Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά ορισμένα ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα

Το πάντα επίκαιρο έργο του Τζώρτζ Όργουελ για τη φθορά των ιδεών όταν αυτές γίνονται πράξη, Η Φάρμα των ζώων, θα ανοίξει τη φετινή θεατρική σεζόν στη Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη», σε σκηνοθεσία του Αρη Μπινιάρη.

Τα ζώα μιας φάρμας ξεσηκώνονται ενάντια στο σύστημα εξουσίας του ιδιοκτήτη της, του Κυρίου Τζόουνς, και επιβάλλουν μια αυτοδιαχειριστική διοίκηση με επικεφαλής τα γουρούνια, τα πιο έξυπνα ζώα της φάρμας. Πολύ γρήγορα, οι παλιοί καταπιεζόμενοι γίνονται οι νέοι δυνάστες υιοθετώντας όλες τις κατακριτέες μεθόδους του προηγούμενου καθεστώτος. Έτσι, η προεπαναστατική ουτοπία μετατρέπεται σε μια αβίωτη δυστοπία.

Ο Τζωρτζ Όργουελ στο πιο γνωστό, ίσως, έργο του, τη Φάρμα των ζώων, που εκδόθηκε στα 1945, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και στην αυγή του Ψυχρού Πολέμου, μας καταθέτει μια αλληγορία για τις συνέπειες μιας ελλιπούς πολιτικής επανάστασης και διερευνά πώς το όραμα για μια κοινωνία δικαιοσύνης και αλληλεγγύης εκτροχιάζεται και μετατρέπεται σε ένα εφιαλτικό απολυταρχικό καθεστώς, που βλέπει παντού εχθρούς.

Ταυτότητα παράστασης:
Θεατρική Διασκευή: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, Άρης Μπινιάρης, Βύρων
Θεοδωρόπουλος
Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης
Σύμβουλος δραματουργίας: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου
Σκηνικά-κοστούμια: Πάρις Μέξης
Μουσική: Φώτης Σιώτας
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Επιμέλεια κίνησης: Εύη Οικονόμου
Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα Παπαγεωργίου

Παίζουν (αλφαβητικά)
Προµηθέας Αλειφερόπουλος, Μιχάλης Βαλάσογλου, Πάνος Ζυγούρος, Άννη Θεοχάρη, Βάσω Καβαλλιεράτου, Ιωάννα Μαυρέα, Γρηγορία Μεθενίτη, Κώστας Μπερικόπουλος, Άρης Μπινιάρης, Ελένη Μπούκλη, Μάριος Παναγιώτου, Πάνος Παπαδόπουλος, Μαριάµ Ρουχάτζε, Γιώργος Τριανταφυλλίδης

Μουσικός επί σκηνής: Χρήστος Πετεβής
Φωτογράφος παράστασης: Πάτροκλος Σκαφίδας
Επεξεργασία φωτογραφιών: Μαύρα Γίδια,  mavragidia.gr

Σημείωση: Οι Σκηνές του Εθνικού Θεάτρου λειτουργούν ως αμιγείς χώροι για εμβολιασμένους και νοσήσαντες σύμφωνα με τις ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις.

Η είσοδος των θεατών θα γίνεται αυστηρά με την επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού ή νόσησης.

Λόγω των έκτακτων συνθηκών, ο προγραμματισμός της πρεμιέρας και των παραστάσεων ενδέχεται να τροποποιηθεί.

Hμέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 19:30.
Από τις 18 Νοεμβρίου στο Θέατρο Rex Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη»
Προπώληση εισιτηρίων: ticketservices.gr και στο  210.7234567 (με χρήση πιστωτικής-χρεωστικής κάρτας)
Πληροφορίες: Ταμεία κτηρίου Τσίλλερ (Αγίου Κωνσταντίνου 22-24), τηλ. 210.5288170-171

Πληροφορίες:  https://www.n-t.gr/el/events/repertory/farma_twn_zwwn
Εισιτήρια:  https://www.ticketservices.gr/event/i-farma-ton-zoon/?lang=el

Το Εθνικό Θέατρο παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη μαύρη κωμωδία «Παίζοντας το θύμα» των πολυβραβευμένων Ρώσων συγγραφέων Όλεγκ και Βλαντιμίρ Πρεσνιακόφ, σε σκηνοθεσία του Γιώργου Κουτλή.

Οι αδελφοί Όλεγκ και Βλαντιμίρ Πρεσνιακόφ συγκαταλέγονται στους γνωστότερους σύγχρονους Ρώσους συγγραφείς και εκπροσώπους του ρωσικού «νέου δράματος». Τα έργα τους, που χαρακτηρίζονται  μαύρες κωμωδίες, είναι γεμάτα σαρκασμό και ειρωνεία, και πραγματεύονται την παράδοξη βία του σύγχρονου τρόπου ζωής.

Το έργο ακολουθεί την ιστορία του νεαρού Βάλια. Ο Βάλια ζει και κοιμάται χωρίς να βγάζει το καπέλο του. Τρώει μόνο με ξυλάκια. Και συχνά βλέπει το φάντασμα του νεκρού πατέρα του. Δουλεύει στην αστυνομία παίζοντας το θύμα σε αναπαραστάσεις εγκλημάτων: πότε μια γυναίκα που ίσως δολοφονήθηκε κατά λάθος από τον άντρα της, πότε μια κοπέλα πνιγμένη σε μια πισίνα από τον αλλοδαπό εραστή της, πότε έναν άντρα που δολοφονήθηκε από έναν παλιό συμμαθητή του σε επανένωση του σχολείου τους. Παράλληλα, στο σπίτι, η μητέρα του χρειάζεται κάποιον να τη φροντίζει, ο θείος του τους επισκέπτεται όλο και πιο συχνά μετά τον θάνατο του πατέρα του και η κοπέλα του θέλει επιτέλους μια ενήλικη ζωή.

Ο Βάλια νοιώθει ότι όλα παντού είναι μια αναπαράσταση, ότι όλοι υποδύονται κάτι. Κι αυτός, αποπροσανατολισμένος και μουδιασμένος, προσπαθεί να προσδιορίσει τη θέση του σε ένα σύμπαν που μοιάζει να τρελάθηκε και δεν ξέρει πού πηγαίνει.

Ο σκηνοθέτης Γιώργος Κουτλής σημειώνει: Λένε ότι τα έργα δεν τα διαλέγεις εσύ, αλλά εκείνα διαλέγουν εσένα. Μάλλον κάπως έτσι έγινε και με το Παίζοντας το θύμα. Το διάβασα μαζί με άλλα έργα πριν από πέντε χρόνια, πριν καν μάθω ότι στη Ρωσία είναι πασίγνωστο και ότι έχει γίνει ταινία και μυθιστόρημα. Πριν καν μάθω ρώσικα, το κουβάλαγα μέσα μου ως σκέψη για χρόνια κι έλεγα ότι κάποια στιγμή πρέπει να ασχοληθώ μαζί του μιας και συναντηθήκαμε έτσι μοιραία, αλλά «καλύτερα αργότερα», σκεφτόμουν, «γιατί είναι λίγο δύσκολο». Αλλά το έργο μάλλον το ‘θελε πολύ κι έτσι, μετά από διάφορες συγκυρίες, έγινε αυτό η πρώτη μου σκηνοθεσία στην Ελλάδα. Μοιάζει μαύρη κωμωδία, οι συγγραφείς του το λένε «τσίρκο με άλογα» ή «φιλοσοφική φάρσα», χαρακτηρισμός που αποδίδει με μεγάλη ακρίβεια την ιδιαιτερότητά του. Σε πρώτο επίπεδο είναι οφθαλμοφανή τα κωμικά στοιχεία του έργου, αλλά όσο εμβαθύνεις τόσο αποκαλύπτεται μια βαθειά φιλοσοφική σκέψη για την ύπαρξη. Όλοι οι ήρωες μοιάζουν να έχουν μια κρίση ταυτότητας που από τον καθένα βιώνεται με τελείως διαφορετικό τρόπο.

Το έργο Παίζοντας το θύμα έκανε πρεμιέρα στο Fringe Festival του Εδιμβούργου και πρωτοπαρουσιάστηκε στο ρωσικό κοινό δυο χρόνια μετά, στο θέατρο Τέχνης της Μόσχας από τον Κιρίλ Σερεμπρένικοφ, προκαλώντας τεράστια αίσθηση. Στη συνέχεια, το 2006, ο ίδιος σκηνοθέτης το μετέφερε στον κινηματογράφο, αποσπώντας το κύριο βραβείο του φεστιβάλ Kinotavr και του διεθνούς φεστιβάλ της Ρώμης.

Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία, μετάφραση, διασκευή: Γιώργος Κουτλής
Σκηνικά-Κοστούμια: Άρτεμις Φλέσσα
Μουσική: Λευτέρης Βενιάδης
Κίνηση: Κατερίνα Φώτη
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Καλλιόπη Παναγιωτίδου

Διανομή (αλφαβητικά)
Λευτέρης Βενιάδης, Μικές Γλύκας, Ελένη Κουτσιούμπα, Βασίλης Μαγουλιώτης, Λαέρτης Μαλκότσης, Ερρίκος Μηλιάρης, Κώστας Μπερικόπουλος, Εύη Σαουλίδου

Η διάρκεια παράστασης είναι 105 λεπτά και προτείνεται για θεατές άνω των 15 ετών

Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική σε όλη τη διάρκεια της παράστασης

Φωτογράφος παράστασης: Ανδρέας Σιμόπουλος

Πληροφορίες για τα Μ.Μ.Ε. 210 5288164, 210 5288196

Ημέρες και ώρες παραστάσεων
Τετάρτη με Κυριακή στις 20:00
Γενική είσοδος: 13€, 10€ νεανικό φοιτητικό, και 5€ για ανέργους

Από τον Αναστάση Πινακουλάκη 

Το δημοφιλέστερο έργο του Ζενέ, ανεβάζει φέτος το Θέατρο του Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις με αντρική διανομή σε μία απολαυστική παράσταση.

Γραμμένο το 1947 με τίτλο Les Bonnes, στις φυλακές της γαλλικής παροικίας, οι «Δούλες»έμελε να γίνουν όχι μόνο ένα δημοφιλές έργο, αλλά ένα έργο που συνδέθηκε με την Αριστερά και τα εκάστοτε αναρχικά κινήματα κι ο ίδιος ο Ζενέ να γίνει ένα πρόσωπο-σύμβολο. Ο συγγραφέας που γνώρισε από νωρίς την παραβατικότητα και την κοινωνική περιθωριοποίηση ως ορφανό παιδί που παραστράτησε και ως ομοφυλόφιλος, μετουσίωσε τη νιτσεϊκή θεωρία διαμορφώνοντας μια δική του κοινωνική ιεράρχηση, εμφανής περισσότερο στα έργα «Μπαλκόνι», «Υψηλή Εποπτεία» και «Παραβάν».

Μια συνήθεια που μετατράπηκε σε αισθητική εμμονή, ήταν η ανάγνωση των φυλλάδων που αναφέρονταν στα εγκλήματα της εποχής, που έδειχναν τους μεγάλους εγκληματίες ως είδωλα της λαϊκής μάζας. Ομοίως, η διαδεδομένη ακόμα και στις μέρες μας, υπόθεση των αδερφών Christina και Lea Papin που κατακρεούργησαν την κυρία τους και την κόρη της το 1933 αποτέλεσε τη δραματουργική βάση για την συγγραφή του έργου Δούλες. Στο δικαστήριο δεν ζήτησαν κανένα ελαφρυντικό. Ν’ αναφέρουμε την σχετική δραματουργία της Ανδρονίκης Αβδελιώτη με τίτλο «Αδελφές Papin», που παρουσιάζεται στο Αγγέλων Βήμα σε σκηνοθεσία και ερμηνεία της ίδιας.

Στο έργο του Ζενέ, έχουμε τις δούλες Κλαιρ και Σολάνζ που υποδύονται εναλλάξ την Κυρία και η μία την άλλη, σ’ ένα παιχνίδι ρόλων που καταλύει και επανα-ορίζει τα κοινωνικά στερεότυπα και τη φαντασιακή τους εκπλήρωση. Βασικό δραματικό γεγονός του έργου, είναι η φυλάκιση του Κυρίου μετά από ανώνυμο τηλεφώνημα που έκαναν οι αυτές και η διαχείριση του γεγονότος από την Κυρία. Πόσο αθώο όμως μπορεί να είναι ένα παιχνίδι ρόλων, που επιτρέπει για λίγο στον εξουσιαζόμενο να γίνει εξουσιαστής και αντιστρόφως, που επιτρέπει στον δούλο να γίνει αφεντικό; Αυτή την αναρχική σκέψη μπορούμε φυσικά να την προεκτείνουμε και με την συνήθως παραμελημένη σκηνική οδηγία του Ζενέ, που υποδεικνύει τους ρόλους των δούλων να τις υποδύονται ανήλικα αγόρια και να υπάρχουν δεξιά και αριστερά δύο πανό που θα δηλώνουν πως οι ρόλοι είναι γυναικείοι. Έχουμε λοιπόν και μία ακόμα αναστροφή των κοινωνικών στερεοτύπων και μια ακόμα πιο ελεύθερη φαντασιακή απόδοση του μύθου του έργου.

Η παράδοση του έργου στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, οι Δούλες, είναι αναμφισβήτητα το πιο πολυπαιγμένο έργο του Ζενέ, που επανέρχεται σχεδόν κάθε χρόνο μ’ ένα διαφορετικό ανέβασμα. Συνήθως επιλέγεται η μετάφραση του Οδυσσέα Ελύτη που μετρά ήδη μισό αιώνα ζωής και έχει επικυρωθεί από τ’ ανεβάσματα της από το Θέατρο Τέχνης και πιο πρόσφατα από το Εθνικό Θέατρο. Την αναγνώριση του ζενε-όφιλου κοινού ασφαλώς έχει ο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας και μεταφραστής Δημήτρης Δημητριάδης που έχει γαλουχήσει το αναγνωστικό κοινό με τη μετάφραση της εργογραφίας του Ζενέ. Όσο μου το επιτρέπουν οι πηγές μου, μόνο ο Βογιατζής ήταν αυτός που ανέβασε το έργο σε μετάφραση Δημητριάδη. Είδαμε βέβαια και μεταφράσεις από αξιόλογες μεταφράστριες, με πιο πρόσφατη αυτή της Έλσας Ανδριανού για την παράσταση του Γκραουζίνις. Όσον αφορά την παραστασιογραφία του έργου, το πρώτο ανέβασμα στην Ελλάδα ήταν από το Θέατρο Τέχνης στη σεζόν 1967-1968, σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη και σκηνοθεσία Δημήτρη Χατζημάρκου με τους ρόλους να ερμήνευαν η Ρένη Πιττακή, η Μαρίνα Γεωργίου και η Εκάλη Σώκου. Από το 2010 έως σήμερα, αν μετράω σωστά έχουμε δει ήδη δέκα ανεβάσματα του έργου, δείχνοντας μια σαφή προτίμηση στην πρόσληψη του έργου, από γυναικείο θίασο. Η λίστα των ηθοποιών που καταπιάστηκαν με τους εμβληματικούς ρόλους του έργου –από τους ελάχιστους γυναικείους ρόλους του Ζενέ και το μοναδικό έργο που έχει αποκλειστικά γυναικείους ρόλους- είναι μεγάλη και πολύ αξιόλογη. Ενδεικτικά ν’ αναφέρουμε τις ηθοποιούς Μάγια Λυμπεροπούλου, Ρένη Πιττακή, Μπέτυ Αρβανίτη, Κατερίνα Παπουτσάκη, Λένα Παπαληγούρα, Μαρία Κίτσου, Κωνσταντίνα Τάκαλου και Μαριάννα Κάλμπαρη. Οι σκηνοθέτες προτιμούν συχνά αυτό το έργο, αλλά νιώθω ή τουλάχιστον ένιωθα μέχρι να δω την παράσταση του Γκραουζίνις πως δεν είναι ιδιαίτερα δημιουργικοί στη διαχείριση του έργου.

 

Η παράσταση του Γκραουζίνις

Ο Τσεζαρις Γκραουζίνις επιλέγει ν’ ανεβάσει τις Δούλες (μετάφραση Έλσας Ανδριανού) με αντρικό θίασο και μ’ έναν σκηνικό οικοδόμημα που σημειωτικά κλείνει το μάτι στις αισθητικές προτιμήσεις του Ζενέ. Καταρχάς, η επιλογή και μόνο να έχουμε άντρες ηθοποιούς να ερμηνεύουν γυναικείους ρόλους στο συγκεκριμένο έργο, ανοίγουν το πεδίο διερεύνησης τόσο του ίδιου του έργου, όσο και της ανάπτυξης και της έκφρασης των κοινωνικών φύλων εν γένει. Είναι ελκυστικό και στην σκέψη και στο αισθητικό κομμάτι, να βλέπεις άντρες να υποδύονται τις γυναίκες που υποδύονται τις δούλες που υποδύονται τις κυρίες. Αυτό το σχήμα ενισχύεται και από δύο ακόμη στοιχεία, ένα πρακτικό και ένα προνόμιο. Το πρακτικό είναι ότι ο Γκραουζίνις δεν επιλέγει ανήλικα αγόρια ή έστω πρωτοεμφανιζόμενους ηθοποιούς όπως υποδήλωνε ο Ζενέ, αλλά τρεις ηθοποιούς που κουβαλούν την εμπειρία ζωής και σκηνικής πρακτικής στο σώμα τους. Αυτό σημαίνει –όχι αυτονόητα και σε κάθε περίπτωση- πως οι ηθοποιοί είναι σε θέση να κινηθούν με μεγαλύτερη ευκολία ανάμεσα στους ρόλους που υποδύονται αλλά και να σαρκάσουν τις μετακινήσεις αυτές. Το προνόμιο της διανομής είναι και το ατού της παράστασης.

Η πρωτότυπη μουσική του Μαρτύνας Μπιαλομπζέσκις είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στην σύνθεση ενός φαντασιακού κόσμου που μεταλλάσσεται συνεχώς, αλλά επιστρέφει σχεδόν αυτιστικά στα ίδια του τα σχήματα.

Ο σκηνικός χώρος του, αν και είναι η Κεντρική Σκηνή, θυμίζει φυσιογνωμικά ένα black box κι αυτό μας επιτρέπει να κάνουμε παραστάσεις ενός κελιού φυλακής, στο οποίο οι ηθοποιοί είναι «εγκλωβισμένοι». Κυριαρχεί το μαύρο στο φόντο, με τα έντονα χρώματα να βρίσκονται στα ευτελή φορέματα της Κυρίας. Δεσπόζει στο βάθος της σκηνής, η ανθοστολισμένη κλίνη, χαρακτηριστικό αντικείμενο τόσο στη δραματουργία όσο και στην λογοτεχνία του Ζενέ. Το ασφυκτικά ανθοστολισμένο περιβάλλον, θυμίζει επιτάφιο αλλά και την ωραιότητα της νιότης. Για τον Ζενέ, οι νεαροί εγκληματίες, είναι κοινωνικά εμβλήματα και αυτό το διάβασα στο σκηνικό του Kenny McKellan.

Οι ηθοποιοί της παράστασης είναι σε θέση να διαβάσουν τις λεπτές αποχρώσεις των ρόλων και των ακυρώσεων αυτών, και να μεταφέρουν στην σκηνή, ένα ευρύ πεδίο του πολυσχιδούς δραματουργικού έργου. Είναι ιδιαιτέρως απολαυστικό να παρακολουθείς την άνεση που φαίνεται να έχουν, και το αποτέλεσμα δείχνει πηγαίο και χωρίς προσπάθεια.

Ο Αργύρης Ξάφης και ο Δημήτρης Ήμελλος υποδύονται τις δούλες. Εμφανίζονται αρχικά με μαύρες ποδιές που αναφέρονται στην επαγγελματική τους ιδιότητα ως υπηρέτριες αλλά σ’ ένα δεύτερο επίπεδο θα μπορούσαμε να τις δούμε και ως στολές φυλακής. Φαίνεται ν’ αποφεύγεται η ταύτιση με τον ρόλο τους, σε μια ερμηνευτική γραμμή που φωνάζει τη θεατρικότητά της, η οποία επιτρέπει αυτή την ελευθερία στη μετακίνηση από ρόλο σε ρόλο που αναφέραμε παραπάνω αλλά και δίνει στους ηθοποιούς την ευκαιρία να φωτίσουν τις φυσιογνωμίες πίσω από τα παιχνίδια τους. Σε ορισμένα σημεία, φαίνεται να υπερ-παίζουν και να παρωδούν τη γυναικεία φύση, αλλά όσο προχωράει η παράσταση καταφέρνουν ν’ αποδομήσουν το ίδιο τους το ερμηνευτικό παιχνίδι, και να ξεδιπλώσουν την βαθειά τραγικότητα του έργου. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η ραθυμία που δείχνει ο Ξάφης με το σώμα του, όταν υποδύεται την δούλα που υποδύεται την Κυρία, σαρκάζοντας την αστική τάξη που αυτή εκπροσωπεί και σε δεύτερο επίπεδο, την δική του φυσιογνωμία.

Την κοινωνική σάτιρα της παράστασης, εκτοξεύει με την παρουσία του ο Κώστας Μπερικόπουλος σ’ ένα queer ρεσιτάλ, που θυμίζει τις μεγάλες μαντάμες των περασμένων δεκαετιών.

Στο σημείο που στάθηκα ως θεατής, ήταν το συγκλονιστικό φινάλε του Δημήτρη Ήμελλου, που το εξέλαβα ως έναν ύμνο προς όλες τις δούλες του κόσμου, και ένα κοινωνικό-αταξικό μανιφέστο του Ζενέ. Σε καμία παράσταση του έργου –κι έχω δει αρκετά- δεν είχα διαβάσει την πολιτική διάσταση του έργου που είναι υπερκείμενη και ορμητική. Στον τελευταίο του μονόλογο ο Ήμελλος, όχι μόνο δικαιολόγησε την σατυρίζουσα υφή της παράστασης, σπάζοντάς την, αλλά και κατάφερε να ξεφύγει από τις ευκολίες στις οποίες είχε ο ίδιος βάλει τον εαυτό του παίζοντας, για να ρίξει στην παράσταση την ακμάζουσα προβληματική στην πλήρη της υπόσταση.

Αξίζει λοιπόν να δείτε την παράσταση Δούλες σε σκηνοθεσία Τσεζαρις Γκραουζίνις στο Θέατρο του Νέου Κόσμου γιατί αφενός φωτίζει μ’ έναν εξαιρετικό τρόπο το έργο κι αφετέρου γιατί θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε τρεις δεινούς ηθοποιούς. Κι αν ήταν ενδιαφέρουσα και φρέσκια η επιλογή ανδρών ηθοποιών, ανοίγει ο δρόμος για να δούμε και στο μέλλον τέτοιες επιλογές, παραμένοντας αισθητικό ζητούμενο η σύνθεση ενός θιάσου από νεαρούς ηθοποιούς ή ακόμα και από μη ηθοποιούς, για να δούμε πως θα ήταν ένα ανέβασμα χωρίς τις ευκολίες έμπειρων πρωταγωνιστών.

Κείμενο: Δημήτρης Χαλιώτης και Γιώτα Δημητριάδη 

Η κλασική ατάκα «Το θέατρο είναι συλλογική υπόθεση» επαληθεύεται σε πολλές αθηναϊκές σκηνές και δεν εννοούμε το σύνολο των καλλιτεχνών και των τεχνικών που δουλεύουν για να πραγματοποιηθεί μια παράσταση. Αναφερόμαστε στους ηθοποιούς επί σκηνής, και μάλιστα σε εκείνους που δεν «πρωταγωνιστούν», αλλά με την παρουσία τους, το μπρίο και το ταλέντο τους κάνουν πολλούς θεατρόφιλους να τους ξεχωρίζουν άμα τη εμφανίσει τους.

 

Μελέτης Ηλίας, «Για μια ανάσα…» (Θέατρο Διάνα)

Σε ένα ρόλο έκπληξη ο Ηλίας Μελέτης, ο οποίος έχει σπουδαίες ερμηνείες στο ενεργητικό του, καταφέρνει να χτίσει μια εξαιρετική περσόνα ενός μυστηριώδους βιβλιοθηκάριου που συνωμοτεί με τον Διάβολο για να τρελάνει την Ελένη Ράντου (Άννα). Το χιούμορ και οι λεπτές αποχρώσεις ειρωνείας και υποδόριου σαρκασμού απέναντι σε όλο αυτό το κατεστημένο που λέγεται σημερινή Ευρώπη κυριαρχούν στο έργο της Ζίνι Χάρις και ο Μελέτης Ηλίας είναι ίσως ο πλέον κατάλληλος για να τα εκφράσει.

Στέλιος Ιακωβίδης, «Το ημέρωμα της στρίγγλας» (Θέατρο Βρετάνια)

Σαρωτικός στη σκηνή του Βρετάνια ο Στέλιος Ιακωβίδης, είτε ως υποψήφιος γαμπρός, που κάνει τα πάντα για να κερδίσει την καρδιά της Μπιάνκα, της αδερφής της Κατερίνας (Μαρία Ναυπλιώτου) στη συγκεκριμένη κωμωδία που σκηνοθετεί ο Γιάννης Κακλέας, είτε σε κάποιον από τους υπόλοιπους ρόλους που υποδύεται. Ρεσιτάλ ερμηνείας και ως πατέρας του Πετρούκιου.

Κώστας Μπερικόπουλος, «Φαύστα» (Θέατρο Προσκήνιο)

Μια Μαριάνθη όπως δεν την είχαμε ποτέ φανταστεί μας χαρίζει ο Κώστας Μπερικόπουλος στην απολαυστική «Φαύστα» του Μποστ, που σκηνοθετεί η Μάρθα Φριντζήλα στο Θέατρο Προσκήνιο. Ο έμπειρος και εξαιρετικά ταλαντούχος ηθοποιός μεταμορφώνει την πιστή υπηρέτρια της Φαύστας και του Γιάννη σε μια ψηλή, μαυροντυμένη, ασκητική φιγούρα αυστηρών αρχών, θεοσεβούμενη, νοσταλγό της χούντας και σεξουαλικά καταπιεσμένη. Η σκηνή με τον Γιάννη, κατά την οποία η Μαριάνθη εκδηλώνει τον κρυφό έρωτά της απέναντι στο αφεντικό της, είναι ξεκαρδιστική. Χωρίς μπαλαφάρες, με απόλυτο έλεγχο των εκφραστικών του μέσων και παίζοντας κυρίαρχα με το βλέμμα, ο Κώστας Μπερικόπουλος καταθέτει μια κωμική ερμηνεία από αυτές που ζηλεύεις στο είδος.

Αθηνά Αλεξοπούλου, «Λεωφορείο ο Πόθος» (Σύγχρονο Θέατρο)

Συνήθως ο ρόλος της Γιούνις στο αριστουργηματικό «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τενεσί Ουίλλιαμς περνάει απαρατήρητος. Στην παράσταση όμως του Θεάτρου Επί Κολωνώ στο Σύγχρονο Θέατρο η Αθηνά Αλεξοπούλου, με τη σκηνοθετική συνδρομή της Ελένης Σκότη, καταφέρνει όχι απλώς να φωτίσει το δευτερεύοντα αυτό ρόλο του έργου, αλλά και να τον αναδείξει σε μια φιγούρα που θυμάσαι φεύγοντας από την παράσταση. Η Αλεξοπούλου πλάθει μια Γιούνις γήινη, με τσαγανό και χιούμορ, που κάνει εξαρχής αισθητή την παρουσία της. Κάθε της λέξη μετράει. Δεν καμώνεται, είναι σαν να βλέπεις μπροστά σου μια γυναίκα αυτής της τάξης στη Νέα Ορλεάνη του 1948. Κι αυτό κρύβει από πίσω του πολλή δουλειά.

 

Γιώργος Κατσής, «Δεύτερη Φωνή» (Θέατρο Αποθήκη)

Ίσως ο μόνος από το καστ που καταφέρνει να σταθεί επάξια δίπλα στη Νένα Μεντή, μαζί με τον Δημήτρη Σαμόλη, σε αυτό το έργο των Ρέππα-Παπαθανασίου που σκηνοθέτησε με ουσιαστικό και ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τρόπο ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, ένα έργο που είναι μια δυνατή γροθιά στο στομάχι, αν και πλατειάζει σε κάποια σημεία.Ο Γιώργος Κατσής έχει μια σκηνική αλήθεια που καθηλώνει. Όλα βγαίνουν αβίαστα, φυσικά.

Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη, «Φοβάσαι;» (Θέατρο Ιλίσια- Βολανάκης)

Στο «Φοβάσαι;» το πρωταγωνιστικό ζευγάρι Αλεξία Καλτσίκη και Νίκος Ψαρράς είναι εξαιρετικό και ένα από τα μεγάλα τους ατού είναι η σκηνική τους χημεία. Στο δεύτερο μέρος της παράστασης όμως κάνει την εμφάνισή της η Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη, σε ένα ρόλο έκπληξη. Ιδιαίτερα διαχυτική και μπριόζα, μαγνητίζει τα βλέμματα από τα πρώτα λεπτά που βγαίνει στη σκηνή.

Τάκης Παπαματθαίου, «Δείπνο Ηλιθίων» (Θέατρο Κάππα)

Μια εξαιρετική κωμωδία καταστάσεων, με μοναδικό ρυθμό, παρακολουθήσαμε στο Θέατρο Κάππα. Ο Σπύρος Παπαδόπουλος έχει κουρδίσει καταπληκτικά το θίασό του, τίποτα δεν περισσεύει, τίποτα δεν μοιάζει με υπερβολή. Αναδεικνύει ευφυέστατα τις κωμικοτραγικές καταστάσεις, δημιουργώντας στο θεατή το αίσθημα της ταύτισης, ενώ ο ίδιος με τον Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη δημιουργούν ένα εκρηκτικό σκηνικό δίδυμο. Και εκεί που νομίζεις ότι όλα τα φώτα είναι πάνω τους, εμφανίζεται ο Τάκης Παπαματθαίου ως εφοριακός, φανατικός ποδοσφαιρόφιλος, και σε εντυπωσιάζει. Ο ηθοποιός, με πηγαίο χιούμορ και όλα τα εκφραστικά του μέσα σε εγρήγορση, καταφέρνει να ενταχθεί μοναδικά στο δίδυμο και να απογειώσει την παράσταση.

 

Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, «Στέλλα κοιμήσου» (Εθνικό Θέατρο)

Αν και όχι ακόμα ευρύτερα γνωστός, ο Αλέξανδρος Μαυρόπουλος είναι ένας από τους πιο ταλαντούχους ηθοποιούς της γενιάς του. Το αποδεικνύει περίτρανα στο μικρό ρόλο του Μάριου Αγγελή στο «Στέλλα κοιμήσου» του Γιάννη Οικονομίδη, που παρουσιάζεται στο Εθνικό Θέατρο. Υποδύεται τον κρυφό εραστή της κεντρικής ηρωίδας του έργου, Στέλλας Γερακάρη, που ο μαφιόζος πατέρας της τον φέρνει με το έτσι θέλω στο σπίτι του για να του πει δυο λόγια. Στα δέκα περίπου λεπτά που ο Μαυρόπουλος βρίσκεται ως Μάριος στη σκηνή διανύει μια θαυμαστή υποκριτική διαδρομή. Η ανησυχία και ο φόβος του είναι ζωγραφισμένα εξαρχής στο πρόσωπό του, έστω κι αν προσπαθεί να τα κρύψει. Οι λέξεις βγαίνουν από το στόμα του με δυσκολία. Μοιάζει σαν να του έχουν περάσει μία θηλιά στο λαιμό, που ξέρει ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να σφίξει και να τον πνίξει. Κι όταν η Στέλλα του ομολογεί ότι δεν του είπε όλη την αλήθεια κι ότι ο πατέρας της έχει κανονίσει να την αρραβωνιάσει με άλλον σε λίγες μέρες, μπορείς να δεις καθαρά στα μάτια του πως χάνεται κυριολεκτικά το έδαφος κάτω από τα πόδια του. Η στιγμή όμως που συγκλονίζει είναι όταν γονατιστός εκλιπαρεί για τη ζωή του, καθώς το όπλο του Αντώνη Γερακάρη τον σημαδεύει στο κεφάλι. Είναι ψυχή τε και σώματι εκεί. Η ερμηνεία του Μαυρόπουλου σε αυτόν το δεύτερο ρόλο του έργου στέκεται ισότιμα δίπλα στην εξαιρετική πρωταγωνιστική παρουσία του Στάθη Σταμουλακάτου, σε μια παράσταση που ούτως ή άλλως σε εμπλέκει συναισθηματικά με έναν αναπάντεχο και ολοκληρωτικό τρόπο.

 

Κοσμάς Ζαχάρωφ, «Γλυκό Πουλί της Νιότης» (Θέατρο Κάτια Δανδουλάκη)

Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη, δυστυχώς, αλλά δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει την προσπάθεια και τη ρεαλιστική ερμηνεία του Κοσμά Ζαχάρωφ σε μια παράσταση που ο θίασος είχε σημαία του την υπερβολή και το μελοδραματισμό. Ο ίδιος ερμηνεύοντας τον Μπος Φίνλεϊ καταφέρνει από τα πρώτα λεπτά να σκιαγραφήσει τη φιγούρα του ανάλγητου και αδυσώπητου πολιτικού που πάνω από όλα βάζει το προσωπικό συμφέρον.

 

 Διαβάστε εδώ το δεύτερο μέρος