Απο τη Νατάσα Κωνσταντινίδη

Αν κι οι παραστάσεις στη θεατρική Αθήνα καλά κρατούν, η αυλαία για τις περισσότερες, που θα αναφερθούν παρακάτω έχει πέσει. Η γεύση που άφησαν είναι ακόμα νωπή και την καταθέτουμε. Μονόλογος, είδος δύσκολο, απαιτητικό, για λίγους, το οποίο αν κι αποτελεί πρόκληση για τον ηθοποιό, ενέχει κινδύνους.

Τα τελευταία χρόνια πολλοί ηθοποιοί επιχειρούν να δοκιμαστούν στο είδος, άλλοτε με επιτυχία κι άλλοτε όχι. Επιπλέον, η καλλιτεχνική επιτυχία συχνά δε συνοδεύεται κι από εμπορική, αλλά αν με ρωτάτε, αξίζει το ταξίδι. Κάποιες παραστάσεις ανέβηκαν για δεύτερη, τρίτη … έως και πέμπτη φορά κρατώντας ζωηρό το ενδιαφέρον του κοινού. Όσες παρακολούθησα και μου άρεσαν θα τις μοιραστώ μαζί σας με τη σειρά που τις παρακολούθησα κι όχι σύμφωνα με την ποιότητα της παράστασης ή το μέγεθος των εντυπώσεων.

Η θεατρική χρονιά 2018-2019 ξεκίνησε δυναμικά με τον Μαρξ στο Σόχο (1999) του Χάουαρντ Ζιν στο Θέατρο Άλμα. Παράσταση, την οποία είχα παρακολουθήσει και στο παρελθόν, το 2012 συγκεκριμένα στο Τριανόν, όπου και τότε ο Άγγελος Αντωνόπουλος είχε αναμετρηθεί, για τέσσερα χρόνια, με την προσωπικότητα του φιλόσοφου Καρλ Μαρξ. Μια φορά δεν μου είναι ποτέ αρκετή για τέτοιες ερμηνείες, έτσι βρέθηκα τον Οκτώβριο στο Άλμα για να δω τον βετεράνο ηθοποιό να ερμηνεύει και να σκηνοθετεί, αυτή τη φορά, τον εαυτό του σε μια προσπάθεια να θυμίσει στους παλιούς και να γνωρίσει στους καινούργιους τον αμφιλεγόμενο Μαρξ, αποκαθιστώντας τη φήμη του. Ο Μαρξ επιστρέφει από τον άλλο κόσμο και γραφειοκρατικό λάθος τον ρίχνει στο Σόχο της Νέας Υόρκης. Θαυμάσια αφήγηση, στην οποία κυριαρχούν η προσωπική συγκίνηση του ηθοποιού, αλλά κι η απογοήτευση του Μαρξ. «Αυτό είναι ο Κομμουνισμός για τον οποίο εγώ έδωσα τη ζωή μου;-Το να σκοτώνεις αυτόν που διαφωνεί μαζί σου;», Υποκριτική δεινότητα, αμεσότητα, αλήθεια, συνθέτουν την ερμηνεία του. Ο συγκινητικός Άγγελος Αντωνόπουλος συνεχίζει να μαγεύει το κοινό του κι αυτό δεν το αποδεικνύουν μόνο τα sold out στο Άλμα.

Τεράστια, ειλικρινά, έκπληξη δοκίμασα λίγες μέρες αργότερα στο Θέατρο Σημείο στην παράσταση που έστησε εξ’ ολοκλήρου ο Νίκος Χατζηπαππάς, «Ο Ζιλ και η νύχτα». Ένα έργο του Ούγκο Κλάους του 1988. Το φαινόμενο Ζιλ Ντε Ρε δεν προκαλεί το ενδιαφέρον απλά ως ιστορικό πρόσωπο, ως ένας εγκληματίας σοκαριστικών κι αποτρόπαιων πράξεων, που τον εξομοιώνουν με τέρας, ούτε είναι απλά μια θεατρική πρόκληση, αλλά έχει και ψυχιατρικό ενδιαφέρον, αν ερμηνεύσει κανείς τη μεταστροφή αυτής της ακραίας προσωπικότητας. Όποιος βίωσε την εμπειρία της παράστασης αυτής δύσκολα θα ξεχάσει τον πρωταγωνιστή που επιχειρεί για 150 λεπτά έναν υποκριτικό άθλο. Ο Χατζηπαππάς συντρίβεται, δονεί με τη φωνή του, σε κάνει να ανατριχιάζεις με τις αποκαλύψεις του και το διαπεραστικό «τρελό» του βλέμμα. Βγήκα τρέμοντας από το θέατρο. Η παράσταση έχει ολοκληρώσει τον πρώτο κύκλο της στην Αθήνα και βρίσκεται σε περιοδεία. Ελπίζουμε να το ξαναδούμε.

Νοέμβριος και τα βήματά μου με φέρνουν στο Altera Pars για να παρακολουθήσω Πιραντέλλο, τον οποίο λατρεύω και Άρη Λεμπεσόπουλο, τον οποίο εμπιστεύομαι. «Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα», μια νουβέλα, ένα κλασικό έργο που στα χέρια του Άρη Λεμπεσόπουλου, ο οποίος στη σκηνοθεσία συμπράττει με τον Τάσο Ιορδανίδη, παίρνει νέα πνοή. Απόλαυση. Το είδα, το ξαναείδα…και το ξαναείδα, και κάθε φορά ήταν σαν να έβλεπα μια διαφορετική παράσταση. Αυτοσχεδιασμός και δόσιμο ψυχής χαρακτηρίζουν την ερμηνεία αυτή. Ο Λεμπεσόπουλος οργώνει, στην κυριολεξία, τη σκηνή με ποδήλατο, χορεύει, τραγουδά, φιλοσοφεί σε έναν ρόλο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του. Στην ωριμότερη στιγμή της καριέρας του τόλμησε να κάνει κάτι που τουλάχιστον εγώ δεν είχα ποτέ φανταστεί.

Δεκέμβριος και βλέπω «Το Κιβώτιο», το εμβληματικό μυθιστόρημα του Άρη Αλεξάνδρου, που παιζόταν για τέταρτη φορά στο Studio Μαυρομιχάλη, με πρωταγωνιστή τον Φώτη Μακρή, ο οποίος έπαιζε και σκηνοθετούσε.

Βρισκόμαστε στα τέλη του Ελληνικού Εμφυλίου. Μια ομάδα ανταρτών πρέπει να περάσει από εχθρικό έδαφος για να παραδώσει ένα κιβώτιο αγνώστου περιεχομένου στη διοίκηση μιας ανταρτοκρατούμενης πόλης. Στη δύσκολη αυτή αποστολή οι συμμετέχοντες χάνονται ένας - ένας. Ο μοναδικός αντάρτης, ο οποίος επιβιώνει και τελικά παραδίδει το κιβώτιο στους συντρόφους του συλλαμβάνεται και φυλακίζεται, όταν διαπιστώνεται ότι το κιβώτιο είναι άδειο. Κλεισμένος σε ένα δωμάτιο συντάσσει αναφορές στον ανακριτή, εξηγώντας τις συνθήκες και διακηρύσσοντας περίτρανα την αθωότητά του. Ο συγκεκριμένος μονόλογος, αν και είναι μακριά από το πεδίο έρευνας και ενδιαφέροντός μου, με κέρδισε, γιατί είδα έναν ηθοποιό να χειρίζεται με σοβαρότητα και προσήλωση ένα κείμενο σαν κι αυτό και με έπεισε για το ότι είναι ο ταραγμένος ήρωας, ο οποίος σταδιακά χάνει τις δυνάμεις του και φτάνει στο σημείο να αμφισβητεί ότι πιο σημαντικό στη ζωή του, τις ίδιες του τις πεποιθήσεις του.

Γενάρης κι, επιτέλους, στο παρά πέντε της λήξης των παραστάσεων, παρακολουθώ το De Profundis του Όσκαρ Ουάιλντ στο Θέατρο Αγγέλων Βήμα με τον Νίκο Νίκα. Η παράσταση, που δεν είχε τύχει να τη δω από το 2016, και παίζεται κατά διαστήματα, απλά, με καθήλωσε. Λυρισμός, εσωτερικότητα, λυγμός. Ένα κατηγορώ του Όσκαρ Ουάιλντ από τη φυλακή, στον άνθρωπο που τον αγάπησε και προδώθηκε και που εξαιτίας του έχασε τα πάντα, αλλά κυρίως την αξιοπρέπειά του και την υγεία του, που επιδεινώθηκε από τον εγκλεισμό του στη φυλακή εδηγώντας τον στο θάνατο. Ο Νίκας κατέθεσε κομμάτια από τον εαυτό του στην ερμηνεία αφού και ακόμα κι η όψη του φαινόταν αποδυναμωμένη.

Στη συνέχεια, «Το φινιστρίνι» του Βασίλη Ρίσβα με τον Αντίνοο Αλμπάνη στο Από μηχανής Θέατρο. Νευρώσεις και περιθωριοποίηση του σύγχρονου ανθρώπου, ο οποίος δεν πληροί τις απαιτούμενες, από την κοινωνία, προυποθέσεις. Κρυβόμαστε πίσω από το προσωπικό μας φινιστρίνι, αδυνατούμε να επικοινωνήσουμε με τους άλλους, τους κατηγορούμε για όλα τα δεινά μας κι όταν αποφασίζουμε να ζητήσουμε βοήθεια διαπιστώνουμε πως δεν υπάρχει κανείς, όπως κι ο ήρωας του έργου. Ένας σύγχρονος μονόλογος με κοινωνικές προεκτάσεις. Το στυλ του Αντίνοου Αλμπάνη ‘’δένει’’ με το προφίλ του ήρωα αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις. Η επιτυχία ορίζεται εξάλλου κι από το γεγονός ότι η παράσταση πήρε παράταση, οπότε μέχρι τέλος Μαΐου, όσοι πιστοί θα έχουν τη δυνατότητα να το απολαύσουν.

Απρίλιος, και πάλι, στο Άλμα για την «Σκακιστική Νουβέλα» του αυστριακού Στέφαν Τσβάιχ με τον Γιάννη Νταλιάνη, σε σκηνοθεσία Μαριλίτας Λαμπροπούλου. Η Σκακιστική Νουβέλα γράφτηκε το 1941 εν μέσω Παγκοσμίου Πολέμου αποτελώντας το κύκνειο άσμα του αυτόχειρα συγγραφέα, που πραγματεύεται τα όρια του ανθρώπινου μυαλού σε ένα σχιζοφρενικό παιχνίδι φυγής από την πραγματικότητα. Πρόκειται για ένα πολυφωνικό μονόλογο κι εδώ έγκειται η δυσκολία του, μια κι ο Νταλιάνης καλείται να υποδυθεί όλα τα πρόσωπα της νουβέλας. Σε ένα πλοίο που ταξιδεύει από Νέα Υόρκη για Αργεντινή, ο πρωταθλητής στο σκάκι Μίρκο Τσέντοβιτς κι ο μοναχικός επιβάτης Μίστερ Μπι αναμετρώνται μπροστά από μια σκακιέρα. Ο Νταλιάνης ελέγχει πλήρως τα συναισθήματα των διαφορετικών προσώπων, τα οποία υποδύεται, ενώ γίνεται σαφής η εναλλαγή των ρόλων. Το ταξίδι του εν λόγω μονολόγου ξεκίνησε το 2013 από το Φεστιβάλ Αθηνών, συνεχίστηκε για κάποιες παραστάσεις στο Θέατρο Πορεία το 2015, κι εγώ πρόλαβα να το δω στην έβδομη από τις εννιά παραστάσεις του στο Άλμα το 2019.

Θανάσης Παπαγεωργίου, Θέατρο Στοά, και «Εγώ, ο Μάρκος Βαμβακάρης» για δεύτερη χρονιά. Ο Παπαγεωργίου συνάντησε προσωπικά τον Μάρκο Βαμβακάρη το 1969 για να του ζητήσει να γράψει μουσική για την «Αυλή των Θαυμάτων» του Καμπανέλλη, που επρόκειτο να ανεβάσει στο θέατρο του. Πενήντα χρόνια μετά τον συναντά θεατρικά. Επιθυμεί να ξανασυστήσει στον κόσμο αυτό το μάγκα μουσικό, τον αλανιάρη, τον χασικλή, τον γκομενιάρη, αλλά και τον δάσκαλο. Το πετυχαίνει χρησιμοποιώντας απίστευτα εκφραστικά μέσα. Καταφέρνει μέσα από την αφήγησή του να σκιαγραφήσει τη μεταπολεμική Ελλάδα, το λαϊκό κόσμο φωτίζοντας τον Βαμβακάρη με το μοναδικό του τρόπο. Ο Παπαγεωργίου, τον οποίο παρακολούθησα δε θύμιζε σε τίποτα τον ηθοποιό που γνώριζα, καθώς μετουσιώθηκε σε Μάρκο Βαμβακάρη παραδίδοντας μαθήματα υποκριτικής κι ήθους. Ένας από τους καλύτερους Έλληνες ηθοποιούς σε έναν ρόλο που του πήγε δύο χρονιές  και που εύχομαι να πάει και τρίτο.

Η σεζόν κλείνει με τον προσωπικό άθλο του Τάσου Ιορδανίδη σ’ ένα σκηνικό, το οποίο απαιτεί και την απόλυτη ακινησία. Ο ηθοποίος επιστρέφει σε μια παλιότερη επιτυχία του, το αντιπολεμικό έργο «Ο Τζόνι πήρε τ’ όπλο του» του Ντάλτον Τράμπο, γνωστό και από την ομώνυμη ταινία, τη σκηνοθεσία υπογράφει η Θάλεια Ματίκα. Η παράσταση παίζεται στο Altera Pars και ετοιμάζεται για περιοδεία το καλοκαίρι. 

Διαβάστε επίσης:

7 Γυναικείες Ερμηνείες Που Ξεχώρισαν!