Η παράσταση «Ο Τζόνι πήρε το όπλο του» που απέσπασε από την πρώτη στιγμή διθυραμβικές κριτικές από κοινό και κριτικούς,έρχεται στις 9 Ιουλίου στο Κηποθέατρο Παπάγου στα πλαίσια του Φεστιβάλ.

Το αντιπολεμικό αριστούργημα του Ντάλτον Τράμπο,γράφτηκε το 1939 και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου των ΗΠΑ. Μεταφέρθηκε από τον ίδιο στον κινηματογράφο το 1971 και απέσπασε το Διεθνές Βραβείο του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Καννών.

Ο Τζο, ένας νεαρός Αμερικανός στρατιώτης, τραυματίζεται φρικτά κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από μια οβίδα. Ακρωτηριασμένος στα χέρια και τα πόδια, χωρίς όραση και ακοή, με διαλυμένο πρόσωπο και, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των γιατρών, με κατεστραμμένο εγκέφαλο, μεταφέρεται στο νοσοκομείο, με την προοπτική να χρησιμοποιηθεί ως πειραματόζωο. Αυτό το κατακρεουργημένο σώμα, καθηλωμένο στο κρεβάτι της φρίκης, αυτό το ασώματο σώμα που του λείπουν σχεδόν τα πάντα, αυτός ο ζωντανός που είναι νεκρός, ο νεκρός που είναι ζωντανός, έχει διατηρήσει το πιο σημαντικό ανθρώπινο χαρακτηριστικό: την ικανότητα της σκέψης. 

Όπως σημειώνει η Σοφία Αδαμίδου:

«Πρόκειται για ένα τραγικά επίκαιρο έργο που συγκλονίζει με τη δύναμη και την αμεσότητά του. Ένα έργο γροθιά στο στομάχι. Ένα έργο που θέτει όλους μας απέναντι στην ευθύνη όπως την ορίζει ο Καζαντζάκης “Ν΄ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω”. Μπορστά σ' αυτή την ευθύνη θέτει όλους μας ο Τράμπο. Δεν ασχολείται με τον πόλεμο ως θέαμα, αλλά με τα αποτελέσματά του. Σκιαγραφεί τη μεγαλύτερη παράνοια του πολιτισμού μας σαν ένα εργοστάσιο παραγωγής κουφαριών. Στο βιβλίο μάλιστα είναι ιδιαίτερα αιχμηρός με αυτούς που «σπέρνουν» πολέμους, «θερίζοντας» κέρδη. Διαβάζοντας το βιβλίο από τα αγγλικά, το τέλος μου θύμισε το Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμο, του Μπρεχτ, που κατά μαγική σύμπτωση γράφτηκε επίσης το 1939: “Ο πόλεμος που έρχεται δεν είναι ο πρώτος. Πριν απ'αυτόν γίνανε κι άλλοι πόλεμοι.Όταν τελείωσε ο τελευταίος,υπήρχαν νικητές και νικημένοι.Στους νικημένους, ο φτωχός λαόςπέθαινε από την πείνα. Στους νικητέςο φτωχός λαός πέθαινε το ίδιο... Στρατηγέ, ο άνθρωπος είναι χρήσιμος πολύ.Ξέρει να πετάει, ξέρει και να σκοτώνει. Μόνο που έχει ένα ελάττωμα: Ξέρει να σκέφτεται”. Αυτό μας λέει και ο Τράμπο. Η σκέψη μπορεί να αναχαιτίσει τα σχέδιά τους.»

Ο Τάσος Ιορδανίδης αναμετριέται με τον συγκεκριμένο μονόλογο ακολουθώντας τις σκηνοθετικές οδηγίες της Θάλειας Ματίκα, η οποία σημειώνει «ο Τζο, όπως κάθε άνθρωπος, το μόνο που ήθελε ήταν να ζήσει. Γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μια όμορφη χώρα. Δεν έχει σημασία σε ποιά. Όλες οι χώρες είναι όμορφες. Ο πόλεμος όμως ακύρωσε τη ζωή του. Δεν ήταν δικός του αυτός ο πόλεμος. Ποτέ δεν έμαθε κι ούτε θα μάθει για ποιο λόγο πραγματικά έγινε αυτός ο πόλεμος, για ποιο λόγο γίνονται οι πόλεμοι. Το μόνο που νιώθει είναι το αίμα του να χτυπάει στα μηνίγγια του. Αλλά δεν πονάει. Είναι ένας ζωντανός που είναι νεκρός. Ένας νεκρός που είναι ζωντανός. Μπορεί να μην έχει ούτε πόδια, ούτε χέρια, ούτε ακοή, ούτε φωνή, να μην έχει πρόσωπο, να είναι ένα κομμάτι κρέας που το τρέφουν με σωληνάκια, αλλά χτυπάει η καρδιά του και το κυριότερο σκέφτεται. Έχει μνήμη. Θυμάται, σκέφτεται, θυμώνει, επιθυμεί, παλεύει για επικοινωνία.

Θεατρική διασκευή - απόδοση: Σοφία Αδαμίδου

Σκηνοθεσία: Θάλεια Ματίκα

Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης

Σκηνογραφία-Κοστούμι: Ηλένια Δουλαδήρη

Μουσική: Τάσος Σωτηράκης

Τζο: Τάσος Ιορδανίδης

Από τη Ζωή Τόλη

Το έργο του Terrence Mc Nally, παρουσιάζεται στο θέατρο Altera Pars, σε μετάφραση και σκηνοθεσία Γιώργου Σκεύα, με πρωταγωνιστές την Ιωάννα Παππά και τον Τάσο Ιορδανίδη.

Μία συναισθηματική κωμωδία, με δραματικές νότες, όπως ταιριάζει στο περιεχόμενο και το ύφος του έργου.

Ο συγγραφέας, Terrence Mc Nαlly, ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους θεατρικούς συγγραφείς, έχει χαρακτηριστεί ως ένας διεισδυτικός μακράς διαρκείας δραματουργός.

Δύο ταλαντούχοι και έμπειροι ηθοποιοί συνεργάζονται μετά τον Άμλετ και δείχνουν την υποκριτική τους επάρκεια για άλλη μια φορά, σε αυτή την άκρως ένθερμη εμβάθυνση στον εσωτερικό κόσμο των Φράνκι και Τζόνι.

Δύο προσωπικότητες που έλκονται, αλλά οι πληγές και ο φόβος του παρελθόντος, αναστέλλουν την ικανοποίηση μιας ακόμα βαθύτερης ανάγκης κι από τον έρωτα, της συντροφικότητας.

Εκείνος, παρορμητικός, κρύβει την αγωνία του με την πολυλογία, κάτι που είναι αδύνατον να ελέγξει. Ξέρει τι θέλει, αλλά η ανταπόκριση που περιμένει κρύβει πολλά ερωτηματικά.

Εκείνη, υπερκινητική, δείχνει το φόβο, την ανασφάλεια, τους δισταγμούς της, είναι επιθετική και επειδή φοβάται τη δέσμευση, τρέμει το «μαζίί» που της προτείνει επιμένοντας ο Τζόνι.

Η επικοινωνία χωλαίνει, η όποια επαφή δυσκολεύεται, οι συγκρούσεις πληθαίνουν, ένα αγωνιώδες περιβάλλον δημιουργείται, με τη θλίψη και την ψυχική κακουχία να έχουν τον πρώτο λόγο.

Η σκηνοθετική κατασκευή, τοποθετεί τους πρωταγωνιστές να κινούνται συνεχώς, δημιουργώντας την αίσθηση της συναισθηματικής ασφυξίας και της βασανιστικής αδημονίας. Τα απλά σκηνικά, μία κρεβατοκάμαρα και μία σκάλα που οδηγεί σε ένα δώμα που λειτουργεί ως κουζίνα, συμβάλλουν με τη σειρά τους στον υπερτονισμό του ταραχώδους κλίματος. Αυτό βοηθά στο να εστιάζεται η προσοχή στα πρόσωπα και σε ό,τι αυτά εκπέμπουν.

Ο Τζόνι, μάγειρας σε ελληνικό εστιατόριο, πρώην κατάδικος για μικρές απάτες, ζητά μια δεύτερη ευκαιρία να ερωτευτεί και να διώξει τη μοναξιά που του στερεί τη χαρά και την αγάπη.

Η Φράνκι μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, εργάζεται ως σερβιτόρα, είναι κλεισμένη στον εαυτό της, ζει απομονωμένη, χωρίς φίλους, δεν θέλει να ξαναπληγωθεί.

Βασικά είναι ένα έργο που δείχνει ακτινογραφικά την περιπλοκότητα των σχέσεων και την εμπιστοσύνη που με δυσχέρεια μπορεί να κερδηθεί. Η εμπιστοσύνη, αποτελεί θεμέλιο λίθο της επικοινωνίας και στηρίζει όλο το οικοδόμημα της σύνδεσης δύο ανθρώπων. Ακόμη και αν υπάρχουν έντονα ερωτικά συναισθήματα, η αξιοπιστία, και η αφοσίωση είναι διαφορετικά πράγματα.

Ο Γιώργος Σκεύας δρομολογεί την πλοκή, έτσι ώστε και τα κωμικά στοιχεία να φωτιστούν και η λυρικότητα των αισθημάτων να αναδειχθεί. Και αυτό είναι ένα σημείο της παράστασης που εκπέμπει μια πνευματικότητα, θεμελιώνοντας την άποψη πως ο έρωτας αποτελεί εφαλτήριο ζωής και θεραπευτικό μέσο για ταλαιπωρημένες υπάρξεις.

Εξάλλου μόνο ο πόθος ακυρώνει την ήττα και το θάνατο ( Τένεσι Ουίλλιαμς).

Και έρωτας χωρίς πόθο δεν υφίσταται. Εάν ο φόβος υπερτερώντας, υποτάσσει το ένστικτο της σφοδρής ερωτικής επιθυμίας και φυλακίζει τη συνείδηση, δεν υπάρχουν περιθώρια εξέλιξης.

Μέσα σε μια ευέλικτη και με εμφανή στόχο σκηνοθετική οπτική έχουμε μοναδικές / πολυδιάστατες ερμηνείες και από τους δύο ηθοποιούς.

Η Ιωάννα Παππά, ως Φράνκι, αναπτύσσει και τις δυο πλευρές του χαρακτήρα, και την ευθραυστότητα και το δυναμισμό που απορρέει από την ανάγκη της αυτοπροστασίας. Παίζει χρησιμοποιώντας κατάλληλα το λόγο, την έκφραση και την κίνηση, ώστε να προσεγγίζει το ρόλο με βαθύτητα και σεβασμό.

Ο Τζόνι του Τάσου Ιορδανίδη, ρεαλιστής, αυθεντικός και πιο σίγουρος για τα συναισθήματά του, διεκδικεί και υποστηρίζει σθεναρά τη θέση του. Έτσι, χειμαρρωδώς και με υποκριτική αυτοτέλεια, σκιαγραφείται πλήρως το πορτρέτο του ήρωα μέσα από ώριμη και συνειδητοποιημένη ερμηνεία.

Σε όλο το σκηνικό έντασης που διαμορφώνεται και τα δύο πρόσωπα, ψάχνουν τον εαυτό τους και μελετούν τις αμφιβολίες και τις αναστολές, αντιμετωπίζοντας ο καθένας με τον τρόπο του, τα εμπόδια αυτής της αυτογνωσιακής περιπέτειας.

Την εύρυθμη μουσική φροντίζει η Σήμη Τσιλαλή, το σχεδιασμό σκηνικού και τα σωστά κοστούμια ο Γιώργος Σκεύας και τους «εύηχους» φωτισμούς η Κατερίνα Μαραγκουδάκη.

«Φράνκι και Τζόνι», μία ρομαντική κομεντί, ένα story, τόσο αληθινό και επίκαιρο, μια πρόσκληση να συμφιλιωθούμε με τον εσωτερικό μας κόσμο και να ξορκίσουμε τα όποια καταστροφικά αισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης αναφύονται.

Διαβάστε επίσης:

Είδα Τον «Γιούγκερμαν», Σε Σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου 

Από τη Νατάσα Κωνσταντινίδη

Η τάση της εποχής να διασκευάζονται λογοτεχνικά έργα, γραμμένα για να διαβαστούν και όχι να παρασταθούν σε σκηνή θεάτρου, μας έφερε στο θέατρο Altera Pars για να παρακολουθήσουμε την παράσταση «Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα», βασισμένο στο μονόπρακτο του Luigi Pirandello του 1923 «L’Uomo dal fiore in bocca». Ο Pirandello στην ώριμη περίοδο συγγραφής του και έχοντας περάσει τα πενήντα πέντε του χρόνια ήταν σε θέση να εκτιμά το πολύτιμο δώρο της ζωής και να γράψει αυτό το εξαιρετικό, κλασικό σήμερα κείμενο. Έναν ύμνο στη ζωή, η οποία κατά τη διασκευή του Τάσου Ιορδανίδη είναι: «εύθραυστη, πολύτιμη και απρόβλεπτη. Κάθε μέρα είναι ένα δώρο, όχι ένα κεκτημένο δικαίωμα».

Η αλήθεια είναι ότι το συγκεκριμένο έργο το έχουμε δει σε πολλές versions, η φετινή με πρωταγωνιστή τον πολύπλευρο ηθοποιό Άρη Λεμπεσόπουλο, (κατά τη γνώμη μου πάντα και χωρίς πρόθεση να θίξω τις προηγούμενες, άλλωστε δεν τις έχω δει όλες), είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες. Τίθεται μια φρέσκια ματιά σε ένα κλασικό κείμενο. Μονόλογος, αν και στο πρωτότυπο έχουμε τον άνθρωπο με το λουλούδι να συνδιαλέγεται με κάποιον φιλήσυχο πολίτη. Εδώ, μία μουσικός (Ευαγγελία Βελλή Κοσμά) ακούει αμίλητη τον άνθρωπο με το λουλούδι στο στόμα να της μιλά για τη μουσική, τα χρήματα, τις γυναίκες, τον έρωτα, το θάνατο, ενώ παίζει ακορντεόν στη σκηνή και ξεσηκώνει τη διάθεση του ήρωα και των θεατών, δίνοντας έμφαση στην αξία της μουσικής.

Ο Pirandello είχε δηλώσει: «Είμαι φασίστας γιατί είμαι Ιταλός». Ο Μουσολίνι τον θαύμαζε και ο ίδιος δύο χρόνια μετά τη συγγραφή του εν λόγω έργου, το 1925, συνυπογράφει το Μανιφέστο των φασιστών του Μαρινέττι. Στο έργο ακούγεται το μεταγενέστερο αντι φασιστικό τραγούδι Bella Ciao, μεταξύ άλλων το Tiri Tomba, ο Σουλτάνος της Βαβυλώνας του Branduardi και άλλα που αν και δεν είναι στο ύφος του Pirandello δεν ενοχλούν, αντιθέτως.

Το σκηνικό αποτελείται από ζωγραφιές παιδιών. Τα παιδιά βάζουν χρώμα στη γκρίζα ζωή μας, γιατί ευτυχώς τα βλέπουν όλα ροζ.

Ο Άρης Λεμπεσόπουλος, ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα μπαίνει στη σκηνή σα σίφουνας με ένα ποδήλατο που σέρνει κόκκινα μπαλόνια. Χειροκροτεί μαγεμένος από τη μουσική του ακορντεόν. Χορεύει, τραγουδάει, οργώνει τη σκηνή και ξαφνικά καλύπτεται από μια αδιόρατη θλίψη. Θάνατος. Αρρώστια. Συναντήθηκε με το θάνατο του χάρισε στο στόμα το «γλυκό» επιθηλίωμα και του έδωσε ραντεβού σε έξι μήνες. Σε αυτό το διάστημα πρέπει να ζήσει. Γραπώνεται από τις ζωές των άλλων, συνομιλεί με αγνώστους και εύχεται «να έχω άλλη μια χρονιά γενέθλια, να ζήσω άλλη μια χρονιά Χριστούγεννα με τη γυναίκα μου». Ο Λεμπεσόπουλος είναι ένας ηθοποιός με χίλια πρόσωπα. Σε κάθε του δουλειά μας δείχνει ένα από αυτά. Στο συγκεκριμένο έργο πολλά παραπάνω. Απογειώνει το κείμενο, συγκινεί με την δυνατή ερμηνεία του και κάνει το θεατή να σκέφτεται την παράσταση και μετά το πέρας της.

Το αισιόδοξο μήνυμα δημιουργεί την κάθαρση και οι ήχοι του ακορντεόν μια ευφορία. Η σκηνοθεσία του Τάσου Ιορδανίδη, ο οποίος επιμελήθηκε τα σκηνικά, τα κοστούμια, τη διασκευή του έργου, φωτίζει το κείμενο του Pirandello, ενώ η παρουσία της μουσικού της προσδίδει ατμόσφαιρα και συγκίνηση.

 Διαβάστε ακόμη:Αφιέρωμα Στον Λουίτζι Πιραντέλο: Πόσα Έργα Του Ανεβαίνουν Αυτή Τη Σεζόν;