Το νέο σας έργο φέρει ένα σκληρό τίτλο "κι αν καταβροχθίζαμε ο ένας τον άλλον;". Τι πραγματεύεται η καινούργια σας παράσταση;
Ο τίτλος είναι από το Κουαρτέτο του Χάινερ Μύλλερ (κι αν καταβροχθίζαμε ο ένας τον άλλον Βαλμόν, για να τελειώνουμε, προτού καταντήσετε ολότελα άγευστος)
Το έργο πραγματεύεται τον Έρωτα, ένα θέμα που θα έλεγα ότι είναι το “θέμα της ζωής μου”… Η φυσιολογία και ψυχολογία του Έρωτα, η πάλη των φύλων, η πλεονεξία του εγωκεντρικά θρεμμένου ατόμου, (προιόν της νεοφιλελεύθερης κοινωνίας αλλά και της σχέσης του με τη μητέρα-τροφό κτλ), το οποίο ασυνείδητα ή συνειδητά επιδιώκει διαρκώς να επικρατήσει, να καταδυναστεύσει, να εξουσιάσει το ερωτικό του αντικείμενο,η σχέση θύτη-θύματος, η εξαρτητική σχέση που δεν είναι παρά το προιόν των πρωταρχικών σχέσεων του ατόμου με τους γονείς, το αδιέξοδο των σχέσεων, ο Έρωτας ως μορφή ύπνωσης, και από την άλλη πλευρά, το πάθος και η ρομαντική αντίληψη που έχουμε για τον Έρωτα στη Δύση ακόμα και στα χρόνια της νεωτερικότητας, όλα τα παραπάνω εμπεριέχονται μέσα στον ίδιο δραματουργικό καμβά του έργου.
Από τι εμπνευστήκατε για τη δημιουργία του έργου σας;
Η μεγάλη αλήθεια είναι ότι η πρώτη έμπνευση προέρχεται από μια συσσωρευμένη πλέον ανάγκη μου να μιλήσω για αυτό το προσωπικό μου αδιέξοδο…τις ερωτικές σχέσεις!
Από εκεί ξεκίνησαν όλα! Και επειδή μέσα από τις ερωτικές σχέσεις στην ουσία μαθαίνουμε πράγματα για τον εαυτό μας και ανασκαλεύονται τα ασυνείδητα τραύματα της τριγωνικής σχέσης του Οιδιποδοίου, μπορεί να πει κανείς ότι η πρώτη έμπνευση, η πιο “υπόγεια”, είναι ο μπαμπάς, η μαμά, εγώ (και λίγο και τα αδέρφια). Το προηγούμενο καλοκαίρι, ένα από τα βιβλία που διάβαζα ήταν “από τους γονείς στους ερωτικούς συντρόφους” της Ελένης Παπαδάκη Μιχαηλίδη. Αν και προτεραιότητα είχαν τότε οι υπαρξιακές μου αγωνίες και η συγκίνηση που μου προκάλεσε η προσωπικότητα του πολύ σημαντικού ποιητή Νίκου Καρούζου ,(και έτσι δημιούργησα το “από τι υποφέρετε; από Ύπαρξη” εκείνη τη χρονιά), το θέμα του Έρωτα και των διαπροσωπικών σχέσεων δούλευε διαρκώς υπόγεια…
Όταν σκέφτηκα να κάνω αυτό το θέμα ως πρόταση Επιχορήγησης στο ΥΠΠΟΑ, πολύ σύντομα μου ήρθε στο μυαλό ένα κείμενο που το έχω διαβάσει πριν χρόνια, το Κουαρτέτο του Μύλλερ και σχεδόν μαζί η όπερα Τριστάνος και Ιζόλδη του Βάγκνερ, ένα από τα πλέον ερωτικά έργα θεωρώ στην ιστορία της μουσικής, σημεία του οποίου με συγκινούν κάθε, μα κάθε φορά που τα ακούω από τα 18 μου μέχρι σήμερα! Αφότου κατέθεσα την πρόταση και άρχισα να σκέφτομαι για το έργο αυτό, θυμήθηκα και ένα άλλο αγαπημένο κείμενο, το “αποσπάσματα του ερωτικού λόγου του Ρολάν Μπαρτ.
Αργότερα, καθώς έψαχνα να βάλω στιχουργική από ελληνικό κείμενο σε κάποια σημεία του Τριστάνου-Ιζόλδη, βρήκα και το καταπληκτικό ποίημα του Γιάννη Ρίτσου, “Σάρκινος Λόγος”, που εκφράζει με τόση σάρκινη ζωντάνια και ευαισθησία αυτό που αποπειρώμαι να εκφράσω στις “ρομαντικές” σκηνές του έργου. Μέρος του ποιήματος αυτού είναι προσαρμοσμένο στη μοναδική, κυριολεκτικά λατρεμένη άρια Liebestod του Βάγκνερ, η οποία κατά την άποψή μου, έχει τη δομή του γυναικείου οργασμού, και ταυτόχρονα ενός συναισθηματικού οργασμού! Αυτό το μέρος, μαζί με την εισαγωγή του Τριστάνου/Ιζόλδη, στο οποίο έχω γράψει εγώ τους στίχους, ερμηνεύεται ζωντανά από τη σοπράνο Νάνσυ Πακανωνσταντίνου.
Τα έργα σας έχουν αλληλουχία ή κινούνται σε διαφορετικές καλλιτεχνικές γραμμές;
Θα έλεγα ότι έχουν μια εξελικτική αλληλουχία. Άρχισα την πρώτη 5ετία με έργα όπου στόχος ήταν η “καθαρή” κίνηση, (η κίνηση για την κίνηση όπως), το προσωπικό μου λεξιλογίο και η περίπλοκη δομή σύνθεσης, συνέχισα με έργα που άρχισαν μαζί με αυτό να εμπεριέχουν ανθρωποκεντρικά και κοινωνικά ζητήματα για τα επόμενα 4-5 χρόνια, κατόπιν όλο αυτό εξελίχθηκε σε έργα που ερευνούσαν τη σεξουαλικότητα, τον έμφυλο προβληματισμό, την κατασκευή του φύλου και την επιτέλεση, μετά, στην αρχή της κρίσης πέρασα (εξελίσσοντας θεωρώ και όλα τα προηγούμενα), σε μια τριλογία έργων που εμπνέονταν από την ιστορία και την πολιτική διαδρομή του πρώτου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα, την ιστορία της πορείας της χειραφέτησης της γυναίκας μέχρι σήμερα, τη σημερινή κρίση των Πρεκάριων, και έπειτα ,(από το 2015 μέχρι σήμερα), έχοντας φύγει από την αισθητική των θεατρικών χώρων, ασχολούμαι με έργα που προσπαθούν να ρίξουν φως σε πιο πυρηνικά θέματα της ανθρώπινης ύπαρξης (στην άκρη του βατήρα, ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ, το μονόπετρο του Πύργου, από τι υποφέρετε; από Ύπαρξη).
Στις παραστάσεις έχετε σημείο αναφοράς το γυμνό σώμα. Θεωρείτε ότι το ελληνικό κοινό είναι εξοικειωμένο σε πιο αντισυμβατικά θεάματα; Έχετε συναντήσει κάποια επικριτικά σχόλια από το κοινό που ήρθε να παρακολουθήσει τις παραστάσεις σας;
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να κάνω μια πολύ σημαντική διευκρύνιση! Από τις 24 παραγωγές που έχω κάνει με την ομάδα μου Αμάλγαμα, μόνο οι 7 έχουν σκηνές γυμνού.Επίσης,σε αυτά τα έργα, το γυμνό δεν αποτελεί πρωταγωνιστικό στοιχείο παρά μόνο στα 4, στα οποία η ίδια η θεματολογία τους με ώθησε στη χρήση του γυμνού (πχ:«μικρός θάνατος», παραγωγή 2007, με θεματολογία τη σεξουαλικότητα).
Θεωρώ ότι το κοινό που έχει παρακολουθήσει κάποια έργα μου, εξοικειώνεται και αυτό κυρίως γιατί αντιλαμβάνεται τη σημειολογική χρήση του γυμνού! Επίσης πιστεύω ότι ένα μέρος του κοινού, που έχει αν μη τι άλλο, επαφή με την ιστορία τέχνης, (θέατρο,performance art και εικαστικά), είναι διανοητικά εξοικειωμένο σίγουρα!
Επικριτικά σχόλια δεν έχω ακούσει, μα αντιμετωπίζω ενός είδους πόλεμο από κάποια «πρωταγωνιστικά» κοινωνικά δίκτυα, από τα οποία δυστυχώς για την ώρα εξαρτάται ένα μέρος προβολής και επικοινωνίας των έργων μου, και τα οποία θεωρώ ότι είναι βαθειά συντηρητικά! Αυτό με προβληματίζει αρκετά θα έλεγα, γιατί δεν αφορά μόνο στην ελληνική κοινωνία, για την οποία πολύ συχνά μιλάμε χαρακτηρίζοντάς την ως συντηρητική, αλλά και την ευρύτερη δυτική κοινωνία στη μετανεωτερική εποχή! Μου φαίνεται αδιανόητη και βλακώδης όλη αυτή η λογοκρισία που αναφέρεται στο σώμα και στη σεξουαλικότητα! Πολύ συχνά νιώθω ότι ζω στο Μεσαίωνα! Πολύ συχνά με θυμώνει που έχουν κατασκευάσει κοινωνίες ανθρώπων οι οποίοι ντρέπονται όχι μόνο για το σώμα τους, αλλά και για τη σεξουαλικότητά τους! Μια ολόκληρη κοινωνία, που από τη μια καταναλώνει το πορνό σαν ποπ-κορν και από την άλλη κρύβει τις θηλές και τα γεννητικά όργανα με στρινγκ….
Έχω μια αίσθηση ότι υποβόσκει και μια άλλου είδους λογοκρισία, πιο συγκεκαλυμμένη και αυτή αφορά κάποιους ιδιωτικούς θεσμούς που στηρίζουν την Τέχνη στην Ελλάδα. Από την άλλη αισθάνομαι σχεδόν υπερήφανη, (όχι για τον εαυτό μου, μα για τον τόπο αυτόν) που το ΥΠΠΟΑ έχει μέχρι τώρα στηρίξει τα πιο “ακραία” από τα έργα μου (πχ “μικρός θάνατος”, παραγωγή 2007).
Ποια είναι η γνώμη σας για τις παραστάσεις χορού στη χώρα μας και πόσο έχουν την υποστήριξη της πολιτείας;
Τα τελευταία 2 χρόνια οι παραστάσεις χορού στην Ελλάδα έχουν ίσως και σημαντικότερη υποστήριξη από αυτήν που είχαν προ κρίσης. Αναφέρομαι βέβαια μονάχα στη στήριξη μέσω των επιχορηγήσεων από το ΥΠΠΟΑ. Ωστόσο ο χορός ακόμα στην Ελλάδα “κοστολογείται” πχ σε σχέση με το Θέατρο, ως πιο “φθηνή” τέχνη. Χρησιμοποιώ αυτή τη σύγκριση για να σας δείξω το κοινωνικό αντίκρισμα της μιας τέχνης σε σχέση με την άλλη…
Από την άλλη πλευρά, εγώ θεωρώ ότι ο χορός τόσο στην ελλάδα όσο και παγκοσμίως, περνά μια είδους κρίση. Αυτή η κρίση, κατά την άποψή μου πάντα, δεν είναι οικονομική. Είναι κρίση καθαρά φιλοσοφικού-αισθητικού προβληματισμού. Αν μπορούσα να μιλήσω πολύ γενικά, που ίσως είναι επικίνδυνο αυτό, γιατί πάντα υπάρχουν και οι ωραίες εξαιρέσεις, από την εποχή του μεταμοντέρνου χορού των 60ς, όπου όλα ήταν υπό αμφισβήτηση και οι καλλιτέχνες έψαξαν σαν από την αρχή τη γλώσσα της κινητικής έκφρασης, έχουμε φτάσει στην εποχή της ναρκισσιστικής φόρμας, του ναρκισσιστικού χορευτικού σώματος (σε κάποιες περιπτώσεις δικαίως ναρκισσεύεται, καθώς τα κάνει όλα πλέον σαν κάποιο θείο χορευτικό μηχάνημα…).
Πιστεύετε ότι ο σημερινός άνθρωπος επιτρέπει στον εαυτό του να βιώσει τον αληθινό έρωτα ή κυριεύεται από άκρατο εγωισμό;
Εξαρτάται τι εννοούμε “αληθινό έρωτα”…
Ο Λακάν λέει “Δε συναντάς κάθε μέρα αυτό που είναι φτιαγμένο για να σου προσφέρει ακριβώς την εικόνα του πόθου σου” και ο Μπαρτ συμφωνεί…
Όσο για μένα, συμφωνώ και προσθέτω, κάτι που για εκείνους είναι το “α και το ω”, ότι αυτή η φαντασιακή κατασκευή του πόθου βρίσκεται στο ασυνείδητο και οιδοιποδιάζει…Στοιχεία των γονιών ψάχνουμε, ακόμα και όταν προσπαθούμε να βρούμε τα αντίθετά των γονιών μας…
Επίσης ο Έρωτας είναι κάτι υπέροχο, μα και βαθειά ναρκισσιστικό…Οι άνθρωποι με έντονα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά γνωρίζουν πολύ καλά το μηχανισμό της κατάκτησης του αντικειμένου του πόθου, και αρχικά συνήθως κάνουν “πολλά” για να το κατακτήσουν, γιατί έτσι ρουφούν την επιβεβαίωση που τόσο έχουν ανάγκη.
Η αλήθεια είναι ότι ο σημερινός Έρωτας είναι βέβαια άλλης μορφής, καθώς ο χρόνος εργασίας είναι μεγαλύτερος και καθώς μεγαλώνει η εξάρτηση από την ιντερνετική επικοινωνία.
Τώρα αν θέλαμε να μιλήσουμε για Έρωτα που οδηγεί στην Αγάπη, και μάλιστα πιο μακροχρόνια, αυτό σίγουρα έχει να κάνει με αυτό που λέτε, και εναντιώνεται με τη σημερινή κοινωνία που προωθεί τον ατομισμό και θρέφει το εγωκεντρικό άτομο. Ταυτόχρονα συσχετίζεται και με το αν θα καταφέρει το άτομο να μάθει καλύτερα τον εαυτό του και να “λύσει” τους λογαριασμούς με το πολύ παλιό παρελθόν του.
Προγραμματισμένη Πρεμιέρα: 8/3/2019
Κάθε Παρασκευή, Σάββατο, στις 9μμ
Κυριακή στις 8.30μμ
Και όλες τις Δευτέρες του Μαρτίου 2019 στις 9μμ
Διάρκεια παράστασης: 1ώρα και 30 λεπτά
Χώρος Αμάλγαμα,
Μενάνδρου 47, Αθήνα
Τηλ κρατήσεων: 6944686991, 6944739841
Απαραίτητη η Κράτηση Θέσης!
Σύλληψη-Ιδέα/Χορογραφία/Σκηνοθεσία/Σκηνογραφία/Δραματουργία:
Μαρία Γοργία
Βασικά Κείμενα: «Κουαρτέτο» του Χάινερ Μύλλερ και «Αποσπάσματα του Ερωτικού Λόγου» του Ρολάν Μπαρτ
Ποίημα: Σάρκινος Λόγος του Γιάννη Ρίτσου
Άλλα Κείμενα: Μαρία Γοργία
Μουσική: Επιλεγμένα μέρη από το έργο Τριστάνος και Ιζόλδη του
Ρίχαρντ Βάγκνερ
Οπερατική Φωνή: Νάνσυ Παπακωνσταντίνου
Ερμηνεύουν: Μαρκέλλα Μανωλιάδη, Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Νάνσυ Παπακωνσταντίνου, Γιάννης Σταυρόπουλος, Μαρία Γοργία.
Υποκριτική λόγου: Αγγελική Καριστινού
Σύμβουλος Δραματουργίας: Μιράντα Βατικιώτη
Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος: Μαρία Αλεκτορίδου
Φωτισμοί & video treiler: Περικλής Μαθιέλλης
Βοηθός Χορογράφου: Αλεξάνδρα Καρανικόλα
Επικοινωνία Τύπου: Μαρία Κωνσταντοπούλου
Φωτογραφίες:Αγγελική Σβορώνου, Γιώργης Νουκάκης.
Το έργο είναι ακατάλληλο για παιδιά κάτω των 13 ετών
Μετά από 47 επιτυχημένες παραστάσεις σε Αθήνα και Κύπρο-τις οποίες παρακολούθησαν περισσότεροι από 1500 θεατές- η χορογράφος Μαρία Γοργία και η ομάδα Αμάλγαμα επιστρέφουν στη Μενάνδρου με την παράσταση «από τί υποφέρετε; από Ύπαρξη».
Μια παράσταση που πραγματεύεται το διαιώνιο ζήτημα της μη αποδοχής του Θανάτου, της φθοράς του σώματος αλλά και της ουσιαστικής σύνδεσης και «κυκλικής» σχέσης μεταξύ Ζωής και Θανάτου.
Μ’ αφορμή την επιστροφή της ομάδας στον τόπο του εγκλήματος, ανακρίναμε τον εγκέφαλο της υπόθεσης Μαρία Γοργία.
Τι σας ενέπνευσε στην ποίηση του Νίκου Καρούζου, ώστε να την χρησιμοποιήσετε σαν πρωτογενές υλικό για την παράστασή σας;
Το μεγαλύτερο μέρος του πρωτογενούς υλικού του έργου αποτελείται από αποσπάσματα από τις συνεντεύξεις του Νίκου Καρούζου, από το βιβλίο “Συνεντεύξεις του Νίκου Καρούζου” εκδόσεις Ίκαρος. Έχω επιλέξει βέβαια και ποιήματα, όπως και μερικά μονόλεκτα του ποιητή. Περισσότερο με ενέπνευσε θα έλεγα η προσωπικότητά του. Διαβάζοντας τις συνεντεύξεις του, συγκινήθηκα και ταυτίστηκα ως καλλιτέχνης, αλλά και ως άνθρωπος σε αρκετά σημεία. Στο βιβλίο αυτό μιλά για την τέχνη, την πολιτική, τη θρησκεία, τη γλώσσα, τη φιλοσοφία και για πολλά ακόμα. Μιλά με τόλμη, καθαρότητα και μια αίσθηση γενναιότητας! Δε χαρίζει κάστανα πουθενά! Φαίνεται να είναι ένας άνθρωπος που έχει ψάξει και μελετήσει πολύ την ελληνική γλώσσα και την ιστορία βεβαίως.Η ποίηση του για μένα έχει μοναδικές αντιφατικές εικόνες. Είναι γεμάτη πάθος και συναίσθημα. Ένα συναίσθημα όμως καθόλου μελό! Έχει ένα δυναμισμό, μια επαναστατικότητα και ταυτόχρονα ή αμέσως μετά, μια βαθύτερη ματαίωση…
Η θάλασσα αποτελεί σημαντικό στοιχείο στην ποίηση του Καρούζου. Στην παράσταση βλέπουμε εμφιαλωμένα μπουκάλια νερό. Τι συμβολίζουν;
Το μπουκάλι με το εμφιαλωμένο ή το «φυλακισμένο» νερό, μου γεννήθηκε σαν ιδέα, καθώς αρχικά φαντάστηκα το χώρο στη Μενάνδρου να μεταμορφώνεται σε χώρο που παραπέμπει σε θέρετρο-spa αλλά και ένα είδος ναού μαζί...Ο χώρος αυτός έχει βεβαίως και μια πισίνα. Η πισίνα αυτή όμως αντί να έχει νερό, έχει το νερό της φυλακισμένο σε πολλά μπουκάλια. Το νερό, συμβολίζει τη ζωή, την κίνηση, και βεβαίως τη γέννα,(αμνιακό υγρό). Για μένα η αίσθηση του νερού είναι αίσθηση απελευθέρωσης. Είμαι δε και εγώ ερωτευμένη με τη θάλασσα, όπως δηλώνει στα γραπτά του ο ποιητής. Επίσης, το μπουκάλι με το εμφιαλωμένο νερό εικονογραφεί αυτό που λέει ο Καρούζος σε μια από τις συνεντεύξεις του και που αποτελεί και δική μου επιθυμία: «Σας θέλω λιγάκι τρελούς, να ξεφεύγετε από εκείνα τα εμφιαλωμένα νοήματα της φιλοσοφικής διαλεκτικής, να ξεφεύγετε. Η ζωή δεν έχει πώμα.» Το εμφιαλωμένο νερό μπορεί επίσης να λειτουργήσει και ως σχόλιο της καταναλωτικής-καπιταλιστικής κοινωνίας και του δυτικού τρόπου ζωής. Τα μπουκάλια στο έργο λειτουργούν και ως αρκετά άλλα σημαινόμενα. Τα νοήματα αυτά θα ήθελα να τα αφήσω “ελεύθερα” να αποκαλυφθούν και να πάρουν ζωή μέσα από το βίωμα των μελλοντικών θεατών μας. Δε θα ήθελα να τα “προδώσω” εδώ…
Πώς λειτουργεί η διάδραση με το κοινό;
Από το ισόγειο αρχίζει κιόλας η συμμετοχή του κοινού στο δρώμενο, καθώς τους υποδέχεται η «συνάδελφος» του Θέρετρου Στέλλα, αν και ακόμα δεν είναι στόχος μου να αφήσουμε πολλά περιθώρια στον κόσμο να το αντιληφθεί αυτό. Με το που φτάσουν στον 5ο όροφο και καθώς τους υποδέχομαι εγώ, τα πράγματα γίνονται πολύ πιο σαφή ως προς αυτό που αποκαλώ εγώ διάδραση: ένα κάλεσμα για μια «συνομωσία» με τους περφόρμερς ακολουθώντας τις οδηγίες των περφόμερς, που σε κάποιες σκηνές τους ζητούν να ακολουθήσουν τη διαδικασία προσέλευσης στο χώρο αυτού του ξεχωριστού Θερέτρου-Ναού...Ο λόγος που χρησιμοποιώ και σε αυτό το έργο το συμμετοχικό στοιχείο, είναι ο ίδιος λόγος για τον οποίο το χρησιμοποιώ και στα 3 προηγούμενα έργα ( «Το μονόπετρο του Πύργου» «Νηπιαγωγείο», «στην άκρη του βατήρα»). Με ενδιαφέρει το κοινό να έχει τη βιωματική εμπειρία μέσα από τις σκηνές αυτές. Στο συγκεκριμένο έργο, οι σκηνές αυτές αποτελούν ένα μικρό σε έκταση μέρος , αλλά σημαντικό.
Υπάρχει κάποιο περιστατικό με θεατή, το οποίο να σας έκανε εντύπωση και να θυμάστε;
Ναι υπάρχει πάνω από ένα! Όταν μπερδεύονται τα όρια του πραγματικού με το παραστατικό, όλα είναι επόμενα και φυσικό μερικές φορές να συμβαίνουν, κυρίως σε ανυποψίαστους ή απαίδευτους θεατές…Έλα που όμως εμένα μου αρέσει να ανακατεύω αυτά τα όρια…
Στο “μονόπετρο του Πύργου” (παραγωγή 2016-2017), μετά από αρκετές παραστάσεις, στην αρχή του έργου, η μάλλον κατά την έναρξή του, η οποία γινόταν με τη μορφή μιας ουράς θεατών που μόλις είχαν έρθει, και που τους ζητούσαμε να συμπληρώσουν μια αίτηση από το ισόγειο, και μόλις έφθαναν στον 5ο όροφο έπρεπε να περιμένουν στην ουρά, σαν να επρόκειτο για δημόσια υπηρεσία, ερμήνευα τότε σε εκείνη τη σκηνή τη δημόσια υπάλληλο. Σε μια κυρία ,που μου φάνηκε αρκετά ανυπόμονη και με κακή διάθεση θα έλεγα, μέσα από το ρόλο μου την προέτρεψα να φύγει… Χωρίς να το θέλει είχε παίξει το ρόλο του ανυπόμονου, σχεδόν αγενούς ανθρώπου που δε μπορεί να περιμένει λεπτό στην ουρά κάτι που ήταν επιτυχία για τη συγκεκριμένη σκηνή! Μετά έμαθα ότι ήταν πολύ γνωστή και σημαντική συγγραφέας και στεναχωρήθηκα που θα με μίσησε, αλλά…
Στο “Νηπιαγωγείο” ένας θεατής που πριν ακόμα αρχίσει το έργο, φαινόταν ότι δε μπορεί να σεβαστεί τίποτα, παρά μόνο αν βρισκόταν ίσως σε συμβατικό θεατρικό χώρο, έπαιξε το ρόλο του ανήλικου-ενηλίκου (αυτό ήταν και το κεντρικό θέμα του έργου), χωρίς καν να το καταλάβει, από την αρχή μέχρι και το τέλος του έργου, όντας κάθε τόσο σε κόντρα με αυτό που ζητούσαμε από το κοινό να κάνει, αλλά χωρίς να αντιλαμβάνεται βέβαια το πόσο εύστοχο ήταν αυτό για την ουσία του έργου!
Γενικότερα βέβαια, με ενδιαφέρει το ώριμο κοινό, και θα πρέπει εδώ να αναφέρω, ότι ανώριμου τύπου συμπεριφορές, μπορεί να είναι διαχειρίσιμες από τους περφόρμερς του Αμάλγαμα, γιατί εκπαιδεύονται για όλες τις περιστάσεις και είναι και ταλαντούχοι, αλλά αυτής της ποιότητας οι συμπεριφορές δεν προσφέρουν κάτι σε κανέναν! Θα το πω με μια λαϊκή παροιμία: το “δώσε θάρρος στο χωριάτη να σου ανέβει στο κρεβάτι” έχει νόημα όταν υπάρχει πρόθεση συνδημιουργίας και συνδιαλλαγής και όχι ναρκισσιστική ανωριμότητα…
Σύμφωνα με τον Καρούζο, ένας καλλιτέχνης είναι πολιτικός είτε το θέλει είτε όχι. Συμβαίνει ακόμα αυτό ή πολλές φορές, λόγω της γενικότερης απαξίωσης του πολιτικού συστήματος, οι καλλιτέχνες επιλέγουν μια απολιτίκ στάση;
Εγώ προσωπικά δε νομίζω ότι συμβαίνει συχνά, παρόλο που κάποιοι διατείνονται ότι έχει γίνει σχεδόν μόδα το να κάνει κανείς πολιτικοποιημένη τέχνη. Ναι, βλέπει συχνά κανείς παραστάσεις με θέματα κοινωνικοπολιτικά (πρόσφυγες, εμφύλιο ζήτημα, ταξικά ζητήματα κτλ), αλλά η άποψή μου είναι ότι στα περισσότερα από αυτά τα έργα οι σκηνοθέτες ασχολούνται επιφανειακά με το “πολιτικό”. Εννοώ αφενός ότι μέσα από τη δραματουργία που φτιάχνουν, συχνά το πολιτικό είναι το κερασάκι και όχι η τούρτα, και αφετέρου, ότι αρκετά συχνά δεν παίρνουν θέση, πχ προτείνοντας, δημιουργώντας προβληματισμούς και ερωτήματα στο θεατή κτλ.
Ακόμα και το απολιτικ είναι πολιτική στάση. Για μένα αυτή η στάση είναι πολύ προβληματική, αλλά και το μέγα επίτευγμα της νεοφιλελεύθερης κοινωνίας: καθένας κοιτάει τη δουλειά του και τα δικά του προβλήματα, τη δική του πόρτα, τη δική του καρέκλα και αδιαφορεί για τον διπλανό του και τους γύρω του! Αυτό είναι το απολιτίκ και θεωρώ ότι είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα και μια παραμόρφωση της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης.
Πώς είναι να υποφέρει κανείς από ύπαρξη; Το έχετε βιώσει ποτέ;
Ναι, το ζω τα τελευταία δύο χρόνια… Μέσα από το χαμό φίλων και γνωστών, αλλά και αγνώστων, για τους οποίους μαθαίνουμε όλο και πιο συχνά ότι “έφυγαν”, (μαθαίνουμε θεωρώ με πολύ πιο πυκνό ρυθμό λόγω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και του διαδικτύου), άρχισα να υποφέρω και εγώ από ύπαρξη…
Είναι σα να βρίσκεσαι στο μεδούλι της ζωής, αλλά χωρίς να μπορείς να κάνεις κάτι για αυτό ή με αυτό. Είναι για μένα σαν εγκλωβισμός…Βρίσκεσαι στο μεδούλι γιατί μόνο τότε αντιλαμβάνεσαι τι σημαίνει ζωή…
Γεννιόμαστε με αυτό το άδικο συμβόλαιο, και για αρκετά χρόνια, το παραβλέπουμε. Σε κάποια χρονική περίοδο, ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτό. Δεν ξέρω…δεν λύνεται για μένα…Τα γράφει υπέροχα θα έλεγα ο Καρούζος, σε αρκετά ποιήματα του! Παρακάτω απόσπασμα από το ΥΡΑΥΛΙΚΑ ΕΡΕΙΠΙΑ:
Τι είμαστε;
Πεσμένοι στο ρέμα, εννοούμε γέννηση και εννοούμε θάνατο.
‘Ο,τι βλασταίνει την αλήθεια είναι μονάχα ο ενεστώτας. Υπάρχουμε στο
ρέμα της αρχής και του τέλους, χωρίς να ανευρίσκεται ένοχος.
Τι ρόλο μπορεί να παίξει η Τέχνη σε δύσκολες καταστάσεις, στις οποίες ο άνθρωπος υποφέρει ακόμα και από ύπαρξη;
Ωραίο το ερώτημά σας…. Όχι τόσο αποτελεσματικό όσο μπορεί κάποιος να φαντάζεται… Απαλύνεται κάπως ο πόνος, γιατί η τέχνη είναι πάνω από όλα ένα μοίρασμα συναισθημάτων με τους άλλους. Εξωτερικεύεται το συναίσθημα και όταν επικοινωνείται στους άλλους και αισθάνεσαι την ενσυναίσθηση (μαγικό πράγμα η ενσυναίσθηση), ή ταυτίζεσαι με πλευρές του άλλου, νιώθεις μια κάποιου είδους ανακούφιση.
Πώς βλέπετε την εξέλιξη του χορού τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Ποιες πρωτοβουλίες θεωρείτε αναγκαίες για την εξέλιξή του;
Έχει γίνει λίγο περισσότερο γνωστή η τέχνη αυτή στην ελληνική κοινωνία καταρχάς. Θεωρώ ότι αναπτύσσεται με καλούς ρυθμούς και δεν έχει να ζηλέψει τίποτα, ή σχεδόν τίποτα σε σχέση με το εξωτερικό πλέον. Από την άλλη πλευρά όμως, θεωρώ ότι ο Χορός ως τέχνη περνά κρίση παγκοσμίως! Οι “σημαντικοί” χορογράφοι του 21ου αιώνα παρουσιάζουν, κατά την άποψή μου πάντα, μια φλυαρία του σώματος, ένα σώμα που κάνει τα πάντα, είναι πολύ αθλητικό, αλλά συχνά κενό νοήματος ή συναισθήματος, ακόμα κι αν πρόκειται για έργα που αναφέρονται, συμβολίζουν, σημαίνουν εκ πρώτης όψεως… Άλλοι πάλι στηρίζονται σε μια αισθητικοποίηση του έθνικ, ή του συγκερασμού στοιχείων δύσης και ανατολής ή δύσης και παράδοσης. Όταν καταφέρνουν να χρησιμοποιούν τη φόρμα και τις “ωραίες” κινητικές εικόνες ως εργαλεία, και όχι ως αυτοσκοπό, τότε με αφορούν κι εμένα. Πολύ συχνά δε με αφορούν καθόλου την τελευταία δεκαετία, γι’ αυτό και αναζητώ την επικοινωνία αυτή σε άλλες τέχνες.
Θεωρώ, όπως και σε άλλους τομείς του πολιτισμού και του κοινωνικού γίγνεσθαι, ότι όλα αρχίζουν από τη σωστή παιδεία και το άνοιγμα στη γνώση! Μια πληθώρα ερασιτεχνικών σχολών δίνει τη “βάση” στα περισσότερα παιδιά που αργότερα αποφασίζουν να σπουδάσουν επαγγελματικά. Αυτή η βάση αρκετά συχνά αρχίζει με όρους του “τι πουλάει” στην αγορά, “τι θέλουν οι γονείς” κτλ κτλ. Το δεύτερο πρόβλημα εμφανίζεται στην εκπαίδευση του χορού στις μετέπειτα ηλικίες και στις επαγγελματικές σχολές. Υπάρχει ακόμα έλλειψη σοβαρών θεωρητικών μαθημάτων, λόγω ενδεχομένως οικονομικού προβλήματος των σχολών; Δεν είμαι βέβαιη. Το βασικό πρόβλημα θεωρώ ότι έχει πιο βαθιές ρίζες. Δεν έχει γίνει ακόμα αντιληπτό το ότι σώμα και νους είναι μια ενιαία οντότητα, και από εκεί αρχίζουν όλα….
Επομένως η λύση για τη βελτίωση είναι: άνοιγμα στη γνώση, βελτίωση της σφαιρικότερης παιδείας, παροχή ερεθισμάτων στα παιδιά και στους σπουδαστές και επαφή με τις άλλες τέχνες, με τη φιλοσοφία, την ιστορία, την πολιτική, τις ανθρωπιστικές επιστήμες… Γενικά ανοιχτάδα ερεθισμάτων!
Απο τη Γιώτα Δημητριάδη
Είδα
Video
