Αν οι καλοκαιρινές θεατρικές περιοδείες απέδειξαν πως (μας) έλειψε το θέατρο και πως είμαστε να επιστρέψουμε δριμύτεροι στις θεατρικές σκηνές, η Αγγελική Παρδαλίδου μας έκανε αμέσως να καταλάβουμε πως τελικά αυτό που μας έλειψε εκείνα τα (αλκοολικά) βράδια μπροστά στο Νέτφλιξ, ήταν η τέχνη. Συνολικά. Μιλώντας μας, λοιπόν, για τον ρόλο της ως Ορλάντο στην νέα παραγωγή του θεάτρου Τόπος Αλλού μας έκανε να νοστλαγήσουμε μια ζωή που κρατά αιώνες κι αλλάζει φύλλα με το έτσι θέλω. Ενώ, μιλώντας μας για την νέα της ταινία, "Flik Flok" που κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Δράμας μας χάρισε μια πολυπόθητη τζούρα Φεστιβάλ και κλειστής κινηματογραφική αίθουσας.

Είδαμε ότι έχεις σκηνοθετήσει και πρωταγωνιστείς στην ταινία μικρού μήκους με τίτλο Flik-Flok. Είναι η πρώτη σου ταινία ως σκηνοθέτης, έτσι δεν είναι; Η κινηματογραφική σκηνοθεσία ήταν κάτι που ήθελες πάντα; Ή προέκυψε τα τελευταία χρόνια;

To Flik Flok αρχικά ξεκίνησε ως μονόπρακτο δικό μου που είχε διακριθεί στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη και είχε σκηνοθετηθεί στο θέατρο από τη Ρούλα Πατεράκη. Στη συνέχεια αποφάσισα να το μεταφέρω στη μεγάλη οθόνη σαν ταινία μικρού μήκους στην οποία ανέλαβα το σενάριο, τη σκηνοθεσία, την παραγωγή και παίζω και με το Γιώργο Καραμίχο. Το νιώθω λοιπόν πολύ «δικό» μου, σαν παιδί μου. Και είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που ήδη έχει διακριθεί σε φεστιβάλ τόσο του εξωτερικού όσο και της Ελλάδας. Για παράδειγμα έχει επιλεγεί για το Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους της Δράμας και είναι μόλις η πρώτη μου ταινία. Πόσο σημαντικό είναι αυτό! Η σκηνοθεσία προέκυψε σαν ανάγκη δημιουργίας, δεν ήταν κάτι που είχα στα σχέδιά μου. Αυτό ωστόσο που θυμάμαι να θέλω πάντα, από παιδάκι ακόμα , είναι να είμαι δημιουργική, να φτιάχνω κόσμους. Μπορεί να σπούδασα αρχικά στο Πολυτεχνείο, ηλεκτρολόγος μηχανικός και μηχανικός ηλεκτρονικών υπολογιστών, που με έχει βοηθήσει σε όλο το πρακτικό κομμάτι της τέχνης, αλλά η βαθιά ανάγκη μου ήταν να λέω ιστορίες, να ζω μέσα σε άλλη πραγματικότητα, μέσα στον όμορφο κόσμο της φαντασίας μου. Αρχικά ως ηθοποιός , μετά ως συγγραφέας και στη συνέχεια ως σκηνοθέτης. Σε όποιο πόστο και αν είμαι βλέπω εικόνες… Εικόνα του πλάσματος που υποδύομαι, εικόνα του έργου που γράφω, εικόνα της ροής μιας παράστασης ή μιας ταινίας. Είναι υπέροχο να μπορείς να ζωντανεύεις μέσα από τη δουλειά σου την φαντασία σου. Και η φαντασία… δεν έχει όρια…

Σου έλειψε το θέατρο;

Ασφαλώς. Εννοείται. Αδιαμφισβήτητα. Λαχταρώ τόσο πολύ να ξαναπαίξω. Να βιώσω πάλι αυτήν την υπέροχη ατμόσφαιρα του ζωντανού θεάτρου. Αυτή η επικοινωνία με το κοινό, η ανομολόγητη μυσταγωγία που δημιουργείται. Ανυπομονώ να έρθει ο Νοέμβριος και να ξεκινήσουν οι παραστάσεις του Ορλάντο στο θέατρο Τόπος Αλλού. Αν όλα πάνε καλά…

Συμμετέχεις σε μία παράσταση που θα την ονόμαζα στοίχημα. Μιλάμε για τον ΟΡΛΑΝΤΟ της Βιρτζίνια Γούλφ που θα παρουσιαστεί στο Τόπος Αλλού τον Νοέμβριο. Ο σκηνοθέτης, Νίκος Καμτσής, σου εμπιστεύτηκε τον ομώνυμο ρόλο. Μίλησε μας γι΄ αυτό.

Και τι να πρωτοπώ! Είμαι τόσο ευτυχής για αυτήν τη συνεργασία. Αρχικά γιατί έχουμε ένα υπέροχο , εμβληματικό έργο της Βιρτζίνια Γουλφ σε μια  πρωτότυπη θεατρική απόδοση από τον κ. Καμτσή που πραγματικά είναι εξαιρετική, με χιούμορ, με ευαισθησία, με συγκίνηση. Στη συνέχεια για όλη την ομάδα συναδέλφων και συνεργατών που είναι επαγγελματίες στο χώρο με εμπειρία , με αγάπη και πάθος για αυτό που κάνουν. Και τέλος για το ρόλο τον ίδιο που είναι το όνειρο κάθε ηθοποιού. Απαιτητικός, δύσκολος, μεγάλη ευθύνη αλλά ταυτόχρονα ένα μαγικό ταξίδι. Ένα πλάσμα που ξεκινά άντρας και γίνεται γυναίκα, διασχίζει τους αιώνες από την ελισαβετιανή εποχή μέχρι σήμερα. Το ψυχικό εύρος του Ορλάντο είναι ανεξάντλητο διότι μιλάμε για ένα ποιητικό πλάσμα που δρα σε έναν χώρο δημιουργίας και φαντασίας. Το ακολουθούμε καθώς ερωτεύεται, προδίδεται, παλεύει να δημιουργήσει, ταξιδεύει, γεμίζει εμπειρίες, γεύεται τη ζωή στα άκρα. Χρειάζεται σοβαρή έρευνα, δουλειά, αφοσίωση, πειθαρχία. Νιώθω τόσο ευγνώμων που μου δόθηκε αυτό το δώρο από τον κ. Καμτσή. Και θα ήθελα να επισημάνω τόσο την σκηνοθετική του καθοδήγηση όσο και το κλίμα ασφάλειας που δημιουργεί στους ηθοποιούς ώστε να μπαίνουν σε δύσκολα ψυχικά μονοπάτια και να βγάζουν στην επιφάνεια τα καλύτερα στοιχεία τους. Αυτό είναι κάτι τόσο σημαντικό για τις τέχνες της ψυχής.

Το Τόπος Αλλού είναι γνωστό ότι κάνει μια προετοιμασία δομημένη και συστηματική. Έχετε αρχίσει πρόβες ;

Το έργο έχει πολλές απαιτήσεις σε πολλαπλά επίπεδα. Καταρχάς να αναφέρουμε ότι είναι 8 άτομα επί σκηνής. Μιλάμε για μια πρωτότυπη θεατρική μεταφορά του πασίγνωστου μυθιστορήματος και μάλιστα με μεγάλη διανομή, κάτι που παρουσιάζεται πρώτη φορά στο κοινό της Αθήνας. Όταν ένα έργο διατρέχει 4 αιώνες, όταν κλείνει μέσα του ένα έργο σταθμό, τότε αυτό το θέαμα δε μπορεί παρά να είναι ένα μεγάλο ‘στοίχημα’ και μια μεγάλη παραγωγή. Αν υπάρχει και το ευτυχές γεγονός ο συγγραφέας και σκηνοθέτης να είναι ταυτόχρονα και παραγωγός, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ιδιαίτερη ευαισθησία πάνω στη δημιουργία τότε το αποτέλεσμα είναι ακόμα πιο άρτιο. Ασφαλώς λοιπόν και οι προετοιμασίες έχουν ξεκινήσει ήδη από το καλοκαίρι. Και είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη για αυτό διότι ο ρόλος είναι τόσο απαιτητικός που ήταν άκρως απαραίτητο να ξεκινήσουν οι πρόβες και να τεθεί ένα πρώτο συναισθηματικό πλαίσιο του/της Ορλάντο. Έχουμε ακόμα δρόμο αλλά ξέρουμε πού πάμε, την κατεύθυνσή μας και αυτό έχει μέγιστη σημασία…

Πώς αντιμετωπίζεις τον ρόλο που όπως ξέρουμε από το μυθιστόρημα διατρέχει τέσσερις αιώνες και το κυρίως πρόσωπο κινείται και στα δύο φύλλα, από άνδρας γίνεται γυναίκα;

Με δέος , με αγάπη, με λαχτάρα. Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα για έναν ηθοποιό από το να έχει την τύχη να αναμετρηθεί με κάτι που είναι τόσο μεγάλο και τόσο έξω από τα συνηθισμένα. Ένα μαγικό πλάσμα που προσπαθείς σιγά σιγά να του δώσεις αληθινή υπόσταση. Να του χαρίσεις φωνή, σώμα, κίνηση, γέλιο, δάκρυα. Είναι μεγάλη τύχη να ενσαρκώσεις κάτι τόσο υπέροχο και να αναζητήσεις μέσα σου την αλήθεια του ρόλου και συνάμα τη δική σου αλήθεια.  Ο/Η Ορλάντο ζει σε έναν κόσμο δημιουργίας, πάθους, ενθουσιασμού, αλήθειας. Βιώνει έντονα την κάθε στιγμή και συνεπαίρνει με την ενέργειά του τα πάντα γύρω του. Μπορεί να είναι άντρας, μπορεί να είναι γυναίκα, μπορεί να διατρέχει τους αιώνες και όλα αυτά είναι απλά η πραγματικότητά του χωρίς να υπογραμμίζει τίποτα. Η ερμηνεία που αναζητούμε μαζί με τον κ. Καμτσή είναι η αληθινή παρουσία επί σκηνής και το βίωμα των καταστάσεων. Πάνω σε αυτά τα θεμέλια θα προστεθούν τα εξωτερικά στοιχεία. Ανυπομονώ να ζωντανέψω τον/την Ορλάντο.

Δουλεύοντας μπροστά στην κάμερα και δουλεύοντας ζωντανά στο θέατρο ποιες διαφορές βλέπεις; Τι από τα δύο σου φαίνεται, τελικά, πιο γοητευτικό, πιο ενδιαφέρον για τη δουλειά υποκριτικά;

Οι διαφορές είναι κυρίως στο πρακτικό κομμάτι και στο να καταλάβεις τη συνθήκη της κάμερας και του θεάτρου αντίστοιχα. Ωστόσο η ψυχική διαθεσιμότητα και τα ανεπτυγμένα εκφραστικά μέσα αφορούν και στα δύο.  Τα αγαπώ και δεν τα ξεχωρίζω. Το καθένα έχει την τεχνική του, τα μυστικά του, την εγρήγορσή του, τη γοητεία του. Αυτό που έχει σημασία για εμένα είναι το ταξίδι του ρόλου που επιλέγεις να κάνεις.

Από τη Σοφία Γουργουλιάνη

Στο θέατρο «Τόπος Αλλού», ο Νίκος Καμτσής ανεβάζει φέτος την «Έντα Γκάμπλερ» του Ιψεν. Την ιστορία μιας γυναίκας που αναζητά τη δική της ομορφιά, χαμένη σε ένα λαβύρινθο ακούσιων και ενίοτε εκούσιων καταπιέσεων.

Η κουβέντα μας, ένα ζεστό πρωινό του Ιανουαρίου  κινήθηκε γύρω από το από όλους εκείνους τους θεατρικούς μίτους της αριάδνης- απαντήσεις σε διαχρονικά ερωτήματα του θεάτρου και της πραγματικότητας.

Η υπερπληροφορία της εποχής μας απωθεί από το θέατρο;

Καλώς ή κακώς ναι. Αυτή είναι η πορεία των πραγμάτων, η εξέλιξη της εποχής μας. Από μία άποψη αυτό είναι το τραγικό της εποχής μας. Και εξηγώ τι εννοώ:
Η κάθε εποχή έχει ένα τραγικό. Ο αρχαίος άνθρωπος, όταν γεννήθηκε η τραγωδία αναρωτιόταν ποιος ευθύνεται για όλα όσα συμβαίνουν γύρω του, ο θεός ή ο άνθρωπος. Οι τρεις τραγικοί έχουν μία διαφορετική οπτική να μας προσφέρουν. Από τον θεοκεντρικό Αισχύλο μέχρι τον ανθρωποκεντρικό Ευριπίδη. Σήμερα το τραγικό είναι ότι ο άνθρωπος έχει δημιουργήσει έναν πολιτισμό ο οποίος, όχι μονάχα του διαφεύγει από τα χέρια, αλλά στρέφεται εναντίον του. Αν η τραγωδία είναι μία σύγκρουση ανάμεσα στο θεό και τον άνθρωπο, εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα αντίστοιχο θείο και άγνωστο μέγεθος, την τεχνολογία.

Το κοινό πως έχει αλλάξει μέσα στα χρόνια;
Πάρα πολύ. Η βασική στροφή που έγινε ήταν η στροφή με την είσοδο της ιδιωτικής τηλεόρασης στην καθημερινότητα μας. Εκεί άλλαξε το αισθητήριο, το κριτήριο και ο τρόπος και που πηγαίναμε και που παρακολουθούσαμε μία παράσταση. Μερικές δεκαετίες πριν στη μεταπολίτευση πηγαίναμε να δούμε μία παράσταση για να μοιραστούμε σκέψεις και προβληματισμούς με τη σκηνή. Ακούγαμε ότι κάπου γίνεται μια παράσταση που αρθρώνει κάποια καινούργια πράγματα. Έτσι, αρχίζαμε να συνομιλούμε με την παράσταση. Να διαφωνούμε η να συμφωνούμε και να το πηγαίνουμε παραπέρα. Αυτό ,τώρα, δε νομίζω ότι γίνεται. Το θέατρο έχει πάρει μία στροφή προς την κοσμικότητα. Τώρα κάνουμε μία κοσμική έξοδο και το θέατρο είναι το πρόσχημα. Είναι μία άλλου είδους προσέγγιση. Τελειώνει η παράσταση και δε σου προσέφερε τίποτα παρά δύο ώρες κακής ή καλής ανάλωσης. Αυτό υποβιβάζει το ρόλο του θεάτρου, το ρόλο του καλλιτέχνη σε απλό διασκεδαστή.

Αυτό παρασύρει και την ποιότητα;

Μοιραία. Το θέατρο δεν ήταν ποτέ μια μαζική διασκέδαση. Ήταν ψυχαγωγία. (Αγωγή ψυχής). Τεράστια διαφορά. Τα τεράστια θέατρα των 1500 θέσεων και πάνω, γήπεδα μπάσκετ και taekwondo, είναι μία βιομηχανία θεάματος που τον θεατή τον θέλουν καταναλωτή. Δε βλέπεις όλα αυτά τα πούλμαν που έρχονται από την επαρχία καθημερινά. Υπάρχουν ολόκληρα θέατρα που στήνουν παραστάσεις μόνο για αυτό κοινό, που μπαίνει στο θέατρο και δεν ενδιαφέρεται τι θα δει. Έλκεται από τηλεοπτικά ονόματα τα οποία είτε παίζουν μιούζικαλ είτε τον τηλεφωνικό κατάλογο είναι το ίδιο. Ο κόσμος δεν είχε κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το τι θα δει. Θα κάνει μια εκδρομή, θα μπει σε μία τεράστια αίθουσα, θα δει ένα εύπεπτο θέαμα και θα ξαναμπεί στο πούλμαν να επιστρέψει σπίτι του. Αυτό το πράγμα δεν είναι υγιές για το θέατρο όπου ζωντανοί άνθρωποι δημιουργούν μπροστά σε ζωντανούς ανθρώπους σε παρόντα χρόνο. 

Τι είναι αυτό που σας κινητοποιεί ακόμα στο θέατρο;
Η επικοινωνία με τους ανθρώπους μέσα από τους συναισθηματικούς τους κόσμους με ένα τρόπο που αφορά το κοινωνικό σύνολο. Πάνω στη σκηνή ενώνονται αυτοί οι κόσμοι και παράγουν ένα έργο που αφορά και κινητοποιεί έναν ολόκληρο κόσμο που έρχεται και το βλέπει. Αυτό είναι επαναστατικό. Αυτός είναι ένας λόγος που μας καθιστά πολιτισμένα όντα. Αυτό κάνει την ενασχόληση με την τέχνη λειτούργημα. Όταν γίνει καθαρό επάγγελμα τότε χάνει τις ιδιότητες του.

Χάνει το ρομαντισμό του;
Λίγο έως πολύ τον χάνει. Πρέπει κάνεις να αποφασίσει αν θα ακολουθήσει τα γούστα και τις ορέξεις του κοινού η θα θελήσει να το καθοδηγήσει

Πιστεύετε, δηλαδή, ότι η τέχνη πρέπει να κάνει πολιτική;
Δεν είναι θέμα πολιτικής. Εξάλλου, με μια έννοια όλα είναι πολιτική. Είναι βασική ανθρώπινη λειτουργία να παρατηρώ τον εαυτό μου και να βλέπω τη λειτουργία του. Αυτό είναι ανθρωπισμός.

Ο καλλιτέχνης θέλει, όμως, να εκφράσει κάτι απ’ αυτό που συμβαίνει γύρω του;
Ναι, αλλά είναι τόσα που θες να εκφράσεις και δεν προκύπτουν μόνο από την πολιτική σου θέση, όπως το μεταναστευτικό, το προσφυγικό, η Συμφωνία των Πρεσπών. Είναι πολλά που επαφίονται της ευαισθησίας σου, της φαντασίας σου, του ανθρωπισμού σου και θα τα αντιμετωπίσεις με τα όπλα που έχεις και από την επιστήμη, τη γνώση και την τέχνη. Όλα αυτά τα υλικά ανεβαίνουν κα επενδύονται πάνω στη σκηνή.

Θεωρείτε ότι στη νέα γενιά υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να εξελίξουν το θέατρο;
Σαφώς και υπάρχουν. Εγώ ελπίζω στην ανατροπή. Να ανατρέψει η νέα γενιά με ένα όραμα, με ένα στόχο την ήδη υπάρχουσα κατάσταση. Να ανατρέψει το θέατρο, αν όχι τον κόσμο όλο. Αυτό, δηλαδή, που περιμέναμε από τους μεγάλους ιδεολόγους.

Ακόμα και αν η δουλειά σου έχει όλα αυτά τα στοιχεία πως την κυκλοφορείς;
Δεν ξέρω. Νομίζω ότι απλώς βάζεις τους δικούς σου όρους και τους υπηρετείς. Εγώ, ας πούμε, έβαλα κάποιους όρους. Δημιουργώντας, για παράδειγμα, το «Τόπος Αλλού», έχοντας κάποιους ανθρώπους που μου είναι βασικοί. Και το επικοινωνώ όσο μου πάει το οικονομικό μου και όσο μου πάει το μυαλό μου.Ο βασικός φιλοσοφικός δραματουργικός πυρήνας είναι ένας άνθρωπος που προέρχεται από ένα κόσμο Α σε ένα κόσμο Β εντελώς εχθρικό και διαφορετικό. Μέχρι που ο κόσμος αυτός στενεύει για να της αποδείξει ότι σ’ αυτό τον κόσμο δεν μπορεί να ζήσει. Έρχεται από μια αριστοκρατική τάξη με όλο τον ρομαντισμό που διαθέτει αυτό και μπαίνε σε ένα κόσμο στυγνά ρεαλιστικό. Ενώ, προηγουμένως είχε δεσμό με έναν οραματιστή, όπως ο Λέβμποργκ τελικά παντρεύεται τον θαμπό και «λίγο» Τέσμαν. Η Εντα μέσα σε μία μέρα αντιλαμβάνεται ότι αυτός ο κόσμος δεν την συμπεριλαμβάνει. Ελπίζει ρομαντικά ότι μπορεί να στηρίζεται σε κάποιες αξίες, αλλά αυτές οι αξίες καταρρέουν η μία μετά την άλλη. Έτσι δεν της μένει παρά να κάνει αυτή την τελευταία «ωραία» ρομαντική πράξη.

Έντα Γκάπλερ

Θέατρο Τόπος Αλλού, Κεφαλληνίας 17 και Κυκλάδων, Κυψέλη

Πέμπτη-Παρασκευή και Κυριακή: 20:00, Σάββατο: 20:30, 

Τηλέφωνα: 2108656004, 2108624392