Η παράσταση «Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε» του Λ. Πιραντέλλο, την οποία σκηνοθετεί ο Δημήτρης Μαυρίκιος και έχει κλέψει τις καρδιές κοινού και κριτικών δεν θα πραγματοποιηθεί απόψε.

Η παράσταση ήταν προγραμματισμένη, όπως και κάθε Πέμπτη στις 20:30 στην κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, στο κτίριο Τσίλλερ.

Σύμφωνα με πηγές του texnes-plus, η αγαπημένη ηθοποιός Λυδία Φωτοπούλου είχε ένα μικρό ατύχημα και δεν είναι σε θέση να παίξει, έτσι η παράσταση ακυρώνεται. 

Από εμάς γρήγορα περαστικά!

Διαβάστε εδώ την αναλυτική κριτική της Γιώτας Δημητριάδη. 

Από τη Γιώτα Δημητριάδη

Όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια παρακολουθούμε παραστάσεις, οι οποίες παρουσιάζουν επί σκηνής το ίδιο το θέατρο. Έργα που ανοίγουν στο κοινό τα παρασκήνια της προετοιμασίας μιας παράστασης δίνοντας, παράλληλα, πληροφορίες ακόμα και για τις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ των καλλιτεχνών.

Κάνοντας μια πρώτη καταγραφή της φετινής σεζόν, έχουμε ήδη δει επτά παραστάσεις που βάζουν στο επίκεντρο τη ζωή των ηθοποιών και τον θεατρικό μικρόκοσμο. Ενώ σε λίγες μέρες έρχεται κι ένα ακόμη έργο. 

«Απόψε αυτοσχεδιάζουμε»

Ο Δημήτρης Μαυρίκιος κατάφερε να δημιουργήσει μια παράσταση ύμνο στο θέατρο και στους ανθρώπους του, εντάσσοντας στο κείμενο του Πιραντέλλο κι αυτοβιογραφικά στοιχεία των ηθοποιών του.

«Ο Χατζιδάκις ήταν η μοίρα μου», εξομολογείται η Ράνια Οικονομίδου επί σκηνής και μοιράζεται με το κοινό την τυχαία συνάντησή τους, η οποία στάθηκε ο λόγος να γίνει από αρχιτέκτονας, ηθοποιός.

Ο Γιάννης Βογιατζής θα μας ανατριχιάσει, ομολογώντας: «Ο μόνος τρόπος για να μην πεθάνω είναι να βρίσκομαι στη σκηνή. Αυτή μου δίνει ζωή!»

Διαβάστε εδώ την αναλυτική κριτική για την παράσταση. 

«Με λένε Έμμα»

Στο Σύγχρονο θέατρο η Ελένη Σκότη κι η ομάδα Νάμα παρουσιάζουν το έργο του Ντάνκαν ΜακΜίλαν, «People, places & things», το οποίο στη λειτουργική μετάφραση του Γιώργου Χατζηνικολάου μεταφράζεται ως «Με λένε Έμμα».

Η υπόθεση θέλει τη Λούσυ να νοσηλεύεται σ’ ένα κέντρο απεξάρτησης. Η Μαίρη Μηνά υποδύεται την ηθοποιό και στο έργο. Έτσι, η παράσταση ξεκινάει με μια σκηνή από τον «Γλάρο» του Τσέχωφ με την ίδια να ερμηνεύει τη Νίνα. Ο νεκρός γλάρος, ως σύμβολο της αγνότητας, της ελευθερίας, της αθωότητας, της νεότητας και της ελπίδας, δένει απόλυτα και με το σύγχρονο κείμενο του ΜακΜίλαν κι αξιοποιείται σκηνοθετικά.

Νίνα και  Λούσυ υποφέρουν στη σκηνή και τη ζωή. Η πρώτη, όμως, παραμένει πάντα γοητευτική, γιατί «σου δίνει την ευκαιρία να μιλάς ποιητικά και να λες λέξεις, που δεν θα έλεγες ποτέ», όπως δηλώνει κι η «Έμμα».

Διαβάστε εδώ την αναλυτική κριτική για την παράσταση. 

«Μια ζωή στο θέατρο»

Ο Τάσος Πυργιέρης σκηνοθετεί το «Μια ζωή στο θέατρο» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Αμερικανού συγγραφέα Ντέιβιντ Μάμετ στη Β’ Σκηνή του Θεάτρου Οδού Κεφαλληνίας.

Ο Γρηγόρης Σταμούλης κι ο Χρήστος Καπενής είναι οι Ρόμπερτ και Τζον, δύο ηθοποιοί, οι οποίοι περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στο θέατρο. Μελετούν, δοκιμάζουν ρόλους, δέχονται το χειροκρότημα - ενίοτε και την αδιαφορία - του κοινού και την άλλη μέρα αρχίζουν πάλι από την αρχή.

Η σκηνοθεσία αξιοποιεί όλες τις δυνατότητες της μικρής σκηνής του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας κι οι δύο ερμηνευτές με εξαιρετική σκηνική χημεία, δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό επί σκηνής, με τη σύγκρουση των δύο γενεών να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον. Αντιζηλίες, προσωπικές φιλοδοξίες αλλά κι ένας υποδόριος ερωτισμός πρωταγωνιστούν σ’ αυτή τη σχέση. 

H παράσταση, αν κι αποφεύγει τα inside Jocks είναι απολαυστική, ιδιαίτερα, για όσους ασχολούνται με την τέχνη του θεάτρου.

«Μια ζωή στο θέατρο, όλα περνάνε τόσο γρήγορα, όλα περνάνε τόσο βαρετά», θα πει ο βετεράνος Ρόμπερτ.

«Ερωτευμένος Σαίξπηρ»

Η γνωστή ιστορία από την οσκαρική ταινία του 1998, μεταφέρεται στη σκηνή του Θεάτρου του Ελληνικού Κόσμου. Η παράσταση είναι βασισμένη  στο σενάριο των Marc Norman & Tom Stoppard και τη θεατρική διασκευή του Lee Hall, η οποία υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Γιάννη Κακλέα κατάφερε να γίνει ένα απολαυστικό θεάμα!

Ο «Ερωτευμένος Σαίξπηρ» παρουσιάζει την ελισαβετιανή εποχή, τους ανθρώπους του θεάτρου και στο επίκεντρο έναν απέλπιδο, αλλά θυελλώδη έρωτα ανάμεσα στον Σαίξπηρ (Βασίλης Χαραλαμπόπουλος) και τη Βιόλα (Έλλη Τρίγκου).

Στις περισσότερες σκηνές του έργου παρακολουθούμε είτε σκηνές από πρόβες, είτε την παράσταση που έδιναν τα μπουλούκια της εποχής στο παλάτι προς τιμήν της θεατρόφιλης βασίλισσας Ελισάβετ. Η τεράστια σκηνή του θεάτρου γεμίζει με σκηνικά που εναλλάσσονται και μαγεύουν (Μανόλης Παντελιδάκης), αλλά και τα αμέτρητα κοστούμια (Ηλένια Δουλαδήρη) που παρασύρουν τη ματιά του θεατή ντύνοντας εμπνευσμένα τον 25μελή θίασο.

Παρακολουθώντας την παράσταση, συνειδητοποιεί κανείς ότι η θεατρική πραγματικότητα στη ρίζα της παραμένει ίδια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ατάκα του παραγωγού: «Εγώ είμαι τα φράγκα».

Ομολογώ πως πήγα με επιφύλαξη στον Θέατρον του Νέου Ελληνικού Κόσμου, γιατί οι παραστάσεις υπερπαραγωγές, συνήθως, με απογοητεύουν. Στην προκειμένη περίπτωση πέρασα 135 υπέροχα λεπτά με έναν θιάσο, που δίνει τον καλύτερό του εαυτό επί σκηνής.

«Αμπιγιέρ»

Για την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά, ο Μανώλης Δούνιας επιλέγει τον «Αμπιγιέρ» του Χάργουντ και μια μικρή σκηνή για την προσομοίωση όσων συμβαίνουν πίσω από αυτή. Η παράσταση αγαπήθηκε από κοινό και κριτικούς βάζοντας πλώρη για δεύτερη σεζον από την 1^η Μαρτίου.

Ο Ρόναλντ Χάργουντ γράφει το 1981 τον «Αμπιγιέρ», ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, που αφορούν στον κόσμο του θεάτρου. Το έργο είναι αυτοβιογραφικό, με πηγή έμπνευσης την εμπειρία του ως αμπιγιέρ του Άγγλου ηθοποιού Ντόναλντ Γούλφιτ.

Αμπιγιέρ, σ’ ένα ρεσιτάλ ερμηνείας ο Μάνος Βακούσης, που κατά τη γνώμη μου, στη ρωγμή  του ρόλου του, χαρίζει στην παράσταση την καλύτερη στιγμή της.

Εξαιρετικός στον ρόλο του Σερ, ο Αλέξανδρος Μυλωνάς, αποτυπώνει με μοναδικό τρόπο το αιώνιο ζήτημα της υστεροφημίας. «Οι ηθοποιοί ζουν μονάχα στις αναμνήσεις των άλλων…Μίλα καλά για μένα. Το ομορφότερο πράγμα στη ζωή είναι να σε θυμούνται».

Ο Μάνος Βακούσης κι ο Αλέξανδρος Μυλωνάς έχουν μοναδική σκηνική χημεία. Όμως, κι  ο υπόλοιπος θίασος στέκεται επάξια.

Διαβάστε εδώ την κριτική της παράστασης.

«Χορεύοντας στο Σκοτάδι»

Ο Πολυχώρος VAULT παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το αριστούργημα του Λαρς Φον Τρίερ, «Χορεύοντας στο Σκοτάδι» σε διασκευή Πάτρικ Ελσουέρθ, μετάφραση Αντώνη Γαλέου, σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά, μουσική Μάνου Αντωνιάδη και στίχους Γεράσιμου Ευαγγελάτου.

Στο συγκινητικό μιούζικαλ του Λαρς Φον Τρίερ, παρακολουθούμε την Σέλμα (Δήμητρα Κολλά), μια Τσέχα μετανάστρια και ανύπαντρη μητέρα στην επαρχία της πολιτείας Ουάσιγκτον στις ΗΠΑ του 1967 να πάσχει από μια σπάνια κληρονομική ασθένεια και να χάνει σταδιακά την όρασή της. Η ίδια δουλεύει ασταμάτητα και μαζεύει χρήματα, προκειμένου ο γιος της να εγχειριστεί για να μην έχει τη δική της τύχη.

Παράλληλα με τις σκηνές, όπου την παρακολουθούμε στο εργοστάσιο να προσπαθεί να δουλέψει, χωρίς να βλέπει, εναλλάσσονται οι σκηνές με την ηρωίδα και τον εννεαμελή θίασο να κάνουν πρόβες για ένα ερασιτεχνικό μιούζικαλ. Η μουσική και η φαντασία είναι οι μοναδικοί διέξοδοι στην τραγική ζωή της Σέλμα.

Μεγαλεπήβολο σχέδιο, η μεταφορά μιας τέτοιας ταινίας στη μικρή σκηνή του Vault, που δυστυχώς δεν δικαιώνεται από το αποτέλεσμα και φλερτάρει ασύστολα με το μελό.

«Το…έπος της Μαλάμως»

Ο τρομακτικά ταλαντούχος Θανάσης Αλευράς  πρωταγωνιστεί στην βουκολοτραγωδία του Νίκου Χαρλαύτη «Το έπος... της Μαλάμως», σε σκηνοθεσία Ελένης Γκασούκα, στο θέατρο Λαμπέτη. Προσωπικά, αδυνατώ να καταλάβω, γιατί να επιλεγεί ένα τέτοιο έργο, χωρίς καμία ουσία, μόνο με βωμολοχίες και φθηνό χιούμορ.

Παρ’ όλα αυτά κι εδώ ο θεατής παρακολουθεί σε κάποιες σκηνές θέατρο μέσα στο θέατρο, καθώς σύμφωνα με την ιστορία η Μαλάμω, αφήνοντας πίσω το χωριό της, εξαιτίας μιας ερωτικής απογοήτευσης, μετακομίζει στην Αθήνα, που καταλήγει να κάνει καριέρα σε καμπαρέ.

Η σκηνή στο καμαρίνι, όπου την επισκέπτεται ο Γερμανός κατακτητής, είναι κατά τη γνώμη μου η πιο αστεία της παράστασης.

«Η ζωή μου στην τέχνη»

Ο Θοδωρής Βουρνάς γοητεύτηκε από την κωμωδία καταστάσεων «Η ζωή μου στην τέχνη.» του Andrew Cowie κι έτσι κάνει εντατικές πρόβες για να το παρουσιάσει από τις 4 Φεβρουαρίου και κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15 στο Θέατρο 104, σε μετάφραση Κατερίνας Βαϊμάκη και σκηνοθεσία Θοδωρή Βουρνά.

Ο Γκράχαμ, ένας νεαρός σκηνοθέτης που ανεβάζει τον «Δον Ζουάν», είναι κρυφά ερωτευμένος με τον πρωταγωνιστή του, Στίβεν, ο οποίος φαντασιώνεται τη συμπρωταγωνίστρια του, Ρεβέκκα, αλλά εκείνη έχει την προσοχή της στραμμένη στο λάθος άντρα...

Μυστικά, εξομολογήσεις, αποκαλύψεις μέσα κι έξω από το θέατρο. Τα όρια ανάμεσα στη ζωή και την τέχνη μπερδεύονται. Ένα έργο μέσα στο έργο. Τι συμβαίνει όταν οι ηθοποιοί αρχίζουν να ταυτίζονται με τον ρόλο τους; Πώς μπορεί κανείς να σκηνοθετήσει την ίδια τη ζωή;

Μία καυστική κωμωδία, που με αφορμή τον μικρόκοσμο του θεάτρου βάζει στο μικροσκόπιο τις ανθρώπινες σχέσεις, το ζωτικό μας ψεύδος και την ανάγκη μας να αλλάζουμε συνεχώς προσωπεία, προκειμένου να κερδίσουμε την αγάπη και την αποδοχή. Τελικά, μήπως, δεν σταματάμε ποτέ να παίζουμε θέατρο;

Ο Ίψεν Συνεχίζει Να Γοητεύει Κοινό Και Καλλιτέχνες: Ποια Έργα Του Θα Δούμε

Αφιέρωμα Στον Λουίτζι Πιραντέλο: Πόσα Έργα Του Ανεβαίνουν Αυτή Τη Σεζόν;

Από τη Γιώτα Δημητριάδη

«Ο Χατζιδάκις ήταν η μοίρα μου», εξομολογείται η Ράνια Οικονομίδου επί σκηνής και μοιράζεται με το κοινό την τυχαία συνάντησή τους, η οποία στάθηκε ο λόγος να γίνει από αρχιτέκτονας, ηθοποιός. Λίγο αργότερα, θα διαμαρτυρηθεί για τη στάση πολλών σκηνοθετών οι οποίοι, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, «μας επιλέγουν ως ταλαντούχους, αλλά δεν θέλουν να έχουμε άποψη».

Σε μια άλλη σκηνή οι νεότεροι συνάδελφοί της Εύα Οικονόμου-Βαμβακά και Κωνσταντίνος Αρνάκουρος θα δηλώσουν τη δυσαρέσκειά τους για το κόψιμο μιας σκηνής για να λάβουν την αποστομωτική απάντηση του σκηνοθέτη τους, Δημήτρη Μαυρίκιου, από το ηλεκτρολογείο: «Θέλετε να παίξετε σε περισσότερες σκηνές ή σε καλύτερη παράσταση;» και να δώσουν, με τη σειρά τους, την ειλικρινή απάντηση: «Σε περισσότερες σκηνές».

Στη συνέχεια η φωνή της Λυδίας Φωτοπούλου, στον ρόλο της Ιουλιέτας, πριν 30 χρόνια (σε μια, όπως λένε, σπουδαία παράσταση του Μαυρίκιου το 1989 στο Εθνικό) θα συνοδεύει την εικαστική απόλαυση ενός αγάλματος από την ομώνυμη τραγωδία του Σαίξπηρ.

Η Γιούλικα Σκαφιδά, δεν θα αντέξει την πίεση της πρόβας και ψυχολογικά μπερδεμένη από τα πολλά επίπεδα του έργου θα λιποθυμήσει στη σκηνή.

Ο Γιάννης Βογιατζής θα μας ανατριχιάσει με την εξομολόγησή του: «Ο μόνος τρόπος για να μην πεθάνω είναι να βρίσκομαι στη σκηνή. Αυτή μου δίνει ζωή!»

Ειδική μνεία θα γίνει και για τους συντελεστές εκτός σκηνής :«Εκείνος ο ωραίος ηλεκτρολόγος, ο Γιάννης, που σκοτώθηκε βάζοντας φώτα».

Τα παραπάνω σκηνικά περιστατικά είναι μερικές μόνο από τις προσωπικές πινελιές που καταθέτουν οι ηθοποιοί στην παράσταση «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» σε σκηνοθεσία και διασκευή του Δημήτρη Μαυρίκιου, την οποία απολαμβάνουμε στην κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.

Προσθήκες, οι οποίες μπόλισαν το έργο με μια σπάνια αμεσότητα κι έστρεψαν το ενδιαφέρον, όχι τόσο στη συνθήκη της παράστασης μέσα στην παράσταση, όπως συμβαίνει στο κείμενο του Πιραντέλλο, αλλά στο ζωτικό κομμάτι της ίδιας της τέχνης: στον άνθρωπο-καλλιτέχνη-ηθοποιό και την ψυχοσύνθεσή του.

Τα θεατρικά έργα δεν είναι παρά, κείμενα –από το αρχαίο ρήμα κεῖμαι= κοιμάμαι, αναπαύομαι- και το μόνο σίγουρο είναι ότι ο εκάστοτε δραματουργός και σκηνοθέτης θα τα «επαναγράψει» στην εποχή του. Το ζήτημα είναι η αισθητική κι ο τρόπος με τον οποίο θα καταφέρει να το υλοποιήσει.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ένα έργο γραμμένο εννέα δεκαετίες πριν, καταφέρνει μέσα από ένα άλλοτε ρεαλιστικό κι άλλοτε ποιητικό ανέβασμα να αναδείξει τις ποιότητές του και τα βαθύτερα υπαρξιακά του διλήμματα. Ακόμα σημαντικότερο, όμως, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι όταν το ανέβασμα θίγει, εμμέσως, συμπεριφορές της εποχής του, χωρίς να τις υπογραμμίζει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η σκηνή με τα προσωπεία, η οποία δεν μπορεί παρά να παραπέμψει στη στάση, την οποία υιοθετούμε μέσω των διαδικτυακών μας προφίλ.

Βέβαια, υπήρξαν κάποιες στιγμές, όπου μερικές προσθήκες δεν λειτούργησαν, και δεν κατάφεραν να μας πείσουν για την αλήθεια τους, χαρακτηριστικό παράδειγμα η δήθεν λιποθυμία της Γιούλικας Σκαφιδά, η οποία σαφέστατα, αν και δεν υπάρχει στο έργο, εδώ προοικονομεί το τραγικό φινάλε της ηρωίδας ταυτίζοντας την ηθοποιό με τον ρόλο της.

Στο «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» ο Λουίτζι Πιραντέλλο καταπιάνεται με την αγαπημένη του συνθήκη, αυτή της θεατρικής ψευδαίσθησης - τη βλέπουμε και στο «Έξι πρόσωπα αναζητούν συγγραφέα», που είχε σκηνοθετήσει ο Μαυρίκιος το 2003 και στο «Καθένας με τον τρόπο του» -πρόκειται για ένα έργο θεάτρου μέσα στο θέατρο και μέσα στο θέατρο. Όπου επικρατεί η θεωρητική προϋπόθεση, ότι η αλήθεια είναι σχετική κι ότι η προσωπικότητα ενός ατόμου δεν είναι μοναδική κι αμετάβλητη, αλλά πολύμορφη και ρευστή.

Η υπόθεση λίγο –πολύ γνωστή: ένας θίασος καλείται να ζωντανέψει επί σκηνής το διήγημα του Πιραντέλο, «Λεονόρα, αντίο!». Ο σκηνοθέτης καλεί τους ηθοποιούς, με τα πραγματικά τους ονόματα, από τις θέσεις των θεατών, στη σκηνή κι η διαδικασία του στησίματος του έργου ξεκινά με πολλά ευτράπελα και πρόβες.

Θέμα του έργου που καλούνται να παίξουν η ερωτική ζήλια. Πρωταγωνιστές η Μομμίνα (Γιούλικα Σκαφιδά) κι ο σύζυγός της Ρίκο Βέρρι ( Αλέξανδρος Βάθρης). Η Μομμίνα παντρεύεται τον Βέρρι μετά τον θάνατο του πατέρα της Παλμίρο (Γιάννης Βογιατζής).

Αφήνει πίσω τη μητέρα της (Λυδία Φωτοπούλου) και τις αδερφές της, μια οικογένεια που είχε ξεστρατήσει από τις κοινωνικές συμβάσεις και παντρεύεται τον μόνο άνθρωπο που την δέχθηκε κοντά του. Ο Ρίκο την κλειδώνει μέσα στο σπίτι κι εκείνη κρυφά ερμηνεύει ρόλους και τραγούδια στον γιο τους, όπως έκανε και παλιά, όταν εκπαιδευόταν από τη μητέρα της να γίνει ηθοποιός.

Από τα πιο δυνατά χαρτιά της παράστασης αναδεικνύεται η μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, την οποία συνέθεσε για το πρώτο ανέβασμα του έργου στην Ελλάδα (το 1961, σε μετάφραση-σκηνοθεσία Δημήτρη Μυράτ) αντικαθιστώντας τον Βέρντι στο πρωτότυπο και χαρίζοντάς μας τραγούδια μοναδικής ευαισθησίας, όπως τον «Ταχυδρόμο», το «Μαντολίνo» και την «Πέτρα» που, τώρα, τα ενορχηστρώνει ο Νίκος Κηπουργός.

Επιπλέον, τα εξαιρετικής αισθητικής βίντεο, τα οποία κι  ο ίδιος ο συγγραφέας πρότεινε στο έργο του εν έτει 1929, την εποχή του βωβού κινηματογράφου, βοηθούν μοναδικά τη δράση, αλλά και τη ροή της παράστασης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχημένης σύζευξης σινεμά και θεάτρου η σκηνή, όπου την ερμηνεία του Νίκου Καραθάνου στον «Ταχυδρόμο» ακολουθεί η συγκλονιστική εξομολόγηση του Γιάννη Βογιατζή, ο οποίος στα 92 του χρόνια καταφέρνει να μας συγκινεί ακόμα.

Γενικότερα, όλα όσα συνθέτουν το εικαστικό κομμάτι της παράστασης: οι φωτισμοί (Λευτέρης Παυλόπουλος), τα κουστούμια (Νίκη Ψυχογιού) και τα απίστευτα σκηνικά του Δημήτρη Πολυχρονιάδη είναι υπέροχα. Ειδική μνεία για την έμπνευση με τους καθρέφτες και την εξέδρα των θεατών, η οποία για λίγα δευτερόλεπτα σε κάνει να νομίζεις ότι βλέπεις  πάλι μέσα από καθρέφτη.

«Η παράσταση όμως, δεν είναι φώτα, δεν είναι σκηνικά, είναι οι άνθρωποι», όπως μας θυμίζουν τα λόγια του Χατζιδάκι, που τα μοιράζεται μαζί μας σαν καλός παραμυθάς ο Δημήτρης Μαυρίκιος στον ρόλο του σκηνοθέτη από την πρώτη σκηνή της παράστασης, η οποία σίγουρα δεν θα είχε αυτή την επιτυχία χωρίς αυτόν τον ξεχωριστό θίασο.

Το εγχείρημα και για τους 16 στη σκηνή είναι πολύ δύσκολο, λόγω της πολυπλοκότητας των ρόλων τους. Παρ’ όλα αυτά ανταποκρίνονται και με το παραπάνω.

Για τον Γιάννη Βογιτατζή αναφέρθηκα και παραπάνω, καθώς χάρισε στην παράσταση μια από τις σπουδαιότερες σκηνές της.

Απολαυστική η Παράβαση της Ράνιας Οικονομίδου, ένας σπαρταριστός μονόλογος για τα 7 δυσκολοχώνευτα επίπεδα που πρέπει να παίξουν στο έργο.

Σπάνια η σκηνή με τη Λυδία Φωτοπούλου, να προσπαθεί να «γεράσει» με το μακιγιάζ την κόρη της, κι άκρως συγκινητική η ίδια όταν απευθύνεται στον εγγονό της (ο μικρος Βαγγέλης Λυκούδης). Παρακολουθώντας τον μικρούλη σκεφτόμουν τη φράση του Γούντι Άλεν: «Δεν παίζω ποτέ με σκυλιά και παιδιά, σου κλέβουν την παράσταση». Πραγματικά και μόνο η παρουσία του μικρού στη σκηνή ενέδιδε μια δυναμική. Το ίδιο κι η φωνούλα του στο φινάλε: «Μαμά, κοίτα το θέατρο!»

Η Γιούλικα Σκαφιδά, στη μελοδραματική σκηνή του φινάλε, αφοπλίζει με την αμεσότητα της. Λίγο περισσότερο υπερβολικός ο, κατά τα άλλα πολύ καλός στην παράσταση, Αλέξανδρος Βάθρης.

Έξυπνη η χιουμοριστική αυτοβιογραφική σκηνή με την ταλαντούχα Εύα Οικονόμου-Βαμβακά να απελπίζεται, όταν ο σκηνοθέτης της δεν καταδέχεται να την ακούσει.

Απολαυστική η ερμηνεία της Λιλής Νταλανίκα στο «Μαντολίνο».

Σε μια παράσταση απαιτήσεων και συνόλου, όμως, αξίζει να μνημονεύσει κανείς και τους νεότερους: Κωνσταντίνο Αρνόκουρο, Γιάννη και Μιχάλη Αρτεμισιάδη, Στέφανο Παπατρέχα, Νεκτάριο Φαρμάκη και Μαρία Βαρδάκα.

Μια παράσταση ύμνος στο θεάτρο και τους ανθρώπους του. Αν το αγαπάτε μην τη χάσετε!

φωτογραφίες:Πάτροκλος Σκαφιδάς

Από τη Γιώτα Δημητριαδη

Από τη μια το γεγονός ότι κάποια θεατρικά κείμενα είναι κλασικά και γι’ αυτό κι εμπορικά, από την άλλη οι προσωπικές φιλοδοξίες σκηνοθετών, ίσως ακόμα κι η έλλειψη έμπνευσης σε κάποιες περιπτώσεις είχαν ως αποτέλεσμα, μέσα στην ίδια σεζόν, να δούμε τουλάχιστον δέκα ίδια έργα σε δύο ή και τρεις εκδοχές.

Αν συμπεριλάβει κανείς και τις διασκευές γνωστών έργων ή και τις συρραφές κειμένων το μέτρημα χάνεται…

Ποιοι, όμως, έβαλαν το ίδιο έργο στο στόχαστρο αυτήν τη σεζόν;

«Περιμένοντας τον Γκοντό» επί 3

Όχι ένα, όχι δύο, αλλά τρία διαφορετικά ανεβάσματα για το γνωστό έργο του Σάμουελ Μπέκετ, το οποίο παρακολουθούμε συχνά στην Ελλάδα, παρουσιάζονται παράλληλα αυτήν την περίοδο.

Ο Σάββας Στρούμπος κι η ομάδα Σημείο Μηδέν συνεχίζουν τις παραστάσεις τους για δεύτερη σεζόν στο Θέατρο Άττις- Νέος Χώρος, με κάποιες αλλαγές στη διανομή (Έλλη Ιγγλίζ, Έβελυν Ασουάντ, Κωνσταντίνος Γώγουλος, Χρήστος Κοντογεώργης)

Διαβατήριο για δεύτερη σεζόν πήρε κι η παράσταση του Γιάννη Αναστασάκη, η οποία ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή του Βασιλικού Θεάτρου στο Κρατικό Θέατρο της Βορείου Ελλάδος με τον Γιώργο Καύκα στον ρόλο του Βλαδίμηρου και τον Κωνσταντίνο Χατζησάββα στο ρόλο του Εστραγκόν.

Παράλληλα με το κλασικό μπεκετικό αριστούργημα κάνει το σκηνοθετικό της ντεμπούτο η ηθοποιός Έλενα Μαυρίδου στο θέατρο Χώρος με νέους ηθοποιούς ανάμεσά τους οι: Ανδρέας Κανελλόπουλος, Κίμωνας Κουρής, Νατάσα Εξηνταβελώνη, Γιάννης Καράμπαμπας, Γιάννης Λεάκος κ.α

«Δούλες» με γυναίκες κι άνδρες πρωταγωνιστές

Εγκλωβισμένες στο πολυτελές σπίτι οι δύο αδελφές κι υπηρέτριες, η Σολάνζ και η Κλερ, δοκιμάζουν βελούδινα φορέματα και στήνουν έναν φανταστικό κόσμο με τις δύο τους να ζουν, έστω και για λίγο, όπως η «κυρία» τους. Το παιχνίδι, όμως, θα πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Το έργο του Ζαν Ζενέ φαίνεται ότι γοητεύει ιδιαίτερα τους Έλληνες καλλιτέχνες, γι’ αυτό και έχουμε δει πάρα πολλές εκδοχές του τα τελευταία χρόνια.

Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει το έργο του Ζενέ να ανεβαίνει τόσο συχνά στην παγκόσμια σκηνή από το 1947 που γράφτηκε μέχρι τις μέρες μας; Σίγουρα: «Δεν πρόκειται για ένα έργο που θέλει να υπερασπιστεί τη μοίρα της τάξης των υπηρετών. Υπάρχει συνδικάτο που ασχολείται με τα ζητήματα αυτών των ανθρώπων. Πρόκειται για μια αλληγορική ιστορία…», διευκρινίζει ο ίδιος ο Ζενέ.

Φέτος, ο Τσέζαρις Γκραουζίνις επιλέγει, όπως κι ο ίδιος ο συγγραφέας άλλωστε προτείνει, τρεις άνδρες για να ερμηνεύσουν τους ομώνυμους ρόλους.

Ο Δημήτρης Ήμελλος, ο Κώστας Μπερικόπουλος κι ο Αργύρης Ξάφης μπλέκονται σ’ ένα επικίνδυνο «παιχνίδι», μέχρι τελικής πτώσεως, στο θέατρο του Νέου Κόσμου.

Ενώ, από τις αρχές του 2018 αναμένεται να ανέβει, για δεύτερη σεζόν, η εκδοχή της Μαριάννας Κάλμπαρη. Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης, μάλιστα, πρωταγωνιστεί στην παράσταση μαζί με την Κάτια Γέρου και την Κωνσταντίνα Τάκαλου.

«Η Χριστουγεννιάτικη ιστορία» ή «Μια Χριστουγεννιάτικη ιστορία»;

Ο σκηνοθέτης Γιάννης Μόσχος καταπιάνεται για πρώτη φορά με το μιούζικαλ και διασκευάζει τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία», προσκαλώντας μας να αφεθούμε στο όνειρο και τη φαντασία. Στο ρόλο του Εμπενέζερ Σκρουτζ θα απολαύσουμε τον Αλέξανδρο Μυλωνά μαζί μ’ έναν δυνατό θίασο. Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στις 8 Δεκεμβρίου στο Θέατρο REX Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη» με πρωτότυπη μουσική του Θοδωρή Οικονόμου.

Χριστούγεννα, όμως, έχουν μυρίσει και στην οδό Ιπποκράτους και το θέατρο Διάνα από την προηγούμενη εβδομάδα, καθώς το ίδιο έργο του Κάρολου Ντίκενς, με τίτλο «Μια Χριστουγεννιάτικη ιστορία» επέλεξε κι η Κωνσταντίνα Νικολαΐδη. Τσιγκούνης Σκρουτζ ο ηθοποιός Θανάσης Κουρλαμπάς, μαζί του ένας 15μελής θίασος, ενώ σε ρόλο έκπληξη ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης.

«Ο Κήπος» σε ελληνική κι αγγλική version

Ο Κήπος (Tangled Garden) είναι το τελευταίο έργο του Bruce Gooch, σημαντικού ηθοποιού και συγγραφέα με επιτυχίες σε πολυάριθμες παραγωγές σε Η.Π.Α και Καναδά κι ιδρυτικού μέλους της Εταιρείας Θεάτρου NewFangledStages, η οποία εδρεύει στο Τορόντο.

Αυτή την περίοδο το έργο ανεβαίνει σε παγκόσμια πρεμιέρα και σκηνοθεσία του Δημήτρη Μυλωνά με τον Στέλιο Μάινα και την Κάτια Σπερελάκη στο Από Μηχανής Θέατρο.

Προς το τέλος της σεζόν, στο ίδιο θέατρο και σε συνεργασία με την NewFangledStages θα δούμε και την αγγλική παραγωγή του έργου « ο Κήπος» με πρωταγωνιστές τον ίδιο τον Bruce Gooch και την Lynn Voght.

Σύμφωνα με την ιστορία, ο Μπάρι, βετεράνος του Βιετνάμ κι οικοδόμος, τώρα, στο επάγγελμα, αναρρώνει μετά από εγχείρηση στο γόνατό του, όταν ξαφνικά εμφανίζεται στο σπίτι του η Λουίζ. Καθώς πρέπει, άψογη επαγγελματίας και με ποιητικές ανησυχίες, έχει προσληφθεί από τον ανιψιό της πρώην γυναίκας του Μπάρι για να τον φροντίζει. Ο άξεστος χαρακτήρας του την τρέπει σε άτακτη φυγή, όμως η συνέχεια τούτης της γνωριμίας κάθε άλλο παρά αναμενόμενη αποδεικνύεται. Ο Μπάρι δείχνει αποφασισμένος να γίνει καλύτερος άνθρωπος, ενώ η Λουίζ, στο πρόσωπο του, θα αναζητήσει απεγνωσμένα τη βοήθεια.

«Στη «ξηρή» ζωή των δύο ηρώων, ο Κήπος είναι μία όαση. Στον Κήπο θα συναντηθούν, εκεί θα προσπαθήσουν να αρθρώσουν μια κοινή γλώσσα, εκεί θα αναζητήσουν ρωγμές για να εισχωρήσουν και να τολμήσουν να αγαπήσουν και να αγαπηθούν. Παρά τις αντιθέσεις τους. Παρά τις αποτυχίες που κουβαλάνε. Παρά τον δισταγμό.

«Το γαϊτανάκι του έρωτα» για δύο και για δέκα ηθοποιούς

Το γνωστό έργο του Άρτουρ Σνίτσλερ θα δούμε σε δύο διαφορετικές εκδοχές και με άλλους τίτλους, τη φετινή θεατρική σεζόν. Γραμμένο το 1900 στη Βιέννη, απαγορεύτηκε από τη λογοκρισία κι έγινε αιτία να κατηγορηθεί ο συγγραφέας από την κοινή γνώμη ως «Εβραίος πορνογράφος», με συνέπεια να το αποσύρει ο ίδιος από τις γερμανόφωνες χώρες.

Μόλις το 1982, 40 χρόνια μετά τον θάνατο του Σνίτσλερ, ο γιος του κυκλοφόρησε το έργο του πατέρα του στη Γερμανία.

Παραλίγο, μάλιστα, να είχαμε και τρίτη εκδοχή στη θεατρική Αθήνα, αλλά η παράσταση της Αλίκης Δανέζη στο «Θησείον-Ένα θέατρο για τις τέχνες με το τίτλο «REIGEN-Δέκα διάλογοι για το Σεξ» ακυρώθηκε.

Έτσι στο Θέατρο Αγγέλων Βήμα παρακολουθούμε μια διασκευή με δύο ηθοποιούς. Τη μετάφραση, υπογράφει η ψυχή του θεάτρου, Μαργαρίτα Δαλαμάγκα-Καλογήρου και τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο Θοδωρής Βουρνάς. Η παράσταση κρατάει τον γαλλικό τίτλο: «La Ronde» που μπορεί να σημαίνει οποιοδήποτε από τα ακόλουθα: περιφέρεται γύρω, κάνει γύρους, γύρο ποτών, κυκλικό χορό.

Η Τζούλι Τσόλκα κι ο Αποστόλης Ψαρρός αλλάζουν επί σκηνής προσωπεία και διαθέσεις συνθέτοντας ένα ρεαλιστικό πορτραίτο ανθρώπων κι ανθρώπινων σχέσεων, όπως τους συναντάμε αναλλοίωτους μέσα στον χρόνο και τις εποχές. Βιώνοντας την αλήθεια της κάθε συγκυρίας, οι χαρακτήρες αποκαλύπτουν εναλλακτικές πτυχές του εαυτού τους μέσα από τον εκάστοτε «ρόλο».

Από το έργο του Άρτουρ Σνίτσλερ, φαίνεται να γοητεύτηκε κι ο Θωμάς Μοσχόπουλος, ο οποίος θα το σκηνοθετήσει στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά τον Μάιο. Στην παράσταση με τίτλο «Το γαϊτανάκι» θα δούμε έναν εξαιρετικό θίασο με τους Στεφανία Γουλιώτη, Χάρη Φραγκούλη, Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, Άννα Μάσχα, Αλέξανδρο Λογοθέτη, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Κίττυ Παϊταζόγλου, Σίσσυ Τουμάση κι Αλέξανδρο Χρυσανθόπουλο να υποδύονται τα πέντε ζευγάρια στις δέκα σπονδυλωτές σκηνές.

Η ιστορία διαδραματίζεται τη δεκαετία του 1890 στη Βιέννη. Η δομή είναι σπονδυλωτή κι αποτελείται από δέκα σκηνές που αλληλοσυνδέονται και που, στην κάθε μία, πρωταγωνιστεί ένα ζευγάρι εραστών. Τα ζευγάρια είναι: Η πόρνη κι ο στρατιώτης, ο στρατιώτης κι η υπηρέτρια, η υπηρέτρια κι ο νεαρός κύριός της, ο νεαρός κύριος κι η παντρεμένη γυναίκα, η παντρεμένη γυναίκα κι ο σύζυγός της, ο σύζυγος κι η νεαρή κοπέλα, η νεαρή κοπέλα κι ο ποιητής, ο ποιητής κι η ηθοποιός, η ηθοποιός κι ο κόμης, ο κόμης κι η πόρνη.

Σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη

«Γυάλινος Κόσμος» 

Πόσους «Γυάλινους Κόσμους» έχει δει ο μέσος θεατρόφιλος; Συνήθως δεν φτάνουν τα δάκτυλα των δύο χεριών για να μετρήσεις τις παραστάσεις. Όταν, όμως, το αριστούργημα του Τένεσι Ουίλιαμς σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά και με ηθοποιούς όπως η Μπέττυ Αρβανίτη, ο Χάρης Φραγκούλης, η Ελίνα Ρίζου κι ο Έκτορας Λιάτσος, τότε μια επίσκεψη στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας είναι επιβεβλημένη.

Παράλληλα, οι Θεσσαλονικείς παρακολουθούν για δεύτερη σεζόν, το αυτοβιογραφικό έργο του Ουίλιαμς με τη σκηνοθετική υπογραφή της Γλυκερίας Καλαϊτζή. Στο θέατρο Τ , τον ρόλο της Αμάντας ερμηνεύει η έμπειρη Γιώτα Φέστα. Μαζί της στη σκηνή οι νεότεροι Χρήστος Παπαδόπουλος, Κατερίνα Συναπίδου και Δημήτρης Κρίκος.

«Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα» και για εφήβους

Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, για πρώτη φορά μετά από είκοσι χρόνια, δεν θα σκηνοθετήσει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου κι αυτό γιατί όπως εξήγησε και στη συνέντευξη Τύπου του θεάτρου το πολυβραβευμένο έργο Μαρκ Χάντον σε διασκευή Σάιμον Στήβενς είχε ανάγκη από μια μεγαλύτερη σκηνή. Έτσι, θα το παρακολουθήσουμε, τελικά, στο Τζένη Καρέζη. Στο θέατρο της οδού Ακαδημίας θα ζωντανέψει μια γλυκόπικρη ιστορία για τον αυτισμό, την εφηβεία, την οικογένεια, τα μαθηματικά και τα χρώματα.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών έχει επιλέξει έναν διαλεχτό θίασο: Γιάννη Νιάρρο, Μαρία Καλλιμάνη, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Θέμη Πάνου κ.α

Παράλληλα, στη Θεσσαλονίκη και τη νεανική σκηνή του Κ.Θ.Β.Ε. η Ελεάνα Τσίχλη σκηνοθετεί ίδιο έργο στοχοπροσανατολισμένο για το εφηβικό κοινό.

Τον ρόλο του Κρίστοφερ έχει αναλάβει ο Βασίλης Ντάρμας, ο οποίος υποδύεται έναν «ιδιόρρυθμο» δεκαπεντάχρονο του οποίου το μυαλό του λειτουργεί μ’ έναν δικό του, ιδιαίτερο τρόπο. Ξέρει πάρα πολλά για τα μαθηματικά και πολύ λίγα για τους ανθρώπους. Του αρέσει να φτιάχνει χάρτες και σχεδιαγράμματα, είναι εκπληκτικός αριθμομνήμων, λατρεύει τα αστυνομικά μυθιστορήματα και την αστρονομία. Δεν ανέχεται να τον αγγίζουν και δεν μπορεί να πει ψέματα. Ένα βράδυ βρίσκει νεκρό τον σκύλο της γειτόνισσάς του κι αποφασίζει να ξεδιαλύνει το μυστήριο. Αυτή η αναζήτηση τον παρασέρνει σε μονοπάτια δύσβατα, αλλά τον οδηγεί, κιόλας, στη χαμένη από καιρό μητέρα του. Καλείται τώρα να ξεδιαλύνει παραπανίσια μυστήρια, εκείνα του κόσμου των μεγάλων, πολύ πιο περίπλοκα από το απλό: «Ποιος σκότωσε τον σκύλο».

Τελειώνει η μια εκδοχή… ξεκινάει η επόμενη

Πριν λίγες μέρες έριξε αυλαία η «Hedda Gabler» στο Μπάγκειον σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου. Παράλληλα το ίδιο έργο του Ίψεν έχει ήδη ανέβει και παίζεται με τον γνωστό ελληνικό τίτλο στο «Έντα Γκάμπλερ» στο θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα σε σκηνοθεσία Γιάννη Δρίτσα.

Ίδιο έργο από την ανθολογία του Νορβηγού συγγραφέα, επέλεξαν κι η Δανάη Σπηλιώτη με την Βαλεντίνη Λουρμπά. Ο λόγος για την «Κυρά της Θάλασσας». Η πρώτη παρουσίασε το έργο για λίγες παραστάσεις και δεύτερη σεζόν στο Tempus Verum, ενώ η δεύτερη κάνει πρεμιέρα σε λίγες μέρες στο θέατρο Εκάτη.

Τέλος, λίγο πριν την εκπνοή της παράστασης «Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε», σε σκηνοθεσία Γιώργου Λιβανού στο Studio Κυψέλης, έκανε πρεμιέρα του ίδιο έργο του Λουίτζι Πιραντέλλο σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μαυρίκιου, στην κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου μ’ έναν εξαιρετικό θίασο και τον ίδιο τον σκηνοθέτη επί σκηνής!

Το Εθνικό Θέατρο για τις ανάγκες της χειμερινής παραγωγής «Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε», η οποία παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μαυρίκιου, αναζητά 2 αγόρια ηλικίας 7-8 ετών, που να μοιάζουν με ηλικίας 5 ετών και θα παίζουν σε διπλή διανομή. Οι γονείς παρακαλούνται να στείλουν πρόσφατη φωτογραφία (πορτρέτο και ολόσωμη), ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης του παιδιού και στοιχεία επικοινωνίας στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. μέχρι τις 22 Οκτωβρίου 2018 με την ένδειξη στο θέμα του email «Ακρόαση – ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2018». Στην ακρόαση θα κληθούν οι υποψήφιοι που θα επιλεγούν από τον σκηνοθέτη και τους καλλιτεχνικούς του συνεργάτες. Όσοι επιλεγούν θα λάβουν απάντηση ηλεκτρονικά έως τις 30 Οκτωβρίου 2018. Να σημειωθεί ότι το παιδί θα πρέπει πάντα να συνοδεύεται από έναν ενήλικο για όλη την διάρκεια της απασχόλησής του.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείτε με την υπεύθυνη του Γραφείου Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου Μαρία Δούρου στο 210 5288112.

Δεν υπάρχει θεατρική σεζόν, στην οποία να μην παρακολουθήσουμε έργα του. Ο Ιταλός δημιουργός, 82 χρόνια από τον θάνατό του συνεχίζει να γοητεύει σκηνοθέτες και ηθοποιούς ανά τον κόσμο.

Οι παραστάσεις των έργων του στην Αθήνα τη σεζόν 2018-2019

Μόνο φέτος, στην Αθήνα, αναμένεται να παρακολουθήσουμε τουλάχιστον πέντε έργα του. Ανάμεσά τους η παράσταση του Δημήτρη Μαυρίκιου στο Εθνικό Θέατρο «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» με ένα θίασο εκλεκτών ηθοποιών (Γιάννης Βογιατζής, Ράνια Οικονομίδου, Λυδία Φωτοπούλου, Γιούλικα Σκαφιδά, Στέφανος Παπατρέχας, Εύα-Οικονόμου Βαμβακά κ.α).

Το ίδιο έργο ανεβαίνει για δεύτερη σεζόν και στο Studio Κυψέλης, σε σκηνοθεσία Γιώργου Λιβανού και ελεύθερη διασκευή της Ροζίτας Σώκου.

Επιπλέον, αναμένουμε και το «Να ντύσουμε τους γυμνούς» σε σκηνοθεσία του Γιάννου Περλέγκα που θα κάνει πρεμιέρα τον ερχόμενο Δεκέμβριο στη Φλώρινα, σε συμπαραγωγή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κοζάνης και στη συνέχεια θα δούμε και στο Θέατρο Τέχνης.

Παράλληλα και ο Νίκος Καμτσής θα ανεβάσει τον Νοέμβριο στο Θέατρο Τόπος Αλλού, το πολύ γνωστό του έργο «Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε» με πρωταγωνιστές την Μάνια Παπαδημητρίου και τον Γιάννη Λασπιά.

Ο Τάσος Ιορδανίδης θα σκηνοθετήσει στη νέα του θεατρική στέγη, στο Altera Pars, τον μονόλογο «Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα», στο οποίο θα πρωταγωνιστήσει ο Άρης Λεμπεσόπουλος.

 O Άρης Λεμπεσόπουλος σε φωγραφία για την παράσταση "Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα"

Στο συγκεκριμένο αφιέρωμα έχουμε να κάνουμε με ένα μοναδικό φαινόμενο, τολμώ να πω του ευρωπαϊκού θεάτρου και όχι μόνο του ιταλικού, για τον 20^ο τουλάχιστον αιώνα. Φαινόμενο μυθιστοριογράφου, διηγηματογράφου, δραματουργού, το οποίο κριτικοί και αναγνώστες-θεατές για εικοσιπέντε και πλέον χρόνια υποδέχτηκαν άλλοτε με θέρμη και άλλοτε με αμφισβήτηση. Έπρεπε να αγγίξει τα πενήντα του χρόνια, κοντά στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για να αναγνωριστεί η αξία του. Είναι τότε που αρχίζει να γράφει για το θέατρο, ιστορίες πανομοιότυπες με αυτές των μυθιστορημάτων και των νουβελών του και γίνεται ο παγκοσμίου φήμης δραματουργός που όλοι γνωρίζουμε. Πρόκειται για τον Λουίτζι Πιραντέλο (Luigi Pirandello), του οποίου το έργο και η προσφορά δεν εξαντλείται ασφαλώς σε ένα αφιέρωμα, θα προσπαθήσουμε όμως να αποτυπώσουμε τα κυριότερα σημεία της πολυεπίπεδης πορείας του στοχεύοντας επί το πλείστον στο θέατρο.

      Προσωπική ζωή

Γεννήθηκε στον Ακράγαντα (Agrigento) της Σικελίας το 1867, στην περιοχή Χάος, όπου η οικογένεια του είχε εγκατασταθεί για να αποφύγει την επιδημία χολέρας. Ο ίδιος θα πει: «Είμαι παιδί του Χάους και όχι αλληγορικά, πραγματικά». Η οικογένεια του υπήρξε, ιδιοκτήτρια κτημάτων και εργοστασίου θείου. Ήταν υποστηρικτές του Γκαριμπάλντι την περίοδο του Risorgimento.

Ο συγγραφέας σε νεανική ηλικία.

     Οι ελληνικές ρίζες

Σπούδασε και το 1891 λαμβάνει διδακτορικό τίτλο σπουδών στη γλωσσολογία με θέμα την ελληνο-σικελική διάλεκτο του Ακράγαντα (ο ίδιος πάντα ανέφερε ότι το Πιραντέλλο είναι παράφραση του Πυράγγελος, τονίζοντας τις ελληνικές του ρίζες). Το 1894 παντρεύεται, παρόλο που δεν την γνώριζε, την κόρη του συνεταίρου του πατέρα του, Antonietta Portulano, αποκτούν τρία παιδιά, τον Stefano τo 1895 (συγγραφέας), την Lieta το 1897 και τον Fausto το 1899 (ζωγράφος). Με την Antonietta έμεινε μαζί ως το τέλος της ζωής του, τουλάχιστον επισήμως, παρά την παθολογική ζήλια της και τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε. Μετά την απόκτηση του τρίτου παιδιού και την οικονομική καταστροφή της οικογένειας, (το 1904 πλημμύρησε το ορυχείο θείου και έχασαν τα πάντα) κλονίστηκε ο ψυχισμός της, έχρηζε κλινικής υποστήριξης, ο Πιραντέλλο όμως την κράτησε σπίτι να την φροντίζει, αναλαμβάνοντας δυσβάσταχτα πολυέξοδες θεραπείες και κυρίως με συνέπειες στην ψυχή του ίδιου και των παιδιών του. Από το 1897 ως το 1922 διδάσκει στο Ανώτατο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Ρώμης και επιδίδεται μετά την οικονομική τους καταστροφή σε έναν σκληρό αγώνα επιβίωσης.

 Με την οικογένειά του

Το λογοτεχνικό του έργο

Η διδασκαλία και η συγγραφή είναι πλέον ένας επιβεβλημένος μονόδρομος. Συνεργάζεται με λογοτεχνικά περιοδικά, όπου δημοσίευε πεζογραφήματα του επί πληρωμή και φυσικά με την Corriere della Sera. Συνεργασία που ξεκίνησε το 1909 και διατηρήθηκε ως το θάνατο του από εγκεφαλικό το 1936. Στα πλαίσια συνεργασίας με το λογοτεχνικό περιοδικό Nuova Antologia δημοσιεύει το αριστούργημα του «Ο μακαρίτης Ματτία Πασκάλ» (1904), το οποίο σημείωσε τεράστια επιτυχία από την αρχή. Η δύσκολη ψυχολογική του κατάσταση τον οδήγησε στη συγγραφή αυτού του έργου που έμελλε να του αλλάξει τη ζωή. Ο Ματτία γίνεται εμβληματική μορφή και το έργο ορόσημο για την παγκόσμια λογοτεχνία, ενώ ο ίδιος είναι πλέον διάσημος. Άλλα πεζογραφήματα του είναι το «Γέροι και νέοι», «Ένας, κανένας και εκατό χιλιάδες» και πολλά άλλα.

Κρίνω απαραίτητο να σταθώ λίγο στο κατεξοχήν πιραντελλικό διήγημα. Ο Ματτία Πασκάλ είναι ο Άλλος που κρύβεται μέσα μας, εγκλωβισμένος στο υποσυνείδητο μας, είναι αυτός που απέκλεισε εαυτόν από την κοινωνική ζωή, επέλεξε να παραμείνει στο περιθώριο της, μακριά από μάσκες και προσωπεία, ωστόσο φυλακισμένος στη μοναξιά του και έχοντας αποδεχτεί την ανυπαρξία του, καταλήγει εκεί που ξεκίνησε.

Τα ταξίδια και η περιπλάνηση του δεν αποτελούν ελευθερία, ούτε φυγή από την πραγματικότητα, αλλά είναι μια μανιώδης και ατέρμονη μετακίνηση που    στο τέλος τον οδηγούν στη βάση του. Τότε όμως δεν είναι κανένας. Έχοντας αλλάξει στοιχεία και μορφή, δεν ανήκει πουθενά, ζει στην ανυπαρξία, στο    παράδοξο της ύπαρξης. Προσπαθώντας να απεγκλωβιστεί από τα στεγανά της κοινωνίας κατάφερε να εξαρτηθεί πιο πολύ από τις συμβάσεις της και όντας ανήμπορος να αντιδράσει και να υπερασπιστεί την ύπαρξη του, υιοθετεί εικονική ταυτότητα που του γίνεται ένα αφόρητο βάρος.

Για όλους είναι νεκρός, η σύζυγος του ξαναπαντρεύτηκε και έτσι «αποδέχεται» το ότι είναι μακαρίτης. Συχνά επισκέπτεται τον τάφο του και η ζωή γίνεται γι’ αυτόν ένα τεράστιο κουκλοθέατρο. Όλα για τον Πιραντέλλο στη ζωή είναι τυχαία και προκαθορισμένα. Κανείς δεν αποφασίζει εξ ολοκλήρου για τον εαυτό του, υποτάσσεται στους όρους της ζωής, στον αόρατο κουκλοπαίχτη που κινεί τα νήματα. Οι εξεγέρσεις αν υπάρξουν καταπνίγονται. Χαρακτηριστικό έργο για το κατακερματισμό του εγώ που προβάλλει τη θεώρηση του συγγραφέα για την απάτη της ζωής, περιλαμβάνει ερωτικές απογοητεύσεις, διάψευση προσδοκιών, ακύρωση της ευτυχίας. Μέσα στο έργο του είναι διάχυτη η σκιά της έλλειψης κατανόησης ανάμεσα στο ζευγάρι, απόρροια και των δικών του βιωμάτων. Όσο κι αν προσπαθήσει κανείς να βγει από τους όρους που έθεσε η κοινωνία τόσο καταλαβαίνει ότι αυτό καθίσταται αδύνατο. Στον Πιραντέλλο υπάρχει πάντα μια διάσταση ανάμεσα στους τύπους και τη ζωή.

Εκτός από προσωπικά στοιχεία στην τέχνη του ενυπάρχει και η πολιτική κατάσταση του Έθνους γενικότερα και της Σικελίας ειδικότερα. Ευκολά διαβλέπει κανείς στον λόγο του την τραγική εμπειρία από την αρρώστια της συζύγου του, τους επαγγελματικούς συμβιβασμούς του ως καθηγητή και δημοσιογράφου, αλλά και την εικόνα μιας κοινωνίας διεφθαρμένης. Ο ρόλος της τέχνης πρωταρχικά για τον Πιραντέλλο είναι η αφαίρεση της μάσκας και η αναζήτηση του αληθινού προσώπου κάτω από αυτή.

Το 1915 η Ιταλία κηρύσσει πόλεμο στην Αυστρία, οι γιοί του επιστρατεύονται, η μητέρα του πεθαίνει και η υγεία της Antonietta συνεχώς χειροτερεύει. Άλλη μια δύσκολη καμπή στη ζωή του.

Μετά τη δολοφονία Ματεόττι συνυπέγραψε το Μανιφέστο των φασιστών διανοουμένων του Μαρινέττι φανερά και με τη βοήθεια του Μουσολίνι το 1925 ιδρύει το Θέατρο Τέχνης της Ρώμης μαζί με τον γιό του. Υπήρξαν επικριτές που θεώρησαν τη σχέση του με τον Μουσολίνι, τέχνασμα στρατηγικής, ο Πιραντέλλο όμως δήλωσε: «Είμαι φασίστας γιατί είμαι Ιταλός». Εντούτοις, ο θαυμασμός του Μουσολίνι για το έργο του, του άνοιξε το δρόμο για μεγάλα πολιτιστικά κέντρα σε όλο τον κόσμο. Ο Πιραντέλλο έφερε επανάσταση στη λογοτεχνία για την ιδιαιτερότητα της θεματικής του, η οποία είναι τόσο ξεχωριστή που μας κάνει αμέσως να μιλούμε για «πιραντελικά» έργα. Το έργο του επεκτείνεται και σε ποιητικές συλλογές εκτός από διηγήματα και μυθιστορήματα.

Τα θεατρικά έργα

Η αναγνώριση όμως θα έρθει με τη συγγραφή θεατρικών έργων, όπου θα ασχοληθεί με την ίδια προβληματική και θεματολογία. Η επιτυχία του είναι τόση ώστε θεωρείται ιδρυτής του σύγχρονου θεάτρου. Το ταξίδι στον κόσμο της συγγραφής θεατρικών έργων ξεκινά το 1915 και χωρίζεται σε τέσσερις φάσεις. Την πρώτη που περιλαμβάνει τα Σικελικά έργα: ««Νεράτζια Σικελίας», «Το δίκιο των άλλων», «Σκέψου το καλά Τζακομίνο», «Λιολά», το οποίο βασίζεται σε ένα επεισόδιο του «Μακαρίτη Ματτία Πασκάλ». Ακολουθεί το 1917 το αριστούργημα του «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» και «Η ηδονή της τιμιότητας», «Μα δεν είναι κάτι σοβαρό» κ.α. Στην πορεία ακολουθεί το γκροτέσκο θέατρο, φάση κατά την οποία προκύπτει το «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» (1916). Ολόκληρο το έργο είναι μια σκευωρία, όπου οι ήρωες αλλάζουν προσωπείο συχνότερα κι από ρούχα, προκαλώντας σύγχυση ανάμεσα στο σημαίνον και στο σημαινόμενο. Στην ίδια περίοδο ανήκουν «Το μπερέττο με τα κουδούνια», «Η ηδονή της τιμιότητας», «Μα δεν είναι κάτι σοβαρό», «Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή», η μοναδική του φάρσα στην οποία τα κωμικοτραγικά γεγονότα δημιουργούν φαινομενικά αδιέξοδα. Ακολουθεί η πιο μεστή δραματουργικά περίοδος, το θέατρο μέσα στο θέατρο. Το 1921 μας δίνει το αριστούργημα του «Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα». Ριζοσπαστικό έργο που του άνοιξε δρόμους στο ευρωπαϊκό δραματολόγιο. Ένας θίασος ενώ ετοιμάζει παράσταση συναντά έξι μέλη οικογένειας, ποιήματα κάποιου συγγραφέα για κάποιο έργο του που δεν γράφτηκε ποτέ. Τα έξι αυτά πρόσωπα ζητούν από τον θιασάρχη να ανεβάσει έργο με τη ζωή τους ώστε να αποκτήσουν τη θεατρική υπόσταση.

Άλλο έργο της περιόδου «Ερρίκος Δ’». Εδώ ένας πλούσιος των αρχών του 20^ου αιώνα έχει ταυτιστεί με τον Ερρίκο Δ’ αυτοκράτορα της Γερμανίας τον 11^ο αιώνα. Ο περίγυρος του συντηρεί την αυταπάτη μέχρι το απροσδόκητο φινάλε. Εμφανής η επιρροή από Σοπενχάουερ σε αυτό που ονομάζει «αληθινό ψέμα». Σε αυτή την περίοδο ανήκουν «Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα», αλλά και «Η ζωή που σου έδωσα» και το γνωστό στην ελληνική θεατρική πραγματικότητα «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε», όπου το κοινό μεταβαίνει από τη δραματουργία στην πραγματικότητα και οι θεατές ταυτίζονται με τους ήρωες. Το 1925 η σχέση του με την ηθοποιό Marta Abba τον εμπνέει να γράψει πολλά έργα του γι’ αυτήν όπως «Η φίλη των συζύγων», «Ή ένας ή κανένας », «Όπως με θέλεις». Στην τελευταία φάση θεάτρου που ονομάζεται Θέατρο των μύθων, κατατάσσουμε τα έργα του μετά το Νόμπελ λογοτεχνίας το 1934, χρονιά που σηματοδοτεί και την πλήρη ρήξη του με τον φασισμό, η οποία αποτυπώνεται στο ανολοκλήρωτο έργο του «Γίγαντες του βουνού».

Σημαντική μορφή, κορυφαίος δραματουργός, εμποτισμένος με τις απόψεις του Verga και με μια ανθρωπιστική κουλτούρα στοχευμένη στην λατινική, ιταλική και ελληνική γλώσσα. Με την καινοτόμο σκέψη του έλαμψε στον 20^ο αιώνα και μας χάρισε έργα σημαντικά. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο υπάρχουν παραστάσεις με έργα του, ενώ χαρακτηριστικός πιραντελικός ηθοποιός θεωρούνταν ο Δημήτρης Μυράτ.

           Από τη Νατάσα Κωνσταντινίδη

Πηγές:

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, Ιωάννης Τσόλκας, εκδόσεις ΠΕΔΙΟ, Αθήνα 2015

VOCI ITALIANE IN GRECIA Ιταλικές φωνές στην Ελλάδα, Ζώζη Ζωγραφίδου, Roma, 2013

Εκδόσεις Ηριδανός : «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε», «έτσι είναι αν έτσι νομίζετε», «Πρόσωπα ζητούν συγγραφέα», «Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή»

Και https://el.wikipedia.org.wiki/Λουίτζι_Πιραντέλλο

Οι Θεατρίνων Θεατές , πιστοί στο χειμερινό τους ραντεβού , πάντα με ιδιαίτερα προσεγμένο ρεπερτόριο, προγραμμάτισαν και ετοιμάζουν για τον φετινό χειμώνα, ένα έργο σταθμό στην ιστορία του σύγχρονου θεάτρου, την κωμωδία του Luigi Pirandello «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε», σε φρέσκια, ολοκαίνουρια απόδοση της Ροζίτας Σώκου και με εκλεκτούς συνεργάτες.

Την σκηνοθεσία , τους στίχους και τον φωτισμό υπογράφει ο Γιώργος Λιβανός, την μουσική σύνθεση και διδασκαλία ο Σάκης Τσιλίκης, την κινηματογράφηση ο Γιάννης Σολδάτος , τα σκηνικά και τα κοστούμια η Γιοβάννα Πρασίνου, την χορογραφία ο Σίμωνας Πάτροκλος , το μοντάζ ο Αντώνης Μανδρανής , την φωτογραφία ο Ζώης Τριανταφύλλου - Σφακιανάκης καθώς και ο Κώστας Βολιώτης και την επικοινωνία η Νατάσα Παππά. 

Στην διανομή πρωταγωνιστούν με σειρά εμφάνισης οι: Καίτη Ιμπροχώρη , Νίκος Γιάννακας, Γιάννης Τσιώμου, Μάνος Χατζηγεωργίου, Όλγα Πρωτονοταρίου, η Σοφία Μπεράτη , η Λίλη Τέγου, η Ζωρζέτ Μιρόν, ο Άγγελος Δεληκάρης, ο Ανδρέας Ζαχαριάδης και ο Χρήστος Μαραθιάς.

Την παράσταση συνοδεύει μουσικά στο πιάνο η Νίκη Γκουντούμη.

To training της ομάδας Θεατρίνων Θεατές για την κάθε παράσταση , όπως κάθε χρόνο, είναι πολύμηνο και απαιτεί ιδιαίτερη προετοιμασία τόσο στον λόγο όσο και στο σώμα και την φωνή, σύμφωνα με την μέθοδο του Γραμμικού Συμβολισμού που ο Γιώργος Λιβανός εκπροσωπεί στην Ελλάδα.

Λίγα λόγια για το έργο

Το έργο του Pirandello, σύγχρονο και αλληγορικό, παρουσιάζει με μαεστρικό τρόπο δύο παράλληλες ιστορίες που συναντιούνται μαγικά, ενός θιάσου που αυτοσχεδιάζει και παρουσιάζει μια παράσταση και μιας φιλελεύθερης Σιτσιλιάνικης οικογένειας με τρεις κόρες που ερωτοτροπούν ανενδοίαστα. Όλα αυτά με φόντο την Ιταλική επαρχία του ΄50.

Το έργο πρωτοπαίχτηκε στο Τορίνο τον Απρίλιο του 1930 και στην Ελλάδα παρουσιάστηκε σε μετάφραση και σκηνοθεσία Δημήτρη Μυράτ τον Οκτώβριο του 1961. Έκτοτε παρουσιάζεται συχνά- περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο του δημιουργού- ανά τον κόσμο, πάντα με μεγάλη επιτυχία.

Ο Pirandello, γνωστός για την θέση του πάνω στην υποκειμενικότητα της ανθρώπινης εικόνας, δοκιμάζει νεωτερισμούς και το συγκεκριμένο έργο είναι μια τέτοια περίπτωση: ο σκηνοθέτης παρεμβαίνει μέσα στην παράσταση και οι ηθοποιοί κάποιες στιγμές γίνονται ο εαυτός τους πριν επιστρέψουν και πάλι στον ρόλο τους. Σύμφωνα με τους μελετητές, το έργο αυτό αποτελεί μια «διαμαρτυρία κατά της παντοδυναμίας και των αυθαιρεσιών των σκηνοθετών της εποχής- κάθε εποχής».

 Studio Κυψέλης 

 Σπετσοπούλας 9 & Κυψέλης, Κυψέλη, τηλ. 210 8819571 

   του Luigi Pirandello από τους ΘΕΑΤΡΙΝΩΝ ΘΕΑΤΕΣ

   Πρεμιέρα: πρώτο δεκαήμερο Οκτωβρίου 2017