναι εμφανής η θεατρική του απειρία. Πιστεύω ότι με την εξέλιξη των παραστάσεων θα φαίνεται όλο και λιγότερο.

Ατμοσφαιρικοί οι φωτισμοί της Χριστίνας Θανάσουλα, ενδιαφέρουσα η μουσική του Γιάννη Μαθές, με ένα βουκολικό στοιχείο αλλά και σασπένς θρίλερ. Μαζί με το σκηνικό η Αρετή Μουστάκα υπογράφει και τα καλόγουστα κουστούμια.

Ο Άλμπι σε συνέντευξή του στην «Guardian» το 2004, δήλωνε: «Όλα τα θεατρικά έργα, αν κανένα από αυτά είναι καλό, κατασκευάζονται για να διορθώνουν τα πράγματα. Αυτή είναι η δουλειά του συγγραφέα: να κρατά τον καθρέφτη μπροστά στους ανθρώπους. Δεν είμαστε απλώς διακοσμητικοί, ούτε κι ευχάριστοι» και μπορώ να πω ότι η παράσταση στο Θέατρο Θησείον τηρεί τα λεγόμενά του.

Δείτε την!

Είδα Το «Master Class», Σε Σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου