Μετά το «AGORÁ – Από την Δημοκρατία στις Αγορές» που προκάλεσε αίσθηση και βραβεύτηκε διεθνώς, ο Γιώργος Αυγερόπουλος επιστρέφει με την δεύτερη ταινία του για την ελληνική κρίση, το AGORÁ II – Δεσμώτες.

Για περίπου 5 χρόνια (2015-2019), ο Αυγερόπουλος παρακολουθεί την κοινωνία της χώρας του σε διαφορετικά επίπεδα, με πρωταγωνιστές τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, τον υπουργό οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, ένα ζευγάρι προσφύγων απ’ τη Συρία, μία τραγική μάνα, μία οικονομική μετανάστρια και έναν νέο γιατρό.

Με αποκαλυπτικό υλικό που για πρώτη φορά θα δει τα φώτα της δημοσιότητας, κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων της ελληνικής κυβέρνησης με τους δανειστές, αλλά και με την μακροχρόνια παρακολούθηση των χαρακτήρων του, ο Αυγερόπουλος συνθέτει στο AGORÁ II – Δεσμώτες το κινηματογραφικό μωσαϊκό της σύγχρονης ελληνικής τραγωδίας, θέτοντας θεμελιώδη ερωτήματα για το μέλλον τόσο της πατρίδας του όσο και της Ευρώπης.

Παίζεται από τις 13 Φεβρουαρίου στους Κινηματογράφους.

ΑΘΗΝΑ

✔ CINE IDEAL: Πανεπιστημίου 46 (στάση μετρό Πανεπιστήμιο), Τηλ: 2103826720
✔ Ααβόρα: Ιπποκράτους 180 (στάση μετρό Αμπελόκηποι), Τηλ.: 2106423271
✔ Γαλαξίας: Μεσογείων 6 (στάση μετρό Αμπελόκηποι), Τηλ: 2107773319
✔ Κινηματογράφος Μικρόκοσμος / Mikrokosmos Cinema: Λεωφ. Συγγρού 106, (στάση μετρό Συγγρού-Φιξ), Τηλ: 2109230081
✔ Σπόρτιγκ Digital Cinema: Κ. Παλαιολόγου 18, Ν. Σμύρνη, Τηλ: 2109313360

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

✔ Ολύμπιον: Πλατεία Αριστοτέλους 10, Τηλ. 231 037 8404

ΚΡΗΤΗ

Ηράκλειο :
✔ Βιντσέτζος Κορνάρος | Texnopolis Park , Μαλικούτη 18 – 20, Τηλ. 2810 821400

Χανιά:
✔ Cine Αττικόν, Ηρ. Πολυτεχνείου & Δραγούμη 1, Tηλ. 28210 27717

Ρέθυμνο:
✔ Cineland Pantelis, Εμμ. Πορτάλιου 3-5, Τηλ. 28310 29241

★ Η λίστα των κινηματογράφων θα ανανεώνεται διαρκώς. Οι μέρες και ώρες προβολής θα ανακοινωθούν σύντομα.

 INFO

Τίτλος Ταινίας: AGORÁ II – Δεσμώτες
Διάρκεια: ~110 λεπτά
Σενάριο, Σκηνοθεσία: Γιώργος Αυγερόπουλος
Παραγωγή: SmallPlanet Productions
Σε συμπαραγωγή με το: Westdeutscher Rundfunk (WDR)
Σε συνεργασία με το: ARTE
Έτος Κυκλοφορίας: 2020

Γιώργος Αυγερόπουλος – Who Is Who

Ο Γιώργος Αυγερόπουλος είναι  ντοκιμαντερίστας και δημοσιογράφος, ιδρυτής και δημιουργός της σειράς ντοκιμαντέρ Εξάντας. Η δουλειά του έχει διακριθεί διεθνώς με περισσότερα από 40 βραβεία σε φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Πρώην πολεμικός ανταποκριτής και ρεπόρτερ πρώτης γραμμής, ο Αυγερόπουλος στράφηκε στη δημιουργία ντοκιμαντέρ το 2000. Έκτοτε έχει δημιουργήσει δεκάδες κοινωνικοπολιτικές ταινίες σε περισσότερες από 50 χώρες. Τα τελευταία του έργα AGORA-Από τη Δημοκρατία στις Αγορές (2015) και Μέχρι την Τελευταία Σταγόνα (2017) προβλήθηκαν από τηλεοπτικά δίκτυα παγκοσμίως, ενώ τιμήθηκαν με σημαντικά βραβεία συμπεριλαμβανομένων των Rockie Award στο Banff World Media Festival (Καναδάς), Gold Hugo στο Chicago International Film Festival TV Awards, Best Documentary στο Los Angeles Greek Film Festival καθώς και με το Otto Brenner Special Award for Critical Journalism (Γερμανία).

Τον Μikeius  τον γνώρισα από τα παιδιά μου που ήταν φανατικοί θεατές του στο διαδίκτυο.
Πολλές φορές κόλλησα μαζί τους και  παρατηρούσα τον τύπο που μας έλεγε με έναν δικό του ξεχωριστό τρόπο ενδιαφέροντα πράγματα.

Πέραν του χαβαλέ του, που πέρασε στα πιτσιρίκια – κι αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, μη νομίζετε ότι το λέω υποτιμητικά! – η αφεντιά μου ως πιο εξοικειωμένος με την τηλεόραση (λόγω δουλειάς) έβλεπα έναν νέο άνθρωπο που είχε κάτι! Αυτό το κάτι που κάθε τηλεοπτικός διευθυντής προγράμματος και περιεχομένου αναζητά. Πάνω απ’ όλα όμως ο Mikeius, στα δικά μου μάτια, εξέπεμπε μια ευγένεια. Ακόμη κι όταν ως ρόλος έλεγε καφρίλες που έκαναν τα παιδιά μου κι εμένα να τον παρακολουθώ. Ακόμη και τότε η ευγένεια του ήταν εμφανής.
Την ίδια ευγένεια διαπίστωσα όταν συνομίλησα μαζί του για να κάνουμε τη συνέντευξη που θα διαβάσετε με αφορμή την έντυπη εκδοχή του «What the Fact»
Το βιβλίο του Mikeius  είναι επαρκώς «οπτικοποιημένο»  στο στήσιμο των σελίδων και κερδίζει τον διστακτικό χρήστη βιβλίων αλλά προσφέρει και ενδιαφέρουσες στιγμές σε κάποιον που αγαπά το διάβασμα.
Η κουβέντα μας έγινε με ενδιαφέρουσα χρήση της τεχνολογίας  και ιδού ο Mikeius: ένας πολύ ενδιαφέρον τύπος που συναρπάζει το διαδίκτυο!

Είσαι  αυτό που πολλοί θέλουν γίνουν. Ένας διάσημος youtuber. Πώς τα κατάφερες;

Με δουλειά και τύχη όπως γίνεται σε κάθε δουλειά.
Έγγραφα σε ένα μπλογκ το 2010 το… «φάε ένα μαλάκα.blogspot.gr» Και εκείνη την εποχή το comedyLab  επικοινώνησε μαζί μου γιατί  έψαχναν για δημιουργούς περιεχομένου. Συμφωνήσαμε να κάνουμε τα κείμενα μου βίντεο και έτσι ξεκίνησε το ΜΠΡΑΦ. Κάπως έτσι ξεκίνησα. Γενικά πρέπει να κατεβάζεις συνέχεια ιδέες. Αυτές που αποτυγχάνουν να τις πετάς και τις άλλες που πάνε καλά να τις εξελίσσεις. Συνεχίζω να δουλεύω έτσι, η γνωστή δαρβινική μέθοδος !

Ποια είναι η απορία στην οποία ακόμη δεν μπορείς να βρεις απάντηση ;

Περίεργη ερώτηση! Είναι πολλές οι απορίες που δεν έχουμε βρει απάντηση και τις μοιράζομαι και εγώ με τον κόσμο. Αν υπάρχει ζωή εκτός γης, αυτή είναι η απορία στην οποία  δεν έχουμε βρει την απάντηση ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος.

Πώς είναι το 24ωρο σου ως youtuber ;

Είναι εύκολη δουλειά  αλλά είναι και αγχωτική.  Έχει στρες αλλά τα ωράρια είναι πολύ ευέλικτα. Είσαι ελεύθερος επαγγελματίας. Δεν έχω πρωινό ξύπνημα αλλά από την άλλη δεν έχω την πολυτέλεια να κοιμάμαι όποτε θέλω. Κοιμάμαι όταν τελειώσει η δουλειά μου! Πολύ σπάνια δύο εικοσιτετράωρα είναι ίδια. Το πρωί κυρίως απαντάω σε email. Πρέπει να κάνεις τον μάνατζερ του εαυτού σου. Αφού τελειώσει αυτό το κομμάτι αρχίζει το γράψιμο. Εκεί τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα γιατί μπορεί να έχεις έμπνευση και σε τρεις ώρες να έχεις γράψει ένα κείμενο που άλλες φορές  να θες δύο μέρες. Υπάρχουν και μέρες που κοιτάς το χαρτί και δεν κατεβαίνει ιδέα ή γραφεις και δεν είναι καλό και ξανά.

Η περιέργεια σκότωσε τη γάτα;

Είμαι αντίθετος σ’ αυτή τη φράση και το νόημά της γιατί  χάρη σε αυτή τη γάτα που πέθανε ανακαλύψαμε το διπλανό σπήλαιο, τον διπλανό καταρράκτη, το διπλανό πλανήτη …!

Πόσο σέξι είναι η επιστήμη;

Ναι ρε συ είναι πολύ! Πέφτουν οι γκόμενες. Τους λέω ιστορίες για τα άστρα. Μπορεί να είναι πολύ σέξι! (γελώντας)
Πέρα από την πλάκα ένα από τα πιο ωραία κοπλιμέντα που μου έχουν κάνει είναι από έναν τύπο που μου είπε ότι η εκπομπή τον βοήθησε να δηλώσει θετική κατεύθυνση γιατί είδε ότι μπορεί να τα μάθει! Επίσης το πιο κολακευτικό μήνυμα είναι από έναν κάγκουρα που μου έγραψε: ευχαριστώ Mikeius γιατί χθες την έπεσα σε μία γκόμενα και της έλεγα για τα μυρμήγκια που είχα δει σε ένα επεισόδιο και την εντυπωσίασα.

Βιβλία Vs YouTube

Μπορείς να μορφωθείς από βίντεο στο YouTube αλλά μπορείς να έχεις πολύ επιφανειακή γνώση από ένα βιβλίο. Είναι η καραμέλα «διαβάζω βιβλία και μορφώνομαι». Εξαρτάται τι διαβάζεις. Αν μόνο διαβάζεις Δημουλίδου (και καλά κάνεις) οκ. Υπάρχουν βιβλία που είναι απλώς για απόδραση από την πραγματικότητα και βιβλία που είναι ενημερωτικά. Το ίδιο και στο YouTube υπάρχουν επεισόδια μιάμισης ώρας με περιεχόμενο. Εξαρτάται αν τα βλέπει κάποιος επιφανειακά. Και εννοείται ότι μιλάμε για τα απλά βιβλία, όχι τα πανεπιστημιακά συγγράμματα.

Το Googlάριμα … σκοτώνει την έρευνα ;

Διαβάστε την υπόλοιπη συνέντευξη στον Γιάννη Καφάτο και το viewtag. gr 

«Ο Μεγάλος Υπηρέτης» του Δημήτρη Σωτάκη (εκδόσεις Κέδρος) είναι ένα συνταρακτικό μυθιστόρημα που περιγράφει με μοναδικό τρόπο τον σύγχρονο άνθρωπο χωρίς ταυτότητα.

Πόσες ταυτότητες έχει ένας άνθρωπος; Πώς το διαδίκτυο παρασύρει κάποιους σε μια εικονική ζωή και τελικά χάνουν τη δική τους, την πραγματική;
Και  όπως μου λέει ο συγγραφέας στη συνέντευξή μας είναι άλλο πράγμα η φαντασία του ανθρώπου και άλλο η εικονική ζωή. Χωρίς τη φαντασία ο Δημητρης Σωτάκης θα έχανε την ταυτότητά του.

Ας ξαναγυρίσουμε όμως στο βιβλίο, πριν περάσουμε στην κουβέντα με τον συγγραφέα.

Ο ήρωας του Δημήτρη Σωτάκη μεταμορφώνεται. Πρώτα από τη δυνατότητα να ασκήσει εξουσία σε έναν άλλον άνθρωπο. Στη συνέχεια όμως ο ήρωας μεταμορφώνεται σε σημείο που με έναν τρόπο (δεν θα πω …) αφανίζεται από τον φόβο και το άγχος να ζήσει τη ζωή του. Κι αυτός είναι ένας σπαραγμός του σύγχρονου ανθρώπου.

Είναι πολύ ξεχωριστός ο τρόπος που ο συγγραφέας περιγράφει τη βία, που είναι απότοκο της εξουσίας που αποκτά ο ήρωας. Η βία στον Μεγάλο Υπηρέτη είναι μικρογραφία μιας κατάστασης που επικρατεί γύρω μας. Το γεγονός ότι η βία μέσα στο σπίτι δεν ασκείται σε μια γυναίκα – όπως μας έχει συνηθίσει η επικαιρότητα να συμβαίνει – αλλά σε έναν άντρα κάνει ακόμη πιο έντονο το μήνυμα που έλαβα εγώ διαβάζοντας.

Ο Δημήτρης Σωτάκης με τον «Μεγάλο Υπηρέτη» πιστεύω ότι αφήνει ένα σπουδαίο έργο στη νέα ελληνική λογοτεχνία. Σύγχρονη γλώσσα, πικρό χιούμορ, έντονα συναισθήματα και δημιουργική πλοκή, οικείες εικόνες χαρακτήρων που μεταλλάσσονται χαμένοι σε φόβους και μια δυσανεξία στην ίδια τη ζωή είναι τα κομμάτια που αποτελούν αυτό κοινωνικό ψυχογράφημα.

Πολλές μέρες μετά την ανάγνωση του βιβλίου το σκέφτομαι ως ένα θεατρικό μονόλογο με δύο πρόσωπα επί σκηνής. Θα μπορούσε «Ο Μεγάλος Υπηρέτης» να γίνει ένας σύγχρονος «Αμπιγιέρ»;  Μακάρι !

Τα καλά βιβλία είναι πάντα αφορμή για ωραίες συζητήσεις . Πάμε λοιπόν στον συγγραφέα Δημήτρη Σωτάκη:

–Η «εξουσία» χαλάει / αλλοιώνει τον χαρακτήρα του ανθρώπου έτσι κι αλλιώς ή πρέπει να το έχει μέσα του έτσι κι αλλιώς;

Η εξουσία είναι χωρίς δεύτερη σκέψη ένα ισχυρό δέλεαρ. Το ζήτημα δεν είναι να την αρνηθούμε, αλλά από ποια οπτική γωνία θα την δούμε. Το πόσο θα μας αλλοιώσει σχετίζεται με την ηθική ασπίδα του καθενός από εμάς, απέναντι σε κάθε τι που μπορεί να μας προσφέρει εύκολη ηδονή, επίπλαστη κυριαρχία. Το να την κατέχει κανείς δεν είναι απαραίτητα κακό, όμως την ίδια ώρα μπορεί να αποβεί καταστροφικό.

–Ο Υπηρέτης (σου) έχει στοιχεία υπαρκτών ανθρώπων, πώς τον σκιαγράφησες πριν μπει στις σελίδες του βιβλίου σου;

Θα έλεγα ότι ο Υπηρέτης μου είναι ο σύγχρονος άνθρωπος. Αγκιστρωμένος από επιθυμίες, απωθημένα,  πάθη, αλλά την ίδια στιγμή αυτιστικός, κλεισμένος σε ένα καβούκι. Τρέχει πίσω από την ευτυχία, μοιράζεται  τη ζωή του με τους υπόλοιπους ανθρώπους, αλλά ταυτόχρονα εγκλωβισμένος σε μια ζωή γεμάτη αδιέξοδα. Εν ολίγοις, δεν ήταν καθόλου δύσκολο να τον σκιαγραφήσω, βρίσκεται πάντα δίπλα μου. 

–Πώς ένας άβουλος άνθρωπος, όπως ο Υπηρέτης, μεταμορφώνεται και μεταλλάσσεται ως προσωπικότητα;

Δεν είμαι βέβαιος ότι μεταλλάσσεται. Ναι, φαινομενικά δείχνει ένας άλλος, ωστόσο μέσα μας δεν ζει μόνο ένας άνθρωπος, είμαστε φτιαγμένοι από πολλά συστατικά, που περιμένουν να πάρουν το ρόλο τους στην παράσταση της ζωής μας. Και βέβαια η πηγή της μετάλλαξής του είναι η στάση του δεύτερου ήρωα, εκείνος είναι η κινητήριος δύναμη που τον μεταμορφώνει. Έτσι αντιδρούμε, πράττουμε πάντα σύμφωνα με τα όρια που μας θέτει αυτός που βρίσκεται απέναντί μας, έτσι κάνει, λοιπόν, και αυτός, όταν βρίσκει μια χαραμάδα, ξεγλιστράει και γίνεται αυτός που γίνεται.

–Η εικονική ζωή, σαν αυτή που ζει ο ήρωας του βιβλίου, σε τρομάζει; Έχεις γνωρίσει ανθρώπους που του μοιάζουν;

Η ηλεκτρονική ζωή που ζει ο πλανήτης τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει τέτοιους ανθρώπους. Είναι πλέον πολλοί εκείνοι που ζουν μέσα σε μια κάψουλα ημιπραγματικότητας, τα όρια μεταξύ αληθινού και φαντασιακού είναι δυσδιάκριτα, είναι βέβαια μια συζήτηση που μπορεί να διαρκέσει για πολύ, πόσο πραγματικό είναι αυτό που συμβαίνει, ας πούμε, διαδικτυακά; Αληθινοί άνθρωποι, με σάρκα και οστά δεν κατευθύνουν αυτή τη συνθήκη; Με ποιο τρόπο,  όμως,  αντανακλά όλο αυτό στη ζωή μας; Δεν είμαι κι εγώ βέβαιος.

–Το διαδικτυακό φλερτ, όπως το περιγράφεις στο βιβλίο, πιστεύεις ότι είναι κυρίαρχο στη ζωή μας σε σχέση με αυτό που έχουμε στο μυαλό μας οι άνω των 40 περί φλερτ;

Διαβάστε την υπόλοιπη συνέντευξη στο viewtag.gr 

«Η σκιά του Κυβερνήτη» του Άρη Σφακιανάκη (Εκδόσεις Κέδρος) είναι ένα συναρπαστικό οδοιπορικό σε ένα κομμάτι της ιστορίας μας, που (φυσικά) οι περισσότεροι αγνοούμε.

Είναι όμως και μια «ματιά» σε ό,τι ζούμε γιατί ο συγγραφέας μας παρασύρει σε μια ανάγλυφη παρουσίαση της πολιτικοκοινωνικής κατάστασης του πρώιμου ελληνικού κράτους και των παθογενειών που πληρώνουμε (κυριολεκτικά και μεταφορικά) σήμερα.

Ο μυθιστορηματικός ήρωας που γίνεται «Η σκιά του Κυβερνήτη» είναι ο ιδεώδης «ξεναγός» σε αυτό το ταξίδι της ιστορίας μας.

Ο καταιγιστικός ρυθμός που επιλέγει ο συγγραφέας κάνει την ανάγνωση ενός ιστορικού μυθιστορήματος απολαυστική και συναρπαστική. Στοιχεία νουάρ και κατασκοπευτικού θρίλερ με έκαναν να μην αφήσω το ογκώδες βιβλίο από τα χέρια μου μέχρι να φτάσω στην τελευταία σελίδα.

Ο Καποδίστριας ήταν μια ευκαιρία για την Ελλάδα που χάθηκε. Ο Άρης Σφακιανάκης πιστεύει ότι το μεγαλύτερο λάθος του πρώτου Κυβερνήτη εκείνης της μικρής Ελλάδας ήταν «Η απόλυτη –σχεδόν εμμονική – αφοσίωση στο όραμά του για την Ελλάδα».

Οι μικρότητες, οι συμπεριφορές και οι κουτοπονηριές που υποθήκευσαν το μέλλον του ελληνικού κράτους αλλά και διάβρωσαν την ελληνική κοινωνική ζωή παρουσιάζονται εν τη γενέσει τους στο βιβλίο του Άρη Σφακιανάκη «Η σκιά του Κυβερνήτη».

Αξίζει να ζήσει ο κάθε αναγνώστης την εμπειρία του βιβλίου του Άρη Σφακιανάκη γιατί η «σκιά» εκείνης της εποχής έχει καθορίσει  το μέλλον αυτού του τόπου (μας).
Ο λόγος τώρα στον ίδιο τον συγγραφέα:

Πώς αποφάσισες να γράψεις μια ιστορική βιογραφία;

Έβρεχε δυο μέρες συνέχεια, δεν μπορούσα να βγω από το σπίτι –όχι χωρίς παπούτσια κόλετζ, τέλος πάντων- γύρω μου βρίσκονταν σκόρπια βιβλία σχετικά με την Ελληνική Επανάσταση (αφού είχα μόλις τελειώσει το μυθιστόρημά μου για την Έξοδο του Μεσολογγίου) κι έπιασα πάλι το μολύβι.

Γιατί ο Καποδίστριας;

Αφού είχα αποφασίσει να γράψω μια τριλογία για την γένεση του νέου Ελληνικού κράτους, θεωρώ ότι ο Καποδίστριας ήταν μια ιστορική στιγμή του έθνους που δεν γινόταν –και βέβαια δεν  ήθελα- να αγνοήσω.

Δουλεύοντας για το βιβλίο σου αισθάνθηκες ότι ιστορικώς είμαστε λίγο αναλφάβητοι, ελέω εκπαιδευτικού συστήματος;

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα λειτουργούσε ανέκαθεν αποτρεπτικά σε κάθε επίπεδο γνώσης ή έρευνας. Γι’ αυτό και δεν διαβάσαμε ποτέ τους αρχαίους έλληνες συγγραφείς,  δεν μάθαμε ποτέ την Ιστορία μας και δεν ξέρουμε να ξεχωρίσουμε την 28η Οκτωβρίου από την 25^η Μαρτίου.

Ποια πτυχή της προσωπικότητας του Καποδίστρια, πιστεύεις ότι ήταν  η «κερκόπορτά» του;

Η απόλυτη –σχεδόν εμμονική – αφοσίωση στο όραμά του για την Ελλάδα.

Ποιο ήταν το  μεγαλύτερο του προτέρημα;

Διαβάστε την υπόλοιπη συνέντευξη στο viewtag.gr

Το βιβλίο του Κώστα Αρκουδέα «Επικίνδυνοι συγγραφείς» είναι ένα εγχειρίδιο για κάθε βιβλιόφιλο αλλά συγχρόνως και ένα βαθύτατα πολιτικό κείμενο, και πιστεύω ότι αξίζει να διαβαστεί με τη διπλή του αυτή «ταυτότητα».

Ο συγγραφέας για μια τετραετία έκανε μια σπουδαία – εκ του αποτελέσματος – έρευνα και μας έχει παραδώσει σε μια εξαιρετική έκδοση (Καστανιώτης) με σκληρό εξώφυλλο ένα μεγάλο έργο που καταγράφει κριτικά τους σπουδαίους λογοτέχνες του πλανήτη που κυνηγήθηκαν από την κρατική λογοκρισία.

Κάθε κεφάλαιο είναι μια αφορμή να βάλεις λίγα ευρώ στην άκρη για να πάρεις να διαβάσεις έργα γνωστά ή και λιγότερο γνωστά ή και μια αφορμή να ξαναδιαβάσεις βιβλία που ίσως βρίσκονται σε κάποιο ράφι της βιβλιοθήκης σου με άλλο μάτι.

Ο Κώστας Αρκουδέας καταφέρνει να φτιάξει ένα εγχειρίδιο που ξεφεύγει από τα στενά όρια της λογοτεχνίας και μας δίνει με πλούσιο υλικό και το δικό του φίλτρο κομμάτια της παγκόσμιας ιστορίας και της εξέλιξης των κοινωνικών κινημάτων. Οι «Επικίνδυνοι συγγραφείς» αντιμετωπίστηκαν ως τέτοιοι από πολιτικοκοινωνικές εξουσίες, τις οποίες ο Αρκουδέας μας παρουσιάζει ανάγλυφα.
Οι παραπομπές από τα έργα που παρουσιάζει κάνουν την αναγνώση του βιβλίου ακόμη πιο συναρπαστική και σχεδόν σου επιβάλλουν να αναζητήσεις (όπως λέγαμε παραπάνω) κάποια, αν όχι όλα, από τα έργα που μελέτησε.

Στο βιβλίο υπάρχει ειδικό κεφάλαιο για την Ελλάδα και τους συγγραφείς που διώχθηκαν.

Η λογοκρισία λοιπόν ήταν η αφορμή και το βασικό περιεχόμενο της συνέντευξης που μου παραχωρησε:

 Τελικά υπήρξε κάποια λογοκρισία που πέτυχε να μην διαδοθεί το μήνυμα ενός βιβλίου;

Υπήρξε. Στη Νότιο Αφρική, για παράδειγμα, όταν έπεσε το καθστώς του Απαρτχάιντ, οι τίτλοι των απαγορευμένων βιβλίων έφταναν τους είκοσι χιλιάδες. Ιδού το σχετικό απόσπασμα:

Η λογοκρισία στη Νότια Αφρική, με την αγριότητα που την διέκρινε, απέτρεψε πολλούς νέους από το να ασχοληθούν με τη συγγραφή, μη επιτρέποντας έτσι να γεννηθούν μια σειρά από πνευματικά έργα –μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές, πραγματείες και δοκίμια– που θα μπορούσαν να είχαν γραφεί.

          Επίσης, το σταλινικό καθεστώς όχι μονάχα εμπόδισε αλλά και θανάτωσε μια πλειάδα νέων συγγραφέων χρησιμοποιώντας διάφορες ευφάνταστες κατηγορίες. Ο πρόεδρος της Ένωσης Σοβιετικών Συγγραφέων Αλεξάντρ Φαντέγιεφ, ο οποίος εξωθήθηκε στο περιθώριο από τη νέα ηγεσία για να καταλήξει αλκοολικός και να αυτοκτονήσει το 1965 με μια σφαίρα στην καρδιά, έγραψε στο σημείωμα που άφησε πίσω του:   

«Τα καλύτερα στελέχη της λογοτεχνίας μας έχουν βιολογικά εξοντωθεί ή έχουν πεθάνει εξαιτίας της εγκληματικής συνενοχής των γραφειοκρατών. Οι καλύτεροι λογοτέχνες πέθαναν σε αφύσικα νεαρή ηλικία. Όλοι οι υπόλοιποι που ήταν ικανοί να παραγάγουν αληθινά έργα αξίας πέθαναν πριν φτάσουν τα σαράντα πενήντα χρόνια. Τώρα η λογοτεχνία έχει τεθεί υπό τον έλεγχο ατάλαντων, μικροπρεπών και μνησίκακων ανθρώπων. […] Η αυταρέσκεια των νεόπλουτων στα μεγάλα διδάγματα του Λένιν, ακόμα κι όταν ορκίζονται πίστη σε αυτά, με κάνει να δυσπιστώ απέναντί τους. Αυτοί είναι χειρότεροι ακόμα και από τον σατράπη Στάλιν. Εκείνος ήταν τουλάχιστον καλλιεργημένος, ενώ αυτοί είναι αστοιχείωτοι».

Διαβάστε την υπόλοιπη συνέντευξη στο viewtag.gr 

Θα είμαι εκεί! Ξέχνα ποιος είμαι. Το “Θα είμαι εκεί” είναι για όλους εκεί έξω που νιώθουν πως το φινάλε της Χρυσής Αυγής είναι προσωπική υπόθεση. Οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής των Αιγυπτίων αλιεργατών καλούν τον κόσμο να παραστεί στο εφετείο ανήμερα της απολογίας του Εθνικού Φύρερ Μιχαλολιάκου.

Σε μια περίοδο που η αντίσταση κατά της Ναζιστικής κατοχής “μαρκάρεται” από μέινστριμ κυβερνητικές υποπερσόνες ως εθελοντική δράση -όχι συνειδητή αντίδραση κατά του φασισμού, ολοκληρωτισμού- η καταδίκη της Ναζιστικής οργάνωσης αλλά και το μήνυμα πως υπάρχουν αντανακλαστικά ελευθερίας ανάμεσα μας είναι απαραίτητη.

Και είμαι περίεργος αύριο και μεθαύριο τα “κανονικά” μέσα ενημέρωσης που θα έχουν το θέμα της κατάθεσης Μιχαλολιάκου. Πώς θα της συμπεριφερθούν

#Χρυσή_Αυγή

Κυκλοφορούμε ανάμεσα σε μισανθρώπους και βλαμμένους. Είναι περισσότεροι και δεν πρέπει να μας παίρνει από κάτω!
Να χθες ο άλλος ντύθηκε αρχαίος, πήρε τη σάρισα και έστησε μπλόκο να μην περάσει πούλμαν με προσφυγες/μετανάστες.
Τελικά το πούλμαν μετέφερε γραίες που πήγαιναν ομαδόν για νυχτερινό πικ νικ!
(δεν μάθαμε αν τελικά έγινε το υπαίθριο τσιμπούσι!)
#ρατσισμός

(Φωτογραφία του του μουσικοσυνθέτη Κώστα Καλδάρα / Facebook)

Το υπουργείο του Βασίλη Κικίλια, της Υγείας, στο πλαίσιο του αντικαπνιστικού νόμου, σκοπεύει να επιδοτήσει θερμάστρες για να μην κάθεται ο κόσμος που καπνίζει στο κρύο!!!

#λατρεμένη_επιθεώρηση

Ο Γιαννούλης του ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι είναι κτηνωδία να μαζεύονται κάποιοι έξω από τους χώρους κράτησης (ε, με συγχωρείτε) διαμονής (άθλιας) μεταναστών και προσφύγων που είναι κατά βάση μουσουλμάνοι και να στήνει ψησταριές με χοιρινά (που ως γνωστόν απαγορεύονται από τη θρησκεία τους) και ο Κυρανάκης της ΝΔ αρχισε ν’ αλυχτάει ότι ο ΣΥΡΙΖΑς θέλει να απαγορέψει  το μπάρμπεκιου στους Έλληνες.
Και μόνο να διαβάσεις το θέμα βγάζει γέλιο. Οπότε η σάτιρα σιωπά και υποκλίνεται.
Βεβαίως η γαλάζια διάθεση για fake news είναι ένα θέμα. Και πολλά Media που γουστάρουν να τρομάζουν τους «νοικοκυραίους» με αυτά και άλλα ψεύδη είναι θέμα. Μεγάλο!

#Pulp_Politics

Κατά τα άλλα στο υπόλοιπο σύμπαν της νορμαλιτέ κάποια στιγμή, χτες – προχτές- από την τηλεόραση έπιασε το μάτι μου τον Κώστα Μπογδάνο.

Κάτι είπε πως στην Πλατεία Αμερικής το πράγμα πάει καλύτερα στο ματσάκι Νομιμότητα Vs Παραβατικότητα.

Εκεί χαμογέλασα γλυκόπικρα. Αν κατεβαίνεις την Πατησίων κάθε μέρα ξέρεις τι εννοώ…

Το πρώτο είναι πως ο Κώστας  δεν ξέρει τι λέει…

#Μπογδανισμός

Ο Χάρης και η Αντελίνα Βαρθακούρη τσακώνονται μπροστά στην κάμερα και γίνονται In και ασχολούνται τα κανάλια μαζί τους. Εγώ ξέρετε τι καλά που τσακώνομαι με τον δικό μου και δεν παίρνω και φράγκο; Μόνο καμιά βαλεριάνα για να ηρεμήσω

#eleos-kapou

Είδα το «Ενώπιος Ενωπίω»  και θυμήθηκα τον εαυτό μου, 20 χρόνια πριν παιδί να το βλέπει κρυφά και να σκέφτομαι….”Αυτή είναι ωραία δουλειά!”
 Αχ! Που να ήξερα; Πάντως και 20 χρόνια μετά ο Νίκος Χατζηνικολάου, μας θυμίζει τι θα πει “συνέντευξη”, χωρίς κιτρινίλες, με χιούμορ και αμεσότητα. Για να μην πω το αυτονόητο! Ενημερωμένος!

#enopios_enopio

Είδα και τον “Τζόκερ” θα μου πεις τώρα μαντάμ; Τι να κάνω;  Έχω λιώσει στο θέατρο….Λοιπόν, μπορείτε να μου πείτε γιατί πρέπει να μου αρέσει αυτή η αρρώστια και η βία; Από εμένα είναι “Όχι”.
Τόσο σκληρή ταινία δεν θυμάμαι να έχω ξαναδεί.
 #Joker

Αν όμως δίδασκα σε σχολείο ή ήμουν μητέρα θα είχα πολλά να συζητήσω μ’ ένα έφηβο. Να μιλάμε με τα παιδιά!

Σε Γενικές Γραμμές. Τρεις δημοσιογράφοι, τρία site, σε ιστορίες καθημερινής τρέλας!Η Γιώτα Δημητριάδη @Τεχνες-Plus, ο Γιάννης Καφάτος @Viewtag.gr και ο Γιάννης Παναγόπουλος @Fragilemag.gr φτιάχνουν μια λίστα μ’ όλα όσα άκουσαν, είδαν και σκέφτηκαν την εβδομάδα που πέρασε, βολτάροντας στην πόλη, διαβάζοντας πρωτοσέλιδα εφημερίδων, κουβεντιάζοντας μεταξύ τους, κοιτώντας βιτρίνες μαγαζιών, ακούγοντας μουσική και συμφωνώντας πως ο διάβολος στις λεπτομέρειες βρίσκεται.

Σε ένα πόλεμο χαμένος πάντα είναι αυτός που δεν έχει επιλέξει στρατόπεδο. Αυτός που είναι ανένταχτος γιατί θέλει να έχει καθαρή συνείδηση. Το ήξερε καλά αυτό η Ελένη Παπαδάκη και το επαναλάμβανε αρκετά συχνά το τελευταίο διάστημα της ζωής της. Συνήθως με σκωπτική διάθεση. Πολλές φορές σαρκαστική. Ήξερε ότι προκαλούσε την μοίρα της.

Της το έλεγαν όλοι οι κοντινοί της άνθρωποι και περισσότερο από όλους η μητέρα της. Κάποια φορά μάλιστα ήταν τόση η ένταση που της μίλησε, που η Ελένη έφυγε χτυπώντας  την πόρτα με όλη της την δύναμη. Η κ. Αικατερίνη μία μεγολοαστή της εποχή της σοκαρίστηκε εκείνο το απόγευμα , παρόλο που φαινόταν από τα νηπιακά της  κιόλας χρόνια ότι η Ελένη δεν ήταν συνηθισμένο πλάσμα.
Είναι γνωστό σε όσους την  έχουν μελετήσει (έστω και λίγο από τις αποσπασματικές πηγές του διαδικτύου) το περιστατικό από το οποίο φάνηκε με τον πιο παραστατικό τρόπο ότι η Ελένη Παπαδάκη προοριζόταν, προαλειφόταν μάλλον από την μοίρα, να γίνει η μεγαλύτερη ντίβα του Θεάτρου.

Την εποχή εκείνη, όπως συνηθιζόταν, η μητέρα της δεχόταν κόσμο στο σπίτι και έπαιζε πιάνο… κάποια στιγμή ακούστηκε θόρυβος και φωνές από το διπλανό δωμάτιο. Έτρεξαν όλοι να δουν τι συμβαίνει και βρέθηκαν μπροστά σε ένα θέαμα σουρεαλιστικό!

Η μικρή Ελένη Παπαδάκη,νήπιο είχε ανέβει πάνω σε ένα έπιπλο και έπαιζε τον πρώτο της ρόλο. Είχε φροντίσει όμως πριν να τοποθετήσει καρέκλες για το κοινό της. Γιατί μία θεατρίνα έχει πάντα κοινό.

https://www.viewtag.gr/wp-content/uploads/2019/10/papadaki-teleftaia-foto-viewtag-152x270.jpg 152w, https:/

Η μητέρα της λοιπόν ανησυχούσε για το ποια θα ήταν η τύχη της  κόρης της όταν θα τελείωνε ο πόλεμος. «Όλοι αυτοί που τώρα βοηθάς και σώζεις από το εκτελεστικό απόσπασμα νομίζεις ότι θα είναι εκεί για σένα όταν θα χρειαστείς εσύ βοήθεια;”

Η μεγαλύτερη σταρ του μεσοπολέμου

Η ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή. Η Παπαδάκη χρησιμοποίησε την γνωριμία που είχε με τον Δήμαρχο τον Αρχιεπίσκοπο και τον Πρωθυπουργό προκειμένου να σώζει αγωνιστές της Αντίστασης. Τον τελευταίο μάλιστα τον ήξερε πολλά χρόνια πριν γίνει Κατοχικός Πρωθυπουργός. Ήταν φίλος του πατέρα της και οικογενειακός φίλος και συνέτρωγε κάποιες Κυριακές μαζί τους στην οικία των Παπαδάκηδων.

Όσο έβλεπε την Ελένη να μεγαλώνει τόσο γοητευόταν από την χάρη και την πνευματικότητα της αλλά ποτέ δεν της εξέφρασε αυτόν τον θαυμασμό  όσο ζούσε ο πατέρας της.

Όταν λοιπόν έγινε Πρωθυπουργός τύπου Κουίσλινγκ αποφάσισε να κρατήσει για τον εαυτό του και τον τίτλο του προέδρου του Συμβουλίου που διευθύνει διοικητικά το Εθνικό Θέατρο. Έτσι θα την έβλεπε πιο συχνά.

Η Παπαδάκη βέβαια ήταν ήδη πια αυτή που ήτανε. Η μεγαλύτερη ηθοποιός της εποχής αλλά και η μεγαλύτερη σταρ (γιατί ήταν η μεγαλύτερη σταρ του Μεσοπολέμου). Έχει σημασία αυτό για την πορεία της.

 Το κοινό την ήξερε και την λάτρευε και είναι γνωστό σε όλους του πνευματικούς κύκλους ότι πολύ συχνά αναρωτιόντουσαν όλοι μετά από μία καλή ή πολύ καλή ερμηνεία «ναι αλλά πως θα το έπαιζε άραγε η Παπαδάκη;» Εφημερίδες της εποχής έγραψαν «Λατρεύτηκε και μισήθηκε όσο καμία» και  «για αυτήν έχουν χυθεί τόνοι μελάνης».

Γιατί η Παπαδάκη ήταν μια αντισυμβατική προσωπικότητα με πολύ ριζοσπαστικές αντιλήψεις για την εποχή της παρόλο που οι περισσότεροι την κατατάσσουν στην λεγόμενη «συντήρηση» λόγω της αστικής καταγωγής της.

Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο «Μικροί Δρόμοι της Αθήνας» του Νίκου Βατόπουλου έχω την αίσθηση ότι περπατάω σε γειτονιές και γωνίες της πόλης όχι με την τουριστική διάθεση κατανάλωσης εικόνων αλλά με την «ευλάβεια» ενός κατοίκου αυτής της πόλης.

Τα παλιά, τα καινούργια, τα ξεχασμένα κτίρια της πόλης «μιλάνε» αρκεί να έχει κανείς το χρόνο και τη διάθεση να «ακούσει» τις ιστορίες τους.
Ο ήχος της πόλης είναι παρών αρκεί, όπως ο συγγραφέας, να έχει κανείς τις αισθήσεις του σε εγρήγορση, και να σέβεται την πόλη που τον φιλοξενεί.
Έχουν προηγηθεί εκατομμύρια και θα ακολουθήσουν άλλα τόσα, και η πόλη έχει διάθεση να μας μεταλαμπαδεύσει τη ζωή της. Είπαμε, αρκεί να είμαστε ανοιχτοί, λιγότερο βιαστικοί και να έχουμε τόλμη και διάθεση να σκαλίζουμε τη μνήμη.

Οι «Μικροί δρόμοι της Αθήνας» (εκδόσεις Μεταίχμιο) στάθηκε η αφορμή να γνωρίσω τον αρθρογράφο και συγγραφέα Νίκο Βατόπουλο και να σας παρουσιάσω τον άνθρωπο που του αρέσει να περιδιαβαίνει την πόλη, την Αθήνα και τις γειτονιές της και να μας μεταφέρει τον παλμό της.

Η πιο κλισέ ατάκα της επικαιρότητας στον καιρό της κρίσης ήταν “στις λεπτομέρειες κρύβεται ο διάβολος”. Στους μικρούς δρόμους της μεγάλης Αθήνας τι κρύβεται;

Στους μικρούς δρόμους της Αθήνας συναντώ πάντα κάτι που θα με εκπλήξει. Αλλά, ας πω, ότι ξεκινώ με σκοπό να βρω ένα στοιχείο αιφνιδιασμού, μία διάσταση έξω από τη στερεότυπη ανάγνωση της πόλης. Αυτό μπορεί να είναι ένα άδειο οικόπεδο, που έχει προέλθει από κατεδάφιση παλιού σπιτιού, και έχει γεμίσει με αγριόχορτα ενώ στα ξέφτια του παλιού σπιτιού μπορεί κανείς να δει χρωματιστούς τοίχους και τα ράφια από μια ντουλάπα. Μπορεί, ακόμη, αυτό το οικόπεδο να έχει ένα εγκαταλελειμμένο αυτοκίνητο, ένα Fiat της δεκαετίας του ’80 ή μια Mercedes της δεκαετίας του ’60. Μπορεί σε αυτές τις περιηγήσεις να παρατηρήσω μια μεγάλη συκιά ή μια χαρουπιά, που να τη θεωρήσω σημαντικό κομμάτι του αστικού τοπίου, ή να εντοπίσω απλώς το εσωτερικού ενός σπιτιού από το σπασμένο τζάμι της εξώθυρας.

Τι είναι αυτό που σε τραβάει για να αποτυπώσεις ένα παλιό κτίριο;

Περισσότερο από τη μορφολογία του, την όψη του, δηλαδή, με τραβάει η αύρα του, η πατίνα, εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, συχνά χαμηλόφωνα και για πολλούς επουσιώδη, που το κάνουν να ξεχωρίζει, τουλάχιστον στα δικά μου μάτια. Ένα παλιό κτίριο έχει εγγενή αφηγηματική ικανότητα. Αυτήν προσπαθώ να εντοπίσω. Μπορεί να είναι ένα απλό σπίτι κατοικίας, μια τριπλοκατοικία, μια αποθήκη, ένα κλειστό μαγαζί, ένα χάλασμα ή ένα αρχοντικό.

Τα καινούργια κτίρια θα έχουν κάτι αντίστοιχο να τραβήξει το μάτι του περιπατητή στην Αθήνα του μέλλοντος;

Σαφώς. Το βλέμμα αλλάζει και αποκτά μνήμη και ευρυχωρία. Αυτό που ελκύει το βλέμμα δεν είναι μόνο η αισθητική ή η ιστορική αξία αλλά και το σώμα των αναμνήσεων, η συναισθηματική επένδυση κα η δυνατότητα ανάσυρσης συνειρμών.  Παλαιότερα, δεν με συγκινούσαν π.χ., ιδιαίτερα, τα κτίρια μετά το 1960 αλλά με την πάροδο των ετών απέκτησαν και αυτά πατίνα και εντάχθηκαν στη μυθολογία της πόλης. Όσο λιγοστεύουν οι μάρτυρες με ζώσα μνήμη από την εποχή που χτίστηκαν τα κτίρια, τόσο ενισχύεται ο μύθος τους.

Μας έλεγες στην παρουσίαση του βιβλίου σου ότι η πόλη όταν αλλάζει, εκτός από αυτά που βλέπει το μάτι, έχει το δικό της ήχο. Σήμερα τι ήχο διαδίδει η πόλη; Είναι ήχος αλλαγής, ή κάποιας αναμονής;

Η πόλη σήμερα παράγει πολλούς ήχους, ίσως πιο δυνατούς από παλιά, αλλά κάθε εποχή είχε τον ήχο της. Τον 19ο αιώνα ας πούμε υπήρχε ο καλπασμός των αλόγων που έσερναν τις άμαξες, υπήρχαν κοκόρια σε αυλές και ταράτσες, υπήρχαν οι φωνές των μικροπωλητών και πραματευτάδων. Σήμερα, ακούμε πολλά ringtones, τις φωνές όσων συνομιλούν δυνατά στο κινητό τους σε δημόσιο χώρο, έχουμε φρεναρίσματα, κομπρεσέρ, τον ήχο του συρμού στο μετρό και τόσα άλλα. Θα έλεγα ότι είναι ο ήχος μιας διαρκούς μεταβολής σε έναν αέναο κύκλο. Όπως είναι η ζωή.

Τι σκέφτεσαι όταν βλέπεις αυτά, που κάποιοι λένε σκωπτικά «γκρέμια», τα χαλάσματα στο κέντρο και τις γειτονιές της Αθήνας;

Με συγκινούν. Πάντα πλησιάζω ένα αστικό ερείπιο όπως πλησιάζει κάποιος ένα ζώο που κοιμάται. Με αργά βήματα. Μπαίνω στην αύρα των χαλασμάτων και παρατηρώ τις στρώσεις της τοιχοποιΐας τους, τη «σάρκα» τους, τις πέτρες, τα τούβλα, τον σοβά. Σαφώς, σκέφτομαι τις μέρες που τα σπίτια αυτά ζούσαν και φιλοξενούσαν μια καθημερινότητα που με δυσκολία μπορούμε να αναπαραστήσουμε σήμερα στη φαντασία μας.

Πιστεύεις ότι η ευκολία του κινητού, που κάνει τους πάντες “φωτογράφους” μπορεί να διασώσει κομμάτια της πόλης που χάνεται;

Τα τελευταία χρόνια έχουν ληφθεί περισσότερες φωτογραφίες παρά ποτέ. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχουμε βελτίωση της ποιότητας. Ελάχιστο υλικό από όσο υπάρχει σήμερα σε κινητά και  υπολογιστές θα παραδοθεί στις μελλοντικές γενιές ως αρχειακό υλικό ή ως υλικό τεκμηρίωσης. Το ζήτημα είναι σύνθετο. Σαφώς, βέβαια, επειδή φωτογραφίζονται σχεδόν τα πάντα, όσες φωτογραφίες ερασιτεχνών και ευκαιριακών φωτογράφων διασωθούν θα αποτελούν τεκμήριο. Υπάρχει και μια κατηγορία ερασιτεχνών και επαγγελματιών (τους βλέπω στο Instagram) που έχουν δώσει εξαιρετικά ωραίες και πολύτιμες εικόνες της Αθήνας. Ελπίζω να οργανώσουν το αρχείο τους με τη σκέψη στο μέλλον.

Αν και στις φωτογραφίες σου λείπουν οι άνθρωποι, εγώ τουλάχιστον δεν θα τις έλεγα νεκρές φύσεις. Διαβάζοντας τις ιστορίες σου, διέκρινα σωστά ότι ο κάτοικοι της πόλης σε ενδιαφέρουν εξίσου με το περιβάλλον τους;

Ναι, με ενδιαφέρουν εξ ίσου. Θα έλεγα ότι η ανθρωπολογική προσέγγιση της Αθήνας προέχει στο βλέμμα μου έναντι της αυστηρά αρχιτεκτονικής. Με ενδιαφέρει το ίχνος του ανθρώπου στο άστυ. Με κάθε μορφή. Γι’ αυτό με ενδιαφέρουν τόσο τα σημαντικά, από αρχιτεκτονικής απόψεως, κτίρια όσο και τα «κοινά» σπίτια της λεγόμενης ανώνυμης αρχιτεκτονικής. Περιηγούμαι την πόλη επιδιώκοντας την κατανόηση της εξέλιξής της. Κυκλοφορώ με πολλά ερωτήματα στο νου, οπότε σε αυτήν την αναζήτηση η δραστηριότητα του ανθρώπου, οι ζωές που πέρασαν, οι άνθρωποι που δούλεψαν και χάρηκαν σε αυτήν την πόλη, είναι ψηλά στις προτεραιότητές μου. Φωτογραφίζω τα σπίτια ως κελύφη ζωής.

Ποια είναι μυρωδιά της Αθήνας; 

Διαβάστε την υπόλοιπη συνέντευξη στο viewtag.gr 

Παγκόσμια ημέρα μετάφρασης… ακούγεται τόσο “βαρετή” όσο και άλλες λιγότερο διάσημες παγκόσμιες ημέρες.
Εκείνο που την κάνει ξεχωριστή (όπως και κάθε βαρετή παγκόσμια ημέρα) είναι ότι γίνεται αφορμή! Αφορμή για μια σκέψη. Μικρή, φευγαλέα, μεγάλη, επίμονη, βασανιστική … όπως του βγει του καθενός!

Η μετάφραση είναι είναι μια πολύ πιο σοβαρή διαδικασία από ό,τι φανταζόμαστε.
Για σκέψου τι θα είμαστε χωρίς μεταφράστριες και μεταφραστές; Πόσο λιγότερα θα ξέραμε, θα βλέπαμε, θα καταλαβαίναμε!

Οι μεταφραστές είναι οι συνοδοιπόροι μας σε ταξίδια που χωρίς τη δική τους μεσολάβηση δε θα κάναμε ποτέ! Τουλάχιστον οι περισσότεροι από εμάς!

Αφορμή λοιπόν, η παγκόσμια ημέρα Μετάφρασης, για να μιλήσουμε δύο ελληνίδες μεταφράστριες (με αλφαβητική σειρά) τις κυρίες Δήμητρα Δότση, που μεταφράζει ιταλικά, και Κλαίρη Παπαμιχαήλ που μεταφράζει από τα αγγλικά.

Πώς διαλέξατε να γίνετε μεταφράστριες;

Δ.Δότση
Η μετάφραση δεν ήταν όνειρο ζωής για μένα. Προέκυψε στις αρχές του 2000, με αφορμή το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Μετάφραση-Μεταφρασεολογία» του ΕΚΠΑ, το οποίο παρακολούθησα με απώτερο σκοπό να ειδικευτώ στη συνέχεια στη διδασκαλία της ιταλικής λογοτεχνίας. Κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού κι ενώ εργαζόμουν ήδη ως καθηγήτρια ιταλικής γλώσσας, ανέλαβα τις πρώτες μου μεταφράσεις, κάτι που έκανα μάλλον εν είδει πειραματισμού. Κάπως έτσι συνειδητοποίησα ότι η μετάφραση μου δημιουργούσε ένα αίσθημα πληρότητας, που προφανώς δεν είχα βιώσει με τη διδασκαλία.

Κ.Παπαμιχαήλ
Τυχαία. Ήθελα να φύγω από το σπίτι μου, έψαχνα τι δουλειά μπορούσα να κάνω, ήξερα πολύ καλά αγγλικά και τα λάτρευα κι έτσι άρχισα να μεταφράζω. Ούτως ή άλλως, αγαπούσα από πολύ μικρή τη λογοτεχνία και διάβαζα πάρα πολύ. Μετά… κόλλησα. Δεν ήθελα να κάνω τίποτε άλλο στη ζωή μου.

Η μετάφραση είναι τέχνη ή τεχνική;

Δ.Δότση
Είναι μια τέχνη, η οποία, ωστόσο, διέπεται από ορισμένες τεχνικές, τις οποίες οι παλιότεροι μεταφραστές κατακτούσαν έπειτα από πολλά χρόνια συστηματικής δουλειάς, αποκτώντας την κατάλληλη εμπειρία. Σήμερα, τις τεχνικές αυτές διδάσκουν έμπειροι επαγγελματίες, μυώντας τους επίδοξους μεταφραστές στην τέχνη της μετάφρασης. Οι τεχνικές αυτές ουσιαστικά σε βοηθούν να ξεδιπλώσεις πιο εύκολα – και πιο γρήγορα – το ταλέντο σου, που ούτως ή άλλως αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να επιβιώσεις σ’ αυτό το επάγγελμα.  

Κ.Παπαμιχαήλ
Μολονότι χρειάζονται τεχνικές γνώσεις [ορθογραφία, γραμματική, συντακτικό], θεωρώ ότι η μετάφραση είναι τέχνη, γιατί είναι κάτι πολύ παραπάνω από απλή μεταφορά από τη μια γλώσσα στην άλλη. Όπως κάθε είδους τέχνη, θέλει «ψυχή».

Πόσο η επαφή με τον/την συγγραφέα μπορεί να βοηθήσει τη μετάφραση;

Δ.Δότση
Προσωπικά με έχει βοηθήσει πάμπολλες φορές να λύσω τυχόν απορίες ή αμφιβολίες μου, ιδίως σε θέματα ιδιόλεκτου ή αμφισημίας. Η αλήθεια είναι πως, μόλις αναλάβω μια καινούρια μετάφραση, η πρώτη μου κίνηση είναι να επικοινωνήσω με τον συγγραφέα.  Με τους περισσότερους συγγραφείς μου έχω πλέον φιλικές σχέσεις, κάτι που με βοηθάει εξαιρετικά στο να μπαίνω με μεγαλύτερη ευκολία στο μυαλό τους. Τα πιθανά προβλήματα προκύπτουν όταν ο συγγραφέας δεν βρίσκεται εν ζωή, αλλά και σε αυτή την περίπτωση η λύση είναι το Διαδίκτυο και η πρόσβαση σε αντίστοιχα βιβλία, μελέτες ή μεταφράσεις σε άλλες γλώσσες, ιδίως αν πρέπει να αναμετρηθούμε με κάποιον κλασικό συγγραφέα.

Διαβάστε τη συνέχεια εδώ

Στην εφηβεία είχα ερωτική σχέση με τον Καραγάτση- λάτρευα τα βιβλία του, τα διάβαζα και τα ξαναδιάβαζα. Ανάμεσα στους κλασικούς, στα βιβλία φαντασίας και τρόμου, σε όλον αυτόν τον αχταρμά που ήταν τα εφηβικά μου αναγνώσματα, ο Καραγάτσης ξεχώριζε πάντα. Έκτοτε δεν τον είχα ξαναπιάσει. Ίσως γιατί ήξερα τα βιβλία του απέξω πια. Ή γιατί έλεγα με ύφος γεμάτο τουπέ πως «τον έχω ξεπεράσει». [Θα παρατηρήσατε την ερωτική ορολογία, αυτό δεν αλλάζει, πάντα με τέτοιους όρους θα τον σκέφτομαι].

Ξαναδιάβασα τον Κίτρινο φάκελο για τις ανάγκες της Λέσχης Ανάγνωσης του Booktalks. Βυθίστηκα στο εμμονικό δίχτυ που στήνει ο Μάνος Τασάκος για τους συμπρωταγωνιστές του, μπήκα στον άρρωστο ψυχισμό του διάσημου συγγραφέα Κωστή Ρούση, στη διαστροφική και φλογερή καρδιά της Μαρίας, θυμήθηκα τι αριστοτέχνης της περιγραφής είναι ο Καραγάτσης, πόσο έξοχος ψυχογράφος. Ένας μάγος της αφήγησης.

Ο Κίτρινος φάκελος ξεκινά ως αστυνομικό μυθιστόρημα- ένας άντρας, ο Μάνος Τασάκος, γνωστός λογοτέχνης και δικηγόρος, βρίσκεται νεκρός. Στα χαρτιά του αφήνει σημείωμα αυτοκτονίας, όμως το σκηνικό δεν συνάδει με μια τέτοια κατάσταση. Η αστυνομία κλείνει την υπόθεση. Αρκετά χρόνια μετά, ο φίλος του και συνάδελφος Μ. Καραγάτσης συναντά στον τάφο του μια γυναίκα. Εκείνη, θα του δώσει τον κίτρινο φάκελο, που έχει τα στοιχεία για το τελευταίο μυθιστόρημα του Τασάκου και τον θάνατό του.
Ο Μάνος Τασάκος είναι στενός φίλος του νομπελίστα Κωστή Ρούση- ενός υποχόνδριου που αρνείται να δει το φως της μέρας, έχει παθολογική αγάπη στον ανεπρόκοπο ανιψιό του Νίκο και είναι μεγαλοφυής. Ο Τασάκος καταφέρνει να μπει στο πολύ κλειστό σαλόνι του Ρούση, κάνοντας τα γλυκά μάτια στην σταφιδιασμένη υπηρέτρια του, την Κατερίνα. Ο Ρούσης έχει έξη από την Κατερίνα, γιατί τρέφει την οπιομανία του.
Εκεί ο Τασάκος με τα χρόνια εδραιώνεται, γίνεται μέλος της οικογένειας σχεδόν και συλλαμβάνει ένα σχέδιο: να κινήσει αυτός τα νήματα, να στήσει ένα μυθιστόρημα στην πράξη. Στα δίχτυά του πλέκει τον ανιψιό του Ρούση, Νίκο, τη νεαρή Μαρία που τραβολογιέται με τον Νίκο στα παγκάκια του Ζαππείου για μια δεκαετία, αλλά και τον χαμένο γιο του Ρούση, χωροφύλακα Μίλτο. 
Όμως ο Τασάκος υπολογίζει χωρίς τον ξενοδόχο, μια γυναίκα που αποδεικνύεται ίση του στην περιπέτεια της ζωής, τη Μαρία. Μεταξύ τους θα υπάρξει ένας παθιασμένος έρωτας, καταραμένος και τελικά μακάβριος. Οι δολοπλοκίες του Τασάκου θα καταλήξουν σε έναν περίεργο και ανίερο γάμο, θα βγάλουν τον Κωστή από την μιζέρια του, θα καταστρέψουν τον Νίκο, θα οδηγήσουν τον Μίλτο στην απόλυτη επιτυχία και τον ίδιο στο θάνατο.
Ο Μάνος Τασάκος, εμβληματικός χαρακτήρας, αλαζόνας και υπερόπτης, ένας μικρός Νιτσεϊκός θεός, είναι στην ουσία όλα όσα ονειρεύτηκε κάθε συγγραφέας για τον ήρωα του. Είναι συγγραφέας επί του πεδίου, πανίσχυρος, διαπράττει ύβρη και τελικά πέφτει. Με πάταγο.
Όμως πέρα από τον Μάνο, η Μαρία είναι ηρωίδα εξίσου ενδιαφέρουσα και δυνατή. Είναι η θηλυκή εκδοχή του, με όλα της τα πάθη, αλλά και το ηθικό ανάστημα να βρεθεί απέναντι του, στο πλάι του και στο κρεβάτι του. Η απόδειξη πως ο Καραγάτσης, αν και λεκτικά είναι μισογύνης, στην πράξη λατρεύει τις γυναίκες.

Ο Κίτρινος φάκελος έχει πολλά μεταμοντέρνα στοιχεία, είναι ένα μυθιστόρημα σαφώς επηρεασμένο από τον νατουραλισμό, αλλά αυτό που το ξεχωρίζει δεν είναι ούτε το αφηγηματικό κόλπο του φακέλου, ούτε καν η ίδια η ιστορία με τη γεμάτη εντάσεις πλοκή. Είναι οι χαρακτήρες. Αυτούς θυμάσαι, με αυτούς ταυτίζεσαι, αυτούς θέλεις να ταρακουνήσεις όσο κάνουν τα λάθη τους και παραδίδονται στα πάθη τους. 

Διαβάστε το υπόλοιπο άρθρο εδώ