25/9/2016, «Ο αλυσοδεμένος ελέφαντας», Studio Μαυρομιχάλη
Μπαίνεις στην αίθουσα και αμέσως αισθάνεσαι πως έχεις μπει σε τσίρκο! Με σκηνικό λιτό και απέριττο, με έναν κλόουν να σε καλωσορίζει και μουσική όχι πρωτότυπη αλλά σίγουρα απόλυτα ταιριαστή με το θεατρικό έργο, το ταξίδι έχει ξεκινήσει με τις καλύτερες προδιαγραφές. Από τα βασικά του πλεονεκτήματα, το επαγγελματικό παίξιμο των ηθοποιών, όπως αρμόζει σε κάθε παιδική παράσταση που σέβεται τους θεατές της. Τέλος θα ήταν παράλειψη να μη δώσουμε τα εύσημα για το εξαιρετικό κοστούμι του ελέφαντα!
Ο τίτλος της παράστασης προέρχεται από την ομώνυμη ιστορία που περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Να σου πω μια ιστορία». Όμως εκτός από αυτή την ιστορία του Μπουκάι έχει διασκευαστεί και παρουσιάζεται ακόμα μια. Τα πολύ μικρά παιδιά (τριών έως τεσσάρων ετών) ίσως κουραστούν με τα δύο παραμύθια και ίσως να μην καταλάβουν πώς συνδέονται μεταξύ τους. Άλλωστε το δεύτερο είναι πυκνό σε νοήματα: ένας βασιλιάς θέλει συνέχεια να κερδίζει, βιάζεται να κρίνει τους ανθρώπους προτού καν τους γνωρίσει, παροιμίες γεμάτες σοφία και παραδείγματα για το πώς αποδίδουμε δικαιοσύνη.
Στη συγκεκριμένη στήλη θα ασχοληθούμε μόνο με τον «Αλυσοδεμένο ελέφαντα», το παραμύθι από το οποίο πήρε τον τίτλο της η παράσταση, καθώς εστιάζει σε ένα θέμα. Ωστόσο θα μπορούσαμε να πούμε ότι το αόρατο νήμα που συνδέει τις δύο ιστορίες βασίζεται στο τρίπτυχο «Να πιστέψεις, να γνωρίσεις, να εμπιστευτείς». Στο πρώτο μισό της παράστασης καλείσαι να πιστέψεις στον εαυτό σου, να τον γνωρίσεις και να τον εμπιστευτείς, ενώ στο δεύτερο μισό να πιστέψεις στον άλλον, να τον γνωρίσεις και να τον εμπιστευτείς. Δώσε χρόνο στον εαυτό σου και μην τα παρατάς, δώσε χρόνο στους άλλους και μην τους κρίνεις πριν τους γνωρίσεις.
Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας και ας δούμε τι θα έχουμε μαζί μας πηγαίνοντας στο «τσίρκο Μαυρομιχάλη» και τι θα πάρουμε φεύγοντας από εκεί.
ΠΡΙΝ…
- Αφήγηση: Η συγκεκριμένη ιστορία του Χόρχε Μπουκάι περιλαμβάνεται στο βιβλίο του «Να σου πω μια ιστορία», όμως κυκλοφορεί και αυτόνομα από τις εκδόσεις Opera σε εκπληκτική εικονογράφηση του Γκούστι. Είτε διαβάσουμε την ιστορία είτε την αφηγηθούμε, είναι σίγουρο ότι τα παιδιά θα την καταλάβουν. Τα παραμύθια έχουν μια μαγική δύναμη, μπορούν να αγγίξουν τις καρδιές μικρών και μεγάλων. Γι’ αυτό άλλωστε οι γονείς χαίρονται τόσο να τα λένε στα παιδιά τους!
- Μια ιστορία ακόμα... Η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα τσίρκο και πολλά παιδιά ίσως ρωτήσουν τι είναι το τσίρκο. Να μια καλή ευκαιρία να τους μιλήσουμε για τα δικαιώματα των ζώων. «Τα ζώα είναι χαρούμενα στο τσίρκο; Μήπως θα ήθελαν να ζουν κάπου αλλού; Αν βρίσκονταν στη ζούγκλα, θα περνούσαν τη μέρα τους κάνοντας τα ακροβατικά που κάνουν στη σκηνή;» Εξηγούμε στα παιδιά τις διαφορές ενός οικόσιτου και ενός άγριου ζώου. Μέσα από το βιβλίο «Οι ουρές δεν είναι για να τις τραβάμε» της Ελίζαμπεθ Βέρντικ (εκδόσεις Μεταίχμιο) θα γνωρίσουν τα βασικά για τα δικαιώματα των ζώων.
- Ζωγραφική: Μπορούμε να ζωγραφίσουμε την αλυσίδα που κρατά δεμένο τον ελέφαντα. Στο παραμύθι γίνεται σαφές ότι τον ελέφαντα δεν τον κρατά δεμένο η αλυσίδα, αλλά οι φόβοι του. Ώρα λοιπόν για εκμυστηρεύσεις. Τι φοβάσαι; Τι σε κρατά «δεμένο»; Σπάσε την αλυσίδα του φόβου με τα κατάλληλα «κλειδιά». Αν φοβάσαι τους κεραυνούς, ίσως το «κλειδί» για να ξεπεράσεις το φόβο σου είναι να τον τρομάξεις πρώτος χτυπώντας δυνατά παλαμάκια! Αν φοβάσαι τους κακούς, κλείδωσε την πόρτα. Φοβάσαι μήπως μείνεις μόνος στο διάλειμμα; Τι θα κάνεις; Βρίσκεις τα κλειδιά στις αλυσίδες που σε κρατούν δεμένο και συνειδητοποιείς, όπως λέει και ο σοφός στο κοριτσάκι της ιστορίας, ότι «αρκεί να θες και θα τα καταφέρεις».
ΜΕΤΑ…
- Ρόλος στον τοίχο: Μεγαλύτερες ομάδες-Εκπαιδευτικοί: Ζωγραφίζουμε το περίγραμμα ενός ελέφαντα και συζητάμε με τα παιδιά τι σκέφτεται ο ελέφαντας της ιστορίας. Μέσα στον ελέφαντα βάζουμε όσα πιστεύει ο ίδιος έπειτα από τις αποτυχημένες του προσπάθειες να αποδράσει. Έξω από τον ελέφαντα όσα πιστεύουν τα παιδιά γι’ αυτόν. Τι θα του έλεγαν αν είχαν τη δυνατότητα να του μιλήσουν; Είναι σημαντικό στη συνέχεια ένα παιδί ή ο εκπαιδευτικός να πάρει το ρόλο του ελέφαντα και να πει τι προτίθεται να κάνει. Αυτή η εξέλιξη είναι απαραίτητη καθώς τελικά εμείς, οι «ελέφαντες», είμαστε εκείνοι που πρέπει να πιστέψουν στον εαυτό τους. Οι άλλοι, γονείς ή φίλοι, θα μας υποστηρίξουν και θα μας εμπιστευτούν, όμως, αν δεν πιστέψουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας, τίποτα δεν μπορεί να γίνει.
- Εκπαιδευτικοί: Για θεατρικό εργαστήρι βασισμένο στην ιστορία του αλυσοδεμένου ελέφαντα μπορούμε επίσης να δούμε: http://www.schools.ac.cy/klimakio/Themata/theatriki_agogi/ekpaideftiko_yliko/thematikes_enotites/eaftos/o_alysodemenos_elephantas.pdf
- Κατασκευή: «Ο ελέφαντας φοβάται ότι δεν θα τα καταφέρει, γι’ αυτό δεν φεύγει». Αυτό απαντά ο σοφός στο μικρό κορίτσι που απορεί πώς ένα πασσαλάκι κρατά φυλακισμένο ένα τόσο δυνατό ζώο. «Ο ελέφαντας έχει παραιτηθεί, δεν πιστεύει ότι μπορεί και η θέλησή του κοιμάται». Φράσεις που έχουν κάτι να πουν στα παιδιά. Μη νομίζετε πως η ζωή των παιδιών είναι εύκολη. Είναι γεμάτη απογοητεύσεις και ματαιώσεις. Αγώνες που δεν κατάφεραν να κερδίσουν, σβησμένες σελίδες τετραδίων γιατί τα γράμματά τους δεν ήταν αρκετά καλά, πτώσεις με το ποδήλατο, κι άλλα, κι άλλα… Όμως για κάθε αποτυχία, για κάθε απογοήτευση, υπάρχει και ένα επίτευγμα που θα έπρεπε να τα κάνει υπερήφανα. Απλώς ίσως να μην το θυμούνται ή να μην του είχαν δώσει σημασία. Γι’ αυτό υπάρχουν οι γονείς, για να τονώνουν την αυτοπεποίθησή τους και να τα βοηθούν να συνεχίζουν και να μην τα παρατάνε. Φτιάξτε ένα πινακάκι με τις χρονιές και τα ορόσημά τους και, γιατί όχι, βάλτε και τις αντίστοιχες φωτογραφίες δίπλα. Να είστε σίγουροι ότι θα διασκεδάσετε ανατρέχοντας στα παλιά ψηφιακά ή αναλογικά άλμπουμ. «Πρώτη φορά κουτάλι και όλα είναι χάλια, όμως λίγο μετά τρως μόνος σου! Οι πρώτες προσπάθειες να περπατήσεις και η μεγάλη μέρα! Πρώτη μέρα που δεν φοράς πάνα! Πρώτες ζωγραφιές και απόπειρες να γράψεις και για δες τώρα τι εκπληκτικά γράμματα κολλάς στο ψυγείο! Και να που από τα ‘‘αγκού’’ που ηχογραφούσαμε περήφανοι εγώ και ο μπαμπάς τώρα μιλάμε για τόσο σπουδαία θέματα!» Κάποια από αυτά τα επιτεύγματα απαίτησαν μεγαλύτερη προσπάθεια, κάποιοι άνθρωποι προσπαθούν ακόμα για όσα σε εμάς φαίνονται αυτονόητα. Αρκεί να σκεφτούμε τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι αθλητές των παραολυμπιακών αγώνων. Τότε θα συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικό είναι να πιστέψουμε στον εαυτό μας!
Όλοι κάποτε νιώσαμε τη ματαίωση. Προσπαθήσαμε και κοπιάσαμε, αλλά αποτύχαμε. Έτσι παραιτηθήκαμε… Ο «Αλυσοδεμένος ελέφαντας» έχει να διδάξει πολλά σε όλους μας. Γιατί τα παραμύθια δεν έχουν ηλικία. Άλλα «λένε» στους ενήλικες, άλλα «εκμυστηρεύονται» στα παιδιά. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι πολλά χρόνια πριν, μια φορά κι έναν καιρό, τότε που δεν υπήρχαν τηλεοράσεις και υπολογιστές, τα παραμύθια ήταν για τους μεγάλους. Πολύ αργότερα έγιναν παιδικά αναγνώσματα, όμως υπάρχει πάντοτε η αρχέγονη ανάγκη να τα ακούμε και εμείς οι μεγάλοι.
Πληροφορίες για την παράσταση εδώ στην Ατζέντα Θέατρο & παιδί
