Από τη Γιώτα Δημητριάδη

Τι κι αν βρίσκονται ή έχουν ξεπεράσει την όγδοη δεκαετία της ζωής τους; Μοιάζουν τόσο ακμαίοι στη σκηνή, συνεχίζοντας να μας χαρίζουν στιγμές συγκίνησης αλλά και γέλιου. Καλλιτέχνες, οι οποίοι επιβεβαιώνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την άποψη ότι: «Η ηλικία είναι για να γράφεται στην ταυτότητα, για κανέναν άλλο λόγο».

Ξεχωρίσαμε εφτά ενεργούς ηθοποιούς, οι οποίοι δεν θέλουμε να συνταξιοδοτηθούν ποτέ.

Άγγελος Αντωνόπουλος

Ένα μικρό και ταυτόχρονα σπουδαίο μάθημα για τη σκηνική αμεσότητα, δίνει ο Άγγελος Αντωνόπουλος με την ερμηνεία του στον μονόλογο του Χάουαρντ Ζιν «Ο Μάρξ στο Σόχο», ο ίδιος αυτή τη φορά υπογράφει και τη σκηνοθεσία της παράστασης. Άμα τη εμφανίσει στη σκηνή του θεάτρου Άλμα, δεν μπορεί παρά να σε καθηλώσει με το πηγαίο χιούμορ του και τη συγκινητική ερμηνεία του.

Γιώργος Μιχαλακόπουλος

Δεν είναι τυχαίο ότι το «Τίμημα» του Α. Μίλλερ από την περσινή σεζόν σπάει τα ταμεία. Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος έχει εξαργυρώσει και μόνο με τη συμμετοχή του σε μια παράσταση την προσέλευση των θεατρόφιλων.

Ως Γκρέγκορι Σόλομον μοιάζει να ζει τον ρόλο του ηλικιωμένου εκτιμητή επίπλων υιοθετώντας την απαραίτητη ειρωνεία και τον σαρκασμό του ανθρώπου που τα έχει δει και τα ξέρει όλα, εκφράζοντας έτσι τις αλήθειες χωρίς περιστροφές κι αποζητώντας, παράλληλα, να ρουφήξει και την τελευταία σταγόνα ζωής.

Κρατάμε τη συμβουλή, που ο ίδιος δίνει στους νέους ηθοποιούς στο υπέροχο «γράμμα σε ένα νέο ηθοποιό» : «Η κάθε παράστασή σου πρέπει να κρύβει ένα ξεχωριστό ταξίδι, που ξέρεις, έχεις διαβάσει τους χάρτες σου αλλά δεν πρέπει να ξεχάσεις στη διαδρομή σου, να τους πετάξεις μαζί με τις πυξίδες σου και να κρατήσεις μόνο για οδηγό και συντροφιά σου τα άστρα, τους ανέμους που θα συναντήσεις. Τότε θα είσαι δημιουργικός, πειθαρχημένος, απρόβλεπτος»

Γιάννης Φέρτης

Οι θαυμάστριές του συνεχίζουν να δηλώνουν «ερωτευμένες» μαζί του, μοιάζει σαν τη τετριμμένη φράση που λέμε για το «παλιό καλό κρασί»: δεν μεγαλώνει, ωριμάζει και παραμένει γοητευτικός.

Την προηγούμενη σεζόν τον απολαύσαμε στους «Ήρωες» του Γάλλου δραματουργού Gerald Sibleyras σε σκηνοθεσία Νικίτα Μιλιβόγεβιτς. Η παράσταση συνεχίζεται για δεύτερη σεζόν στο θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου.

Εκεί με τον ρόλο του απόστρατου στρατιωτικού Φερνάν κερδίζει με ευκολία το κοινό χάριν της λιτής κι άμεσης ερμηνείας του.

Νικήτας Τσακίρογλου

Γιάννης Φέρτης και Νικήτας Τσακίρογλου ήταν χάρμα οφθαλμών και στο έργο «Από τη σιωπή ως την άνοιξη», του Λεωνίδα Προυσαλίδη, μια παράσταση που σκηνοθέτησε η Λίλλη Μελεμέ. Η εμπειρία τους μαζί με την εξαιρετική τους χημεία είχε αποδώσει ένα αξιομνημόνευτο θεατρικό αποτέλεσμα.

Η «Αντιγόνη» σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη παίχτηκε για δύο καλοκαιρινές σεζόν σ’ όλη την Ελλάδα. Εκεί ο Νικήτας Τσακίρογλου μας χάρισε έναν στιβαρό Κρέοντα, αποδίδοντας αριστοτεχνικά τον αλαζόνα και στην συνέχεια χαμένο βασιλιά, αποδεικνύοντας το υποκριτικό του κύρος.

Από τις 7 Νοεμβρίου θα τον απολαύσουμε στην «Προσωπική Συμφωνία» του Ρόναλντ Χάργουντ, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μυλωνά στο Από Μηχανής Θέατρο.

Θανάσης Παπαγεωργίου

Θα ήταν πρακτικά αδύνατον, έστω και να αναφέρουμε όλες τις σπουδαίες ερμηνείες του. Αυτό που μπορούμε να τονίσουμε όμως είναι πως, αν δεν είδατε ακόμη τον μονόλογο «Εγώ, ο Μάρκος Βαμβακάρης», όπου ο Θανάσης Παπαγεωργίου αυτοσκηνοθετείται στη σκηνή του ιστορικού θεάτρου Στοά. Σπεύσατε!

Χωρίς υπερβολή ο σημαντικός θεατράνθρωπος προσφέρει ένα ρεσιτάλ ερμηνείας. Η ζωή του σπουδαίου ρεμπέτη ζωντανεύει κι ο ίδιος με αφοπλιστική σκηνική απλότητα, έχοντας ως μοναδικό συμπρωταγωνιστή το μπουζούκι του φωτίζει άγνωστες στιγμές από την προσωπική ζωή του μουσικού.

«Ο άνθρωπος, για να λέγεται αληθινός άνθρωπος, πρέπει να έρχεται στη θέση του άλλου, του ομοίου του», θα πει μεταξύ άλλων ο Μάρκος, ο οποίος «υπόφερνε» στη ζωή και το έβγαζε στην «πενιά»…

Γιάννης Βογιατζής

Νομίζω ότι δεν θα ξεχάσω ποτέ τη νεανική ορμή και τη χαρά που σου μετέδιδε, όταν πριν μερικά χρόνια έτρεχε ως Τάσος, στους διαδρόμους του REX στη μαγική «Γκόλφω» του Νίκου Καραθάνου. Από τότε δεν σταμάτησε να μας εκπλήσσει και μ’ άλλες ερμηνείες του, στο Εθνικό, στη Στέγη, στην Επίδαυρο. Από τις 10 Νοεμβρίου, θα τον απολαύσουμε στην κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και στο «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» του Λουίτζι Πιραντέλλο, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μαυρίκιου.

Γιώργος Μπινιάρης

Στην ίδια παράσταση είχαμε απολαύσει και τον νεότερο συνάδελφό του Γιώργο Μπινιάρη, ο οποίος πέρσι μας συγκίνησε ως παππούς Έκνταλ στην «Αγριόπαπια» του Ίψεν σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Δύσκολα, όμως, ξεχνάει κανείς και την καθηλωτική ερμηνεία του στο αργολικό κοίλον της Επιδαύρου στην παράσταση «Άσκηση Επίδαυρος - Σύσσημον» του Σίμου Κακάλα, όταν εισήρθε στη σκηνή για να αφηγηθεί ένα παραμύθι για το Άρς Αρσινό.

Από τις 24 Οκτωβρίου αναμένουμε να τον δούμε στον «Βυσσινόκηπο» του Τσέχωφ, που θα σκηνοθετήσει ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης στο Θέατρο Χόρν.

Από τη Νατάσα Κωνσταντινίδη

Άρθουρ Μίλλερ, αγαπημένος, πολυπαιγμένος θεατρικός συγγραφέας στην Ελλάδα, «Το Τίμημα» ένα από τα πιο δυνατά του κείμενα, εμφανώς αυτοβιογραφικό και Γιώργος Μιχαλακόπουλος, ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή Έλληνες ηθοποιούς. Ένα τρίπτυχο που γεννά προσδοκίες στο θεατή και ένα στοίχημα για τη σκηνοθέτιδα Ιωάννα Μιχαλακοπούλου.

Πέρυσι ακόμα παρακολουθήσαμε τα έργα του « Ήταν όλοι τους παιδιά μου » (1947), έργο που τον καθιέρωσε, « Ψηλά απ’ τη γέφυρα » (1956), ενώ δικά του είναι «Ο θάνατος του εμποράκου», το οποίο όπως και «Το τίμημα» πραγματεύεται τη σχέση του πατέρα με τους δύο γιούς, «Οι μάγισσες του Σάλεμ» (1953), «Ο εχθρός του λαού» και πολλά άλλα.

Ο Μίλλερ γεννήθηκε στην Νέα Υόρκη από πλούσια εβραιο-πολωνική οικογένεια που καταστράφηκε με το Κραχ του ’29. Τότε ήταν έφηβος και «Το Τίμημα»(1968) πραγματεύεται ακριβώς εκείνη την περίοδο της κατάρρευσης του αμερικανικού ονείρου. Θέμα του η ιστορία δύο αδερφών του Βίκτορ και του Γουόλτερ που συναντιούνται μετά από δεκαέξι χρόνια στη σοφίτα όπου διέμεναν παλιά, εν αναμονή της κατεδάφισης του κτιρίου και ενώ ένας πιστοποιημένος εκτιμητής επίπλων διαπραγματεύεται την πώληση των επίπλων του σπιτιού, διαπιστώνουμε ότι ανάμεσα στα αδέρφια υπάρχουν ανοιχτοί λογαριασμοί και καθώς προχωρά η πλοκή καθένας συνειδητοποιεί πως το τίμημα που πλήρωσε είναι τελικά πολύ μεγαλύτερο από αυτό που πίστευε.

Ο Βίκτορ έχοντας εγκαταλείψει τα όνειρα του για σπουδές, έγινε αστυνομικός. Τώρα είναι λίγο πριν τη σύνταξη με είκοσι οκτώ χρόνια προϋπηρεσίας στο σώμα και παντρεμένος με την Έστερ. Ο Γουόλτερ ακολούθησε το όνειρο του και έγινε ένας επιτυχημένος γιατρός. Αν και απών από τη ζωή του Βίκτορ για είκοσι οκτώ χρόνια και παρόλο που τον άφησε να γηροκομήσει τον πατέρα τους, έρχεται στη σοφίτα με καλές προθέσεις και εγκαταλείπεται σε αποκαλύψεις που είναι δυσάρεστες και για τον ίδιο και για τον αδερφό του. Τα συναισθήματα είναι αντικρουόμενα. Εκείνος μιλάει για επιλογές και ο Βίκτορ για βόλεμα.

Το πρώτο μέρος της παράστασης στο Θέατρο Ιλίσια εστιάζει στη σχέση του ζευγαριού Έστερ-Βίκτορ δίνοντας μας το πλαίσιο γύρω από το οποίο θα κινηθεί το έργο, υπό το άγρυπνο βλέμμα του παράξενου γηραιού εκτιμητή, ενώ η ένταση κλιμακώνεται στο δεύτερο μέρος με το ξεδίπλωμα των αποκαλύψεων, των ενοχών και των απωθημένων των δύο αδερφών.

Τα σκηνικά του Γιάννη Μουρίκη είναι ίσως από τα λίγα συν της παράστασης. Στο κέντρο της σκηνής μια πολυθρόνα που αντανακλά την απουσία- παρουσία του πατέρα, δίπλα ένα ραδιόφωνο της εποχής. Βαριά γοτθική ατμόσφαιρα επίπλων που φέρουν το βάρος του χρόνου. Σε ένα ασφυκτικά γεμάτο «σκονισμένο» δωμάτιο δεσπόζει μια άρπα με ξεφλουδισμένη χορδή. Όλα αναδύουν μια οσμή εγκατάλειψης και πόνου. Κάθε κομμάτι κρύβει μια ιστορία, όμως είναι πρόθυμοι να τα πουλήσουν, γιατί όπως λέει και ο Σόλομον ο εκτιμητής «Δεν πρέπει να είμαστε συναισθηματικοί με τα έπιπλα» και εξάλλου ο Βίκτορ και η Έστερ χρειάζονται τα λεφτά.

Ο φωτισμός του Νίκου Βλασσόπουλου λειτουργικός, χαμηλός όσο πρέπει μια και μιλάμε για παλιές ιστορίες σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι. Τα κοστούμια της Παναγιώτας Κοκκορού αποπνέουν την αίσθηση μιας περασμένης εποχής, λιτά και προσεγμένα.

Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος ως Γκρέγκορι Σόλομον μοιάζει να ζει το ρόλο του ηλικιωμένου εκτιμητή επίπλων υιοθετώντας την απαραίτητη ειρωνεία και σαρκασμό του ανθρώπου που τα έχει δει και τα ξέρει όλα και λέει τις αλήθειες χωρίς περιστροφές. Ως αχόρταγος Σόλομον αποζητά παρά τα ογδόντα εννέα του χρόνια να ρουφήξει και την τελευταία σταγόνα ζωής. Όπως χαρακτηριστικά λέει το τηλεφώνημα του Βίκτορ ήταν κανονική ένεση ζωής: «Το τηλέφωνο μου είχε δύο χρόνια να χτυπήσει. Θέλω να σε ευχαριστήσω.» Αν και το κατάστημα του έχει κλείσει τα τελευταία χρόνια και ζει μόνος του παρέα με ένα καμινέτο στο πίσω μέρος του μαγαζιού δράττει την ευκαιρία που του δίνει ο Βίκτορ να ξαναβρεθεί στις επάλξεις. Χειμαρρώδης, σαρκαστικός με παύσεις και εξάρσεις δίνει μαθήματα υποκριτικής χωρίς να χρησιμοποιεί μανιέρες και τεχνάσματα. Σκέτη απόλαυση.

Ευχάριστη έκπληξη η ερμηνεία του Χρήστου Σαπουντζή στο ρόλο του μεγαλύτερου αδερφού Γουόλτερ, ο οποίος φαίνεται να βρίσκει τις ισορροπίες του στον ρόλο από ένα σημείο και μετά. Αν και η προσπάθεια του είναι καλή θα περιμέναμε για τις ανάγκες του ρόλου του να επιδείξει μεγαλύτερη σκληρότητα. Μας συγκινεί καθώς μιλά για το τίμημα της απαιτητικής δουλειάς του που δεν αφήνει περιθώρια για προσωπική επαφή και μας πείθει για την φιλοδοξία που είχε ως νέος γιατρός να αναλάβει περιπτώσεις ασθενών που καταξιωμένοι γιατροί απέρριπταν για να τους ντροπιάσει.

Σε αντίθεση ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης παραμένει υποτονικός, χωρίς εξάρσεις και αναλώνεται σε μια ερμηνεία επίπεδη χωρίς συναίσθημα καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου.

Άστοχη σε αντιδράσεις και χειρονομίες η Ρένια Λουιζίδου στο ρόλο της Έστερ. Υπερβολική, νευρική χάνεται στο ρόλο της και αποστασιοποιείται από την προσωπικότητα που υποδύεται.

Η σκηνοθέτις Ιωάννα Μιχαλακοπούλου λειτουργεί εκ του ασφαλούς μια και δουλεύει με δύο πολύ δυνατά χαρτιά, τον αριστοτέχνη Μιχαλακόπουλο και το δυνατό κείμενο του Μίλλερ.

Φεύγοντας από την παράσταση ευτυχώς αντηχεί ως τελευταία εικόνα της, το σαρκαστικό γέλιο του Σόλομον που κέρδισε λίγα χρόνια ζωής και εμείς μια εμπειρία θεατρική από τις λίγες παρακολουθώντας τον σπουδαίο Γιώργο Μιχαλακόπουλο.

Το αριστουργηματικό έργο του Άρθουρ Μίλλερ «Το Τίμημα», από τα γνωστότερα έργα του, γραμμένο το 1967 και πολυανεβασμένο σε θεατρικές σκηνές παγκοσμίως με πιο πρόσφατη αυτή του Broadway και πρωταγωνιστή το Danny DeVito, ανεβαίνει το φετινό χειμώνα στο Θέατρο ΙΛΙΣΙΑ με μια μοναδική διανομή. Οι διαχρονικές αλήθειες του έργου του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα ζωντανεύουν και φωτίζονται από την ιδιαίτερη σκηνοθετική ματιά της Ιωάννας Μιχαλακοπούλου.

    Το «Τίμημα» ήταν από τα αγαπημένα έργα του Άρθουρ Μίλλερ, καθώς είναι και το μόνο έργο που αποφάσισε να σκηνοθετήσει. Σκιαγράφησε τους χαρακτήρες του περίτεχνα να προσπαθούν να ισορροπήσουν και να αναμετρηθούν με τον εαυτό τους, ενώ οι καταιγιστικές αποκαλύψεις ξεδιπλώνονται με μαεστρία μπροστά μας. Οι ήρωες καλούνται να αναθεωρήσουν όλες τις αποφάσεις τους μπροστά στην αναγκαστική εκποίηση της πατρικής περιουσίας τους. Ένα σωρό έπιπλα στοιβαγμένα για σχεδόν 30 χρόνια, ύστερα από την οικονομική καταστροφή του πατέρα τους το 1929, «στοιχειωμένα» με τις επιλογές που καθόρισαν τις ζωές όλων. 

Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος ανεβαίνει στη θεατρική σκηνή του ΙΛΙΣΙΑ για να ερμηνεύσει τον Ρωσοεβραίο παλαιοπώλη Gregory Solomon, την πηγή του κωμικού στο έργο, τον ρόλο που κινεί τα νήματα της δράσης. Ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης και ο Χρήστος Σαπουντζής  ενσαρκώνουν τα δύο αδέλφια που συναντιούνται μετά από πολλά χρόνια για να αντιμετωπίσουν το παρελθόν τους. Μαζί τους η Ρένια Λουιζίδου στο ρόλο της γυναίκας, η οποία διεκδικεί τη ζωή της που τόσα χρόνια βρίσκεται σε αναμονή. 

Οι ήρωες του έργου εκπρόσωποι μιας κοινωνίας που κάποτε φαινόταν να αλλάζει… Μιας κοινωνίας που τελικά δεν έχει αλλάξει κι όμως πρέπει να συνεχίσει να πιστεύει σε κάτι γιατί αλλιώς έχει πεθάνει…

Ταυτότητα Παράστασης:

Μετάφραση: Μάκη Μαρσέιγ 

Απόδοση - Σκηνοθεσία: Ιωάννα Μιχαλακοπούλου

Πρωταγωνιστούν: 

Γιώργος Μιχαλακόπουλος

Γεράσιμος Σκιαδαρέσης

Ρένια Λουιζίδου

Χρήστος Σαπουντζής

Παραγωγή: Θέασις Δράσεις Πολιτισμού

Οργάνωση Παραγωγής: Χαρά Μπαλτά

Επικοινωνία: Μαρκέλλα Καζαμία