Εκτύπωση αυτής της σελίδας

 

Από τον Αναστάση Πινακουλάκη

«Και η καρδιά των ερωτευμένων είναι ένα περιβόλι γεμάτο προσδοκίες. Φυτεύονται, ανθούν, καρπίζουν και τρώγονται απ' τους φόβους, αυτά τα παρασιτικά ζιζάνια της ψυχής».

Πριν δύο εβδομάδες έκανε πρεμιέρα το καινούργιο έργο του ηθοποιού Στέφανου Παπατρέχα, «Φροσύνη» στο θέατρο Άβατον στον Κεραμεικό. Το έργο καταπιάνεται με την ιστορία της Φροσύνης, χωρίς να καταφύγει στην εθνογραφία, αλλά μ’ έναν πολύ φρέσκο και θεατρικό τρόπο.

Frosyni 5s

Η ιστορία

Η Ευφροσύνη Βασιλείου, που έμεινε γνωστή ως Κυρά Φροσύνη, ήταν διάσημη για την ομορφιά και την μόρφωσή της στην πόλη των Ιωαννίνων όπου γεννήθηκε και πέθανε. Η ερωτική της σχέση με τον Μουχτάρ, τον γιο του Αλή Πασά, ενώ αμφότεροι ήταν παντρεμένοι, της κόστισε την ζωή με μια πολύ βαριά ποινή. Στις 11 Ιανουαρίου το 1801, σε ηλικία μόλις 27 ετών, εκείνη καθώς 17 συμπατριώτισσές της, εκτελέστηκαν δια πνιγμού στη λίμνη Παμβωτίδα. Αυτό ήταν και το θέμα της αριστοτεχνικής φωτογράφησης της παράστασης από τη Ναταλία Β.

Το έργο

Στον μονόλογο του Παπατρέχα, βλέπουμε μια ηθοποιό που καλείται να μελετήσει και να υποδυθεί την Φροσύνη, και μέσα από την τριβή της με τον ρόλο, ξεδιπλώνεται ένα ολόκληρο αρχετυπικό σύμπαν. Ποια είναι όμως η Φροσύνη και τι έχει να μας πει σήμερα; Το ελκυστικό στο έργο του Παπατρέχα πέραν από την αξιοποίηση του ίδιου του ιστορικού προσώπου, είναι η αναγωγή του στο ευρύτερο φάσμα «γυναίκα». Χωρίς να πάρει θέση ή να επιχειρήσει την εύκολη συγκίνηση, ο νεαρός συγγραφέας ανοίγει μια συζήτηση γύρω από το πώς προσεγγίζεις μια ιστορική ηρωίδα και αφήνει να φανούν προεκτάσεις που ίσως δεν ήταν ορατές ως τώρα. Αξίζει ν’ αναφερθεί πως είναι το δεύτερο θεατρικό έργο του συγγραφέα που παρασταίνεται στην Αθήνα, μετά την πρωτόλεια δουλειά του «Το Ξέφωτο» το 2012 στο ΠΚ (σκηνοθεσία: Λουίζα Ζούζια – Στέφανος Παπατρέχας).

Η παράσταση

Η παράσταση ακολουθεί την λογική του κειμένου, στήνοντας ένα θέατρο εν θεάτρω, δείχνοντας αρχικά (σκηνικά και δραματουργικά), το διαμέρισμα μιας ηθοποιού στη σημερινή εποχή, και στη συνέχεια μέσα από την ερμηνεία της ηθοποιού, και το ξεκλείδωμα ενός «μπαούλου», κάνει ένα ταξίδι στον χρόνο. Οι σκηνοθέτες της παράστασης, Λάζαρος Βαρτάνης και Στέφανος Παπατρέχας, υιοθέτησαν μια πολύ πρακτική κεντρική ιδέα παράστασης, που αν και είναι συμβατική, καταλήγει στην εξέλιξή της να είναι όχι μόνο μη συμβατική αλλά και εντυπωσιακή.

Η ηθοποιός (Σύνθια Μπατσή) αρχίζει να ενδύεται το ένα κοστούμι πάνω από το άλλο, σε μια «αγχώδη» προσπάθεια να ενδυθεί όλα όσα κουβαλά η ιστορία του προσώπου που υποδύεται, καθώς προβάρει τα λόγια της. Ενώ λοιπόν, στο πρώτο κομμάτι της παράστασης, κυριαρχούν το χιούμορ κι η αυτοαναφορικότητα και σκηνογραφικά ένα διαμέρισμα λίγο-πολύ αναγνωρίσιμο σε όλους, σταδιακά, αυτό σπάει και γίνεται κάτι άλλο, πιο χαοτικό και σαγηνευτικό. Η ηθοποιός αφήνει το σώμα της να κουμπώσει στη Φροσύνη και σε όλη την μοιραιότητα που φέρει το όνομά της, και το σώμα αυτό αφηγείται την ιστορία με σκηνική γοητεία και λάμψη. Καθώς η παράσταση πλησιάζει προς την κορύφωσή της, οι σκηνοθέτες βάζουν την ηρωίδα να προετοιμάζει το σκηνικό του χαμού της. Έτσι, το κρεβάτι, το στρώμα, το γραφείο, τα πραγματικά πολλά κοστούμια (Έλλη Εμπεδοκλή), γίνονται μια μάζα, που σχεδόν πνίγουν την ηθοποιό, προτού η Φροσύνη «πέσει στην θάλασσα».

Το ατού βέβαια της σκηνογραφίας, είναι το εύρημα του μπαούλου, που αφού αποκολληθούν οι σανίδες που χωρίζουν το εσωτερικό του στη μέση, γίνεται η «λίμνη» όπου πνίγεται η ηρωίδα. Δεν μπορώ να το περιγράψω περαιτέρω, γιατί πρέπει να το βιώσετε από κοντά. Κι επειδή ακριβώς είναι πολύ ισχυρά και ο τρόπος που η Σύνθια Μπατσή ερμηνεύει τη Φροσύνη, και το μπαούλο, ίσως δε χρειαζόντουσαν καν όλα τα υπόλοιπα κομμάτια του σκηνικού, καθώς το ένα καπελώνει το άλλο.

Οι σκηνοθέτες της παράστασης ήταν πολύ τυχεροί στην επιλογή της πρωταγωνίστριάς τους, καθώς η Σύνθια Μπατσή δίνει ψυχή και σώμα στην ερμηνεία της, αναδεικνύοντας το έργο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ενδυόμενη και απενδυόμενη κοστούμια και «στερεότυπες ρήσεις», σωματικοποιεί το κείμενο και τις προεκτάσεις του, μιλώντας για την γυναίκα Φροσύνη απλά και διεισδυτικά. Το καλύτερο στολίδι αυτής της παράστασης είναι η ίδια του η πρωταγωνίστρια.

Η παράσταση «Φροσύνη» θα συνεχίσει τη διαδρομή της για μερικές Τετάρτες ακόμα στο Άβατον, προτού βουτήξει ξανά στον χρόνο.

 

Διαβάστε επίσης: 

Είδα Το «Γίδα Ή Ποια Είναι Η Σύλβια;», Σε Σκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη