Από τη Γιώτα Δημητριάδη

«Ό,τι κάνεις μονάχα μένει, ό,τι έκανες καλό ή κακό»

Στη σκηνή της Φρυνίχου, στο θέατρο Τέχνης, ζωντανεύει μια παράσταση αφιερωμένη στη ζωή και τα τραγούδια της ρεμπέτισσας Μαρίκας Νίνου, σε κείμενα και σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη και του Γιάννου Περλέγκα.

Η Μαρίκα Νίνου γεννήθηκε έναν αιώνα πριν, το 1922, πάνω στο βαπόρι «Ευαγγελία», που έφερνε την οικογένεια Αταμιάν στον Πειραιά, γι’ αυτό και ο καπετάνιος τής έδωσε το όνομα Ευαγγελία. Ορφανή από πατέρα, κατέληξε με τη μητέρα και τα αδέρφια της στην Κοκκινιά.

Τα φωνητικά της προσόντα φάνηκαν από μικρή ηλικία. Μάλιστα, μετά από προτροπή του δασκάλου της, έμαθε και μαντολίνο.

Το1939 παντρεύτηκε τον συμπατριώτη της Χάικ Μεσροπιάν και, ένα χρόνο αργότερα γεννήθηκε ο γιος τους, ο Οβανές (ο Γιαννάκης). Ωστόσο, το 1946 ο Μεσροπιάν έφυγε για την Αρμενία, εγκαταλείποντας για πάντα την οικογένειά του.

Στη συνέχεια γνώρισε τον ακροβάτη και θιασάρχη Νίνο Νικολαΐδη με τον οποίο έμειναν μαζί μέχρι το τέλος της ζωής της, χωρίς ποτέ να παντρευτούν.

Το καλλιτεχνικό της όνομα «Μαρίκα» το πήρε από τη μάνα του Νίνο, που θαύμαζε τη Μαρίκα Κοτοπούλη και το Νίνου από τον Νίνο. Έτσι, η Ευαγγελία Αταμιάν έγινε Μαρίκα Νίνου.

Ο Νίνο τη μύησε στον κόσμο των ακροβατικών, οι δυο τους ήταν ντουέτο με το όνομα «Ντούο Νίνο», μέχρι που στο σχήμα προστέθηκε και ο γιος της και έτσι μετονομάστηκε σε «δυόμιση Νίνο». Στις παραστάσεις η Μαρίκα συνήθιζε να λέει και μερικά τραγούδια.

Κάπως έτσι την ανακάλυψε ο Πέτρος Κυριακός και τη γνώρισε στον Μανώλη Χιώτη, ο οποίος την πρωτολανσάρισε δισκογραφικά τον Ιούνιο του 1948.

Στην ιστορία όμως έμεινε η θρυλική της συνεργασία με τον Τσιτσάνη, που ήταν βραχεία λόγω των πολλών τσακωμών τους. Το ντουέτο εμφανίστηκε με επιτυχία και στην Κωνσταντινούπολη.

Λίγα χρόνια αργότερα, η Νίνου πήγε μόνη της στη Νέα Υόρκη για να εξοικονομήσει χρήματα για τον αδερφό της που νοσούσε με καρκίνο. Την ίδια αρρώστια είχε και εκείνη στη μήτρα, από την οποία δυστυχώς και κατέληξε σε ηλικία μόλις 35 ετών.

Μόνο οκτώ χρόνια τραγούδησε η Νίνου και κατάφερε να αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα της και να ερμηνεύσει αξέχαστα τραγούδια - από τα «Καβουράκια» και την «Ταμπακιέρα», μέχρι το «Τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα». Πέθανε στις 23 Φεβρουαρίου του 1957 και την έθαψαν στο Σχιστό της Νεάπολης, πλάι στον αδερφό της Μπαρκέβ Αταμιάν, που είχε αποβιώσει δύο χρόνια νωρίτερα. Στη διαθήκη της άφηνε το σπίτι της στον γιο της αλλά ο Νίνο την καταπάτησε, πούλησε το ακίνητο και άφησε το αγόρι στο δρόμο.

Αυτά είναι μερικά από τα ομολογουμένως λίγα βιογραφικά στοιχεία που γνωρίζουμε για την τραγουδίστρια.

Η Μαριάννα Κάλμπαρη και ο Γιάννος Περλέγκας, αξιοποιώντας όλη τη σχετική βιβλιογραφία αλλά και μαρτυρίες, κατάφεραν να δημιουργήσουν μια ενδιαφέρουσα ιστορία, αξιοποιώντας υπέρ της ακόμη και τα κενά που υπάρχουν για τη ζωή της τραγουδίστριας και υφαίνοντας πλάι τους ένα πέπλο μυστηρίου. Παράλληλα, αποφεύγοντας κάθε είδος διδακτισμού, δίνονται πληροφορίες τόσο για το ιστορικό υπόβαθρο της εποχής όσο και για την ιστορία του ρεμπέτικου.

«Τα ρεμπέτικα, τα άσματα των απλών πληγωμένων ανθρώπων μιλούσαν για την αγάπη και την εγκατάλειψη», θα μας πουν εν χορώ οι ηθοποιοί.

Αξιοποιώντας όλο τον χώρο της σκηνής, κατάφεραν να δημιουργήσουν μια παράσταση που πάλλεται και ταξιδεύει τον θεατή από την αρχή μέχρι το τέλος με οχήματα την πρόζα, τη μουσική και το τραγούδι, επιτυγχάνοντας μια φυσική ροή με ικανοποιητικές δόσεις συγκίνησης, που δεν εκβιάζουν με ευκολίες το θυμικό του κοινού.

Στο έργο γίνονται αναφορές και για τη θέση της γυναίκας που εκείνη την εποχή έπρεπε να συμπορευθεί με τον τρόπο των ανδρών, γι’ αυτό και «μόνο το μάτι και η φωνή έπαιρνε φωτιά, ποτέ το υπόλοιπο σώμα».

Μεγάλη επιτυχία της συγκεκριμένης δουλειάς είναι το καστ των ηθοποιών που ερμηνεύει τους ρόλους, αφηγείται την ιστορία και τραγουδάει εξαιρετικά.

Στον ομώνυμο ρόλο, η Βερόνικα Δαβάκη που συμπωματικά πριν λίγους μήνες έκανε το ντεμπούτο της στην ελληνική δισκογραφία, με τη διασκευή του αρμένικου τραγουδιού «Αmbedz Gorav». Πέραν τούτου, είναι παλιά γνώριμη της Νίνου, καθώς το 2015 τραγούδησε το ρεπερτόριό της στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο, στην παράσταση «Μαρίκα» των Nocebo AC.

Με την ερμηνεία της καταφέρνει να δώσει υπόσταση στον χαρακτήρα, προσδίδοντάς του γήινα στοιχεία, χωρίς να χάσει στιγμή τις μυθικές του διαστάσεις.

Αρμοστός στον ρόλο του Τσιτσάνη ο Γιάννος Περλέγκας, αν και λιγότερο τολμηρός στην εκφορά της χαρακτηριστικής προφοράς του συνθέτη.

Εξαιρετικής ευαισθησίας οι γυναικείες παρουσίες που ερμηνεύει η Ευγενία Αποστόλου. Υπέροχη και στα τραγούδια της παράστασης.

Με ενέργεια και αμεσότητα στη σκηνή παρουσιάζεται ο Μάνος Στεφανάκης.

Ενδιαφέρουσα και η οπτική του Δημήτρη Μαγγίνα στον ρόλο του Νίνου Νικολαΐδη.

Στα συν της σκηνοθεσίας και η αξιοποίηση των δεξιοτεχνών μουσικών (Αυγερινή Γάτση, Στράτος Γκρίντζαλης και Μπάμπης Παπαδημητρίου), στην εξέλιξη της ιστορίας, μέσω της επιτυχημένης ενσωμάτωσής τους στην παράσταση.

Μοναδική ένσταση η συνεχής παρουσία της πολύ καλής ακροβάτισσας Χριστίνας Σουγιουλτζή, που με τα ακροβατικά της αποσπά την προσοχή του θεατή από σημαντικές σκηνές της παράστασης. 

Απλό αλλά πρακτικό και καλοφτιαγμένο το σκηνικό της Λουκίας Χουλιάρα, εμπνευσμένο από τα ξύλινα κιβώτια που μετέφεραν τα πλοία, όπως και το «Ευαγγελία» που γεννήθηκε η Νίνου. Καλαίσθητα και τα κοστούμια της. 

Συνολικά, η παράσταση «Μαρίκα Νίνου - Σαν άστρο», χωρίς να είναι αγιογραφία της Αρμένισσας τραγουδίστριας, καταφέρνει να γνωρίσει τη σπουδαία ρεμπέτισσα στις νεότερες γενιές και να δημιουργήσει μια γλυκιά νοσταλγία στις παλιότερες.

Λόγω της μεγάλης ανταπόκρισης του κοινού, οι παραστάσεις του έργου της Ηρώς Μπέζου «Οι Ναυαγοί» στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν, παίρνουν και δεύτερη παράταση έως τις 15 Φεβρουαρίου, με επιπλέον έξι παραστάσεις, Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00 (εκτός 24 και 25 Ιανουαρίου).

Ένας νεαρός δημοσιογράφος επισκέπτεται το απομονωμένο σπίτι ενός καταξιωμένου συγγραφέα με σκοπό να του πάρει συνέντευξη. Σύντομα οι δύο άνδρες αντιλαμβάνονται ότι έχουν ασκήσει καθοριστική επίδραση ο ένας στην ζωή του άλλου. Στο σπίτι όμως δεν είναι μόνοι. Μαζί με τον οικοδεσπότη ζει και η ανήλικη κόρη του. Ο έρωτας ανάμεσα στον νέο και το κορίτσι γεννήθηκε πολύ πριν γνωριστούν και οι τρεις ήρωες θα βρεθούν σε ένα χρωματιστό λούνα παρκ με τις ίδιες τους τις λέξεις για παιχνίδια.

Σημείωμα της Ηρώς Μπέζου

Γράφουμε ένα έργο για τα λόγια, που δεν αρκούν, κι όμως μόνο τα λόγια έχουμε. Λέξεις πάνω σε χαρτί, λέξεις στον αέρα. Τρεις άνθρωποι-άλλωστε πάντα τρεις είναι οι άνθρωποι-παλεύουν να κοιταχτούν, να αγαπήσουν, να «βγουν στην ζωή». Η μοναξιά τους είναι η γέφυρα που τους ενώνει. Τι άλλο; Ένα παιχνίδι με χαρτιά, ένα ποτήρι κρασί. Μια παιδική ζωγραφιά.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία: Ηρώ Μπέζου, Γιάννης Παπαδόπουλος
Σκηνικά-κοστούμια: Εύα Γουλάκου
Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας
Φωτογραφίες: Γιάννης Μακρογιαννέλης
Εκτέλεση παραγωγής: TooFarEast Productions

ΠΑΙΖΟΥΝ

Σοφία Κόκκαλη, Γιάννος Περλέγκας, Μιχάλης Τιτόπουλος

INFO

Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν-Υπόγειο

Πεσμαζόγλου 5

Τηλ. 210.3228706- 210.3222760

Ημέρες και ώρες παραστάσεων:

Nέα παράταση έως τις 15 Φεβρουαρίου 2022, εκτός 24 και 25 Ιανουαρίου
Δευτέρα & Τρίτη: 21.00

Διάρκεια:
1 ώρα και 45 λεπτά

Τιμές εισιτηρίων:

Κανονικό: 15 ευρώ

Μειωμένο: 10 ευρώ

Προπώληση:

https://www.viva.gr/tickets/theater/texnis-ypogeio/oi-navagoi/

Από τον Αναστάση Πινακουλάκη

Εδώ και μερικές εβδομάδες παρουσιάζεται το πρώτο θεατρικό έργο της αναγνωρισμένης ηθοποιού Ηρώς Μπέζου.

Η ηθοποιός που το καλοκαίρι ξεχώρισε ως Ιώ στην sold-out παράσταση Προμηθέας Δεσμώτης σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη συστήνει μια νέα της ιδιότητα στο θεατρόφιλο κοινό, αυτή της συγγραφέως και σκηνοθέτιδος. Την παράσταση Ναυαγοί συνσκηνοθετεί με τον Γιάννη Παπαδόπουλο, ενώ βρίσκει ιδανικό «σπίτι» στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης, χώρο με ιστορική ταυτότητα ανάδειξης νεοελληνικών έργων. Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί Γιάννος Περλέγκας, Μιχάλης Τιτόπουλος και Σοφία Κόκκαλη.

Υπόθεση: Ένας νεαρός δημοσιογράφος επισκέπτεται το απομονωμένο σπίτι ενός καταξιωμένου συγγραφέα με σκοπό να του πάρει συνέντευξη. Σύντομα οι δύο άνδρες αντιλαμβάνονται ότι έχουν ασκήσει καθοριστική επίδραση ο ένας στην ζωή του άλλου. Στο σπίτι όμως δεν είναι μόνοι. Μαζί με τον οικοδεσπότη ζει και η ανήλικη κόρη του. Ο έρωτας ανάμεσα στον νέο και το κορίτσι γεννήθηκε πολύ πριν γνωριστούν και οι τρεις ήρωες θα βρεθούν σε ένα χρωματιστό λούνα παρκ με τις ίδιες τους τις λέξεις για παιχνίδια. Σημείωμα της Ηρώς Μπέζου: «Γράφουμε ένα έργο για τα λόγια, που δεν αρκούν, κι όμως μόνο τα λόγια έχουμε. Λέξεις πάνω σε χαρτί, λέξεις στον αέρα. Τρεις άνθρωποι-άλλωστε πάντα τρεις είναι οι άνθρωποι-παλεύουν να κοιταχτούν, να αγαπήσουν, να «βγουν στην ζωή». Η μοναξιά τους είναι η γέφυρα που τους ενώνει. Τι άλλο; Ένα παιχνίδι με χαρτιά, ένα ποτήρι κρασί. Μια παιδική ζωγραφιά.» .

Οι Ναυαγοί είναι ένα σύγχρονο μονόπρακτο έργο τριών χαρακτήρων που διαδραματίζεται σ’ ένα απομονωμένο σπίτι. Μια συνέντευξη που τελικά δε γίνεται, γίνεται η αφορμή για μια σειρά από αποκαλύψεις, που δίνουν τον χαρακτήρα του έργου. Το πρώτο μέρος του είχε μια τρόπον τινά πιντερική γραφή, ενώ με την είσοδο της κόρης, αλλάζει η δυναμική των χαρακτήρων και γίνεται πιο συγκινησιακό. Ως πρωτόλειο είναι μια πολύ δυνατή και ενδιαφέρουσα πρώτη, με ολοκληρωμένους χαρακτήρες και πυκνογραμμένη πλοκή. Ως θεατή με κέρδισε το σκηνικό αποτέλεσμα, ως δραματολόγος θα ήθελα λίγη παραπάνω επιμέλεια στις μεταβάσεις των σκηνών, ώστε να ρέει περισσότερο, και από ένα σημείο και μετά δεν είναι καθαρό το ύφος της γραφής. Ας πούμε, το τέλος του έργου θα μπορούσε να ήταν λίγο πιο σύντομα ώστε ν’ αφήνεται ανοιχτό στο θεατή και να τονώσει τον συναισθηματισμό που ήταν διάχυτος από τη μέση του έργου. Άψογη δουλειά έγινε στην κατασκευή των χαρακτήρων και με μαεστρία ξεδιπλωνόνται πτυχές τους που δίνουν βάθος στις μεταξύ τους σχέσεις.

Η παράσταση

Η Ηρώ Μπέζου κι ο Γιάννης Παπαδόπουλος δημιούργησαν μια φαινομενικά απλή παράσταση που αναδεικνύει το κείμενο και βασίζεται πάνω στους ταλαντούχους ηθοποιούς της. Είναι αισθητό πως η παράσταση είναι προϊόν μιας επιτυχημένης και δεμένης θεατρικής ομάδας. Η χημεία των ηθοποιών επί σκηνής είναι εμφανέστατη κι απολαυστική. Ο Γιάννος Περλέγκας κι ο Μιχάλης Τιτόπουλος το καλοκαίρι έπαιξαν μαζί στο Γάλα, αίμα που είχαμε ξεχωρίσει στη Μικρή Επίδαυρο κι είχε σκηνοθετήσει ο Περλέγκας. Η Σοφία Κόκκαλη είχε δώσει μια εξαιρετική ερμηνεία στο Σχολείο Γυναικών του Μολιέρου, παράσταση που σκηνοθέτησε ο Έκτορας Λυγίζος στην Πειραιώς 260. Οι τρεις τους είναι η χαρά του θεατή, τρεις πολύ δυνατά ερμηνευτικά ηθοποιοί που μπορούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το παράλογο, στο δραματικό και το κωμικό. Υποδύονται τρεις ήρωες που είναι βαθιά μόνοι, αισθανόμενοι ένα κοινωνικό άγχος και με την εκκεντρικότητά τους ζητούν την προσοχή, την αποδοχή και την αγάπη των άλλων.

Το Υπόγειο του Τέχνης, μετατρέπεται σ’ ένα «κουνημένα» ρεαλιστικό σκηνικό (κοστούμια – σκηνικά: Εύα Γουλάκου), που φωτίζεται εξαιρετικά από τον Τάσο Παλαιορούτα. Ξαφνιάζει η ηχητική επιλογή ν’ απουσιάζει η μουσική από την παράσταση, αλλά είναι κι αυτό ένα στοιχείο της ταυτότητάς της. Σε αυτό το σκηνικό περιβάλλον με το τραπέζι τους καναπέδες, την πολυθρόνα, το ζωγραφιστό πορτραίτο –αναπαριστά μια γυναικεία φυσιογνωμία, ενδεχομένως της νεκρής συζύγου του συγγραφέα- την κουζίνα και τον επιλεκτικά στρωμένου δαπέδου, οι ηθοποιοί δρουν.

Οι ηθοποιοί της παράστασης παίρνουν πάνω τους το έργο και αναδεικνύουν τους πολυεπίπεδους χαρακτήρες με τις δεινές ερμηνείες τους. Ο Γιάννος Περλέγκας στον κεντρικό ρόλο του συγγραφέα δίνει μια πολυσχιδή ερμηνεία με φλεγματώδες χιούμορ και διακυμάνσεις. Ο Μιχάλης Τιτόπουλος υποδύεται τον δημοσιογράφο που δρα ως καταλύτης στο έργο, αφού η δική του άφιξη πυροδοτεί την έκρηξη πατέρα-κόρης, φωτίζει πτυχές των χαρακτήρων που δε θα γινόντουσαν αλλιώς αντιληπτές και συνδέεται με την σεξουαλική αφύπνισης της έφηβης (σχεδόν ενήλικης) κόρης. Είναι πολύ συγκινητικός και νομίζω δίνει την πιο ώριμη και ολοκληρωμένη ερμηνεία της ως τώρα καριέρας του.

Θα σταθούμε όμως στη Σοφία Κόκκαλη, που ξεχωρίζει άμα τη εμφανίσει με το μπρίο, την σκηνική της ενέργεια, την ερμηνευτική της τεχνική που θυμίζει Θέατρο του Παραλόγου. Ο τρόπος που εκφέρει το κείμενο αρχικά φαίνεται ως καρικατούρα και περισσότερο τεχνική ερμηνεία, όμως σύντομα κερδίζει το θεατή και δίνει μια σπάνια ερμηνεία ταυτόχρονα συναισθηματική και τεχνικά δουλεμένη, που κατορθώνει ν’ αναδείξει όλα τα επίπεδα του αντικειμενικά δύσκολου ρόλου της. Αναλογιζόμενος την καριέρα της Κόκκαλη, τόσο την κινηματογραφική (Μικρά Αγγλία, Electra του Πέτρου Σεβαστίκογλου, το Digger που θα είναι η φετινή μας εκπροσώπηση στα Όσκαρ αλλά και τη Σελήνη, 66 ερωτήσεις που είδαμε πρόσφατα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου) όσο και τη θεατρική (Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση, Αντιγόνη της Κιτσοπούλου, Σώσε, Σχολείο Γυναικών σε σκηνοθεσία Ε. Λυγίζου, κ.ά.), σκέφτομαι πως έχει αποδείξει πως δεν είναι καθόλου τυχαία η πορεία της και η προτίμησή της από σπουδαίους καλλιτέχνες. Μπορεί άνετα να είναι η επόμενη μεγάλη μας πρωταγωνίστρια σε όποιο μέσο επιλέξει και το άστρο είναι ικανό να υπερβεί τα σύνορα της Ελλάδας. Δώστε της χώρο και θα λάμψει, δώστε της ρόλους και θα κεντήσει.

Συμπερασματικά, η παράσταση Ναυαγοί της Ηρώς Μπέζου είναι μια παράσταση-πρόταση από το Θέατρο Τέχνης που αξίζει να της δώσουμε προσοχή τόσο για την δημιουργό του όσο και για την ομάδα των συγκεκριμένων ηθοποιών. Θα περάσετε καλά και θ’ αγαπήσετε ξανά την καθαρότητα και την απλότητα του καλού θεάτρου.

Info:

Η παράσταση Ναυαγοί σε σκηνοθεσία Ηρώς Μπέζου και Γιάννη Παπαδόπουλου παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης και διαρκεί σχεδόν 2 ώρες.

Tο αριστούργημα του Χάρολντ Πίντερ Πάρτυ Γενεθλίων έρχεται τον Νοέμβριο στην Αίθουσα Θεάτρου του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη, με τους εξαιρετικούς ηθοποιούς Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, Άλκηστη Ζιρώ, Φώτη Θωμαΐδη, Γιάννο Περλέγκα, Γιάννη Στεφόπουλο και Αθηνά Τσιλύρα.

Ο σπουδαίος Άγγλος θεατρικός συγγραφέας Χάρολντ Πίντερ έγραψε το Πάρτυ Γενεθλίων το 1957. Εξήντα τέσσερα χρόνια μετά δεν έχει πάψει να θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα και πιο αντιπροσωπευτικά έργα της πρωτοπορίας. Συμπεριλαμβάνεται στο παγκόσμιο θεατρικό ρεπερτόριο, καθώς μέσα σ’ αυτό περιγράφεται όλη η κοσμοθεωρία του Πίντερ για την ελευθερία και την αυτοδιάθεση του ατόμου.

Ένας τρόπος να δούμε τις λέξεις είναι να πούμε πως είναι ένα τέχνασμα για να καλυφθεί η γύμνια.
(Χάρολντ Πίντερ)

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ

«Ένα έργο που αιωνίως θα ουρλιάζει υπόκωφα την επιθυμία για έναν καλύτερο κόσμο»

Η "Κωμωδία της Απειλής" είναι ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει τα έργα του Πίντερ με πιο χαρακτηριστικό του "είδους" το Πάρτυ Γενεθλίων. Σίγουρα ο όρος αυτός καλύπτει δύο από τα βασικότερα στοιχεία του έργου: Το χιούμορ και την απειλητική ατμόσφαιρα. Παρ' όλα αυτά δεν πιστεύω ότι μπορεί να περιοριστεί το έργο σε χαρακτηρισμούς όπως κωμωδία ή θρίλερ. Στο Πάρτυ Γενεθλίων ο Χάρολντ Πίντερ παρασύρει τον θεατή σε έναν κόσμο πολύ οικείο και ταυτόχρονα πολύ επικίνδυνο. Τίποτα δεν είναι σίγουρο, τίποτα δεν μένει ανακουφιστικά σταθερό. Οι χαρακτήρες συστήνονται με κάποια δεδομένα τα οποία στη συνέχεια αναιρούνται. Γεγονότα, ονόματα, τόποι και χρόνοι του παρελθόντος φαντάζουν όλα ρευστά. Η ταυτότητα του καθενός, αρχίζει να μοιάζει ρευστή, όπως ίσως και η ίδια η ανθρώπινη φύση. Αυτό το στοιχείο του έργου, λοιπόν, του προσδίδει και προέκταση μάλλον υπαρξιακή.

Η ιστορία βέβαια είναι δομημένη με εντελώς σταθερούς και κλασικούς κανόνες. Ένα σπίτι, κάποιοι ήρωες ζουν εκεί και κάποια άγνωστα πρόσωπα έρχονται και φέρνουν τα πάνω κάτω. Το παρόν του έργου συμβαίνει ομαλά και γραμμικά χωρίς αναχρονισμούς σε δράση και γεγονότα. Καθώς εξελίσσονται οι τρεις πράξεις του έργου, ο θεατής έχει την αίσθηση ότι παρακολουθεί ένα αστυνομικό θρίλερ. Δύο μυστηριώδεις άγνωστοι έρχονται να συλλάβουν έναν ένοικο με αινιγματικό παρελθόν. Ο συγγραφέας όμως φαίνεται να μην ενδιαφέρεται για κάποια αποκάλυψη ή λύση ενός γρίφου. Μέσα στον ρευστό αυτό κόσμο που δημιουργεί, ενδιαφέρεται μάλλον περισσότερο για το δίπολο θύτη - θύματος παρουσιάζοντας άλλοτε υπαινικτικά και άλλοτε φανερά μια έντονη επιβολή εξουσίας. Μια επιβολή από άνθρωπο σε άνθρωπο, από ένα ισχυρό κατεστημένο σε έναν πιθανό αποστάτη, από μια αδιόρατη εξουσία πάνω στους πάντες. Τον αφορά ο άνθρωπος μέσα στο παιχνίδι της εξουσίας όπου οι συσχετισμοί πολλές φορές αλλάζουν: Ο θύτης γίνεται το θύμα και το ανάποδο. Κοιτάζοντας μέσα από αυτό το πρίσμα, θα χαρακτήριζα το έργο βαθιά πολιτικό.

Και τελικά τι έργο είναι; Θα έλεγα ότι είναι όλα αυτά μαζί. Θα έλεγα, πως είναι ένα έργο που αιωνίως θα ουρλιάζει υπόκωφα την επιθυμία για έναν καλύτερο κόσμο.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Σκηνοθεσία: Γιώργος Παλούμπης
Σκηνικά - Κοστούμια: Νατάσσα Παπαστεργίου
Σχεδιασμός Φωτισμού: Bασίλης Κλωτσοτήρας
Μουσική: Παύλος Κατσιβέλης
Βοηθός σκηνοθέτη: Παναγιώτα Παπαδημητρίου
Φωτογραφίες: Νίκος Ρέσκος
Βίντεο: Θωμάς Παλυβός

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά):
Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Άλκηστις Ζιρώ, Φώτης Θωμαΐδης, Γιάννος Περλέγκας, Γιάννης Στεφόπουλος, Αθηνά Τσιλύρα.

Παραγωγή: Performing Arts & Entertainment LTD
Διεύθυνση παραγωγής: Τάκης Γεώργας
Επικοινωνία: Άννα Θεοδόση Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. κ.6977605271

ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Τετάρτη με Κυριακή
Από 10/11/2021 έως 16/01/2022
Τετάρτη & Κυριακή 7μμ
Πέμπτη & Παρασκευή 9μμ
Σάββατο 8μμ

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
Α’ ζώνη: 25€ / Μειωμένο: 20€
Β’ ζώνη: 20€ / Μειωμένο: 15€

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ: VIVA.GR - TICKETSERVICES.GR - ARTINFO.GR
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ-ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ: 2109213310
https://www.viva.gr/tickets/festival/theater/party-genethlion/

Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης Πειραιώς 206,Ταύρος, Τηλ.: 2103418550

Από τον Αναστάση Πινακουλάκη

Το προηγούμενο σαββατοκύριακο (16-17 Ιουλίου) παρουσιάστηκε το έργο Γάλα, αίμα της Αλεξάνδρας Κ* σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα στη Μικρή Επίδαυρο. Το κείμενο γράφτηκε ως ανάθεση του Φεστιβάλ Αθηνών με αφορμή τη Μήδεια του Ευριπίδη και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νεφέλη (θεατρική σειρά «Contemporary Ancients»). Πρόκειται για το δεύτερο –με τη σειρά που παραστάθηκαν- από τα τέσσερα έργα που γράφτηκαν με ανάθεση από Έλληνες συγγραφείς, μαζί με τα Το σπίτι με τα φίδια (Β. Χατζηγιαννίδης), Κρεουργία (Γ. Μαυριτσάκης) και Η Φαίδρα καίγεται (Α. Μιχαλοπούλου).

Το κείμενο

Το καλοκαίρι του ’58, σ’ ένα χωριό της ελληνικής επαρχίας, μια γυναίκα σκοτώνει τα δυο της παιδιά. Σύμφωνα με τη συγγραφέα, Αλεξάνδρα Κ*, το έργο μεταφέρει τη Μήδεια σε μια εποχή που η γυναίκα μόλις αρχίζει να αντιλαμβάνεται πως η ζωή δεν επιφυλάσσει την ίδια τύχη στα δύο φύλα. Η Ξένη έχει περάσει χρόνια περιορισμένη στους ρόλους της κόρης, της συζύγου και της μητέρας, υπό το άγρυπνο μάτι της στενής κοινωνίας όπου την έφεραν να ζήσει. Όταν ο άντρας της παντρεύεται μιαν άλλη γυναίκα, και η ίδια δεν έχει πια κανέναν ρόλο να υπηρετήσει, ψάχνει να βρει τι έχει απομείνει απ’ αυτήν ακόμα ζωντανό.

Πρόκειται για ένα σύγχρονο τρίπρακτο έργο χωρισμένο σε δέκα σκηνές, μ’ ενότητα χώρου και χρόνου, ενώ η δράση εξελίσσεται εντός ενός 24ωρου στα πρότυπα του Αρχαίου Δράματος. Ο δραματικός χώρος τοποθετείται στο καλοκαίρι του 1958, σ’ ένα χωριό της ελληνικής επαρχίας, στην Αργολίδα. Η επιλογή της περιοχής δεν είναι διόλου τυχαία, αφού η συγγραφέας επιθυμούσε ο σκηνικός και δραματικός χώρος να ταυτίζονται. Να πούμε βεβαίως πως αυτό είναι ένα προνόμιο που έχουν οι συγγραφείς μόνο όταν γνωρίζουν τον χώρο όπου θα παρασταθεί το έργο τους και κάτι τέτοιο συμβαίνει ευκολότερα όταν πρόκειται για ανάθεση.

Όσον αφορά τους χαρακτήρες του έργου, η Αλεξάνδρα Κ* διατηρεί σχεδόν το σύνολο των χαρακτήρων δίνοντάς τους ως όνομα την ιδιότητα ή το φύλο τους. Έτσι έχουμε την Ξένη (Μήδεια), τον Άντρα (Ιάσονας), τη Δασκάλα (Παιδαγωγός & Τροφός), το Φίλο (Αιγέας), τη Νέα (Νύφη), τον Πατέρα της (Κρέοντας), τα κορίτσια (αλλάζει το φύλο των παιδιών της Μήδειας και τους δίνει δραματική υπόσταση), ενώ προσθέτει τη Μητέρα του (πεθερά της Μήδειας) για να ενισχύσει τη θεματολογία της. Ο Χορός απουσιάζει με τη μορφή που είχε, αλλά διατηρεί έναν παρεμβατικό κοινωνικό περίγυρο που θυμίζει ελληνική επαρχία. Τέλος, μπορεί να μην έχουμε Αγγελιοφόρο, αλλά το τραγικό γεγονός αφηγείται η Δασκάλα.

Η Αλεξάνδρα Κ* συνέθεσε μ’ έναν πολύ δικό της τρόπο ένα φεμινιστικό σύγχρονο δράμα, που ενώ τηρεί το βασικό αφηγηματικό σκελετό, δε διστάζει να πάρει μερικές «τολμηρές» αποφάσεις που δίνουν μια νέα και πολύ προσφιλής στα σημερινά δεδομένα διάσταση. Το γάλα, αίμα είναι ένα πρώτης τάξεως οικογενειακό δράμα απόλυτα συνυφασμένο με την ελληνική πραγματικότητα και στο οποίο όλοι μας μπορούμε ν’ ανασύρουμε βιώματα από τον άμεσο ή ευρύτερο κοινωνικό κι οικογενειακό περίγυρο. Κι όμως, η Ξένη (έτσι ονομάζει τη Μήδεια) της Αλεξάνδρας Κ* δεν είναι απλώς η μάγισσα που έχει διαπράξει επανειλημμένα φόνους, μια γυναίκα που σκοτώνει από έρωτα, αλλά μια γυναίκα που βάλλεται και θεωρείται «ξένη» επειδή δίνει αξία στον εαυτό της και στο φύλο της, μια γυναίκα που δε δέχεται να θαφτεί ζωντανή από την κοινωνία-μάτι που είναι έτοιμη να κανιβαλίσει τη δυστυχία του διπλανού, μια γυναίκα που θέλει να προστατέψει τις κόρες της από τα κακώς κείμενα της ελληνικής επαρχίας.

Η παράσταση

Το έργο της Αλεξάνδρας Κ* ευτύχησε να σκηνοθετηθεί από το Γιάννο Περλέγκα (ο οποίος μάλιστα υποδύθηκε τον Πατέρα), στη Μικρή Επίδαυρο, τον θεατρικό χώρο για τον οποίο γράφτηκε. Καταρχάς, όπως προαναφέρθηκε, το έργο ήταν ανάθεση από το Φεστιβάλ Αθηνών κι άρα η συγγραφέας γνώριζε εκ των προτέρων σε ποιον χώρο θ’ ανέβαινε το έργο της. Έχοντας αυτό υπόψη, μετέφερε τη δράση της στο νομό Αργολίδος το 1958. Ο φυσικός χώρος της Επιδαύρου και τα σκηνικά της Λουκίας Χουλιάρα ήταν το απόλυτο σκηνικό περιβάλλον για το Γάλα, αίμα. Σας παραθέτω την σκηνική οδηγία της συγγραφέως για να καταλάβετε τη συνέπεια έργου και περιβάλλοντος: Στην αυλή του σπιτιού, μια μπουγάδα με ρούχα αντρικά και δύο φουστανάκια μικρών κοριτσιών. Μπροστά, στο αλώνι, ένας νέος άντρας με μπουζούκι κάνει πρόβα ένα δημοτικό τραγούδι. Μια νέα γυναίκα τον συντροφεύει στο τραγούδι καπνίζοντας. Ένας γέρος περνάει λούστρο σε τραπέζια και καρέκλες. Μια γριά κεντά μονογράμματα σ’ ένα βουνό από τραπεζομάντιλα. Δύο μικρά κορίτσια πλένουν στεφάνια με λουλούδια. Από το σπίτι ακούγεται κάτι να αλυχτά.

Βασικό δομικό χαρακτηριστικό της παράστασης, που διαφαίνεται στο έργο, αλλά αποκτά μεγαλύτερο χώρο είναι η μουσική. Γνωρίζοντας την καλλιτεχνική ταυτότητα του Γιάννου Περλέγκα, δε θα μπορούσε να λείπει από την παράσταση του συγκεκριμένου έργου η μουσική, με δημοτικά και ρεμπέτικά τραγούδια και την αίσθηση του κουτουκιού να είναι διάχυτη στην παράσταση (μουσική επιμέλεια: Στράτος Γκρίντζαλης). Δεν ήταν όμως μόνο η μουσική. Η παράσταση είχε έντονα λαϊκό χαρακτήρα κι αυτό βοηθούσε το έργο να επικοινωνηθεί με το κοινό: τα λαμπάκια και τα τραπέζια που θύμιζαν ταβέρνα, οι ηθοποιοί που έκαναν μικροδράσεις που παρέπεμπαν σ’ ελληνική επαρχία.

Το ενδυματολογικό κομμάτι είχε μεγάλο ενδιαφέρον, με τα φορέματα των γυναικών να θυμίζουν παραδοσιακές φορεσιές, ιδίως της Δασκάλας και της Μητέρας. Καλοντυμένες και καλοχτενισμένες, έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με την ατημέλητη και «ανδροπρεπή» Ξένη. Η Έλενα Τοπαλίδου αντί για φόρεμα φορούσε παντελόνι και φανέλα, ενώ αργότερα φοράει το πουκάμισο του πατέρα της. Βασική προσθήκη του έργου είναι η μετατροπή των γιων του Ιάσονα και της Μήδειας σε κόρες και μάλιστα συμμετέχουν στην δραματουργία. Η τελευταία σκηνή της δεύτερης πράξης, όπου η Ξένη συμβουλεύει τις κόρες της να μένουν μακριά από τους άντρες, να εργαστούν και να μάθουν πως μπορούν να φύγουν αν χρειαστεί, είναι από τις πιο βαρύνουσας σημασίας για το συγκεκριμένο έργο. Αντίστοιχα, από τις πιο χαρακτηριστικές σκηνές της παράστασης, είναι όταν η Ξένη νανουρίζει και στη συνέχεια στραγγαλίζει τις κόρες της στην αγκαλιά της μέσα στο χώμα.

Ο θίασος της παράστασης ερμήνευσε υποδειγματικά τους ρόλους του έργου, με βασική πρωταγωνίστρια την Έλενα Τοπαλίδου ως Ξένη (Μήδεια). Η Έλενα Τοπαλίδου είναι μια μοναδική περίπτωση ηθοποιού –σίγουρα θα την είχατε θαυμάσει ως Γερτρούδη στον Άμλετ του Κακλέα ή ως Γιάννα η Κουλουρού στο Φεστιβάλ Αθηνών- ένα υποκριτικό αερικό. Έχοντας διαβάσει το έργο και στη συνέχεια παρακολουθήσει την παράσταση δε θα μπορούσα να φανταστώ διαφορετική ερμηνεύτρια για τον ρόλο της Ξένης. Σε μερικά χρόνια, η Τοπαλίδου θα ήταν μια ιδανική Φαίδρα ή Αγαύη.

Ξεχωρίσαμε επίσης τη Σύρμω Κεκέ, ως Μάνα, τη μητέρα του Ιάσονα (ρόλος που δεν υπάρχει στον Ευριπίδη) που φάνηκε ιδιαιτέρως συγκροτημένη κι αιχμηρή. Έργο που έχει θέμα τη θέση της γυναίκας στην ελληνική επαρχία, δε θα μπορούσε να μην έχει μια «κακιά πεθερά», μια γυναίκα που επιλέγει την υποβάθμιση της για να συντηρήσει το παραδοσιακό πατριαρχικό μοντέλο. Αντίστοιχη φιγούρα, ο Πατέρας (ο αντίστοιχος Κρέοντας) του Γιάννου Περλέγκα ήταν ένα «αρσενικό παλιάς κοπής», ένας ανάλγητος λευκός άντρας στην εξουσία που είναι σε θέση ν’ αποφασίζει για όσα θηλυκά κι αρσενικά εξουσιάζει με το χρήμα και την κοινωνική του θέση.

Ο Μιχάλης Τιτόπουλος ως Άντρας φαινόταν αρχικά ιδιαίτερα μαλθακός κι αμέτοχος στη δράση, σε αντιστοιχία με τον Ιάσονα, σε μια ενδιαφέρουσα αντίστιξη με την Ξένη. Η σκηνή της ερωτικής του εξομολόγησης προς την πρώην γυναίκα του και το παρατεταμένο φιλί που δεν είχα ανιχνεύσει στο κείμενο, οπότε μάλλον ήταν προσθήκη του σκηνοθέτη έδεσε υπέροχα, με τις κόρες τους να είναι παρούσες. Κάτι που εκτίμησα στη διαχείριση του θιάσου από τον σκηνοθέτη, ήταν η ταυτόχρονη παρουσία προσώπων επί σκηνής, κι η συνεχής αίσθηση πως όλα τα εν οίκω, βρίσκονται υπό κρίση του δήμου, της τοπικής κοινότητας. Με αυτόν τον τρόπο οι δευτερεύοντες ρόλοι, ο γέρος κι η γριά, τα κορίτσια, ο Φίλος (Γιώργης Βασιλόπουλος) κι η Δασκάλα (Μάγδα Καυκούλα), ήταν ένας ανεστραμμένος Χορός, οι «δικαστές», η μετουσίωση του πολύ ελληνικού «τι θα πει ο κόσμος;». Ο Γιάννος Περλέγκας δεν άφησε τίποτα στη φαντασία του θεατή, τα έθεσε όλα στο τραπέζι κι είχε την ανάλογη μουσική επιλογή στο προσκήνιο ή στο παρασκήνιο.

Από τις ελάχιστες αυθαιρεσίες του σκηνοθέτη ήταν η επιλογή να μην δείξει πως η Ξένη ποτίζει με βενζίνη το χώμα και μετά τον τελικό της μονόλογο βάζει φωτιά στο σπίτι τους, αφενός από τις τύψεις για το φονικό που διέπραξε κι αφετέρου για να καεί μαζί με τους τοίχους που την έπνιγαν. Η αλήθεια είναι πως σαν γνώστης του κειμένου μου έλειψε, αλλά εντέλει το φινάλε της παράστασης λειτούργησε άψογα και χωρίς αυτή τη λεπτομέρεια. Η Έλενα Τοπαλίδου ήταν συγκλονιστική στην τρίτη πράξη της παράστασης κι ο Μιχάλης Τιτόπουλος/Άντρας φαινόταν καταρρακωμένος από την αποκάλυψη του φονικού των παιδιών του.

Συμπερασματικά, η παράσταση Γάλα, αίμα του Γιάννου Περλέγκα ανέδειξε με τον καλύτερο τρόπο το κείμενο της Αλεξάνδρας Κ*, αποτελώντας την ζωντανή απόδειξη πως μια ανάθεση μπορεί ν’ αποτελέσει σημείο αναφοράς τόσο για μια θεατρική σειρά όσο και ένα θεατρικό καλοκαίρι. Το Γάλα, αίμα φέρει επάξια τον τίτλο «Contemporary Ancient», καθώς προβλέπω πως θα είναι ένα έργο που θα ξαναδεί σύντομα το φως της σκηνής. Τέτοιες θεατρικές φωνές αξίζει ν’ ακούγονται σε μεγαλύτερο εύρος και η πλατεία να τις αντιλαλεί.

 φωτογραφίες: Δημήτρης Χριστοδούλου

Διαβάστε επίσης:

Contemporary Ancients: Από Τη Μήδεια Στο «Γάλα, Αίμα» Της Αλεξάνδρας Κ*

Η Στέλλα με την Μελίνα Μερκούρη και τον Γιώργο Φούντα είναι μια ταινία, που ακόμα και αν δεν την έχει δει ποτέ κάποιος, είναι αδύνατον να την αγνοεί. Η δέ φράση, «Στέλλα φύγε, κρατάω μαχαίρι» έχει βρεθεί, κάποια στιγμή, στα χείλη όλων. Αυτό όμως που η πλειονότητα του κόσμου δεν γνωρίζει είναι ότι η ταινία βασίζεται σε ένα από τα πρώτα θεατρικά έργα του Ιάκωβου Καμπανέλλη.

Γραμμένο μόλις το 1954, ο θεατρικός συγγραφέας το εμπνεύστηκε και το προόριζε εξ αρχής για την Μελίνα. Επιστρέφοντας η ηθοποιός από ένα ταξίδι της στο Παρίσι, όπου ήδη έπαιζε στο θέατρο, διασκέδασε ένα βράδυ μαζί με τον Καμπανέλλη και την γυναίκα του στα ρεμπετάδικα της Αθήνας. Γυρνώντας το ίδιο βράδυ σπίτι του, ο Καμπανέλλης είχε ήδη συλλάβει το έργο, αλλά και τις μουσικές που θα το πλημμύριζαν παρουσιάζοντας τόσο μοναδικά και εύγλωττα αυτό τον κόσμο της νυχτερινής Αθήνας. Όπως αναφέρει ο ίδιος, χρειάστηκε μόλις 2 μήνες νυχθημερούς γραφής προκειμένου να γεννηθεί η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια. Το έργο ενθουσίασε την Μερκούρη και αμέσως σχεδόν έκλεισε η συμφωνία με το θέατρο «Κοτοπούλη» όπου και επρόκειτο να ανέβει.

Στο μεσοδιάστημα, ο Καμπανέλλης παρουσίασε το έργο του και στο ζεύγος, τότε, Λαμπέτη-Χορν, καθώς και στον φίλο τους, Μιχάλη Κακογιάννη. Όπως ομολογεί ο ίδιος ο Καμπανέλλης, πρωτόπειρος (έως εντελώς άπειρος) τότε, δε μπορούσε να φανταστεί ότι η ταινία θα πραγματοποιούνταν πολύ νωρίτερα από το θεατρικό ανέβασμα της παράστασης. Στην πραγματικότητα, η θεατρική Στέλλα άργησε πάρα πολύ να βρει το δρόμο προς την σκηνή, σχεδόν μισό αιώνα…Έτσι, κυριάρχησε η κινηματογραφική εκδοχή σε σκηνοθεσία Μ. Κακογιάννη, η οποία παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Καννών στις 21 Νοεμβρίου του 1955, με μουσική του Μάνου Χατζηδάκι και σκηνικά-κοστούμια του Γιάννη Τσαρούχη, ενώ έπαιζαν, εκτός από την Μ. Μερκούρη και τον Γ. Φούντα, ο πρωτοεμφανιζόμενος τότε Αλέκος Αλεξανδράκης, ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, η Βούλα Ζουμπουλάκη, αλλά και η Σοφία Βέμπο.

Φωτογραφία από την παράσταση του Θέμη Μουμουλίδη (2007)

Έκτοτε, ο νεαρός ακόμα Ιάκωβος Καμπανέλλης έχασε το χειρόγραφο κείμενο του πρωτότυπου θεατρικού του έργου. Ήταν μόλις στη δεκαετία του 1990 όταν κατάφερε να βρει και πάλι μέρος του έργου, το οποίο ανασκεύασε και παρέδωσε στο θέατρο. Έτσι, δεν είναι περίεργο που η πρώτη παράσταση της Στέλλας με τα κόκκινα γάντια σημειώνεται μόλις το 1997 σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βόλου, ενώ ο ίδιος σκηνοθέτης ανέβασε και πάλι το έργο το 2007 στο θέατρο «Λαμπέτη», με νέα διανομή και καινούριους συντελεστές. Το 2013 το έργο ανέβηκε σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λάλου στην «Ακαδημία Πλάτωνος», σε έναν χώρο και μια περιοχή της Αθήνας όπου οι μουσικές και η ενέργεια αυτού του έργου έμοιαζαν να βρίσκουν το «σπίτι» τους.

Φωτογραφία από την παράσταση του Δημήτρη Λάλου (2013)

Επίσης, κατά την περσινή χειμερινή σεζόν παρουσιάστηκε από το Θεσσαλικό Θέατρο σε σκηνοθεσία της Καλλιτεχνικής του Διευθύντριας, Κυριακής Σπανού, αλλά αναγκάστηκε να διακόψει τις επιτυχημένες παραστάσεις του λόγω πανδημίας.

Φωτογραφία από την παράσταση της Κυριακής Σπανού (2020) 

Φέτος, λίγο πριν την εκπνοή του 2020, η προγραμματισμένη από το Εθνικό Θέατρο παράσταση του έργου ανεβαίνει σε live-streaming το ερχόμενο Σάββατο, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα.

Φωτογραφία από την παράσταση του Γιάννου Περλέγκα που θα δούμε on line

Πρόκειται για ένα έργο πλημμυρισμένο με ρεμπέτικα αλλά και με την ατμόσφαιρα της παλιάς Αθήνας, της μεταπολεμικής Ελλάδας. Όπως γράφει και ο ίδιος ο Καμπανέλλης, «είχαμε -κυρίως χάρη στον Μάνο Χατζηδάκι- ανακαλύψει την μαγεία του καλού ρεμπέτικου τραγουδιού» (Θέατρο, τομ. Ε΄: 1991). Προσωπικά, θεωρώ ότι πρόκειται για ένα έργο το οποίο δύναται να θυμίσει στους Έλληνες ανάλογες, με αυτές που ζούμε σήμερα, δύσκολες εποχές που βίωσε ο τόπος μας, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει την ανθεκτικότητα, την αντοχή, αλλά και τον χαρακτήρα των Ελλήνων. Πρόκειται για ένα έργο του Καμπανέλλη που μυρίζει Ελλάδα και αναβλύζει καλό ρεμπέτικο.

Διαβάστε επίσης:

«Η Στέλλα Με Τα Κόκκινα Γάντια» Έρχεται Στις Οθόνες Μας

Δημήτρης Λάλος: «Η Αίσθηση Της Ανεξαρτησίας Δεν Είναι Πάντα Αθώα»

Από τη Γιώτα Δημητριάδη

«Όσο πιο άθλιοι είμαστε, τόσο καλύτερα θέλουμε να φαινόμαστε»

Η σκηνή του Θεάτρου Τέχνης στη Φρυνίχου, πριν ακόμη ξεκινήσει η παράσταση, σε προετοιμάζει για την οπτική της σκηνοθεσίας, που ανεβάζει το έργο σαν :«Ένα θρησκευτικό-υπαρξιακό μελόδραμα υπό μορφήν ιταλικής κωμωδίας».

Ψηλά στον εξώστη δεσπόζει το κεντρικό μέρος από τον τρίπτυχο πίνακα του Ιερώνυμου Μπος «Ο κήπος των επίγειων απολαύσεων», το πιο γνωστό και φημισμένο έργο του ζωγράφου, το οποίο, λόγω της πολυπλοκότητας των συμβολισμών του, έχει οδηγήσει σε ποικίλου εύρους ερμηνείες.

Οι ιστορικοί τέχνης του 20ού αιώνα είναι διχασμένοι ανάμεσα στο αν το κεντρικό πάνελ αποτελεί ηθική προειδοποίηση ή πανόραμα του απωλεσθέντος παραδείσου. Γεγονός που ταιριάζει απόλυτα και σ’ όλη τη φιλοσοφία του Πιραντέλο: «Είμαστε ένας και παράλληλα είμαστε τόσα πρόσωπα, όσα μας βλέπουν οι άλλοι. Δεν μπορούμε να ξέρουμε ποιοι είμαστε πραγματικά». Η αιώνια σύγκρουση μεταξύ μορφής και ζωής την οποία συναντάμε και στο «Να ντύσουμε τους γυμνούς».

Ενδιαφέρον έχουν κι οι ψυχαναλυτικές διαστάσεις του έργου του, αφού τα απόκοσμα πλάσματα κι οι παραληρηματικές εικόνες του πίνακα «Ο κήπος των επίγειων απολαύσεων», αποδίδονται σε οράματα του υποσυνείδητου ή του ασυνείδητου.

Σχετικές έρευνες έχουν παρουσιάσει ακρογωνιαίοι λίθοι της ψυχανάλυσης και ψυχιατρικής, όπως οι Ζακ Λακάν (Το στάδιο του καθρέφτη) και Μισέλ Φουκό (Η ιστορία της τρέλας). Είναι αμέτρητα τα αποτυπώματα κι οι επιρροές του Ιερώνυμου Μπος σε κινηματογραφικές ταινίες σπουδαίων δημιουργών, όπως οι Τζορτζ Λούκας, Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο και Ρίντλεϊ Σκοτ.

Το εξαιρετικής αισθητικής σκηνικό της Γεωργίας Μπούρα, συμπληρώνουν και τα επτά μεγάλα επίπεδα, σαφής αναφορά στα επτά πιο σοβαρά ανθρώπινα αμαρτήματα σύμφωνα με την Καθολική εκκλησία, όπως τα εισήγαγε ο Πάπας Γρηγόριος Α ( Magna Moralia). Καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι ο Μπος έχει φιλοτεχνήσει πίνακα με το ανάλογο θέμα.

Ένα μεγάλο μαύρο κοράκι, δεξιά της σκηνής, προοικονομεί το τραγικό φινάλε.

Σύμφωνα με την ιστορία, η οποία για τον σημερινό θεατή δεν θα ήταν υπερβολή, αν λέγαμε ότι θυμίζει σαπουνόπερα, η Ερσίλια Ντρέι, η γκουβερνάντα της μικρής κορούλας του Πρόξενου της Ιταλίας στην Σμύρνη, αποπειράται να αυτοκτονήσει. Το τραγικό δυστύχημα της μικρούλας, αποκαλύπτει τη μυστική σχέση της Ερσίλια με το αφεντικό της με αποτέλεσμα η μητέρα του κοριτσιού να την διώξει από το σπίτι. Μέσα στην απελπισία της μαθαίνει ότι κι ο αρραβωνιαστικός ετοιμάζεται να παντρευτεί άλλη.

Η ιστορία της δημοσιεύεται στην εφημερίδα κι ένας σπουδαίος συγγραφέας, ο Λουντοβίκο Νότα, ενθουσιασμένος με τον ρόλο που διαδραματίζει η δυστυχισμένη Ερσίλια σε αυτό το δράμα, την παίρνει υπό την προστασία του, όταν εκείνη βγαίνει από το νοσοκομείο, αφού προηγουμένως κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή μετά το απονενοημένο διάβημά της.

Όλα αυτά, βέβαια, σε ένα πρώτο επίπεδο, καθώς η μια αποκάλυψη θα φέρει την άλλη και μέχρι το φινάλε, η αριστοτεχνική δομή του έργου και το χτίσιμο των χαρακτήρων δεν επιτρέπουν στον θεατή να βγάλει σίγουρα συμπεράσματα για την αλήθεια των γεγονότων.

Η μεγάλη τέχνη του Πιραντέλο έγκειται στο γεγονός ότι είναι βαθύτατα ανθρώπινη. Τα πρόσωπά του μπορεί να φαίνεται ότι χάνονται σε ακατανόητες συζητήσεις, αλλά, πάνω απ’ όλα, συγκινούν τον θεατή οδηγώντας τον εύκολα σε αντιστοιχίες ζωής.

Βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα όλη τη σκηνοθετική προσέγγιση του Γιάννου Περλέγκα, η οποία μας χάρισε ένα διαφορετικό πιραντελικό ανέβασμα,πιο εγκεφαλικό,όπως μας έχει συνηθίσει, άλλωστε, και στις προηγούμενες σκηνοθεσίες του.

Στην παράσταση του Τέχνης, μοιάζει να βάζει στο μικροσκόπιο τόσο τη σύγκρουση μορφής-ζωής, όσο και την περιπέτεια του καλλιτεχνικού νου αναζητώντας ερεθίσματα από τον καθημερινό βίο. «Η ιστορία σου με άγγιξε πιο πολύ όχι για να τη ζήσω, αλλά για να τη γράψω», θα πει ο Νότα στην Εσρίλια.

Στιγμές - στιγμές, όμως, μερικά ευρήματα έμοιαζαν να μην λειτουργούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το εμβόλιμο ηχητικό απόσπασμα από την «Μπαλάντα των μανάδων» του Πιερ Παολο Παζολίνι ή η σκηνή με την αναποδογυρισμένη μπανιέρα.

Παράλληλα, σε κάποιες σκηνές η μετάφραση (της Ελένη Γεωργίου και του Γιάννου Περλέγκα) δεν κατάφερε να αφαιρέσει τη φλυαρία κάποιων χαρακτήρων.

Επιπλέον, σε κάποιες σκηνές, έχω την αίσθηση ότι έγινε κατάχρηση της μουσικής του Κορνήλιου Σελαμσή, η οποία μαζί με τις ιταλικές φράσεις που κρατήθηκαν σ’ έβαζε σ’ ένα ναπολιτάνικο κλίμα, το οποίο εξελισσόταν, ταυτόχρονα, με το άχρονο σκηνικό των εφτά επιπέδων προσδίδοντας μια άλλη διάσταση στη συνολική οπτική, χαρίζοντας, με αυτόν τον τρόπο, στην παράσταση και τις πιο κωμικές στιγμές της.

Από τις ερμηνείες των εκλεκτών ηθοποιών μόνο ενθουσιασμένος μπορεί να μείνει ο θεατής.

Ευχαριστήθηκα πολύ την Εύη Σαουλίδου, δεν θυμάμαι να την έχω ξαναδεί σ’ ένα τόσο μπριόζικο ρόλο, κι ήταν και εδώ απολαυστική ως κουτσομπόλα σπιτονοικοκυρά.

Η Ερσίλια της Μαρίας Πρωτόπαππα κατάφερε να μεταδώσει την απόγνωση της ηρωίδας, «Η ζωή που θέλησα να τερματίσω με έχει αρπάξει με τα δόντια της», χωρίς να πέσει στην παγίδα του μελό,αφού η ερμηνεία της είχε μια εντυπωσιακή εσωτερικότητα.

Λίγο αμήχανος σε μερικές σκηνές, αλλά γενικότερα καλός, ο Φράνκο Λασπίγκα του Θάνου Τοκάκη.

Απόλυτα πειστικός ο Λουντοβίκο Νότα του Θανάση Δήμου.

Μεστός και δυναμικός, χωρίς να χάνει την τραγικότητά του ο πρόξενος Γκόττι του Γιάννου Περλέγκα. Μοναδικής δυναμικής το σκηνικό του ντουέτο με την Μαρία Πρωτόπαππα, λίγο πριν το φινάλε.

Ενδιαφέρουσες ερμηνείες κι από τους δύο νεότερους του θιάσου, τον Στέργιο Κοντακιώτη και τη Μάγδα Καυκούλα.

Το άρτιο εικαστικό αποτέλεσμα της παράστασης συμπληρώνουν τα κουστούμια της Λουκίας Χουλαρά κι οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί του Νίκου Βλασσόπουλου.

Μια παράσταση που δεν μπορεί να αφήσει ασυγκίνητο κανέναν θεατρόφιλο και που αν η διάρκειά της ήταν μικρότερη θα φλέρταρε με την τελειότητα.

*Φωτογραφίες Σταύρος Χαμπάκης

Διαβάστε επίσης:

Είδα Το «Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε», Σε Σκηνοθεσία Δημήτρη Μαυρίκιου

Το Θέατρο Τέχνης παρουσιάζει το κλασικό αριστούργημα του Λουίτζι Πιραντέλλο «Να ντύσουμε τους γυμνούς» σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα από 15 Δεκεμβρίου στη σκηνή της Φρυνίχου.

Η νεαρή και θελκτική Ερσίλια Ντρέι είναι η γκουβερνάντα της μικρής κορούλας του Πρόξενου της Ιταλίας στην Σμύρνη. Η ζωή της θα μπορούσε να ονομαστεί ευχάριστη, εξαιρουμένων των συνεχών επιπλήξεων που υφίσταται από την γυναίκα του Πρόξενου, ενός μάλλον δύσκολου χαρακτήρα. Ένας νεαρός αξιωματικός του Ναυτικού, ο Φράνκο Λασπίγκα, διερχόμενος από την Σμύρνη, ερωτεύεται και αρραβωνιάζεται την Ερσίλια. Τα κάλλη της νεαρής γκουβερνάντας όμως, δεν αφήνουν ασυγκίνητο ούτε τον Πρόξενο Γκρόττι – ο οποίος της εξομολογείται και της επιβάλλει τον έρωτά του. Το συγκεκριμένο πάθος περιπλέκει τα πράγματα και ωθεί την Ερσίλια να παραμελήσει τα καθήκοντά της ως γκουβερνάντα.

Ένα απόγευμα, αποσπάται η προσοχή της και η μικρή κόρη του Πρόξενου, που έπαιζε στο μπαλκόνι του σπιτιού της, πέφτει και σκοτώνεται. Η μητέρα του δύστυχου κοριτσιού, η οποία ανακαλύπτει ταυτοχρόνως τον παράνομο δεσμό του συζύγου της με την Ερσίλια, την απολύει. Η Ερσίλια, απόβλητη, χωρίς δουλειά, επιστρέφει στη Ρώμη για να βρει τον αρραβωνιαστικό της. Ψάχνοντάς τον όμως στο Υπουργείο Ναυτιλίας, ανακαλύπτει ότι παραιτήθηκε από την υπηρεσία κι επιπλέον ετοιμάζεται να παντρευτεί μία άλλη κοπέλα. Η Ερσίλια, απελπισμένη, αποφασίζει να εκπορνευτεί και να αυτοκτονήσει πίνοντας δηλητήριο.

Ο μυθιστοριογράφος Λουντοβίκο Νότα, ενθουσιασμένος με τον ρόλο που διαδραματίζει η δυστυχισμένη Ερσίλια σε αυτό το δράμα, την παίρνει υπό την προστασία του, όταν εκείνη βγαίνει από το νοσοκομείο, αφού προηγουμένως κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή μετά το απονενοημένο της διάβημα…

Στέκεται κανείς αμήχανος μπροστά στην εξιστόρηση της πλοκής του έργου του σπουδαίου Ιταλού συγγραφέα, που μοιάζει με περιγραφή βραζιλιάνικου σήριαλ σε σελίδες τηλεοπτικού περιοδικού. Το σίγουρο είναι πως είναι εξαιρετικά εύκολο να αποδώσουμε κι εμείς τις ρυτίδες που συνήθως προσάπτει η εποχή μας στο σύνολο του έργου του Πιραντέλλο.

Οι συνεχώς μεταβαλλόμενες συμπεριφορές των προσώπων, η ασάφεια των κινήτρων τους, η αποτυχία τους να εκφράσουν τι τους συμβαίνει, η συνεχής αβεβαιότητα για το τι είναι αλήθεια και τι ψέμα, η διαρκής αυτοϋπονόμευση των ηρώων, η ανεπάρκεια της γλώσσας, όλες αυτές οι παράμετροι, σαφώς συνηγορούν στην άποψη ότι ο Πιραντέλλο περιγράφει μια απογυμνωμένη, κατασπαραγμένη ανθρωπότητα, που έχει χάσει κάθε ψευδαίσθηση ατομικής συγκρότησης.

Συντελεστές

Μετάφραση: Ελένη Γεωργίου – Γιάννος Περλέγκας
Σκηνοθεσία: Γιάννος Περλέγκας
Κοστούμια: Λουκία Χουλιάρα
Σκηνικά: Γεωργία Μπούρα
Κίνηση: Δήμητρα Ευθυμιοπούλου
Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής
Φωτισμοί: Νίκος Βλασσόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώργης Βασιλόπουλος
Βοηθός σκηνογράφου: Ίλια Μαρκουΐζου
Βοηθός ενδυματολόγου: Θάλεια Σακαλή
Κατασκευή σκηνικού: Αλέξης Βαζούρας

Ζωγραφική σκηνικού: Yasemine Celik, Ευστρατία Μαχαιρίδη και Αφροδίτη Γαϊτανάρου

Κατασκευή κουστουμιών: Σάλυ Αλάραμπι
Βοηθός κατασκευάστριας κοστουμιών: Υρώ Γώγου
Σχεδιασμός μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου
Σχεδιασμός κομμώσεων: Χρόνης Τζήμος
Ειδικές κατασκευές: Σωκράτης Παπαδόπουλος
Ειδικά εφέ: Προκόπης Βλασερός
Επικοινωνία: Άννα Θεοδόση
Διανομή

Ερσίλια Ντρέι: Μαρία Πρωτόπαππα
Λουντοβίκο Νότα: Θανάσης Δήμου
Σινιόρα Ονόρια: Εύη Σαουλίδου
Φράνκο Λασπίγκα: Θάνος Τοκάκης
Πρόξενος Γκρόττι: Γιάννος Περλέγκας
Αλφρέντο Κανταβάλλε: Στέργιος Κοντακιώτης

Έμμα: Μάγδα Καυκούλα

Η παράσταση είναι μια συμπαραγωγή της Lead-in-Arts του Αντώνη Περιστεράκου, της Εταιρείας Θεάτρου «Χ-αίρεται», της Εταιρείας Θεάτρου «Εν τω Άμα» και του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν.

Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Το σκίτσο του Πιραντέλλο και η βινιέτα είναι του Θανάση Δήμου.

Φωτογραφίες: Νίκος Πανταζάρας

Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο: 21:15 & Κυριακή: 20:15

Διάρκεια: 120 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων:

Τετάρτη και Παρασκευή: Κανονικό 15€ - Μειωμένο 12€ - Ατέλεια 3€

Πέμπτη: Γενική είσοδος 12€
Σάββατο: Κανονικό 18€ - Μειωμένο 14€
Κυριακή: Κανονικό 16€ - Μειωμένο 12€
*Ατέλειες γίνονται δεκτές μόνο Τετάρτη και Παρασκευή

*Το μειωμένο εισιτήριο έχει ενιαία τιμή για όλες τις κατηγορίες δικαιούχων (φοιτητές, άνεργοι, άνω των

65).

Προπώληση εισιτηρίων: Στα ταμεία του Θεάτρου και στο

https://www.viva.gr/tickets/theater/theatro-texnis-karolou-koun-frynihou/na-ntysoume-tous-gymnous/

Facebook page: https://www.facebook.com/nantysoumetoysgymnous/

Ο λόγος για τον ρόλο του Θησέα και την παράσταση «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη.

 Εκεί  στο αρχικό δελτίο τύπου του Φεστιβάλ, είχαμε δει το όνομα του Γιάννου Περλέγκα, πριν λίγες μέρες όμως και χωρίς καμία επίσημη ανακοίνωση, το όνομα του ηθοποιού  άλλαξε στο site του Φεστιβάλ Αθηνών και αντικαταστάθηκε μ’ αυτό του Άρη Τρουμπάκη.

Η παράσταση αναμένεται να κάνει πρεμιέρα 7-8 Ιουλίου στην Επίδαυρο με τον Κώστα Καζάκο στον κεντρικό ρόλο. 

Οι υπόλοιποι συντελεστές είναι οι εξής: 

Επεξεργασία κειμένου: Σταύρος Σ. Τσακίρης, Δήμητρα Πετροπούλου

Σκηνικά: Κέννυ ΜακΛέλλαν

Κοστούμια: Θάλεια Ιστικοπούλου

Μουσική: Μίνως Μάτσας

Δραματουργός: Λουίζα Αρκουμανέα

Αφίσα: Αλέξανδρος Ψυχούλης

Βοηθός σκηνοθέτη: Χάρης Πεχλιβανίδης

Φωτογραφίες - Βίντεο: Πάτροκλος Σκαφίδας 

Επικοινωνία: Άρης Ασπρούλης

Διεύθυνση παραγωγής: Γιώργος Σύρμας

Παίζουν (με σειρά εμφάνισης): Δημήτρης Λιγνάδης (Ξένος), Κώστας Καζάκος (Οιδίπους), Κόρα Καρβούνη (Αντιγόνη), Τζένυ Κόλλια (Ισμήνη), Άρης Τρουπάκης (Θησέας), Δημήτρης Ήμελλος (Κρέων), Δημήτρης Λάλος (Πολυνείκης)

Χορός Ψαλτών: Πέτρος Δασκαλοθανάσης , Παναγιώτης Διαμαντόπουλος, Θεόδωρος Παλτόγλου

Χορός Πολιτών: Αντριάνα Ανδρέοβιτς, Βαλέρια Δημητριάδου, Παναγιώτης Καμμένος, Ορέστης Καρύδας, Αγγελίνα Κλαυδιανού

Μιαν άλλη θα μπορούσε να την αγαπήσει κανείς σ’ έξι μήνες. Εγώ σας αγάπησα εσάς σ’ ένα τέταρτο.

Επίσκεψη στο μύθο του Δον Ζουάν και στο κείμενο του Μολιέρου.

Ο Δον Ζουάν του Μολιέρου, αυτό το αριστούργημα του κλασικού ρεπερτορίου, το έργο που πολεμήθηκε στην εποχή του όσο κανένα, έρχεται να μας «σαγηνέψει» στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, από 25 Ιανουαρίου έως 19 Φεβρουαρίου, σε μια σύγχρονη εκδοχή από τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, ενσωματώνοντας γύρω από τον πυρήνα του θραύσματα κι από άλλους Δον Ζουάν της παγκόσμιας λογοτεχνίας και ακροβατώντας στα σύνορα δύο γλωσσών: του σινεμά και του θεάτρου. 

Τι είναι τελικά ο Δον Ζουάν; Ο μεγαλύτερος αλήτης που πέρασε ποτέ από τη Γη, ένας αφηνιασμένος, ένας διάβολος, ένας αιρετικός, ένας ασεβής χωρίς όρια, ένας αληθινός Σαρδανάπαλος, ο νυμφίος του ανθρώπινου γένους, όπως πιστεύει ο υπηρέτης του, Σγαναρέλ; Είναι αυτός που οι γυναίκες θέλουν με όλη τη δύναμη της ψυχής τους να πιστέψουν, αν και φοβούνται μην είναι κόλακας και έχει στο νου του μόνο να εξαπατά κορίτσια, όπως φοβούνται διάφορες νεαρές; Είναι η θλίψη και τα βάσανα της ζωής, όπως πιστεύει ο πατέρας του;

Ή μήπως έχει δίκιο ο ίδιος ο Δον Ζουάν, ένας άντρας που παντρεύεται περίπου κάθε μήνα, ένας άντρας που η ζωή του σκανδαλίζει, ένας αθεράπευτα ρομαντικός καρδιοκατακτητής που καταφέρνει να παίρνει χάρη ακόμα και για θανάτους που προκάλεσε; Μήπως είναι λογικό να μην μπορεί να αρνηθεί την καρδιά του σε καθετί αξιαγάπητο που βλέπει, που και δέκα χιλιάδες καρδιές αν είχε, θα τις έδινε όλες; Έχουν ανεξήγητα θέλγητρα οι νεογέννητες ορμές και όλη η απόλαυση του έρωτα συνίσταται στην αλλαγή;

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, με μια εξαιρετική ομάδα συντελεστών, τους ηθοποιούς Ilya Algaer, Γιάννη Βογιατζή, Έφη Γούση, Adrian Frieling, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Τάσο Καραχάλιο, Ντένη Μακρή, Έλενα Μαυρίδου, Γιάννο Περλέγκα, Χάρη Φραγκούλη, μαζί με τη σοπράνο Μυρσίνη Μαργαρίτη, τον σολίστ Στέλιο Κατσατσίδη στο ακορντεόν και την εικόνα χορωδίας γυναικών, καταπιάνονται με την ιστορία του Δον Ζουάν, αυτού του αιώνιου εραστή, που ζει μέσα από τα πάθη του, που είναι σε διαρκή κίνηση, που αδημονεί να γευτεί τις χαρές της ζωής, αυτού του σκεπτικιστή, που δεν αρνείται να διαπραγματευτεί με το μεταφυσικό, που προκαλεί τη συντηρητική κοινωνία της κάθε εποχής αμφισβητώντας κανόνες, αναδεικνύοντας την υποκρισία, παραβιάζοντας κοινωνικά ταμπού. Με την αξεπέραστη γοητεία του, την αίσθηση ελευθερίας που τον διαποτίζει και το οξύ πνεύμα του, εκθέτει τους εχθρούς του αλλά και τον εαυτό του.

Ένας ήρωας-μύθος και ένα έργο-αίνιγμα που θίγει μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης φύσης: την επιθυμία, το φόβο, την ελευθερία. «Ένα πρόσωπο-σημείο μέσα στο χάρτη του ανθρώπινου πόθου, του ανθρώπινου φόβου, τόσο φαντασιακό όσο ένα μετείκασμα, τόσο πραγματικό όσο ένα ποίημα» σημειώνει ο Μιχαήλ Μαρμαρινός. «Μια ουτοπική επανάσταση του ανθρώπου απέναντι σε ό,τι υποδύεται σταθερότητα, γεμάτη θύματα, πραγματικά και φανταστικά.»

Συντελεστές

Μετάφραση κειμένου Μολιέρου: Δημήτρης Δημητριάδης

Σκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαρμαρινός

Δραματουργία: Μιχαήλ Μαρμαρινός, Έρι Κύργια

Μουσική – Μεταγραφή Don Giovanni του Μότσαρτ: Δημήτρης Καμαρωτός

Διαμόρφωση Χώρου: Kenny McLellan

Κοστούμια: Εύα Νάθενα

Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ

Φωτογραφίες – Video γυναικών: Έφη Γούση

Επιμέλεια Κίνησης: Τάσος Καραχάλιος

Σχεδιασμός Ήχου: Κώστας Μπώκος

Βοηθοί Σκηνοθέτη: Ασπασία-Μαρία Αλεξίου, Ιωάννα Μπιτούνη

Υπεύθυνη Παραγωγής: Ρένα Ανδρεαδάκη

Ερμηνεύουν (με σειρά εμφάνισης):

Γιάννος Περλέγκας (Σγαναρέλ)

Χάρης Φραγκούλης (Δον Ζουάν)

Έλενα Μαυρίδου (Ελβίρα)

Γιάννης Βογιατζής (Δον Κάρλος)

Ευαγγελία Καρακατσάνη (Σαρλότ)

Τάσος Καραχάλιος (Πιερρό)

Έφη Γούση (Ματιουρίν)

Adrian Frieling (Δον Λουίς)

Ντένης Μακρής (Φρανσίσκ, ένας φτωχός)

Ilya Algaer (Δον Αλόνς)

Χορός

Χορωδία γυναικών

Σοπράνο: Μυρσίνη Μαργαρίτη

Ακορντεόν: Στέλιος Κατσατσίδης

Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Η παράσταση θα παρουσιαστεί με αγγλικούς υπέρτιτλους τα Σαββατοκύριακα 4-5, 11-12 και 18-19 Φεβρουαρίου 2017 (Μετάφραση υπερτίτλων: Μέμη Κατσώνη)

ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΡΑΣΗ

Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου

Μετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μολιέρος (1622-1673), ένας από τους πιο σπουδαίους συγγραφείς του παγκόσμιου ρεπερτορίου, υπήρξε δραματουργός, ηθοποιός και θιασάρχης. Έζησε το «μεγάλο αιώνα» της γαλλικής κλασικής δραματουργίας. Στα έργα του στηλιτεύει την υποκρισία και, μέσα από μοναδικές κωμικές καταστάσεις, εξερευνά τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Η φήμη των ηρώων του ξεπερνά συχνά τα στενά όρια των έργων, περνώντας πια στη σφαίρα του μύθου: Δον Ζουάν, Ταρτούφος, Μισάνθρωπος.

Ο Δον Ζουάν ανέβηκε για πρώτη φορά στις 15 Φεβρουαρίου 1665 στο Παλαί Ρουαγιάλ. Το έργο προκάλεσε φοβερές αντιδράσεις. Ο Μολιέρος κατηγορήθηκε ως άθεος και αναγκάστηκε να προχωρήσει σε περικοπές του κειμένου. Ο βασιλιάς, ο οποίος θαύμαζε μεν τον συγγραφέα αλλά δεν κατάφερε να διαχειριστεί τις αντιδράσεις, ζήτησε από τον Μολιέρο να αποσύρει το έργο, ανανεώνοντας ταυτόχρονα τη δημόσια υποστήριξή του σε αυτόν: αποδέχτηκε να γίνει ο ανάδοχος του πρώτου παιδιού του Μολιέρου και πίστωσε το θίασό του με μια γενναία επιχορήγηση και με τον τίτλο του «Βασιλικού Θιάσου». Ο Μολιέρος απέσυρε την παράσταση και δεν εξέδωσε ποτέ το κείμενο. Από τότε και για σχεδόν δύο αιώνες, το έργο έμεινε στην αφάνεια. Το πλήρες κείμενο παρουσιάστηκε ξανά στη Γαλλία μόλις το 1841 στο Θέατρο Οντεόν και στην Κομεντί Φρανσαίζ το 1847. Ακόμη και το 1947, όταν το ανέβασε ο Λουί Ζουβέ, ο Δον Ζουάν μετρούσε μόλις 100 παραστάσεις στην Κομεντί Φρανσαίζ – ενώ, για παράδειγμα, ο Ταρτούφος πλησίαζε τις 2.500. Από τότε, όμως, ο Δον Ζουάν δεν εγκατέλειψε τη σκηνή: αυτό το απαγορευμένο έργο, το έργο-θύμα των «ορθώς σκεπτόμενων» θεατών, καταγράφεται πια στον 20ό αιώνα ως κορυφαίο του γαλλικού κλασικού θεάτρου.

Ο Δον Ζουάν γεννήθηκε από την πένα του Ισπανού δραματουργού Τίρσο ντε Μολίνα, αλλά η φήμη του εξαπλώθηκε στα πέρατα του κόσμου. Ο Μολιέρος μας έχει δώσει ίσως τον πιο γνήσιο, τον πιο ασεβή Δον Ζουάν απ’ όλους. Η μορφή του Δον Ζουάν έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον σημαντικών δραματουργών, ποιητών, πεζογράφων και φιλόσοφων ανά τους αιώνες: οι Μπωντλέρ, Μυσσέ, Σταντάλ, Πούσκιν, Βύρων, Χόρβατ, Κίργκεργκωρ, Νίτσε, Καμύ, Μαξ Φρις, Μοντερλάν προσέγγισαν εκ νέου τον αμετανόητο άθεο, τον αδίστακτο καρδιοκατακτητή, με στόχο να τον «αναστήσουν» ανάλογα με την επιθυμία ή τη φαντασία τους.

«O Δον Ζουάν είναι ένας μύθος και η λειτουργία του μύθου είναι να μας παρουσιάζει σε καθαρή, πυρακτωμένη μορφή αυτό που κινείται μέσα μας, ανάμεσα σε κάθε είδους σκουριές και συμβιβασμούς.» – Jean Massin

«Το μεγαλείο του Δον Ζουάν δεν είναι μόνο γήινο. Εκδηλώνεται παράλληλα σε ένα μεταφυσικό επίπεδο, μέσα από την επιθυμία της πρόκλησης, της περιφρόνησης και της αντιπαράθεσής του με το θεϊκό στοιχείο, γεγονός που κάνει απαραίτητη μια υπερφυσική εξέλιξη. Υπάρχει κάτι στον Δον Ζουάν που ξεπερνά τα συνήθη όρια της ανθρώπινης υπόστασης.» – Paul Bénichou

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός σπούδασε βιολογία, υποκριτική και θέατρο. Το 1983-84 ίδρυσε την εταιρεία Θεάτρου «διπλούς Έρως», η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε "Theseum Ensemble" και χρησιμοποίησε ως βάση της το «Θησείον – ένα θέατρο για τις Τέχνες». Από τις πρώτες του παραστάσεις, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, με σταθερή συνεργάτιδα την Αμαλία Μουτούση, μέχρι τα κορυφαία θεάματα Ρομαντισμός και Άμλετ τη δεκαετία του 1990 και από τα περίφημα έργα-σταθμούς Εθνικός Ύμνος (2002) και Ρομέο και Ιουλιέτα (2004) έως τις μνημειώδεις και site-specific περφόρμανς Πεθαίνω σαν χώρα και Insenso του Δημήτρη Δημητριάδη, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, αλλά και τον Ηρακλή Μαινόμενο, τη Νέκυια, σε συνεργασία με τον Rokuro Gensho Umewaka και το ιαπωνικό Θέατρο Νο, και τη Λυσιστράτη στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, ο Μαρμαρινός παραμένει σημείο αναφοράς για το σύγχρονο ελληνικό θέατρο. Έχει σκηνοθετήσει σε κορυφαία θέατρα της Ευρώπης, όπως στη Volksbühne του Βερολίνου, και έχει ανεβάσει παραστάσεις του στα σημαντικότερα ευρωπαϊκά φεστιβάλ. Στη Στέγη, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός είχε αναλάβει την τελετή των εγκαινίων της σε δική του σύλληψη και σκηνοθεσία και έχει σκηνοθετήσει τον Φάουστ του Γκαίτε, σε μια παράσταση που πυροδότησε μια συζήτηση για αυτό το έργο-μύθο της νεότερης ευρωπαϊκής σκέψης.

Στο Παρίσι, και μάλιστα στο φημισμένο θέατρο της Κομεντί Φρανσαίζ, είχε την τιμή να βρεθεί ο Μιχαήλ Μαρμαρινός το Μάρτιο του 2013, όπου σκηνοθέτησε τη Φαίδρα του Ρακίνα με το ανσάμπλ του ιστορικού γαλλικού θεάτρου. Ο Μαρμαρινός είχε παρουσιάσει για πρώτη φορά δουλειά του στο γαλλικό κοινό, αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις, το 2007, όταν ανέβασε στο θέατρο Οντεόν, στο πλαίσιο του Festival d’Automne, το Πεθαίνω σαν χώρα του Δημητριάδη. Κατά καιρούς έχει συνεργαστεί με σημαντικούς δημιουργούς, όπως ο Heiner Goebbels και οι Rimini Protokoll.

Η δουλειά του Μιχαήλ Μαρμαρινού διατρέχεται από δύο επίμονες παραδοχές: (α) Θέατρο είναι η τέχνη πάνω στην ιστορία των ανθρώπων. (β) Δεν υπάρχει στιγμή στην καθημερινότητα που να μην είναι «θέατρο» μόλις υπάρξει το κατάλληλο βλέμμα.

Πληροφορίες 

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Συγγρού 107

Πληροφορίες: 210 900 5 800

25 Ιανουαρίου – 19 Φεβρουαρίου 2017 | 20:30

Κεντρική Σκηνή

Εισιτήρια

Κανονικό: 7 - 10 - 15 - 20 - 25 €

Μειωμένο, Φίλος ή Μικρή Παρέα (5-9 άτομα): 8 - 12 - 16 - 20 €

Μεγάλη Παρέα (10+ άτομα): 7 - 11 - 14 - 18 €

ΑΜΕΑ & Άνεργοι: 5 € / Συνοδός ΑΜΕΑ: 10 €

Ομαδικές κρατήσεις στο T. 213 017 8176 και στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Γραμμή εισιτηρίων

Τ.: 210 900 5 800

ΔΕ-ΚΥΡ 09:00-21:00

Γραμμή Φίλων της Στέγης

Τ.: 213 017 8200

ΔΕ-ΚΥΡ 09:00-20:00

Οι Φίλοι της Στέγης πραγματοποιούν τις αγορές των εισιτηρίων τους μέσα από το ηλεκτρονικό προφίλ τους, κάνοντας login με τον προσωπικό τους κωδικό χρήστη και το password τους, για να ξεκλειδώσουν τις εκπτώσεις και τις προπωλήσεις τους.

Ο Γιάννος Περλέγκας σκάβει βαθιά στο δραματικό υπόβαθρο της πιο φάλτσας σοπράνο του κόσμου, που πάλεψε στα ίσα τη φθορά και τον θάνατο με όπλο της την τέχνη.

Μέχρι σήμερα η περίπτωση της Φλόρενς Φόστερ Τζένκινς, της πιο φάλτσας σοπράνο που έχει γνωρίσει ποτέ η μουσική σκηνή, έχει εμπνεύσει πέντε θεατρικά έργα, δύο κινηματογραφικές ταινίες και ένα ντοκιμαντέρ. Γεννημένη το 1868 στην Πενσιλβάνια των ΗΠΑ η Φλόρενς, γόνος μίας εξαιρετικά ευκατάστατης οικογένειας, έγινε αρχικά γνωστή ως “Little Miss Foster” ξεχωρίζοντας για το ταλέντο της στο πιάνο. Σε πολύ νεαρή ηλικία μάλιστα έφτασε να δώσει ρεσιτάλ στον Λευκό Οίκο. Η καριέρα της θα μπορούσε να απογειωθεί αν ο πατέρας της δεν αρνούνταν να δώσει τη συγκατάθεσή του για να συνεχίσει τις μουσικές της σπουδές. Απογοητευμένη η Φλόρενς, προκειμένου να ξεφύγει από την τυραννία του πατέρα της, παντρεύτηκε τον κατά 16 χρόνια μεγαλύτερο της Φρανκ Θόρντον Τζένκινς. Ο Τζένκινς στάθηκε για εκείνη ο μοιραίος άνδρας της ζωής της. Εξαιτίας του κόλλησε σύφιλη στα 18 της μόλις χρόνια. Η ζωή της άλλαξε μια για πάντα.

Με τη σύφιλη να την κατατρώει και έχοντας ήδη εγκαταλείψει την ενασχόληση της με το πιάνο εξαιτίας ενός ατυχήματος στο χέρι της, η Φλόρενς μετακόμισε με τη μητέρα της στη Νέα Υόρκη στην αυγή του 20ου αιώνα. Το 1909 αποφάσισε να ασχοληθεί με το τραγούδι. Αν και ασύγκριτα φάλτσα, πιθανότατα λόγω της αδυναμίας της να ακούσει σωστά εξαιτίας των νευρικών διαταραχών που της είχε προκαλέσει η σύφιλη, η Φλόρενς κατάφερε να κάνει αισθητή την παρουσία της στους κοσμικούς κύκλους της Νέας Υόρκης χάρη τόσο στη γνωριμία της και τον άτυπο δεσμό της με τον Άγγλο ηθοποιό Κλερ Μπέιφελντ, όσο και στην μεγάλη περιουσία που κληρονόμησε από τον πατέρα της όταν αυτός πέθανε.

Τα επόμενα 30 και πλέον χρόνια η Φλόρενς επέμεινε να τραγουδάει άριες ως σοπράνο σε ρεσιτάλ που διοργάνωνε και χρηματοδοτούσε η ίδια. Το όνομά της έγινε σιγά σιγά γνωστό και στο ευρύ κοινό ως η πιο φάλτσα σοπράνο του κόσμου. Η ίδια ωστόσο δεν σταμάτησε ποτέ να θεωρεί τον εαυτό της εξαιρετικό ταλέντο. «Σημασία έχει τι ακούς εσύ μέσα στο κεφάλι σου» έλεγε κι αυτή η μοναδική πίστη στον εαυτό της και στην τέχνη της τη μετέτρεψε σταδιακά από «παρατράγουδο» σε «φαινόμενο».

Ο συγγραφέας Στίβεν Τέμπερλεϊ, του οποίου το θεατρικό έργο «Φλόρενς Φόστερ Τζένκινς – Ενθύμιο» παρουσιάζεται στο θέατρο Θησείον σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα, επιχειρεί να αποκρυπτογραφήσει το φαινόμενο Φλόρενς μέσα από τα μάτια του πιο στενού της συνεργάτη τα τελευταία 12 χρόνια της ζωής της, του πιανίστα της Κόσμε Μακ Μουν. Ο Κόσμε φτάνει στη Νέα Υόρκη το 1927. Ένας νεαρός, φιλόδοξος πιανίστας που φυτοζωεί. Η συνεργασία του με τη Φλόρενς από το 1932 μέχρι το 1944 και το περιβόητο ρεσιτάλ τους στο Κάρνεγκι Χολ, λίγους μήνες πριν τον θάνατό της, θα σφραγίσει ανεξίτηλα και τη δική του καριέρα. Στη δύση πια της ζωής του γυρίζει τον χρόνο πίσω και προσπαθεί να εξηγήσει αυτή τη γυναίκα, που σε πείσμα όλων κατάφερε να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα.

Ποιο είναι το νόημα της πίστης στη ζωή μας; Ποιος βάζει τα όρια ανάμεσα στο σωστό και το λάθος στην τέχνη; Πώς η τελευταία αναμετριέται με τον θάνατο; Πώς η μουσική λειτούργησε σαν καταφύγιο γι’ αυτούς τους δύο ανθρώπους;

Ο Γιάννος Περλέγκας σοφά δεν στέκεται στην κωμική πλευρά της Φλόρενς. Κάτι τέτοιο θα την έκανε μία ηρωίδα χάρτινη. Η σκηνοθεσία του σκάβει βαθιά στο δραματικό υπόβαθρο της ηρωίδας. Και η λέξη – κλειδί που χρησιμοποιεί για να την ερμηνεύσει είναι η σύφιλη. Η Φλόρενς είναι μια γυναίκα που έχει στερηθεί τον έρωτα εξαιτίας της αρρώστιας της. Ερωτεύεται λοιπόν τη μουσική. «Η μουσική πρέπει να πηγάζει από την καρδιά» λέει αγνοώντας όλες τις νόρμες και τα πρέπει, όπως κάνει κάθε πραγματικά ερωτευμένος άνθρωπος. Η μουσική την ολοκληρώνει, υψώνει τείχη απέναντι στον εσωτερικό της εχθρό, την οπλίζει με μία αδιανόητη δύναμη. Την ίδια στιγμή όμως η σύφιλη συνεχίζει να την κατατρώει κι αυτό η Φλόρενς το γνωρίζει. Υπάρχει λοιπόν ένα διαρκές άγχος να προλάβει τη ζωή. Ο χρόνος μετράει συνεχώς αντίστροφα για εκείνη. Αυτή η αγωνία καθρεφτίζεται ξεκάθαρα στο πρόσωπο της ηρωίδας στη σκηνή της εμφάνισης στο Κάρνεγκι Χολ, μίας από τις πιο σπαρακτικές σκηνές της παράστασης. Η Φλόρενς αλλάζει σαν χαμένη διάφορα κιτς κοστούμια, ενώ ρωτάει όλη την ώρα «Τι έχει μετά, Κόσμε;» Η παράσταση πρέπει να συνεχιστεί.

Η αναφορά στη σύφιλη της ηρωίδας – πέρα από μία βιντεοπροβολή που μας δίνει μία σειρά από χρηστικές πληροφορίες για τη νόσο – σκιαγραφείται έξοχα και από το βασικό κοστούμι της ηρωίδας, που αποκαλύπτει τη «γύμνια» που της έχει προκαλέσει η αρρώστια σε όλα τα επίπεδα, ενώ η λανθάνουσα ερωτική έλξη που αισθάνεται η Φλόρενς για τον ομοφυλόφιλο Κόσμε είναι κι αυτή απόρροια των τραυμάτων που έχει αφήσει στην ψυχή της η σύφιλη. Η Φλόρενς είναι μία τραγική ηρωίδα, που αναμετρήθηκε στα ίσα με την αρρώστια, τη φθορά και τον θάνατο. Μπορείς να τη λυπηθείς, μπορείς να τη θαυμάσεις, αλλά πρέπει να είσαι πολύ αφελής για να γελάσεις μαζί της όσα φάλτσα κι αν κάνει.

Ο Γιάννος Περλέγκας ευτύχησε να έχει στη διάθεσή του ένα δυνατό επιτελείο συνεργατών, που εργάστηκαν με συνέπεια πάνω στη σκηνοθετική του γραμμή. Από τη Λουκία Χουλιάρα που σχεδίασε με τρόπο υποδειγματικό τα απολύτως αντιπροσωπευτικά κοστούμια της παράστασης και το ιδιαίτερα λειτουργικό σκηνικό των δύο επιπέδων μέχρι τη Δήμητρα Ευθυμιοπούλου στην κίνηση, τον Νίκο Βλασσόπουλο στους φωτισμούς, την Αφροδίτη Ρήγα στην επιμέλεια του ήχου και των βίντεο, την Ευαγγελία Καρακατσάνη στο εξαιρετικά δύσκολο και απαιτητικό έργο της φωνητικής διδασκαλίας.

Φυσικά το μεγαλύτερο βάρος της παράστασης σηκώνουν οι δύο ηθοποιοί του. Ο Προμηθέας Αλειφερόπουλος στον εντελώς κόντρα σε αυτόν ρόλο του Κόσμε επιτυγχάνει μία αξιοπρόσεκτη ερμηνεία, βαθιά συναισθηματική, που καταφέρνει να φωτίσει τον εσωτερικό κόσμο του ήρωά του, αλλά και την ιδιαίτερη σχέση του με τη Φλόρενς. Αυτή όμως που κλέβει την παράσταση είναι η Ναταλία Τσαλίκη. Ως Φλόρενς πετυχαίνει την υπέρβαση. Δίνει ένα πραγματικό ερμηνευτικό ρεσιτάλ ακουμπώντας με μαεστρία σε όλες τις χορδές της τραυματισμένης ηρωίδας της. Την ίδια στιγμή εντυπωσιάζει με τον τρόπο που έχει δουλέψει τη φωνή στο τραγουδιστικό μέρος. Η ερμηνεία της είναι μία μεγάλη προσωπική της νίκη και ένας από τους βασικούς λόγους για να δείτε οπωσδήποτε αυτή την παράσταση.