Τώρα που η αυλαία για τις περισσότερες παραστάσεις έχει πέσει είναι η ώρα της θεατρικής αποτίμησης. Η Αθήνα ανέκαθεν αγαπούσε το γαλλικό θέατρο, τα τελευταία χρόνια όμως παρατηρείται μια στροφή σε πιο σύγχρονους συγγραφείς πέρα των κλασικών. Ο Μολιέρος, ο Φεïντό, ο Μαριβό πάντα θα παίζονται στις αθηναïκές σκηνές, τώρα πια όμως ο θεατρόφιλος Αθηναίος έρχεται σε επαφή με συγγραφείς και έργα που άπτονται της εποχής του και ως επί το πλείστον πρόκειται για κωμωδίες. Αρκετοί είναι οι θεατρόφιλοι που γεμίζουν τις αίθουσες που παίζονται τα έργα του Φρανσουά Ζελέρ ή του Ζοέλ Πομμερά, καθώς και άλλων πολύ σημαντικών συγγραφέων της σημερινής γαλλικής πραγματικότητας. Το ενδιαφέρον αυτό του κοινού δεν μας άφησε αδιάφορους και έτσι σας παρουσιάζουμε τα έργα που ανέβηκαν σε θέατρα τη σεζόν 2017 – 2018 και ολοκλήρωσαν τις παραστάσεις τους, αλλά και κάποια που έπεσαν στην αντίληψη μας ότι θα ξεκινήσουν τις παραστάσεις τους μετά το Πάσχα.

Η σειρά καταχώρησης τους έχει σαν κριτήριο τη χρονολογία που γράφτηκαν τα έργα αυτά.

Θα ξεκινήσουμε την περιήγηση μας στο Γαλλικό θέατρο με τον Μολιέρο ( Molière ) και συγκεκριμένα με τον κλασικό «Μισάνθρωπο» του 1666 ( Le Misanthrope ) που παραστάθηκε στο θέατρο Θησείον - Ένα θέατρο για τις Τέχνες με τον τίτλο «Μις@νθρωπος», αφού επρόκειτο για διασκευή. Η σκηνοθεσία είναι του Σταύρου Γιαννουλάδη και οι ηθοποιοί της ομάδας 4frontal με τον  Θανάσης Ζερίτης ( Αλσέστ ) και την Ελένη Κουτσιούμπα ( Σελιμέν ). Ο Αλσέστ μισεί τον κόσμο για την υποκρισία, την οκνηρία και τους συμβιβασμούς που κάνει. Αγαπά την Σελιμέν που είναι ματαιόδοξη μέχρι να καταλάβει τον χαρακτήρα της.

Μία άλλη εκδοχή του «Μισάνθρωπου» περιμένουμε μετά το Πάσχα από το Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη με τους Μιλτιάδη Φιορέντζη στο ρόλο του Αλσέστ και την Βασιλική Τρουφάκου στο ρόλο της Σελιμέν.

Περνάμε σε έναν ακόμη κλασικό, τον Βολταίρο ( François Marie Arouet de Voltaire ) και στο έργο του «Καντίντ ή η αισιοδοξία», ( Candide ou l’Optimisme ) ένα φιλοσοφικό παραμύθι του 1759 στο Θέατρο Πόρτα σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου με τους Μιχάλη Συριόπουλο, Ευσταθία Τσαπαρέλη κ.α. Το έργο παίχτηκε για δεύτερη χρονιά με επιτυχία στο θέατρο Πόρτα. Ο Καντίντ, ένα νεαρό παιδί αφήνεται να διαπαιδαγωγηθεί από τον δάσκαλο του φιλόσοφο Πανγκλός που του δείχνει το δρόμο για να ζει καλύτερα.

Μετά το Πάσχα στον πολυχώρο του Vault αναμένεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα το έργο του Μαρκήσιου ντε Σαντ ( Marquis de Sade ), «Ευγενία Ντε Φρανβάλ»

( Eugénie de Franval ) του 1800. Θεατρική διασκευή, σκηνική σύνθεση και τους κεντρικούς ρόλους κρατούν οι: Δημήτρης Κάτσης, Αλέξανδρος Μητρόπουλος, Μαρία Μπακέα και Μαργαρίτα Παπαντώνη. Πρόκειται για την τραγική ιστορία μιας νεαρής κοπέλας, της Ευγενίας και του πατέρα της, ο οποίος αναλαμβάνει αποκλειστικά την διαπαιδαγώγηση της. Δεν λαμβάνει υπόψη ηθικούς φραγμούς και αξίες και φτάνει στο σημείο να δημιουργήσει αιμομικτική σχέση με την κόρη του οδηγώντας σε ολέθριες συνέπειες.

Και φτάνουμε στον «Ράφτη Κυριών» ( Tailleur des Dames ) του Ζορζ ΦεЇντό, (Georges Feydeau ), ένα έργο του 1886 που συχνά ανεβαίνει στην Ελλάδα. Μια κωμωδία παρεξηγήσεων με γρήγορους ρυθμούς με πρωταγωνιστή τον γιατρό Μουλινό, ο οποίος διατηρεί εξωσυζυγική σχέση με την ασθενή του Σουζάν. Για να στεγάσει τον έρωτα τους νοικιάζει ένα χώρο , τον οποίο πρόσφατα έχει νοικιάσει και ένας ράφτης... Φέτος ο «Ράφτης Κυριών» στο Από Μηχανής Θέατρο σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μυλωνά, με τους Αλέξανδρο Μπουρδούμη, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Ελένη Βαΐτσου κ.α.

Στη συνέχεια το Εθνικό Θέατρο και η Πειραματική Σκηνή 1 – Σκηνή Κατίνα Παξινού παρουσίασε τον «Υμπύ Τύραννο» ( Ubu Roi ) του Αλφρέντ Ζαρρύ ( Alfred Jarry ), σε σκηνοθεσία Μάνου Βαβαδάκη, ο οποίος και πρωταγωνιστεί. Το έργο του 1896 διαδραματίζεται σε μια φανταστική χώρα, όπου ο αρχηγός των Δραγόνων Υμπύ κατόπιν προτροπής της συζύγου του αποφασίζει να ανατρέψει το βασιλιά. Αν και η ανταρσία αποκαλύπτεται, ο Υμπύ γλιτώνει, κατασφάζει τη βασιλική οικογένεια και αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας.

Καρικατούρα ενός φασιστικού δικτάτορα και αλληγορία για την βουλιμία και αγριότητα του σύγχρονου ανθρώπου.

Μετά τις γιορτές του Πάσχα θα ανέβει στη Β’ Σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας το έργο του Οκτάβ Μιρμπώ ( Octave Mirbeau ) « Φάρσες και Ηθικολογίες» ( Farces et Moralités ) σε σκηνοθεσία Σταυρούλας Κοντοπούλου και Ζωής Μυλωνά. Περνάμε στον 19^ο αιώνα και συγκεκριμένα στο 1904 όπου ο καυστικός συγγραφέας της Μπελ Επόκ γράφει έξι μικρά μονόπρακτα παιδαγωγικού και ηθικολογικού χαρακτήρα.

 

Και πάλι στη Β’ Σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας για λίγες παραστάσεις ανέβηκε ένα άλλο έργο του Ζορζ ΦεЇντό ( Georges Feydeau ) το « Λεονί εν αναμονή ή Το όμορφο κακό » ( Léonie est en avance ou le mal jolι ) που πρωτοπαίχτηκε το 1911 στο Παρίσι. Η σκηνοθεσία είναι της Αθηνάς Κεφαλά και στους πρωταγωνιστικούς ρόλους είδαμε την Μάνια Παπαδημητρίου, την Όλγα Δαμάνη και τον Στέλιο Πετράκη. Η Λεονί μια εγκυμονούσα που τελικά δεν είναι και τόσο εγκυμονούσα καταφέρνει με τα καπρίτσια της να ταλαιπωρεί τον σύζυγο της Τουντού, ενώ καθοριστικό ρόλο παίζει η μαία που εισβάλλει κανονικά στο σπίτι.

Το Από Μηχανής Θέατρο εξάλλου φιλοξενεί και το έργο του Αλμπέρ Καμύ ( Albert Camus ) « Ο Ξένος » ( L’ Étranger ) του 1942. «Ο Ξένος» αποτελεί μέρος της τετραλογίας που ο Καμύ θα ονομάσει ‘’ Ο κύκλος του παραλογισμού ’’. Ο ήρωας Μερσώ δεν έχει τίποτα το ηρωικό στη συμπεριφορά του, όμως αρνείται να πει ψέματα και είναι πρόθυμος να πεθάνει για την αλήθεια. Στην εν λόγω παράσταση τη σκηνοθεσία κάνει ο Δημήτρης Τσιάμης και παίζουν οι ηθοποιοί Γεράσιμος Μιχελής και Κλεοπάτρα Μάρκου.

 

Στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης φιλοξενείται το έργο « Οι Δούλες » ( Les Bonnes ) του Ζαν Ζενέ ( Jean Genet ). Το 1947 ο Ζενέ, το κακό παιδί της γαλλικής δραματουργίας γράφει για την ιστορία δύο αδερφών, της Κλαιρ και της Σολάνζ, οι οποίες κλεισμένες σε αστικό σπίτι αποπειρώνται να σκοτώσουν την Κυρία τους. Τελικά τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως τα είχαν υπολογίσει. Την ενδιαφέρουσα σκηνοθεσία έχει κάνει η Μαριάννα Κάλμπαρη, ενώ το ρόλο της Κλαιρ κρατά η έξοχη Κωνσταντίνα Τάκαλου και αυτόν της Σολάνζ η καταπληκτική Κάτια Γέρου.

Σε ένα από τα κεντρικότερα θέατρα της Αθήνας, στο Θέατρο Τζένη Καρέζη, η Μαρία Καβογιάννη και η Καίτη Κωνσταντίνου υποδύονται τις « Διαβολογυναίκες » ( Les Diaboliques ) του Ανρί Ζορζ Κλουζό ( Henri Georges Clouzot). Πρόκειται για ένα ψυχολογικό θρίλερ του 1954, βασισμένο στη νουβέλα των Πιερ Μπουαλώ και Τομά Ναρσεζάκ Celle qui n’était plus. Η σύζυγος και η ερωμένη του ίδιου ανθρώπου περιέργως έρχονται ’’εξαιρετικά’’ κοντά και αποφασίζουν να σκοτώσουν τον αγαπημένο τους. Η σκηνοθεσία είναι του Πάρι Μέξη.

Ένα χρόνο μετά, το 1955 ο Ζαν Πολ Σάρτρ (Jean Paul Sartre) γράφει τον «Νεκρασόφ »( Nekrassov) και είναι για ακόμα μια φορά το Από Μηχανής Θέατρο που φιλοξενεί γαλλικό έργο. Ο Σάρτρ είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ελλάδα, το έργο αυτό παρόλ’ αυτά ανεβαίνει για πρώτη φορά σε αθηναЇκή σκηνή. Πρόκειται για φαρσοσάτιρα που αναπαράγει τη δομή της κοινωνίας. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο Βασίλης Οικονόμου που επιμελείται και τη σκηνοθεσία, ενώ παίζει και ο Μάνος Τριανταφυλλάκης.

1957, συγγραφέας Ζορζ Μπατάγι ( Georges Bataille ), έργο « Στα Άκρα», βασισμένο στο « Γαλάζιο του ουρανού » ( Le bleu du ciel ) του ίδιου συγγραφέα. Ο Πέτρος Ζούλιας σκηνοθετεί, ο Γιώργος Βέττος, η Λιάνα Παρούση, ο Αντώνης Τρίκκης κ.α. παίζουν στο Θέατρο Χώρα.

Θέμα:οι ερωτικές εξαρτήσεις και εμμονές σε συνδυασμό με παραβάσεις, ελαφρότητα και πικρία.

Το Θέατρο Πρόβα επέλεξε φέτος την κωμωδία «Το Δωμάτιο με τους Μανδαρίνους» ( La chambre Mandarine ) μια σπαρταριστή ανατρεπτική κωμωδία χαρακτήρων του Ρομπέρ Τομά ( Robert Thomas ) που γράφτηκε το 1974, σε σκηνοθεσία Σωτήρη Τσόγκα, ο οποίος και πρωταγωνιστεί μαζί με την Μαίρη Ραζή.

Στο μικρό ξενοδοχείο Σεν Ζοζέφ στο Παρίσι κάθε δωμάτιο είναι βαμμένο με διαφορετικό χρώμα, το ενδιαφέρον του Τομά εστιάζεται στο δωμάτιο 28, το δωμάτιο με τους Μανδαρίνους, στο οποίο συναντά κανείς όλα τα χρώματα. Τέσσερις διαφορετικές ιστορίες σκιαγραφούνται με φόντο αυτό το δωμάτιο.

Για δεύτερη συνεχή χρονιά με απίστευτη επιτυχία ο Σπύρος Παπαδόπουλος ανεβάζει στο θέατρο της οδού Κυψέλης Κάππα, «Το Δείπνο ηλιθίων» ( Le Diner de Cons ) του Φρανσίς Βεμπέρ ( Francis Veber ). Μια απίστευτη κωμωδία που πήρε τον τίτλο από την ομώνυμη ταινία του 1998. Ο Παπαδόπουλος σκηνοθετεί τον εαυτό του ως μεσιέ Πινιό, τον Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη ως μεσιέ Μπροσάν, τον Δημήτρη Μαυρόπουλο και τους υπόλοιπους ηθοποιούς του θιάσου σε μια κωμωδία που αποκλείεται να μην αναθεωρήσεις την άποψη σου για του ηλίθιους.

Το Νέο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου ανέβασε το έργο του Γάλλου συγγραφέα Ζεράρ Σιμπλερά « Ήρωες» του οποίου το πρωτότυπο όνομα είναι Ο άνεμος της Φλαμουριάς ( Le vent de Peupliers ). Τρεις βετεράνοι στρατιωτικοί, που τους υποδύονται ο Γιάννης Φέρτης, ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης και ο Δημήτρης Πιατάς, βρίσκονται στο γηροκομείο και κοιτούν απότην βεράντα του τις Φλαμουριές στον απέναντι λόφο. Αποφασίζουν να εξερευνήσουν το χώρο αλλά έχουν τη δύναμη;Η σκηνοθεσία είναι του Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς.

Το έργο γράφτηκε το 2005. Ανέβηκε στο Θέατρο ΗΒΗ για πρώτη φορά το 2013 . Πρόκειται για την κωμωδία «Τοc Τοc» ( Toc Toc) , αρχικά που στα γαλλικά σημαίνουν Trouble obsessionnel compulsif, δηλαδή ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή. Φέτος πέντε χρόνια μετά ο Κώστας Σπυρόπουλος σκηνοθετεί ξανά το έργο του Λοράν Μπαφιέ ( Laurent Baffie) στο θέατρο ΗΒΗ πάλι.

Έξι άτομα στο σαλόνι του διάσημου ψυχολόγου, όλοι με ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές περιμένουν τον γιατρό, μα εκείνος αργεί και έτσι κάνουν μόνοι τους ένα group therapy. Εκτός από τον Κώστα Σπυρόπουλο παίζουν οι : Σόφη Ζανίνου, ο Ζανό Ντανιάς, ο Πέτρος Λαγούτης κ.α.

Πέρσι με άλλο καστ γνωρίσαμε στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης, το σπονδυλωτό έργο του σύγχρονου Γάλλου συγγραφέα Ζοέλ Πομμερά ( Zoël Pommerat ) « Η Επανένωση της Βόρειας και της Νότιας Κορέας.» του 2013 ( La réunification des deux Corées ). Φέτος μετά την απήχηση και την αίσθηση που προκάλεσε στο κοινό ξανανέβηκε σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη με έναν εκλεκτό θίασο( Κλέωνα Γρηγοριάδη, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Λουκία Μιχαλοπούλου κ.α)

Μικρές ιστορίες που μιλούν για το αδιέξοδο της αγάπης ειδομένες κάτω από ένα πρίσμα σκληρότητας, βιαιότητας και μεταφυσικής διάθεσης για να καταλήξεις στο συμπέρασμα ότι η αγάπη δεν είναι παρά ένα παιχνίδι του μυαλού.

 

Τον Οκτώβριο στη Στέγη Γραμμάτων είχαμε τη τύχη να απολαύσουμε και ένα ακόμη έργο του το «Όλα θα πάνε καλά (1) Το τέλος του Λουδοβίκου» - [Ça ira (1) Fin de Louis] σε σκηνοθεσία του ίδιου του ZoëlPommerat από έναν εξαιρετικό θιάσο ηθοποιών. Η Στέγη μεταμορφώθηκε σε κοινοβούλιο. Η Γαλλική Επανάσταση παρουσιάστηκε εδώ και τώρα, ολόγυρά μας, και ο Ζοέλ Πομμερά, με τη θαυμαστή ομάδα του, μας παρέσυραν στη δίνη της Ιστορίας, αποδεικνύοντάς μας πόσο σημερινά είναι όσα έλεγαν και έπρατταν, πριν από 228 χρόνια, οι πρωτεργάτες αλλά και οι πολέμιοι της ευρωπαϊκής δημοκρατίας.

 

Το 2013 γράφτηκε και το έργο του Σεμπαστιάν Τιερύ (Sebastian Thierry) «Γδύστε τη μαμά» με πρωτότυπο τίτλο στα γαλλικά L’origine du monde που ανέβηκε στο Θέατρο του Κέντρου Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος σε σκηνοθεσιά Λευτέρη Γιοβανίδη με τους Πηνελόπη Πιτσούλη, Δημήτρη Μακαλιά και Πηνελόπη Αναστασοπούλου.

Ο αυτοβιογραφικός μονόλογος του Γκιγιώμ Γκαλιέν «Γκιγιώμ γλυκειά μου» ανέβηκε στο ατμοσφαιρικό θέατρο Αλκμήνη σε σκηνοθεσία Άννας Χατζησοφιά με πρωταγωνιστή τον Περικλή Λιανό.

Για δεύτερη συνεχή χρονιά το Μικρό Παλλάς συνεχίζει με το « Ψέμα» ( Le Mensonge) του Φλοριάν Ζελέρ ( Florian Zeller). Ένα έργο πρόσφατο του 2015 που πραγματεύεται τι άλλο, το θέμα της απιστίας. Ο Θοδωρής Αθερίδης παίζει και σκηνοθετεί , η Σμαράγδα Καρύδη, η Μυρτώ Αλικάκη και Κώστας Κάππας αποτελούν τον υπόποιπο θίασο.

Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ στον « Τσάρλι Τσάπλιν » του Ντανιέλ Κολά (Daniel Colas). Έργο του 2015 επίσης, που μιλά για για το παρασκήνιο της ζωής του Σαρλώ. Το Θέατρο Ακροπόλ είναι ο κατάλληλος χώρος να το φιλοξενήσει και ο Θανάσης Τσαλταμπάσης ένας ανέλπιστα καλός Τσάρλι. Ο πρωτότυπος τίτλος του έργου Un certain Charles Spenser Chaplin.

Ανάμεσα σε όλες αυτές τις παραστάσεις υπήρχαν πολύ ενδιαφέρουσες δουλειές, παρόλο που το γαλλικό χιούμορ, μια και μιλάμε για κωμωδίες επί το πλείστον είναι κάπως ξένο προς την ελληνική πραγματικότητα. Με την ανάμνηση τους ακόμα ζωντανή, περιμένουμε μετά τις γιορτές νέες προκλήσεις θεατρικές.

Από τη Νατάσα Κωνσταντινίδη