Νίκος Καραθάνος, Όρνιθες του Αριστοφάνη

Live premiere: Κυριακή 19 Απριλίου στις 21:00

Πιστέψτε στο απίστευτο. Όλοι έχουμε φτερά. Επίδαυρος – Αθήνα – Νέα Υόρκη: οι Όρνιθες «πετούν» στην Αμερική. 

«Θέλω νὰ ζήσω ἐκεῖ ποὺ θὰ ’ρθεῖ πρωὶ πρωὶ στὴν πόρτα μου ὁ καλύτερός μου φίλος καὶ θὰ μοῦ πεῖ: αὔριο ἔλα ἀπ’ τὸ σπίτι μου κι ἐσὺ καὶ ἡ γυναίκα σου καὶ τὰ παιδιά σου – ἔχω τραπέζι καὶ σᾶς θέλω κοντά μου.» 

Οι Όρνιθες σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου «πετούν» στην Αμερική. Μετά από sold out παραστάσεις σε Επίδαυρο και Αθήνα, το 2016, με live streaming όπου συνδέθηκαν 44.000 υπολογιστές από 110 χώρες σε κάθε γωνιά του πλανήτη, οι Όρνιθες ανοίγουν τα φτερά τους για υπερατλαντική πτήση και παρουσιάζονται στον ετήσιο προγραμματισμό του St. Ann’s Warehouse στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, από 2 έως 13 Μαΐου. 

Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, έχοντας εξαρχής ως βασικό άξονα την εξαγωγή του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού και την υποστήριξη Ελλήνων δημιουργών, συνεχίζει την εκτός των συνόρων δράση της. Στα οκτώ χρόνια λειτουργίας της, περισσότερες από 40 ελληνικές παραγωγές θεάτρου, χορού και μουσικής έχουν ήδη ταξιδέψει εκτός Ελλάδας. 

Όπως σημειώνει η Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου: «Η Ελλάδα στα καλύτερά της. Σε αυτή τη φράση συμπυκνώνεται η αποστολή του Ιδρύματος Ωνάση, ειδικά όταν λειτουργούμε εκτός των ελληνικών συνόρων. Στόχος μας παραμένει πάντα η απελευθέρωση δυνάμεων, ώστε να συντελούμε στη διαμόρφωση κοινωνιών απαρτιζόμενων από αφυπνισμένους πολίτες. Ο πολιτισμός, η υγεία, η παιδεία είναι τα οχήματα αυτής της αποστολής. Μέσω των τεχνών, επιχειρούμε όχι μόνο να παράγουμε πολιτισμό, αλλά και να αλλάζουμε τον πολιτισμό, να αλλάζουμε την κουλτούρα μας. 

Οι Όρνιθες του Αριστοφάνη, μέσα από τα μάτια του Νίκου Καραθάνου, έρχονται να μιλήσουν για μια κοινωνία ουτοπική, μια κοινωνία ανέφικτη. Έρχονται για να κινήσουν τη σκέψη και το συναίσθημα προς τις ιδέες της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ισοτιμίας, του οράματος για το οποίο πάντα αξίζει να αγωνιζόμαστε. Για όλα αυτά που είναι βαθιά ανθρώπινα σε ό,τι αφορά την προσωπική σφαίρα του καθενός, αλλά και τρομερά ευρεία σε ό,τι αφορά την κοινωνική διάστασή τους. Στο Ίδρυμα Ωνάση θέλουμε να σκεφτόμαστε και να πράττουμε ως ενεργοί πολίτες. Επιδιώκουμε την εκκίνηση συζητήσεων που μας βγάζουν από τη ζώνη της ασφάλειάς μας, που μάς κάνουν να συνειδητοποιούμε ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο. Σε καιρούς σαν κι αυτούς, καλούμαστε να εργαστούμε όλοι, ώστε να βρεθεί στο κέντρο των μικρών και των μεγάλων αποφάσεων ο ίδιος ο άνθρωπος.»

H Καλλιτεχνική Διευθύντρια του St. Ann’s Warehouse, Susan Feldman, αναφέρει: «Οι Όρνιθες διαθέτουν μια άγρια και ανατρεπτική δύναμη, που μου θύμισε το πρώτο ανέβασμα του Hair, με το χίπικο μανιφέστο τους και το ανακάτεμα πολύχρωμων, ετερόκλητων ηθοποιών και μουσικών σε ρόλους πτηνών και θεών, ανάμεσά τους και έναν παραολυμπιονίκη αθλητή στον ρόλο του Δία. Η μουσική του Άγγελου Τριανταφύλλου και ο εκπληκτικός ήχος πτηνών, που δημιουργεί μαζί με τους ηθοποιούς, έμειναν χαραγμένα στη μνήμη μου για πολύ καιρό αφότου είδα την παράσταση στην Αθήνα.»

Λίγα λόγια για την παράσταση

Μπορεί το θέατρο να σε κάνει να πιστέψεις στο απίστευτο, δείχνοντάς σου ένα σύμπαν όπου αίρονται όλες οι διακρίσεις, όλοι συνυπάρχουν αρμονικά κι ένας νέος ουμανισμός προβάλλει ξαφνικά; «Μαζεύτηκαν τα πουλιά κι έκαναν επανάσταση. Εμείς τι κάνουμε;» αναρωτιέται ο σκηνοθέτης της άκρως συγκινητικής αυτής παράστασης. Και εξηγεί: «Μια τελετή, μια παραβολή, μια αλληγορία είναι οι Όρνιθες (414 π.Χ.). Δύο Αθηναίοι, ο Πεισθέταιρος και ο Ευελπίδης, φεύγουν από την πόλη τους. Αναζητούν μια νέα, πιο δίκαιη πολιτεία. Φτάνουν στα δάση. Συναντούν εκεί τον Έποπα, έναν άνθρωπο που έχει μεταμορφωθεί σε πουλί, και τον πείθουν να καλέσει και τα άλλα πουλιά. Μαζί χτίζουν μια νέα πόλη πάνω από τα σύννεφα, τη Νεφελοκοκκυγία. Σιγά σιγά όλοι μεταναστεύουν εκεί: άνθρωποι, θεοί, ημίθεοι, ζώα, τέρατα – όλοι! Ο Αριστοφάνης μας μιλά, λοιπόν, για μια πτήση στο απίστευτο. Για μια επανάσταση κοσμογονική. Για το Big Bang, για την έκρηξη από την οποία γεννιούνται τα πάντα.» 

Σκηνοθέτης ρομαντικός όσο και καίριος, ο Νίκος Καραθάνος στήνει τους Όρνιθες από τη σάρκα, τα οστά, τα οράματα και τις ιδιοσυγκρασίες των ηθοποιών του, αλλά και τις δικές του εμμονές. Παίρνοντας αποστάσεις τόσο από την παρελθοντική παραστασιογραφία όσο και από τη φιλολογία, ο Νίκος Καραθάνος αποκαλύπτει το τραγικό που βρίσκεται εγκιβωτισμένο στο κωμικό και αντικρίζει έναν Αριστοφάνη μύστη στο θαύμα, εγγυητή μιας τελετουργίας επανασύνδεσης θεατών και ηθοποιών με τα μεγάλα μυστήρια του κόσμου τούτου: τη φύση, τον εαυτό μας, την ουσία της ύπαρξης και, δη, της συνύπαρξης, την άρση όλων των «μη», τη συμφιλίωση, την ισότητα, την ομόνοια, την κοινότητα.

Διαβάστε το κείμενο του Δημήτρη Χαλιώτη για την παράσταση εδώ. 

Και την κριτική της Γιώτας Δημητριάδη εδώ.

Λίγα λόγια για το θέατρο

Το St. Ann’s Warehouse, ένα ιστορικό οικοδόμημα 2.300 τετραγωνικών μέτρων, χτισμένο πριν από τον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο, έχει φιλοξενήσει εμβληματικούς καλλιτέχνες και ομάδες όπως τους David Bowie, Lou Reed, Marianne Faithful, Charlie Kaufman, Αδελφούς Κοέν, The Wooster Group, Mabou Mines, Jeff Buckley. Έχει παρουσιάσει παραστάσεις από θέατρα, όπως τα The Royal Court Theatre, The Globe Theatre, Εθνικό Θέατρο της Σκοτίας, Donmar Warehouse, Young Vic, Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας. 

Το St. Ann’s Warehouse διαδραματίζει έναν ζωτικό ρόλο στο παγκόσμιο πολιτιστικό τοπίο, ως ένας αμερικανικός καλλιτεχνικός χώρος που υποδέχεται διακεκριμένες διεθνείς ομάδες, κορυφαίους εκπροσώπους της αμερικανικής αβανγκάρντ και ταλαντούχους, ανερχόμενους καλλιτέχνες, έτοιμους να εργαστούν σε πρότζεκτ μεγάλης κλίμακας. Το St Ann’s λειτουργεί ως σημείο αναφοράς και συνάντησης, τόσο για τα μέλη της τοπικής κοινότητας του Μπρούκλιν, όσο και για επισκέπτες από όλο τον κόσμο, που έρχονται για να ανακαλύψουν νέες μορφές έκφρασης και να εμπλουτίσουν την τοπική ζωή για πολλές δεκαετίες στο μέλλον. 

Μετάφραση: Γιάννης Αστερής

Σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος

Διασκευή: Νίκος Καραθάνος, Γιάννης Αστερής

Σκηνικά & Κοστούμια: Έλλη Παπαγεωργακοπούλου

Μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου

Φωτισμοί: Σίμος Σαρκετζής

Κίνηση: Amalia Bennett

Ο θίασος: Μαρία Διακοπαναγιώτου, Βασιλική Δρίβα, Νίκος Καραθάνος, Έμιλυ Κολιανδρή, Έκτορας Λιάτσος, Χρήστος Λούλης, Γρηγορία Μεθενίτη, Amalia Bennett, Κώστας Μπερικόπουλος, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Φοίβος Ριμένας, Μιχάλης Σαράντης, Γιάννης Σεβδικαλής, Άρης Σερβετάλης, Έλενα Τοπαλίδου, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Άγγελος Τριανταφύλλου, Χάρης Φραγκούλης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη

Παίζουν ζωντανά οι μουσικοί: Σοφία Ευκλείδου, Μιχάλης Καταχανάς, Δημήτρης Κλωνής, Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Δημήτρης Τίγκας

Βοηθός σκηνοθέτης: Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου / Βοηθός σκηνοθέτη: Ιωάννα Μπιτούνη / Βοηθοί σκηνογράφου: Δημήτρης Αγγέλης, Ευαγγελία Θεριανού, Μυρτώ Κοσμοπούλου, Μυρτώ Λάμπρου / Βοηθός μουσικής: Βασίλης Παναγιωτόπουλος / Βοηθοί παραγωγής: Πάνος Σβολάκης, Τζέλα Χριστοπούλου / Hair Design: Χρόνης Τζήμος / Μακιγιάζ: Αλεξάνδρα Μυτά / Ειδικές κατασκευές κοστουμιών: Δήμητρα Καίσαρη, Αφροδίτη Πουρνάρη / Επιδιορθώσεις κοστουμιών: Λένα Παπαμιχαήλ / Κατασκευή δέντρων: Σωκράτης Παπαδόπουλος, Στέφανος Γραμμένος, Δάφνη Ηλιοπούλου / Κατασκευή σκηνικού: Lazaridis Scenic Studio / Ηχοληψία: Κωστής Παυλόπουλος / Υπεύθυνος σκηνής: Γιάννης Κρητικός / Μετάφραση στα αγγλικά: Ορφέας Απέργης

Συμπαραγωγή του St. Ann’s Warehouse και της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση 

Με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση