Ένα από τα σημαντικότερα μιούζικαλ του Broadway παρουσιασμένο υποδειγματικά από την Καμεράτα – Ορχήστρα Φίλων της Μουσικής σε μια παράσταση που δεν πρέπει να χάσετε!

Ο Stephen Sondheim, ένας από τους σπουδαιότερους λιμπρετίστες του Broadway, ο άνθρωπος που έχει υπογράψει τους στίχους στο “West Side Story” και το “Gypsy”, εμπνεύστηκε το μιούζικαλ “Sweeney Todd” από το ομώνυμο θεατρικό έργο του Cristopher Bond, ένα μελόδραμα του 1973 που για πρώτη φορά χάρισε έναν πιο ουσιαστικό μυθοπλαστικό πυρήνα στον θρύλο του Sweeney Todd, γνωστό ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με τον θρύλο ο Todd ήταν ένας δαιμόνιος κουρέας, που σκότωνε με τα σύνεργά του τα ανυποψίαστα θύματά του και στη συνέχεια τα παρέδιδε στον φούρναρη γείτονά του, ο οποίος τα μαγείρευε και τα πουλούσε στους πελάτες του σαν κρέας εκλεκτής ποιότητας! 

Ο Bond  όμως ήταν ο πρώτος συγγραφέας, που ασχολούμενος με τον θρύλο, έδωσε στον Todd ένα ισχυρό άλλοθι για τα φρικιαστικά του εγκλήματα μετατρέποντας τον ουσιαστικά από μία χάρτινη καρικατούρα σε έναν στιβαρό δραματικό χαρακτήρα.

Σύμφωνα με το έργο του, ο Sweeney Todd δεν παρουσίαζε ανέκαθεν δολοφονικές τάσεις. Για την ακρίβεια ήταν ένας φιλήσυχος και ευσυνείδητος κουρέας γνωστός ως Benjamin Barker, που ζούσε στο βικτωριανό Λονδίνο μαζί με την πολυαγαπημένη του σύζυγο και τη νεογέννητη κόρη τους. Μέχρι που η όμορφη σύζυγός του μπήκε στο μάτι του πανίσχυρου αρχιδικαστή Turpin. Προκειμένου να την κλέψει από τον Sweeney Todd ο Turpin τον κυνήγησε ανελέητα εξορίζοντας τον από τον Λονδίνο. Η γυναίκα του μην θέλοντας να πέσει στα χέρια του Turpin αυτοκτόνησε και η μικρούλα κόρη τους, μωρό ακόμα, μεγάλωσε πιστεύοντας ότι ο Turpin είναι ο πατέρας της. Δύο περίπου δεκαετίες μετά ο Barker επιστρέφει στο Λονδίνο ως Sweeney Todd πια και ζητάει εκδίκηση… Ο ήρωας του Bond λοιπόν δεν είναι απλώς ένας μανιακός δολοφόνος χωρίς λόγο και αιτία, αλλά ένας άνθρωπος που έχασε άδικα ό,τι αγαπούσε πιο πολύ και τώρα κινείται από οργή και δίψα για εκδίκηση όχι μόνο απέναντι στον δικαστή Turpin, αλλά κι απέναντι σε μία ολόκληρη κοινωνία που του επιτρέπει με την ανοχή της να την εξουσιάζει. Κάπου εδώ το θεατρικό του Bond αποκτά ταξικά χαρακτηριστικά.

Πάνω σε αυτό το έργο λοιπόν στήριξαν όλη την πλοκή του μιούζικαλ τους ο Stephen Sondheim, που υπογράφει τη μουσική και το λιμπρέτο, και ο Hugh Wheeler, που υπογράφει το σενάριο, κάνοντας τον διευθυντή της Metropolitan Opera να δηλώσει μετανιωμένος, μετά την πρεμιέρα του μιούζικαλ, που το πρώτο ανέβασμα δεν έγινε στη MET. 

Το μιούζικαλ “Sweeney Todd” είναι ένα σκοτεινό μουσικό θρίλερ με κωμικές ανάσες και μελωδίες που ακροβατούν ανάμεσα στο μουσικό θέατρο και την όπερα. Η ιστορία του ανατριχιαστική, το χιούμορ του βιτριολικό, η αισθητική του σαγηνευτική, το υπόβαθρο του έντονα δραματικό, οι συνθέσεις του αριστοτεχνικά δομημένες και ενορχηστρωμένες με εμφανείς τις αναφορές σε έργα κλασικών συνθετών, όπως ο Ravel και ο Prokofiev. Αναμφισβήτητα πρόκειται για μία κορυφαία στιγμή του αμερικάνικου μουσικού θεάτρου.

Η Καμεράτα – Ορχήστρα Φίλων της Μουσικής, υπό τη διεύθυνση του ικανότατου Γιώργου Πέτρου, τόλμησε να το παρουσιάσει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, σε μία παράσταση που θα επαναληφθεί στις 31 Αυγούστου. Είναι η τρίτη φορά που ο Γιώργος Πέτρου και η Καμεράτα κάνουν κατάδυση στα νερά του αμερικάνικου μιούζικαλ. Η αρχή έγινε πρόπερσι με το “Kiss me Kate”, ακολούθησε πέρυσι το “West Side Story” και φέτος είναι η σειρά του “Sweeney Todd”. Θέλω να πω εξαρχής ότι εκτιμώ βαθιά αυτή την επιλογή της Καμεράτα. Διότι οι παραγωγές της στο εν λόγω είδος εξασφαλίζουν, αν μη τι άλλο, δύο δομικά στοιχεία του μιούζικαλ, που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα, αλλά στην Ελλάδα δεν είναι: Πρώτον, όλοι οι ηθοποιοί τραγουδάνε εξαιρετικά, και δεύτερον η μουσική εκτελείται άψογα από μία πολυμελή και ικανότατη ορχήστρα που παίζει τις αυθεντικές ενορχηστρώσεις του κάθε μουσικού έργου.

Έχοντας παρακολουθήσει και τα τρία μιούζικαλ που έχει παρουσιάσει η Καμεράτα οφείλω να επισημάνω ότι κάθε φορά ο πήχης ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά. Στο “Sweeney Todd” δεν θαυμάζεις μόνο τις φωνητικές ικανότητες των ηθοποιών ή την εξαιρετική διεύθυνση ορχήστρας από τον Πέτρου. Βρήκα επίσης πολύ προσεγμένη την απόδοση στα ελληνικά του λιμπρέτου από τον ίδιο τον Πέτρου, ενώ και η σκηνοθεσία του είχε πολλές ενδιαφέρουσες ιδέες και άψογη αισθητική παραμένοντας εύρυθμη στο μεγαλύτερο μέρος της παράστασης παρά την σχεδόν τρίωρη διάρκειά της. Αν τη συγκρίνουμε με τη σκηνοθετική του δουλειά στο “Kiss me Kate” θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο Πέτρου έχει εξελιχθεί πολύ και ως σκηνοθέτης.

Φυσικά είναι αρκετά ευφυής ώστε να έχει πάντα στο πλευρό του σε αυτά τα παράτολμα εγχειρήματα μία σειρά από εξαιρετικούς συνεργάτες. Η Ζωή Χατζηαντωνίου και ο Κώστας Τσιούκας κίνησαν έξυπνα, άκρως θεατρικά και χωρίς περιττούς εντυπωσιασμούς τους ηθοποιούς της παράστασης. Ο Πάρις Μέξης έφτιαξε μέσα από ένα σύμπλεγμα ξύλινων κιβωτίων και σκαλωσιών ένα απολύτως λειτουργικό σκηνικό που άλλαζε επίπεδα και χώρους και έδενε έξοχα τόσο με την ατμόσφαιρα της εποχής όσο και με την επιβλητική πλάτη του Ηρωδείου. Η Γιωργίνα Γερμανού έκανε υποδειγματική δουλειά στα κοστούμια της, τα οποία σκιαγραφούσαν άψογα την αισθητική του βικτωριανού Λονδίνου έχοντας παράλληλα και κάποιες σύγχρονες πινελιές. Ο Γιώργος Τέλλος και η Στέλλα Κάλτσου χάρισαν μέσα από τους ατμοσφαιρικούς τους φωτισμούς μία κινηματογραφική διάσταση στην παράσταση.

Η ψυχή της παράστασης ωστόσο ήταν φυσικά οι ηθοποιοί της. Όλοι ανεξαιρέτως με συναρπαστικές φωνές. Ο Γιάννης Καλύβας στον ρόλο του Anthony Hope απέδειξε για ακόμα μία φορά ότι είναι ένας ηθοποιός που έχει όλα τα προσόντα για να μεσουρανήσει στο είδος του μιούζικαλ. Άρτιος τόσο φωνητικά, όσο και υποκριτικά. Η Άννα Κουτσαφτίκη εντυπωσίασε στη ζητιάνα της (αν και το μικρόφωνο της δεν της έκανε πάντα την χάρη να ακουστεί) χαρίζοντας μας μία έντονα δραματική ερμηνεία με πολύ καλές τραγουδιστικές επιδόσεις. Ο Χριστόφορος Σταμπόγλης είναι ένας έξοχος βαρύτονος (δεν νομίζω ότι χρειάζεται συστάσεις) που απέδωσε εξαιρετικά το κύρος και τη διαστροφή του δικαστή Turpin. Η Μυρσίνη Μαργαρίτη στον ρόλο της Johanna, κόρης του Todd, μας μέθυσε με τη φωνή της, αν και δεν μπόρεσε να κρατήσει το ίδιο επίπεδο και υποκριτικά στην πρόζα της. Ο Άρης Πλασκασοβίτης, από τους ηθοποιούς που παίζουν στα δάχτυλα το είδος, υποδυόμενος τον Tobias Ragg χάρισε στην παράσταση τις κωμικές της νότες. Στο φινάλε όμως μας απέδειξε ότι τα καταφέρνει περίφημα και στις πιο δραματικές σκηνές. Ο Χρήστος Κεχρής στον ρόλο του Επίτροπου Bamford ήταν απολαυστικός στη σκηνή που παίζει πιάνο ενθυμούμενος τραγούδια που του έλεγε η μαμά του, ενώ ο Γιάννης Χριστόπουλος (Adolfo Pirelli), ο Σωτήρης Τριάντης (Jonas Fogg), η Δήμητρα Κώνστα (νεαρή Lucy) και ο Αποστόλης Ψυχράμης (πωλητής πτηνών) απέδωσαν με χιούμορ και υποκριτικό οίστρο τους μικρότερους ρόλους τους. 

Ο Χάρης Αδριανός στον ρόλο του Sweeney Todd τα κατάφερε πολύ καλά χωρίς ωστόσο να λάμψει. Ήταν άψογος τραγουδιστικά, αλλά υποκριτικά, κατά τη γνώμη μου, παρέμενε θολός σε αρκετές στιγμές της παράστασης. Παρ’ όλα αυτά κέρδισε τις εντυπώσεις στο δραματικό του φινάλε. Ίσως ο ρόλος του Sweeney να απαιτούσε έναν ηθοποιό, που εκτός από εξαιρετική φωνή, να ήταν και πιο στιβαρός υποκριτικά.

Κράτησα για το τέλος τη Νάντια Κοντογεώργη. Νομίζω ότι αποτελεί μία ξεχωριστή μονάδα του μουσικού μας θεάτρου. Το έχει αποδείξει πολλάκις, αλλά εδώ έκανε την υπέρβαση. Και φωνητικά και υποκριτικά. Ένας σίφουνας επί σκηνής που σε συνεπαίρνει άμα τη εμφανίσει. Μαγική φωνή, κωμική φλέβα, με δραματικές αποχρώσεις όταν το επιθυμεί, κυρίαρχος των εκφραστικών της μέσων και της σκηνής. Στον ρόλο της Mrs Lovett πέτυχε έναν πραγματικό άθλο. Δεν νομίζω ότι αυτή τη στιγμή διαθέτουμε στην Ελλάδα μία ηθοποιό αντίστοιχων ικανοτήτων στο είδος του μιούζικαλ.

Τέλος, ιδιαίτερα εύσημα ανήκουν και στο chorus του μιούζικαλ (Λητώ Μεσσήνη, Χριστίνα Μιχαλάκη, Μαριλένα Χρυσοχοΐδη, Μαρία Μουρκούση, Αναστασία Κότσαλη, Μιράντα Μακρυνιώτη, Αθηνά Καστρινάκη, Βαγγέλης Αγγελάκης, Σταύρος Ζουλιάτης, Χρήστος Χριστοδούλου, Γιάννης Μανιατόπουλος, Αποστόλης Ψυχράμης, Νικόλας Μπογιατζής, Σωτήρης Τριάντης, Αντώνης Δήμου, Άγγελος Χονδρογιάννης) που τραγούδησαν συναρπαστικά πλαισιώνοντας υποδειγματικά τους υπόλοιπους ηθοποιούς.

Συμπερασματικά, το “Sweeney Todd” είναι μία παράσταση που πρέπει να δείτε οπωσδήποτε αν αγαπάτε το είδος του μιούζικαλ!