Αν το είδος του μαγικού ρεαλισμού μοιάζει να έχει εκτοπιστεί κινηματογραφικά στο βωμό του στιβαρού ρεαλισμού, ο Γεωργιανός Αλεξάντρ Κομπερίτζε μοιάζει να διαθέτει τα καλλιτεχνικά κότσια να μας επανασυστήσει το είδος. Μεταχειρίζεται, λοιπόν, μία κινηματογραφική γλώσσα που ξέρει να αποφεύγει απόλυτα τον σκόπελο του μιμητισμού αλλότριων κινηματογραφικών προτύπων. Αντίθετα, βασίζεται στην κινηματογραφική εντοπιότητα της χώρας του και βρίσκεται τελικά κι ο ίδιος απόλυτα μαγεμένος από μία πόλη που μοιάζει χαμένη στο άχρονο της ιστορίας του.

Στην ιστορία αυτή ένα ζευγάρι δέχεται τα βέλη του έρωτα και ετοιμάζεται να χτίσει το ευοίωνο ερωτικό του μέλλον. Όμως, ένα ξόρκι βρίσκει τον τρόπο να εισβάλλει στον επικείμενο έρωτα. Και αλλάζοντας εντελώς τις μορφές τους, μετατρέπει τους δύο ερωτευμένους σε δύο -μοιραία- άγνωστους. Η υπόλοιπη αφήγηση καλύπτεται, εδώ, από την εναγώνια αναζήτηση του άλλου μισού που διαδέχεται όμως η παραίτηση και η προσπάθεια για το χτίσιμο μιας νέας ζωής. Οι πρωταγωνιστές θα βρεθούν, όμως, απρόσμενα και πάλι κοντά, με τον έρωτα να μοιάζει να μπορεί -ξανά- να τραβήξει προς την ρομαντική του δόξα.

Πρόκειται για μια ταινία που κρατάει, εκουσίως, αποστάσεις από οποιαδήποτε τετριμμένη φόρμα. Για μια ταινία που επενδύει στην υπνωτιστική αφήγηση και στην αργή -πλην κινηματογραφική σταθερή- πορεία προς τον έρωτα. Και, εν τέλει, πρόκειται για ένα έργο τέχνης βαθιά ανθρώπινο που ξέρει να ανασύρει το συχνά αδικοχαμένο συναίσθημα από τα μύχια μιας άγνωστης κινηματογραφικής φόρμας.

4/5

The Tragedy of Macbeth

Γιατί ο Τζόελ Κοέν (χωρίς το έτερο κινηματογραφικό του ήμισυ αυτή τη φορά, Ίθαν Κοέν) ξέρει καλά πώς να αποδομεί τα πάσης φύσεως ιερά τέρατα aka Ουίλιαμ Σέξπιρ, σεβόμενος την όποια ιερότητα, αλλά μεταφέροντας τα άρτια πλην σαρδόνια στο σήμερα. Και γιατί η Φράνσις ΜακΝτόρμαντ επιστρέφει στις οθόνες μας, αγκαζέ -αυτή τη φορά- με τον Ντένζελ Ουάσιγκτον.

Nightmare Alley

Γιατί ο Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο προσφέρει πάντα -αφειδώς- αλησμόνητα κινηματογραφικά σύμπαντα. Εδώ, με συμμάχους τους Μπράντλει Κούπερ, Κέιτ Μπλάνσετ, Ρούνει Μάρα και Γουίλεμ Νταφόε επιστρέφει σε ένα αγωνιώδες σύμπαν αποτελούμενο από περιοδεύοντες καλλιτέχνες, ανικανοποίητες φιλοδοξίες και κρυμμένα μυστικά.

Spencer

Γιατί ο Πάμπλο Λαραίν εξελίσσεται σε μετρ των κινηματογραφικών βιογραφιών. Και η Κρίστεν Στιούαρτ έχει πλέον αποτινάξει τον ζυγό του Twilight και δομεί μια στέρεη υποκριτική καριέρα. Και γιατί, φυσικά, η πριγκίπισσα Νταϊάνα εξακολουθεί να γοητεύει τα κινηματογραφικά και κοσμικά σαλόνια.

Drive my car

Γιατί ο Ριουσούκε Χαμαγκούτσι μας χάρισε μέσα σε μία χρόνια δύο μεγάλα φεστιβαλικά χιτ. Εδώ, με το δεύτερο εξ’ αυτών αφηγείται την ιστορία ενός ιδιαίτερου road trip γεμάτου θρήνο αλλά και νέα ξεκινήματα και κερδίζει το Βραβείο της Επιτροπής, το Βραβείο Σεναρίου και το Βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ των Καννών του 2021.

Vortex

Γιατί οι πρώτες κριτικές μιλούν για την καλύτερη ταινία του Γκασπάρ Νοέ. Μιλώντας στο Vortex για την σχέση ενός ζευγαριού που υποφέρει από άνοια, ο Νοέ μοιάζει να αποχωρίζεται τους κινηματογραφικούς εξτρεμισμούς του παρελθόντος και να επενδύει στην καθολική ανθρωπιά του συναισθηματικού πόνου.

Les Olympiades

Γιατί οι ταινίες του Ζακ Οντιάρ αποτελούν, πάντα, ένα από τα κινηματογραφικά γεγονότα της εκάστοτε χρονιάς. Διαθέτοντας ως συνεργάτιδα στο σενάριο την Σελίν Σιαμά, ο Οντιάρ μοιάζει να μην επενδύει, αυτή τη φορά, στο αμιγώς πολιτικό-κοινωνικό υπόβαθρο, αλλά στη αδυναμία σύνδεσης που (μας) μαστίζει. Τρεις φίλοι παγιδευμένοι ακουσίως ή εκουσίως στο μεταίχμιο της φιλίας και του (σαρκικού) έρωτα (επί)βιώνουν στο Παρίσι του σήμερα.

Thor: Love and Thunder

Γιατί ο Ταίκα Γουατίτι είναι στη Μάρβελ. Σκηνοθετεί και συμμετέχει υποκριτικά στην τέταρτη ταινία του Θορ με μια πλειάδα κινηματογραφικών σταρ ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται οι Ματ Ντέιμον, Νάταλι Πόρτμαν και Κρίστιαν Μπέιλ.

The Northman

Γιατί ο Ρόμπερτ Έγκερς του «Φάρου» σκηνοθετεί καινούρια ταινία. Κι αυτό από μόνο του ,για την νεότερη γενιά των φανατικών σινεφίλ, αρκεί ως απόλυτο κι ατράνταχτο επιχείρημα. Εδώ, εκμεταλλευόμενος το Βίκινγκ hype των τελευταίων ετών, αφηγείται την ιστορία εκδίκησης ενός νεαρού Βίκινγκ για τον φόνο του πατέρα του. Με πρωταγωνιστές τους Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ, Άνια Τέιλορ Τζόι, Νικόλ Κίντμαν και Γουίλεμ Νταφόε, η παγκόσμια κινηματογραφική κοινότητα νιώθει ανυπόμονη στην τοποθεσία παντού.

The Banshees of Inisheer

Γιατί ο Μάρτιν ΜακΝτόνα επιστρέφει μετά τις «Τρεις Πινακίδες έξω από το Έμπινγκ, στο Μιζούρι». Εδώ αφηγείται την ιστορία μιας φιλίας που δοκιμάζεται όταν ένας εκ των -πάλαι ποτέ- πιστών φίλων αποφασίζει να διακόψει τη φιλία του με τους υπόλοιπους.  

Crimes of the Future

Γιατί ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ εξακολουθεί να είναι ο αγαπημένος μας σκληρός horror παραμυθάς. Εδώ με την ιστορία του να κινείται στο προσεχώς scifi ανθρώπινο μέλλον, ο Κρόνμπεργκ πραγματοποίησε μέρος των γυρισμάτων στην Ελλάδα. Ενώ, αγκαλιάζει υποκριτικά την νεότερη κινηματογραφική γενιά, με τις Λεά Σεντού και Κρίστεν Στιούαρτ να βρίσκονται στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Όπως, ρόλους διατηρούν και οι «δικοί» μας Γιώργος Καραμίχος και Γιώργος Πυρπασόπουλος.

Decision to Leave

Γιατί ένα θρίλερ από τον δημιουργό του Oldboy είναι από μόνο του ένα κινηματογραφικό νέο ικανό προσφέρει ρίγη σινεφιλικής συγκίνησης. Ο Παρκ Τσαν Γουκ, λοιπόν, επιστρέφει με ένα θρίλερ που ξεκινά με την έρευνα ενός φόνου για να καταλήξει στα κινηματογραφικά μονοπάτια που μόνο ο Παρκ Τσαν Γουκ ξέρει να μας ταξιδεύει.

White Noise

Γιατί ο Νόα Μπάουμπαχ, μετά την «Ιστορία Γάμου» είναι και πάλι εδώ. Αυτή τη φορά αναλαμβάνει να μεταφέρει στην ιστορία ένα βιβλίο του Ντον Ντε Λίλο που καταγράφει ένα έτος από τη ζωή ενός καθηγητή που κατάφερε να χτίσει το ακαδημαϊκό του όνομα μελετώντας τον Χίτλερ. Στα μπόνους της ταινίας είναι και ο Άνταμ Ντράιβερ στον ρόλο του πρωταγωνιστή.

Poor Things

Γιατί ο νέος Λάνθιμος έρχεται με σινεφιλική φόρα. Συνεργάζεται, εδώ, και πάλι με τον Τόνι ΜακΝαμάρα στο σενάριο για να αφηγηθεί μια Βικτωριανή scifi ιστορία όπου μια γυναίκα επανέρχεται στη ζωή με τη βοήθεια ενός επιστήμονα. Ανάμεσα στα πρωταγωνιστικά ονόματα βρίσκονται οι Έμα Στόουν, Γουίλεμ Νταφόε και Μάργκαρετ Κουάλεϊ.

Bones and All

Γιατί οι Λούλα Γκουαντανίνο και Τιμοτέ Σαλαμέ ενώνουν και πάλι δυνάμεις. Ο Γκουαντανίνο μοιάζει να αφήνει για λίγο στην άκρη τις αμιγώς ρομαντικές του διαθέσεις για ένα σινεμά μεγαλύτερης κοινωνικής σκληρότητας. Και μεταχειρίζεται την κινηματογραφική του γλώσσα για να μιλήσει για την ιστορία μιας νεαρής γυναίκας που βιώνει στο κοινωνικό περιθώριο.

The Killers of the Flower Moon

Γιατί ποτέ δεν μπορούμε να αντισταθούμε στον Μάρτιν Σκορτσέζε. Στην νέα του ταινία συνεργάζεται και πάλι με τους Λεονάρντο Ντι Κάπριο και Ρόμπερτ Ντε Νίρο. Ενώ επιστρατεύει ανάμεσα σε άλλους και τον Τζέσε Πλέμονς για να αφηγηθεί την ιστορία της δολοφονίας μελών μια φυλής Ινδιάνων στις ΗΠΑ του 1920 και της συνακόλουθης έρευνας του FBI για την αναζήτηση των ενόχων και την όποια απόδοση των ευθυνών.

Τα καινούρια έτη έρχονται πάντοτε με φόρα και προσδοκίες για δυναμικά ξεκινήματα. Όσο, όμως, κι αν τα ξεκινήματα δεν κρατιούνται να μπούνε στα νέα τους καλούπια, τα Χριστούγεννα δηλώνουν ακόμα παρόντα και καλούν σε μερικές ακόμα μέρες χειμερινής ραστώνης. Με τα τηλεοπτικά κανάλια, λοιπόν, να προσφέρουν άφθονες κινηματογραφικές επιλογές για τις όποιες μεταλλάξεις να μοιάζουν με αόρατη απειλή, ο καναπές μοιάζει -ακόμα- με επιλογή απόλυτα θελκτική.

3/1/2022

Θέλμα και Λουίζ – ΕΡΤ2 22:00

Η ΕΡΤ υποδέχεται το νέο έτος με μια ιστορία γυναικείας χειραφέτησης. Η Θέλμα (Τζίνα Ντέιβις) και η Λουίζ (Σούζαν Σάραντον) αποφασίζουν να επισφραγίσουν τη φιλία τους με την απόλυτη διαφυγή από την σκληρή τους καθημερινότητα. Καβαλώντας, λοιπόν, το αυτοκίνητο τους, εγκαταλείπουν συζύγους και ζωές και ξεκινάνε για ένα ταξίδι στο άγνωστο και την ανεξαρτησία. Γρήγορα, όμως, το όνειρο θα μετατραπεί σε εφιάλτη όταν ένας άντρας θα επιχειρήσει να βιάσει τη μία από τις δύο φίλες. Ο Ρίντλει Σκοτ σε μία από τις η καλύτερες ταινίες των πρώτων του δημιουργικών ετών.

4/1/2022

Ένα ψάρι που το έλεγαν Γουάντα – ΕΡΤ2 22:00

Με το είδος της μαύρης κωμωδίας δράσης να επανέρχεται δυναμικά τα τελευταία χρόνια, εδώ, έχουμε να κάνουμε με μία ταινία-πανάξιο τέκνο του είδους από το μακρινό 1988. Σε άπταιστα Αγγλικά και με το βρετανικό φλέγμα να ξεχειλίζει από τα κινηματογραφικά μπατζάκια τέσσερις διαφορετικοί άνθρωποι συνεργάζονται σε ένα κυνήγι διαμαντιών. Όπως, όμως, είθισται στο κινηματογραφικό αυτό είδος, όσα μπορούν να πάρουν τον λάθος δρόμο, θα τον πάρουν πάραυτα. Και οι γκάφες θα έρθουν δυναμικά με τα γέλια να ακολουθούν, εδώ, απανωτά και ηχηρά. Στα μπόνους της ταινίας είναι φυσικά η σέξι φρεσκάδα της Τζέιμι Λι Κέρτις και  η μοναδική κωμικότητα του Τζον Κλις.

5/1/2022

West Side Story – ΕΡΤ2 22:00

Σε ένα άρτιο κι απόλυτα διασκεδαστικό ριμέικ το 2021, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ επανεφηύρε ουσιαστικά το αρχικό West Side Story. Εδώ, η πρώτη και κλασική πλέον ταινία αποτελεί ένα ακαταμάχητο μιούζικαλ που θα καταφέρει να σας διασκεδάσει, μιλώντας, όμως, ταυτόχρονα για το σκληρό πρόσωπο του ρατσισμού. Οι Τζερόμ Ρόμπινς και Ρόμπερτ Γουάιζ επιστρατεύουν ένα εξαιρετικό καστ με προεξάρχουσα την Νάταλι Γουντ και μας χαρίζουν δύο ώρες αγνού ψυχαγωγικού σινεμά.

6/1/2022

Το πέρασμα στην Ινδία – ΕΡΤ2 22:00

O Ντέιβιντ Λιν των μεγάλων κινηματογραφικών επών, στο κύκνειο άσμα του, θα αφηγηθεί την ιστορία μιας νεαρής Βρετανίδας (Τζούντι Ντέιβις) η οποία ταξιδεύει το 1920 στην τότε βρετανική Ινδία προκειμένου να συναντήσει τον αρραβωνιαστικό της. Προσεγγίζοντας ένα αμιγώς πολιτικό ζήτημα, ο Λιν καταφέρνει να αποφύγει τον σκόπελο του διδακτισμού αφήνοντας τα γεγονότα που αφηγείται να εξιστορήσουν και να εκτονώσουν τις εντάσεις τους. Μία κλασική ταινία που καταφέρνει να μαγνητίσει βλέμματα και να χαρίσει στιγμές χριστουγεννιάτικης κινηματογραφικής ξεγνοιασιάς.

7/1/2022

Η ανταλλαγή – ΑΝΤ1 21:45

Ο Κλιντ Ίστγουντ βρίσκεται ,εδώ, σε μία από τις καλύτερες του στιγμές για τον 21^ο αιώνα. Ο μικρός γιος μιας γυναίκας (Αντζελίνα Τζολί) εξαφανίζεται κι εκείνη αναλώνεται σε ένα αδιάκοπο κυνήγι για την ανακάλυψη του. Κι αν η ιστορία σας ακούγεται γνώριμη, εδώ, ο Ίστγουντ τοποθετεί την δράση του στην Αμερική του 1928 και δημιουργεί, τελικά, ένα σεναριακά πολυδαίδαλο έργο τέχνης που καταφέρνει να καλλιεργήσει την αγωνία αλλά και να επισύρει και την απόλυτη συγκίνηση.

8/1/2022

Ο πρώτος άνθρωπος – ΑΝΤ1 23:00

O Ντάμιεν Σαζέλ του «Χωρίς Μέτρο» και του «La la Land», το 2018 αφηγήθηκε την ιστορία του άντρα που πάτησε πρώτος στο φεγγάρι, το 1969, του Νιλ Άρμστρονγκ. Χωρίς γραφικότητες και διδακτισμούς περί ηρώων και μεγάλων αντρών, ο Σαζέλ μιλάει για έναν άνθρωπο, που θυσίασε τελικά την ίδια του τη ζωή στον βωμό μιας παγκόσμιας προσπάθειας του ανθρώπινου είδους να φτάσει -ίσως και- αναίτια σε άλλους πλανήτες.

9/1/2022

Avatar – ALPHA 21:00

To 2009 μας άφησε, ως κινηματογραφική παρακαταθήκη, ένα εξαιρετικό μπλοκμπάστερ ικανό να επιβιώσει κινηματογραφικά για δεκαετίες. Το έτος 2152,  ένας παραπληγικός πρώην πεζοναύτης βρίσκεται σε μια αποστολή στον πλανήτη Πανδώρα με σκοπό την εκμετάλλευση από τον άνθρωπο ενός ορυκτού που αφθονεί στον εν λόγω πλανήτη. Ο άντρας, όμως, θα βρεθεί διχασμένος ανάμεσα στα αισθήματα του για τους ιθαγενείς του νέου πλανήτη και την ίδια του την πατρίδα. Ο Τζέιμς Κάμερον, μπορεί να, μεταχειρίζεται άρτια τα ειδικά εφέ, όμως, εδώ, δεν πέφτει στο σκόπελο της σκηνοθετικής trendy αυταρέσκειας, αλλά διαθέτει και μια στιβαρή αφήγηση που μιλά ανοιχτά για το οικολογικό πρόβλημα και καταφέρνει να χαρίσει ανόθευτη κινηματογραφική συγκίνηση.

Από τη Σοφία Γουργουλιάνη 

Φωτογραφίες: Χριστίνα Δενδρινού

Τον τελευταίο μήνα, η ελληνική τηλεόραση μοιάζει να έχει ξαφνικά ανοίξει τα μάτια και τις κοινωνικές κεραίες της στην αναγκαιότητα της απεικόνισης της σεξουαλικότητας και της ερωτικής τρυφερότητας μεταξύ ανδρών στη μικρή οθόνη. Δύο φιλιά στις «Άγριες Μέλισσες» και ένα φιλί στην «Τούρτα της Μαμάς», ίσως δεν φέρνουν την κοινωνική άνοιξη στο ζήτημα της αναγνώρισης των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων στην χώρα μας, αποτελούν, όμως, ένα σαφές μήνυμα προόδου. Μέσα, λοιπόν, σε αυτή την αναταραχή γύρω από το άνοιγμα του δημόσιου διαλόγου σχετικά με την ανάγκη για ευρεία παρουσία και απεικόνιση της ερωτικής πτυχής του ομοφυλοφιλικού έρωτα, έξω από το θέατρο Σταθμός υπάρχει η αφίσα μίας θεατρικής παράστασης, η οποία δείχνει δύο άντρες να φιλιούνται στα χείλη. Είναι η αφίσα της παράστασης «Όπως πάει το ποτάμι» του Μάρτιν Σέρμαν σε σκηνοθεσία Γιάννη Λεοντάρη με τους Περικλή Μουστάκη, Μάνο Καρατζογιάννη και Δημήτρη Ροϊδη. Σε μετάφραση Αντώνη Πέρη, το έργο του Μάρτιν Σέρμαν, μοιάζει να βρήκε την ιδανική περίοδο για το πρώτο μη-αγγλόφωνο ανέβασμά του παγκοσμίως και, συνάμα, και ένα εύφορο περιβάλλον στο Θέατρο Σταθμός, ικανό να του επιτρέψει να ανθίσει καλλιτεχνικά και κοινωνικά.

Για τα δικαιώματα και τις διεκδικήσεις των ομοφυλόφιλων

Ο ίδιος ο Μάρτιν Σέρμαν, στο ξεκίνημα της συνέντευξης, μας λέει: «Δεν μου αρέσει να μιλάω για τα έργα μου. Μίλα μας γι’ αυτό εσύ που το είδες».

Σε μια γρήγορη πρώτη σκέψη, το έργο του Σέρμαν που ακολουθεί έναν έρωτα μεταξύ δύο αντρών με μεγάλη διαφορά ηλικίας, μιλώντας ταυτόχρονα για τα μεγάλα γεγονότα και τις ομοφυλοφιλικές διεκδικήσεις του 20^ου αιώνα, μοιάζει τελικά να μιλάει για την εξέλιξη. Για το πέρασμα του χρόνου, για το γήρας. Ένα, όμως, γήρας που στο έργο του Σέρμαν μοιάζει να προσεγγίζεται μέσα από νίκες ενός κινήματος απόλυτα κι ουσιαστικά ανθρώπινου.

Μάρτιν Σέρμαν: Η κοινωνική αντιμετώπιση των ομοφυλόφιλων έχει βελτιωθεί σε χώρες όπως η Αγγλία και η Αμερική. Μάλιστα, οι νέοι γκέι άντρες και γυναίκες δεν έχουν ακριβώς συναίσθηση του τι συνέβαινε στο παρελθόν και θεωρούν δεδομένα κάποια από τα σημερινά κεκτημένα.

Είναι, όμως, αυτά κεκτημένα εφαλτήριο για ένταση των κοινωνικών αγώνων;

Μάρτιν Σέρμαν: Στην Αγγλία και στην Αμερική, αν είσαι γκέι και νέος, πιστεύεις ότι σε αυτό το κομμάτι της ζωής σου δεν αντιμετωπίζεις προβλήματα.

Η Ελλάδα πού βρίσκεται σε όλο αυτό το κομμάτι της ουσιαστικής αναγνώρισης των δικαιωμάτων;

Μάρτιν Σέρμαν: Στην Ελλάδα δεν νομίζω ότι υπήρξε ποτέ πάλη για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων όπως σε άλλες χώρες. Στην Αγγλία και στην Αμερική πολλές από τις εξελίξεις συνέβησαν λόγω του AIDS. Αυτό έδωσε τη δύναμη σε πολλούς γκέι να παλέψουν για τα δικαιώματά τους. Στην Ελλάδα, νομίζω, ότι η επιδημία του AIDS δεν είχε τόσο μεγάλες διαστάσεις. Θυμάμαι, μάλιστα, ότι στην Ελλάδα εκείνη την εποχή έλεγαν για Έλληνες που είχαν πεθάνει από AIDS, ότι περνούσαν πολύ καιρό στο Παρίσι.

Ο Μάρτιν Σέρμαν μνημονεύει τότε τον Μπίλι Μπο. Χαμογελάει και μας λέει ότι ακόμα έχει ρούχα του. Στην ερώτησή μας, εάν υπάρχει ή εάν υπήρξε κάποιος διάσημος που να αποτέλεσε πρότυπο με τις διεκδικήσεις του, απαντάει: «Τα καλά παραδείγματα δεν είναι οι διάσημοι. Είναι οι ακτιβιστές κατά του AIDS. Αυτοί είναι οι ήρωες».

Για τη ζωή στο θέατρο

Ο Μάρτιν Σέρμαν έχει γράψει πάνω από 20 θεατρικά έργα που έχουν ανέβει σε θέατρα σε ολόκληρο τον κόσμο. Πέρα, όμως, από το θέατρο που μοιάζει να είναι ο μεγάλος του συγγραφικός έρωτας, έχει ασχοληθεί με το κινηματογραφικό αλλά και το τηλεοπτικό σενάριο. Η ζωή του συγγραφέα που περνά τον χρόνο του πίνοντας ουίσκι ή καφέ και μεταφέροντας ήρωες από το κεφάλι στο χαρτί κι απ’ το χαρτί στο σανίδι, φαντάζει, συχνά, ιδανική.

Όμως, πόσο εύκολη είναι τελικά;

Μάρτιν Σέρμαν: Είναι πολύ δύσκολο να βιοποριστείς ως θεατρικός συγγραφέας. Το να είσαι, βέβαια, καλός θεατρικός συγγραφέας, σου επιτρέπει να ασχοληθείς και με άλλες μορφές συγγραφής που έχουν πιο πολλά χρήματα, όπως η τηλεόραση ή το σινεμά.

Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο συγγραφέα;

Μάρτιν Σέρμαν: Η μόνη συμβουλή που θα έδινα είναι: «Κάντο. Γράψε.».Κι άμα το κάνεις, σπούδασε υποκριτική. Γιατί πρέπει να μπορείς να γράψεις κάτι που να μπορεί να παιχτεί. Να ξέρεις τι έχει ανάγκη ο ηθοποιός.

Ο Μάρτιν Σέρμαν έχει περάσει στις θεατρικές αίθουσες είτε ως κοινό είτε ως συγγραφέας ένα μεγάλο κομμάτι του 20^ου αιώνα, ενός αιώνα που έχει σημαδευτεί από το πέρασμα θεατρικών ρευμάτων και σημαντικών σκηνοθετών, συγγραφέων και ηθοποιών.

Τι είναι, όμως, αυτό που σας έχει συγκινήσει περισσότερο;

Μάρτιν Σέρμαν: Ο Τσέχωφ. Δεν μιλάω, βέβαια, για τον Σαίξπηρ. Γιατί ο Σαίξπηρ δεν ήταν ένα θνητό ανθρώπινο πλάσμα. Ήταν θεός.

Επίσης, κατά τη διάρκεια των ετών, έχει συνεργαστεί με καλλιτέχνες που πληρούν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια των celebrities της εποχής τους, όπως η Βανέσα Ρεντγκρέιβ, ο Ρίτσαρντ Γκιρ, ο Φράνκο Τζεφιρέλι.

Μάρτιν Σέρμαν: Οι περισσότεροι «διάσημοι» που γνώρισα δεν είναι απλοί άνθρωποι. Δεν μου αρέσουν οι απλοί άνθρωποι. Τα βρίσκω με τους δύσκολους ανθρώπους.

Για το «ανέβασμα» του «Όπως πάει το ποτάμι» και την σχέση του με την Ελλάδα

Πριν από τις δυσάρεστες εξελίξεις που σηματοδότησε η πανδημία, ο Μάνος Καρατζογιάννης διάβασε για το έργο του Μάρτιν Σέρμαν, «Όπως πάει το ποτάμι» και κατάφερε τελικά να το πάρει στα χέρια του. Η πρώτη ανάγνωση τον έκανε πάραυτα να αποφασίσει να συναντήσει τον συγγραφέα. Βρέθηκε, λοιπόν, στο ελληνικό σπίτι του Μάρτιν Σέρμαν στην Μαλεσίνα να συζητούν για το ανέβασμα της παράστασης, η οποία είχε προγραμματιστεί για την άνοιξη του 2020.

Το ανέβασμα αυτό βρίσκει την Ελλάδα σε μία κοινωνική αναταραχή, συμβατή με το ίδιο το έργο. Όμως, τα έργα του Σέρμαν τυγχάνουν ανέκαθεν θερμής υποδοχής στην Ελλάδα. Το έργο του, μάλιστα, «Bent» ανέβηκε για πρώτη φορά στην χώρα μας το 1980. Επιπλέον, το έργο του «Ρόουζ» έχει τύχει πολλαπλών σκηνοθετικών «αναγνώσεων». Έχει γράψει έργα που εκτυλίσσονται στην Ελλάδα, ενώ προσφάτως συνεργάστηκε με τη Μιμή Ντενίση στο σενάριο της ταινίας «Σμύρνη μου αγαπημένη».

Τι είναι αυτό που συγκροτεί αυτή την ιδιαίτερη σχέση του έργου σας με την Ελλάδα;

Μάρτιν Σέρμαν: Πιστεύω στο ένστικτο, στο υποσυνείδητο και στις ευαισθησίες. Κάποιες χώρες συναντιούνται με τις ευαισθησίες κάποιων συγγραφέων. Εγώ, ας πούμε, επικοινωνώ με την Ελλάδα. Την αγαπάω σαν να ήταν η πατρίδα μου. Έχω σπίτι στην Ελλάδα και κάνω εδώ το μεγαλύτερο μέρος του γραψίματός μου. Εξάλλου, και το «Όπως πάει το ποτάμι», εδώ το έγραψα. Νιώθω, βέβαια, ότι αυτή η σχέση είναι αμφίδρομη. Η Ελλάδα πάντα κάτι μου επιστρέφει.

Το αγαπημένο σας μέρος στην Ελλάδα;

Μάρτιν Σέρμαν: Εκεί που έχω το σπίτι μου, στη Μαλεσίνα.

Το έργο του Μάρτιν Σέρμαν «Όπως πάει το ποτάμι», είναι τελικά ένα έργο οικουμενικό, ένα κείμενο που μπορεί να συγκινήσει το πάσης φύσεως, φύλου και εθνικότητας κοινό. Ένα κείμενο χωρίς ίχνος ελιτισμού.

Κάνουμε τελικά «τέχνη για την τέχνη» ή «τέχνη για το κοινό»;

Μάρτιν Σέρμαν: Δεν πρέπει να θεωρούμε ότι υπάρχει κοινό λιγότερο ευφυές γιατί αυτό δεν ισχύει. Αν ένα κείμενο είναι καλό και έχει στόχευση, ακόμα και αν πραγματεύεται ένα γεγονός που ελάχιστοι θυμούνται, μπορεί να γίνει διεθνές και οικουμενικό.

Για το #metoo και για την σχέση ανάμεσα στην τέχνη και στην προσωπική ζωή των καλλιτεχνών

Το σκάνδαλο με τις κατηγορίες και τις αποκαλύψεις για τη σεξουαλική κακοποίηση στον κόσμο του θεάματος, βρήκε το περασμένο έτος το έδαφος να «ανθίσει» και στη χώρα μας. Και πέρα από την προφανή καταδίκη των κακοποιητικών πράξεων και συμπεριφορών, η παγκόσμια διάστασή του μας καλεί σε ερωτήματα για την καταδίκη, ή μη, της τέχνης, λόγω της προσωπικής ζωής του καλλιτέχνη. Πετάμε στον κάδο των αχρήστων τον Γούντι Άλεν; Τον Πολάνσκι;

Μάρτιν Σέρμαν: Την τέχνη πρέπει να τη βλέπουμε σαν τη δουλειά του κάθε καλλιτέχνη. Δεν πρέπει να πετάς τη δουλειά του αν δεν σου αρέσει η προσωπική του ζωή. Είναι, βέβαια, πολύ δύσκολο να αξιολογήσεις αποκλειστικά και μόνο τη δουλειά του, αν υπάρχουν τέτοιου είδους σκάνδαλα και κακοποιητικές συμπεριφορές στην προσωπική του ζωή.

Δεν είναι εύκολο να δεις μια ταινία του Γούντι Άλεν χωρίς να σκεφτείς τις κατηγορίες που τον βαραίνουν. Αυτές την χρωματίζουν. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να έχουμε την ευκαιρία να δούμε τις ταινίες.

Στην Αγγλία δεν προβάλλονται οι ταινίες του Πολάνσκι γιατί δεν υπάρχει κανένας διανομέας που θα αναλάβει να τις βγάλει στις αίθουσες. Εγώ όμως θα ήθελα να έχω το ηθικό δίλημμα του να αποφασίσω αν θέλω να υποστηρίξω τον καλλιτέχνη. Θα έπρεπε να έχουμε το δικαίωμα στην επιλογή.

Για το θέατρο στην πανδημία

Η πρόσφατη και -πανταχού- παρούσα πανδημία μοιάζει να αλλάζει προσωρινά το θεατρικό τοπίο. Το ψηφιακό θέατρο μπαίνει για τα καλά στις ζωές μας, ενώ ο κόσμος δείχνει να φοβάται ακόμα «να αγκαλιάσει» την υγειονομική «ασφάλεια» και την όποια ψυχαγωγία επιχειρεί να του παρέχει το θέατρο.

Μάρτιν Σέρμαν: Δεν έχω ιδέα πώς θα βγει το θέατρο από την πανδημία. Έχει υποφέρει περισσότερο από κάθε άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα. Σίγουρα, δεν θα επηρεάσει την πείνα και την επιθυμία για θέατρο, αλλά θα επηρεάσει οικονομικά τους ανθρώπους που κάνουν θέατρο.Στην Αγγλία, τα θέατρα είναι ανοιχτά και δεν έχουν τα μέτρα που υπάρχουν εδώ. Δεν χρειάζεσαι πιστοποιητικό εμβολιασμού για να μπεις. Ενώ, μόλις τις τελευταίες εβδομάδες η μάσκα έγινε υποχρεωτική. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι ακυρώνονται παραστάσεις μαζικά. Δεν υπάρχει μια ενιαία πολιτική. Είναι τρέλα.

Το ψηφιακό θέατρο που κερδίζει τον δικό του χώρο, στο μέλλον θα συνεχίσει το ίδιο δυναμικά;

Μάρτιν Σέρμαν: Το ψηφιακό θέατρο δεν είναι θέατρο. Συμπληρώνει το θέατρο, αλλά δεν είναι θέατρο.

Επίσης, βοηθάει στο να διασωθούν παραστάσεις. Εγώ έχω δει πάρα πολλές παραστάσεις ως παιδί και αυτές δεν υπάρχουν πουθενά.

Στην επαρχία στην Αγγλία δεν δουλεύουν καθόλου τα θέατρα. Δεν πηγαίνει ο κόσμος. Δεν ξέρω γιατί συμβαίνει αυτό.

Οι υπερηρωικές ταινίες εκτείνονται αισθητικά από τα σκοτάδια των ηθικών διλημμάτων του Νόλαν έως τα τηλεοπτικής αισθητικής teen movies. Εδώ, o Τζον Γουότς επενδύει στην φρεσκάδα του πρωταγωνιστικού διδύμου, Τομ Χόλαντ και Ζεντάγια, για να χαρίσει μια ορμή απόλυτα νεανική στον γνωστό υπερήρωα.

Σκηνοθετικά κινείται στους ταχείς ρυθμούς που μοιάζουν να συνοδεύουν την καθημερινότητα ενός μοιραία μεταβαλλόμενου κόσμου. Ενός κόσμου που ανήκει πλέον στους millennials και που δικαιούνται, εν τέλει, μία ταινία φτιαγμένη στα μέτρα τους. Τα χρώματα ξεχωρίζουν για την φλούο διάσταση και οι εναλλαγές των πλάνων διαθέτουν ρυθμούς καταιγιστικούς. Κι αν, συχνά, οι ρυθμοί επηρεάζουν την απόλυτη κατανόηση των όσων συμβαίνουν, η φρεσκάδα παραμένει αναλλοίωτη καθ’ όλη τη διάρκεια της.

Σεναριακά διαθέτει μια σειρά από ευρήματα που στοχεύουν απόλυτα στην καρδιά των Spiderman φανς και επιδιώκουν απολύτως να τους χαρίσουν ένα ταξίδι σε ταυτότητες και παρελθόντα των απανταχού Spiderman. Παράλληλα επιχειρεί να «παίξει» με την έννοια του υπερήρωα και τα όποια ηθικά διλήμματα συνοδεύουν την σωτήρια ενός κόσμου σε κατάρρευση.

Συμπερασματικά, πρόκειται για μια ταινία που διαθέτει την αίγλη ενός απόλυτα μοντέρνου Spiderman ενταγμένου στο σήμερα των millennials. Ενός, όμως, υπερήρωα που αφήνει ημιτελείς τις σεναριακές και σκηνοθετικές του προσπάθειες. Καταφέρνει, όμως, στα σημεία να παραδώσει αγνή διασκέδαση.

2,5/5

Με την ΕΜΥ να έχει προειδοποιήσει για τα πρώτα μεγάλα κρύα του φετινού χειμώνα, πόλεις και βουνά υποδέχονται τα πρώτα χιόνια. Για όσους τα χιόνια μοιάζουν, ακόμα, με όνειρο χειμερινής νυκτός, τα Χριστούγεννα που πλησιάζουν καλούν σίγουρα στην συνειδητοποίηση του τέλους ακόμα μίας χρονιάς. Ενός τέλους που πάντα (προς)καλεί με τη σειρά του σε αναθεωρήσεις με λίγο ή πολύ αλκοόλ και σε χειμερινές οικογενειακές ή μοναχικές στιγμές στον καναπέ. Η τηλεόραση πιστή στα κινηματογραφικά της ραντεβού χαρίζει επιλογές από σινεφίλ γερμανικό κινηματογράφο των ‘70s έως σύγχρονο fantasy.

14/12 Open: 21:00 Ένας Υπέροχος Άνθρωπος

Ο Ρον Χάουαρντ δημιουργεί, εδώ, μία ταινία πρότυπο του μέινστριμ σινεμά και καταφέρνει να σε παρασύρει σε ένα σύμπαν παράνοιας και ιδιοφυίας, ψευδαισθήσεων και απόλυτης αφοσίωσης. Ο Τζον Νας (Ράσελ Κρόου) αποτελεί, λοιπόν, την απόλυτη διεθνώς αναγνωρισμένη μαθηματική ιδιοφυία. Θα δει, όμως, την ζωή του να ανατρέπεται όταν θα βρεθεί στα δίχτυα μιας συνωμοσίας της CIA. Μιας συνωμοσίας που θα αποδειχτεί, όμως, τάχιστα αποκύημα της φαντασίας του. Και θα απαιτήσει πάραυτα την ανιδιοτελή κι αδιαπραγμάτευτη αγάπη κι αφοσίωση. Μια ιστορία συγκινητική, ιδωμένη και φτιαγμένη με υλικά την απουσία ελιτισμού και τον κάποιο δακρύβρεχτο ελιτισμό.

15/12 Σκάι: 21:00 Το Βασίλειο των Ουρανών

Ο Ρίντλει Σκοτ συνεργάζεται το 2005 με τον τότε ανερχόμενο Ορλάντο Μπλουμ για να αφηγηθεί μια ιστορία σταυροφοριών με πρωταγωνιστή τον νεαρό σιδηρουργό Βάλιαν ο οποίος θα χρισθεί ιππότης και θα καταφέρει να οδηγήσει στρατεύματα και πατρίδα στη διατήρηση της ειρήνης με τους Μουσουλμάνους αλλά και στην μετέπειτα υπεράσπιση της Ιερουσαλήμ. Μια ιστορία με άλογα, σπαθιά και ξιφολόγχες. Μια ταινία για τους λάτρεις των ταινιών εποχής, των πολεμικών διενέξεων επί της οθόνης και των δολοπλοκιών με φόντο σπαθιά και δόρατα.

16/12 Star: 23:15 Ο Δικαστής

Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ και Ρόμπερτ Ντιβάλ βρίσκονται αντιμέτωποι στον ρόλο γιου, όταν ο πατέρας και πρώην δικαστής κατηγορείται για φόνο. Μια ταινία για οικογένειες και σχέσεις υπό διάλυση που παλεύουν να σταθούν στα πόδια τους και ενδεχομένως να τα καταφέρνουν σε πείσμα των καιρών και των συνθηκών. Ο γιος παλεύει ,εδώ, να ανακαλύψει την αλήθεια και να βρεθεί ξανά το πλευρό του πατέρα του. Κι αν δεν αποτελεί κινηματογραφικό αριστούργημα, η αγωνιώδης αυτή αναζήτηση ενόχου και αγάπης αποτελεί ιδανική συντροφιά για τα κρύα βράδια που είναι ήδη εδώ.

 17/12 Βουλή: 22:00 Η Αλίκη στις Πόλεις

Ένας φωτογράφος ,επιστρέφοντας από την Αμερική, γνωρίζει στο αεροδρόμιο μία γυναίκα με την 9χρονη κόρη της. Η παράκληση της γυναίκας στον φωτογράφο να «κρατήσει» για λίγο το κορίτσι θα γίνει η αφορμή για μια φιλία διαρκείας ανάμεσα στον ενήλικο άντρα και το ανήλικο κορίτσι. Η μάνα, λοιπόν, δεν επιστρέφει ποτέ και ο φωτογράφος τριγυρνά από δρόμο σε δρόμο κι από πόλη σε πόλη με το ανήλικο κορίτσι. Ο Βιμ Βέντερς δημιουργεί ένα αφοπλιστικά συγκινητικό road movie χωρίς Ιθάκες αλλά με μόνο όπλο του το ταξίδι.

18/12 Star: 23:30 Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών-Η Επιστροφή του Βασιλιά

To τελευταίο μέρος της τριλογίας του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών δε χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Ο Φρόντο και ο Σαμ καθοδηγούμενοι από το Γκόλουμ αναζητούν το Μαγικό Βουνό όπου θα καταστρέψουν το Ένα Δαχτυλίδι. Η ταινία απέσπασε το 2004 11 Όσκαρ και έχει πλέον αναχθεί σε μία από τις καλύτερες fantasy ταινίες όλων των εποχών αλλά και σε μια παραβολή για την δύναμη της εξουσίας που ξέρει πάντα να παρασέρνει ψυχές και στιγμές.

19/12 ANT1: 21:45 The holiday

Κέιτ Γούινσλετ, Κάμερον Ντίαζ, Τζουντ Λο, Τζακ Μπακ σε μία από τις πλέον κλασικές χριστουγεννιάτικες ρομαντικές κομεντί. Δύο γυναίκες αλλάζουν μεταξύ τους πατρίδες και σπίτια για τις Χριστουγεννιάτικες διακοπές. Μια αλλαγή που δεν κρύβει μόνο διαφορετικές χριστουγεννιάτικές συνήθεις κι έθιμα. Αλλά, ανάμεσα στο χριστουγεννιάτικο μενού κρύβει και την έκπληξη του έρωτα. Δεν πρόκειται για κάποιο καλλιτεχνικό διαμάντι. Είναι, όμως, μια απόλυτα feel god χριστουγεννιάτικη επιλογή. Και μια χαριτωμένη μεταφορά για τον έρωτα που ξέρει να παραμονεύει εκεί που δεν τον περιμένεις.

Αν η θεατρική κίνηση αποδεικνύει πως οι μεγάλοι κερδισμένοι της σεζόν είναι οι κωμικές παραστάσεις με παλμό και με αδιαπραγμάτευτη ψυχή, τότε το σινεμά δεν μπορεί κι αυτό να κινηθεί με τον ίδιο τρόπο ανταποκρινόμενο στην αυξανόμενη ανάγκη του post καραντίνα κοινού για γέλιο κι εγρήγορση.

Ο Άνταμ ΜακΚέι έχοντας λοιπόν δώσει τα διαπιστευτήρια ενός δημιουργού που εισάγει στο genre της μαύρης κωμωδίας τους σύγχρονους καταιγιστικούς (μας) ρυθμούς δεν μπορεί παρά να βρει εύφορο κινηματογραφικό έδαφος για να ανθίσει.

Με το «Don’t Look Up» αφηγείται την ιστορία δύο ερευνητών που ανακαλύπτουν μετά επιστημονικής βεβαιότητας ότι ένας κομήτης πρόκειται να συγκρουστεί με την γη σε 7 μήνες και να εξαφανίσει κάθε ίχνος ζωής από τον πλανήτη μας. Όταν θα επιχειρήσουν να αφυπνίσουν τις πάσης φύσεως συνειδήσεις απέναντι στην επικείμενη (μας) καταστροφή, η επιστημονική γνώση θα αντιμετωπιστεί αρχικά ως διακηρύξεις κάποιων τηλεοπτικών γραφικών τρελών χωρίς επιστημονική βάση. Ενώ, όταν οι πολιτικοί ιθύνοντες θα κατανοήσουν την οδυνηρή πραγματικότητα δεν θα διστάσουν να εργαλειοποιήσουν πολιτικά τον υποψήφιο καταστροφέα κομήτη.

Ο ΜακΚέι δεν δημιουργεί ένα ακόμα disaster movie με αγωνιώδη ατμόσφαιρα και με απελπισμένους πολίτες να προσπαθούν σώσουν ό,τι σώζεται. Αντίθετα χαρίζει μια στιβαρή σάτιρα και δείχνει να τα βάζει ανερυθρίαστα με την απόλυτη αλλοτρίωση.

Έχει δε ως άξιους συμμάχους ένα all-star cast (Λεονάρντο ΝτιΚάπριο, Τζένιφερ Λώρενς, Μέριλ Στριπ, Τιμοτέ Σαλαμέ, Κέιτ Μπλάνσετ) το οποίο θα ανταποκριθεί πλήρως στις απαιτήσεις και θα καταφέρει αβίαστα να χαρίσει ερμηνείες που με βεβαιότητα θα τους οδηγήσουν στα επικείμενα Όσκαρ.

Μία μαύρη κωμωδία που θυμίζει και φέρνει στο νου τον οδυνηρό σουρεαλισμό που βιώνουμε καθημερινά. Την ανθρώπινη βλακεία που περνιέται για αλλοτρίωση. Και την αλλοτρίωση που περνιέται για βλακεία. Αν γελάσετε με το βιτριολικό χιούμορ, μπορεί την επόμενη στιγμή να κλάψετε για τα ίδια μας τα χάλια που βρίσκουν, εδώ, ένα άρτιο κινηματογραφικό σπίτι.

3,5/5

Με την σημερινή πανδημία να μοιάζει να αφαιρεί αδιάκριτα ζωές, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990 μια άλλη πρωτόγνωρη πανδημία είχε κορυφώσει την δράση της, αυτή του AIDS. Ο κινηματογράφος ανά τις δεκαετίες που μεσολάβησαν έχει βρει συχνά το κουράγιο να αναμετρηθεί καλλιτεχνικά με το AIDS aαναδεικνύοντας τις διαφορετικές επιπτώσεις και πτυχώσεις του, από την απόγνωση έως την ελπίδα.

Τομ Χανκς

Ο Τομ Χανκς αποσπά το 1994 το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του οροθετικού δικηγόρου Andrew στην ταινία «Φιλαδέφεια». Ο Andrew διαθέτει ένα ευοίωνο εργασιακό μέλλον έως την στιγμή που διαγιγνώσκεται με AIDS και πάραυτα απολύεται. Βρίσκει τότε το σθένος και την ελπίδα στο πρόσωπο ενός νέου δικηγόρου να στραφεί νομικά εναντίον των πρώην εργοδοτών του. Ο Χανκς μετατρέπεται, εδώ, στο πρόσωπο της ελπίδας που βρίσκει την δύναμη να ανταπεξέλθει στον σωματικό πόνο, να διεκδικήσει τα κεκτημένα και να τραβήξει τον προσωπικό δρόμο της δόξας της.  

Εντ Χάρις 

Αν και οι «Ώρες» του Stephen Daldry έχουν συνδεθεί αναπόσπαστα με το έργο της Βιρτζίνια Γουλφ και τις αφοπλιστικές γυναικείες ερμηνείες της ταινίας, ο Εντ Χάρις παραδίδει, εδώ, μια επίσης ανατριχιαστική ερμηνεία. Η ταινία, λοιπόν, που πραγματεύεται το ζήτημα της αυτοκτονίας σε τρεις διαφορετικές εποχές βρίσκει το υποκείμενο του παρόντος στο πρόσωπο του Ρίτσαρντ (Εντ Χάρις) ενός διάσημου συγγραφέα την ημέρα μίας βράβευσης του. Η πιθανή, όμως, ηδονή μιας κάποιας βράβευσης δεν επέρχεται ποτέ γιατί ο Ρίτσαρντ βρίσκεται στα τελευταία στάδια της νόσησης από AIDS. Ο Εντ Χαρις αποδίδει με λεπτότητα και αναπότρεπτη οργή το τότε ανίατο μιας ασθένειας και την απελπισία που αυτό μπορεί να επισύρει.

Ράμι Μάλεκ 

Η ταινία του 2018 του Bryan Singer ,«Bohemian Raposdy», αφηγείται την ιστορία των Queen και βρίσκει τον ιδανικό ενσαρκωτή του Freddie Mercury στο πρόσωπο του Ράμι Μάλεκ. Ο Μάλεκ μεταμορφώνεται, εδώ, στον Mercury και παραδίδει μία ερμηνεία που μετατρέπεται στην απόλυτη tour de force της ταινίας. Η ταινία δεν επεκτείνεται σε βάθος και σε αφηγηματικό μήκος στην περίοδο της ασθένειας του Mercury από AIDS αποφεύγοντας, μάλλον συνειδητά, τον μελοδραματισμό. Μιλά, όμως, για τα πρώτα στάδια μιας ασθένειας που μοιάζει να γκρεμίζει έναν κόσμο κι έναν ήρωα. Ο Μάλεκ όμως ως Mercury μοιάζει εδώ στα πρώτα στάδια της ασθένειας να ανακτά μια πρωτόγνωρη δύναμη να συνεχίσει ακάθεκτος την μουσική του πορεία σε ένα εμφατικό carde diem.

Μάθιου ΜακΚόναχι

O Μάθιου ΜακΚόναχι στις αρχές του νέου μιλέννιουμ είχε ξεχωρίσει ως γόης πλην μέτριος ηθοποιός και πρωταγωνιστής ως επί το πλείστον ρομαντικών κομεντί. Η δεύτερη δεκαετία, λοιπόν, μοιάζει να αποτέλεσε για τον ίδιο ένα κερδισμένο στοίχημα να αποτινάξει από την υποκριτική του περσόνα την ταύτιση με το είδος των  rom-com και να αναδειχτεί ως ένας εκ των σπουδαίων ηθοποιών του καιρού μας. Στην ταινία, λοιπόν, του Jean-Marc Vallee ,«Dallas Buyers Club», υποδύεται έναν άντρα που παλεύει για την παροχή των αναγκαίων φαρμάκων στους οροθετικούς της εποχής έως ότου διαγιγνώσκεται και ο ίδιος με AIDS. Ο McConaughey καταφέρνει μια ολοκληρωτική μεταμόρφωση με την οποία απεκδύεται πλήρως την γοητεία του Ken και προσεγγίζει αυτή του απόλυτα κι αδιαπραγμάτευτα καλού ηθοποιού. Φεύγει, μάλιστα, με το Χρυσό Αγαλματίδιο από την βραδιά των Όσκαρ μοιάζοντας να έχει πια εδραιώσει το υποκριτικό του ταλέντο.

Χαβιέ Μπαρδέμ

Ο Ρεινάλντο Αρένας ήταν Κουβανός συγγραφέας ο οποίος γεννήθηκε το 1943 στην Κούβα και αυτοκτόνησε το 1990 σε ηλικία 47 ετών έχοντας ήδη εδώ και μία δεκαετία διαγνωστεί με AIDS. Ο Τζούλιαν Σνέιμπελ το 2000 μετέφερε την ιστορία της ζωής του Αρένας στην μεγάλη οθόνη βρίσκοντας τον ιδανικό του πρωταγωνιστή στο πρόσωπο του Χαβιέ Μπαρδέμ. Με τον Μπαρδέμ να αποτελεί ήδη κινηματογραφικό αστέρα στην Ισπανία, αλλά να είναι ακόμα άγνωστος στον υπόλοιπο κόσμο, ο Σνέιμπελ σύστησε με την ταινία του στο ευρύ κοινό έναν πραγματικά σπουδαίο ηθοποιό. Ο Μπαρδέμ, με τη σειρά του, δικαιώνοντας απόλυτα τον Σνέιμπελ, παρέδωσε μια ερμηνεία απόλυτη ενσάρκωση της πνευματικής απογοήτευσης από πρόσωπα και κοινωνίες. Μια απογοήτευση που, λαμβάνοντας και την σωματική υπόσταση της ασθένειας, κατέληξε αναπόδραστα στην αυτοκοτονία.

Η δολοφονία του Maurizio Gucci αποτέλεσε το κοσμικό και εγκληματικό γεγονός του 1995. Ενώ, η δίκη της συζύγου του Patrizia προσέλκυσε τα φλας φωτογράφων, τις πένες δημοσιογράφων και τα βλέμματα του παγκόσμιου τηλεοπτικού κοινού. Το 1998, λοιπόν, της φυλακής τα σίδερα υποδέχτηκαν την Πατρίτσια μαζί με την φίλη της και μέντιουμ Πίνα αλλά και τον εκτελεστή μετά του συνεργού του, οι οποίοι και έλαβαν ένα γενναίο χρηματικό ποσό ως αντάλλαγμα για την στυγερή δολοφονία.

Το μοιραίο πλήρωμα του χρόνου ήρθε, λοιπόν, να βρει η ιστορία αυτή και την κινηματογραφική της εκδοχή. Με τον Ridley Scott των πολλών και διαχρονικών mainstream κινηματογραφικών επιτυχιών να αναλαμβάνει τον ρόλο να φέρει στην μεγάλη οθόνη μια ιστορία παθών, γκλαμουριάς και μοιραίας αιματοχυσίας.

Και ο Scott τα καταφέρνει να βγάλει ασπροπρόσωπο το όποιο κινηματογραφικό του κούτελο και να μας χαρίσει μία απολαυστικότατη ταινία η οποία μοιάζει να έχει βρει τη χρυσή δόση ανάμεσα στα διαφορετικά κινηματογραφικά είδη. Διαθέτει, λοιπόν, ένα χιούμορ που μοιάζει να (αυτό) σαρκάζει την υποκριτική γκλαμουριά. Ενώ ταυτόχρονα αφηγείται την ιστορία του επενδύοντας σε μερικές διακριτικές νότες μελοδράματος που καταφέρνουν να προκαλέσουν μία κάποια ταύτιση με την επιθυμία για ανέλιξη των ταπεινών και καταφρονεμένων. Δεν μπατάρει, όμως, ποτέ προς το φθηνό μελόδραμα που θα προκαλούσε άνευ λόγου και αιτίας κροκοδείλεια δάκρυα και πλασματικές συγκινησιακές εξάρσεις.

Η Lady Gaga καταφέρνει να δώσει μία απόλυτα χυμώδη Πατρίτσια, μία ηρωίδα που θα ποντάρει στο σεξαπίλ της και θα καταφέρει να πατήσει επί πάσης φύσεως πτωμάτων προκειμένου να αποκτήσει την περιουσία που «δικαιούται». Ο Adam Driver, μοιάζει, εδώ, λίγο αποπροσανατολισμένος ερμηνευτικά, παραδίδοντας έναν παγερό Μαουρίτσιο που μοιάζει να μην καταφέρνει ποτέ να δεθεί συναισθηματικά αλλά και υποκριτικά με κανέναν από τους λοιπούς ρόλους. Αυτός που κλέβει αναμφισβήτητα την παράσταση είναι ο Jared Leto, ο οποίος στον ρόλο του αφελούς ξαδέρφου Gucci, μεταμορφώνεται απόλυτα στην καρικατούρα του «ηλίθιου» πλην τίμιου συγγενή.

Σε μια ταινία όπου η γκλαμουριά αποτελεί συνειδητή επιλογή της αισθητικής και της αφήγησης, ο Σκοτ καταφέρνει να μιλήσει για μια οικογένεια σε σήψη και για έναν πλούτο που συνοδεύεται, εδώ, μόνο από πλασματικές σχέσης υπό διάλυση. Κι αν, όλα αυτά έχουν ειπωθεί με έναν αντιστοίχως εύγλωττο τρόπο, ο Σκοτ δημιουργεί, εδώ, ένα απόλυτα feelgood σύμπαν από το οποίο δεν θέλεις να πάρεις τα μάτια σου.

3,5/5

Με τις γυναικοκτονίες να κρατούν καλά και να σοκάρουν επανειλημμένα την ελληνική κοινωνία, η ανάγκη της διάνοιξης συναισθηματικών και κοινωνικών δρόμων για τις ψυχές και τις ζωές των κακοποιημένων γυναικών είναι πια αδήριτη ανάγκη. Ενώ, μέσα στην χρονιά που συμπεριέλαβε στην κοινωνική της ατζέντα το ξέσπασμα του σκανδάλου #metoo, η χώρα μας μοιάζει πιο έτοιμη από ποτέ να αγκαλιάσει το άνοιγμα του δημόσιου διαλόγου για την ενδοοικογενειακή βία και την ουσιαστική προσέγγιση και προστασία των γυναικών. Ο κινηματογράφος, χωρίς να διατείνεται ότι μπορεί να λάβει κάποιον σωτήριο κοινωνικό ρόλο, έχει ανά τα χρόνια παράσχει μία σειρά ταινιών που διαπραγματεύονται το οδυνηρό φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών.

Η λάμψη

Ο Κιούμπρικ σε ένα -ακόμα- από τα αδιαμφισβήτητα αριστουργήματα του, βασισμένος στο μυθιστόρημα του Στίβεν Κινγκ, αφηγείται την ιστορία του Τζακ, συγγραφέα σε writer’s block διαρκείας. Για να καταπολεμήσει την απουσία έμπνευσης και το βιοποριστικό του πρόβλημα αναλαμβάνει -μετά της γυναικός και του τέκνου- την θέση του επιστάτη σε ένα έρημο για την χειμερινή σεζόν ξενοδοχείο. Εκεί, ο εγκλεισμός αλλά και η προσωπική προδιάθεση θα τον οδηγήσουν στα όρια της παράνοιας. Μιας παράνοιας που, όμως, θα βρει το εύφορο και βίαιο έδαφος της στην σύζυγο του. Ο Τζακ, λοιπόν, θα εξαπολύσει όλα του τα βίαια ένστικτα στην αθώα και εύθραυστη Γουέντι. Ένα μαγευτικό θρίλερ που μιλάει -και- για όλα εκείνα τα ψευδεπίγραφα άλλοθι που δίνουν οι πάσης φύσεως κακοποιητές στον βίαιο εαυτό τους.

The Color Purple

Διασκευάζοντας για την μεγάλη οθόνη το μυθιστόρημα της Alice Walker ο Σπίλμπεργκ παραδίδει την σπαρακτική ιστορία μίας νεαρής γυναίκας σε μια διαρκή προσπάθεια να ξεπεράσει την πατρική κακοποίηση και να βρει το σθένος να χτίσει μια νέα ζωή. Ο Σπίλμπεργκ, οικοδομεί, εδώ, ένα σύμπαν που καταφέρνει να πατήσει ισόποσα στο δράμα και στην κωμωδία. Ενώ ταυτόχρονα, θα σας γεγεμίσει δάκρυα και θα σας μιλήσει ανοιχτά κι ευθύβολα για όλα εκείνα τα νέα ξεκινήματα που βρήκαν τη δύναμη να ξεπεράσουν το αδύνατο που έμοιαζε να τους επιφυλάσσει η μοίρα τους.

What’s love got to do with it

Η ιστορία της Τίνα Τέρνερ μετατρέπεται, εδώ, σε ένα μανιφέστο για την προσπάθεια απεξάρτησης από κάθε μορφή γυναικείας κακοποίησης. Όταν, λοιπόν, η Τίνα γίνεται τραγουδίστρια του συγκροτήματος του Ike Turner, ο γάμος ακολουθεί πάραυτα. Και οι απαιτήσεις για παραμονή στην οικογενειακή εστία μετατρέπονται σύντομα σε παράλογη ζήλεια η οποία δίνει την θέση της σε σχέση βουτηγμένη στην κόλαση της βίας. Ο Brian Gibson, μιλάει εύγλωττα και ηχηρά για την δύναμη που ξέρει πάντα να εμφανίζει το αδιάψευστο πρόσωπο της και να καλεί σε οριστικές διαφυγές.

A woman under the influence

Το αριστούργημα του Κασαβέτη δεν μιλά για εκείνη την βία που απειλεί ανοιχτά την σωματική ακεραιότητα, αλλά για εκείνη την μορφή της που επιφυλάσσει διακριτούς και αδιαπραγμάτευτους ρόλους για τα δύο φύλλα και απειλεί ανοιχτά ψυχές και υποστάσεις. Η Τζίνα Ρόοουλαντς παραδίδει, εδώ, μία από τις καλύτερες γυναικείες ερμηνείες όλων των εποχών στον ρόλο της εύθραυστης και ψυχικά ασθενούσας Μέιμπελ. Μία, όμως, ψυχική ασθένεια που μοιάζει τόσο να πηγάζει όσο και να εκβάλλει στην αδυναμία της να ανταποκριθεί στα κοινωνικά στερεότυπα για τον ρόλο της μάνας και της γυναίκας. Ο Κασαβέτης αμφισβητεί, εδώ, ανοιχτά τους κατεστημένους ρόλους βάλλοντας αδιακρίτως εναντίον της «υγείας» του κοινωνικού συνόλου. Ένα ανατριχιαστικό αριστούργημα για την απόκρυφη βία που ξέρει να φωλιάζει σε γωνίες σπιτιών και κοινωνιών.

Νύχτες με τον εχθρό μου

Μία γυναίκα προσποιείται την νεκρή προκειμένου να ξεφύγει από τον βίαιο σύζυγο της. Η διαφυγή, όμως, από την σκληρή πραγματικότητα αποδεικνύεται δυσκολότερη απ’ όσο είχε πιστέψει. Κι αν η βία ξέρει να μετατρέπει την πραγματικότητα σε ταινία τρόμου, ο Joseph Ruben μεταχειρίζεται ακριβώς το είδος αυτό του θρίλερ χαρίζοντας μας έτσι μία ρεαλιστική ματιά στον διαρκή και οδυνηρό αγώνα κάποιων γυναικών να απαλλαγούν από την βία και την κακοποίηση. Ενώ, η Τζούλια Ρόμπερτς στον πρωταγωνιστικό ρόλο μετατρέπεται στον απόλυτο γυναικείο τρόμο μπροστά στην βία αλλά μπροστά στο αβέβαιο του νέου ξεκινήματος.

Αν η Άγρια Δύση είναι για εσάς ένας μη τόπος που σφίζει αντιστοίχως άγριων καουμπόηδων εν είδει Λούκι Λουκ, η Τζέιν Κάμπιον έρχεται εδώ για να ανατρέψει πλήρως τα πάσης φύσεως στερεότυπα. Αρχικά, λοιπόν, πλάθει σεναριακά έναν ήρωα αδιαπραγμάτευτα σκληρό που θα κληθεί να έρθει (μοιραία) αντιμέτωπος με την ευαισθησία του. Μία χήρα,, εδώ, με έναν έφηβο γιο θα παντρευτεί τον ιδιοκτήτη ενός ράντσου και θα μετακομίσει πάραυτα στο ράντσο. Η ζωή όμως μάνας και γιού θα συνοδευτεί, όχι μόνο από γαμήλιες γλύκες και έναν τρυφερό πατέρα, αλλά και από έναν αδερφό του νεότευκτου γαμπρού. Έναν αδερφό σκληρό και μόνο καουμπόι που δεν θα διστάσει να εξαπολύσει την τοξική αρρενωπότητα του εναντίον μάνας και γιου.  Έχει, μάλιστα, εδώ ως πρωτογενές υλικό το μυθιστόρημα του Thomas Savage το οποίο μετουσιώνει σε λογοτεχνία τμήμα των προσωπικών εμπειριών ενός παιδιού και άντρα αιωνίως παρείσακτου στην παραδοσιακή Άγρια Δύση και στα macho στερεότυπα της.

Η Campion των «Μαθημάτων Πιάνου» έχοντας χρόνια να μας χαρίσει ένα κινηματογραφικό αριστούργημα επανέρχεται δυναμικά με μια ταινία ικανή να μείνει αιωνίως στην κινηματογραφική ιστορία και στην σινεφιλική μας συνείδηση. Αποτυπώνει στην μεγάλη οθόνη μια σκληρή κοινωνία με μοναδική ευαισθησία επικεντρώνοντας τον φακό της στην δύναμη της φύσης και την αδυναμία του ανθρώπου εξισορροπώντας άριστα δύο αντίρροπες πλην συγκρουσιακές δυνάμεις.

Το σενάριο αποτελεί την ιδανική ενσάρκωση της αφήγησης μιας ιστορίας βραδυφλεγούς πλην απόλυτα σαρωτικής. Έχοντας πλάσει τρεις ήρωες στα όρια της ψυχολογικής (τους) κατάρρευσης, τοποθετεί ανάμεσα τους έναν μοχλό δυσδιάκριτο πλην απόλυτα ικανό να διαταράξει μοιραία κι αιώνια τα επιφανειακά λιμνάζοντα νερά της πληκτικής ρουτίνας.

Η Kirsten Dunst στον ρόλο της μάνας και ο Jesse Plemons στον ρόλο του νέου συζύγου καταφέρνουν να ενσαρκώσουν υποκριτικά δύο ήρωες συνώνυμους των τσακισμένων ονείρων. Οι Benedict Cumberbatch και Kodi Smit-McPhee αποτελούν την tour de force της ταινίας βρίσκοντας απόλυτη χημεία στην ενσάρκωση των δύο απόλυτα διακριτών πόλων. Ο Cumberbatch αφήνει στην άκρη το γνώριμο βρετανικό του φλέγμα για να αγκαλιάσει την βρώμικη στολή και την καθαρή ψυχή του macho καουμπόι. Ενώ ο Smit- McPhee ταυτίζεται απόλυτα με το διακριτικό -πλην εκδικητικό- αερικό σε μορφή και πρόσωπο έφηβου αγοριού.

Και ναι, η Campion ίσως να μας χάρισε κιόλας την ταινία της χρονιάς.

4/5