Η ζωή και το έργο του γλύπτη Γιανούλη Χαλεπά γίνονται σύγχρονη μουσική τραγωδία, ένα ονειρικό αφήγημα για τον άνθρωπο που συντρίφτηκε στη νιότη του και αναγεννήθηκε δημιουργικά στην πλήρη ωριμότητά του.
Ο Γιανούλης Χαλεπάς, η ασκητική μορφή της ελληνικής γλυπτικής που κάποιοι τον αποκάλεσαν «Ροντέν της Ελλάδας» και κάποιοι άλλοι «άγιο, τρελό και καταραμένο καλλιτέχνη», συναντά το σκηνοθετικό βλέμμα της Αργυρώς Χιώτη και τη γραφή του The Boy. Μια βουτιά στα άδυτα μιας καλλιτεχνικής ιδιοφυΐας μέσα από μια παράσταση (αλλά και μια ταινία μικρού μήκους, μια έκθεση και μια έκδοση).
«Ίσως τελικά να είχες δίκιο και να ήταν καλύτερο να μην είχα ονειρευτεί το άγαλμα που θα έσωζε τον κόσμο».
Η ζωή και το έργο του γλύπτη Γιανούλη Χαλεπά γίνονται σύγχρονη μουσική τραγωδία, ένα ονειρικό αφήγημα για τον άνθρωπο που συντρίφτηκε στη νιότη του και αναγεννήθηκε δημιουργικά στην πλήρη ωριμότητά του. Η Στέγη μεταμορφωμένη για τις ανάγκες τις παράστασης ΧΑΛΕΠΑΣ: αληθινά δέντρα ξεφυτρώνουν πάνω στη σκηνή, ανάμεσα στα καθίσματα και σε όλα τα επίπεδα της Κεντρικής Σκηνής, όπου γιορτάζεται η άγρια φύση ενός μοναδικού δημιουργού, από τις 10 έως τις 27 Φεβρουαρίου.
Από τη γέννησή του στον Πύργο της Τήνουμέσα στα μάρμαρα και στις σκόνες του πατρογονικού εργαστηρίου έως τη θρυλική Κοιμωμένη στο Α΄ Νεκροταφείο. Κι από την κατάρρευση, τον ψυχιατρικό εγκλεισμό και την πολύχρονη απομόνωση στα βουνά του νησιού έως την πνευματική αφύπνιση και την ορμητική αναγέννηση που τον καθιέρωσε στα γεράματα. «Ο νέος (γέρος) Χαλεπάς ξεπέρασε τον παλιό (νεαρό)» έλεγε ο ίδιος.
Μέσα από τις αισθήσεις του ονείρου, η Αργυρώ Χιώτη περπατά τον δύσβατο δρόμο του γλύπτη, ανάμεσα στη σιωπή και στο παράλογο, στην αδράνεια και στη δημιουργία, παραδίδοντας μια σύγχρονη μουσική τραγωδία σε λιμπρέτο του The Boy, μουσική του Jan Van, σκηνικό χώρο της Έφης Μπίρμπα και με μια εξαιρετική ομάδα ερμηνευτών. Ο Σίμος Κακάλας και ο Αντώνης Μυριαγκός στους ρόλους του καλλιτέχνη και της σκιάς, του σάτυρου και του δαιμόνιού του, και οι Χαρά Κότσαλη, Γιώργος Νικόπουλος, Δημήτρης Σωτηρίου, Αργυρώ Χιώτη και Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη σε ρόλους κομβικών προσώπων της ζωής του.
Ο βιότοπος του ΧΑΛΕΠΑ, ένα ιδιότυπο θερμοκήπιο με διάσπαρτα δέντρα που εκτείνεται εντός και εκτός σκηνής, διασαλεύει την αίθουσα, δημιουργώντας έναν φυσικό κυπαρισσώνα – που θα μεταφυτευτεί μετά το τέλος των παραστάσεων σε διάφορα πάρκα της Αθήνας. Και όλα μέσα σε ένα ηχητικό τοπίο που διαφεντεύουν ο άνεμος της Τήνου, η βοή και ο ήχος του λαξεύματος των μαρμάρων, καρφιτσωμένα στον νου του Χαλεπά, να ξυπνούν τους εφιάλτες και τα όνειρά μας.
«Τι είναι μια ψυχική κατάρρευση σήμερα; Πόσοι άνθρωποι γύρω μας –δες και μέσα στην πανδημία του Covid– δεν μπορούν να διαχειριστούν την “κανονικότητα”;», αναρωτιέται η Χιώτη. «Βλέπεις τη ζωή του Χαλεπά: τα πάντα κρέμονταν από μια κλωστή. Και το βλέπεις κι εσύ στη ζωή σου, τι σημαίνει να βρεθείς σε μια αδύναμη στιγμή και τι σημαίνει να σου πει κάποιος: “Έλα, μπορείς”.»
Παράλληλες δράσεις
Λίγες μέρες πριν, στις 2 Φεβρουαρίου, στις 21:00, κάνει πρεμιέρα στο Onassis Channel στο YouTube η μικρού μήκους ταινία ΧΑΛΕΠΑΣ, διά χειρός The Boy και Αργυρώς Χιώτη. Η ταινία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο καλλιτεχνικής υποτροφίας έρευνας και ανάπτυξης της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Στο διάστημα της έρευνας η καλλιτεχνική ομάδα ταξίδεψε στο άγρια μαγευτικό τοπίο του κυκλαδίτικου νησιού της Τήνου, όπου βούτηξε στο σύμπαν του θρυλικού καλλιτέχνη, παράγοντας μια πρώτη εκδοχή του λιμπρέτου, τις πρώτες παρτιτούρες και την ταινία μικρού μήκους, με πρωταγωνιστές τον Σίμο Κακάλα, τη Μαρία Πανουργιά και την Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη.
Παράλληλα, το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ., σε συμπαραγωγή με το Onassis Culture, εγκαινιάζει στις 18 Φεβρουαρίου 2022 την έκθεση: «Γιανούλης Χαλεπάς: Δούναι και Λαβείν». Αφετηρία της μεγάλης έκθεσης-ρετροσπεκτίβας στη ζωή και το έργο του καλλιτέχνη (επιμέλεια Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά, σχεδιασμός Παύλος Θανόπουλος) είναι η πρόσφατη απόκτηση ενός σημαντικού συνόλου γλυπτών και σχεδίων από το Ίδρυμα Ωνάση – που συγκροτούν την πιο ολοκληρωμένη συλλογή για το έργο και τη ζωή του Χαλεπά, με δημιουργίες της πρώτης, της δεύτερης και, κυρίως, της τρίτης περιόδου της καλλιτεχνικής του παραγωγής. Στην έκθεση θα παρουσιαστούν περισσότερα από 150 έργα (γλυπτά, σχέδια, κατάστιχα), από τη Συλλογή Ιδρύματος Ωνάση και δάνεια από άλλους οργανισμούς, συλλέκτες και μουσεία. Η έκθεση στη Θεσσαλονίκη θα διαρκέσει έως και την Κυριακή 5 Ιουνίου 2022. Η συνοδευτική δίγλωσση έκδοση που θα είναι διαθέσιμη στη Στέγη, στο Τελλόγλειο και στα βιβλιοπωλεία είναι μια παραγωγή του τμήματος Εκδόσεων του Ιδρύματος Ωνάση σε σχεδιασμό του Grid Office.
Σύλληψη & Σκηνοθεσία: Αργυρώ Χιώτ
Μουσική Σύνθεση & Ηχητικός Σχεδιασμός: Jan Van Angelopoulos
Σκηνικό & Κοστούμια: Έφη Μπίρμπα
Σχεδιασμός Φωτισμών: Τάσος Παλαιορούτας
Σωματική προετοιμασία: Χαρά Κότσαλη
Συνεργασία στις πρόβες (ερμηνεύτρια): Αλίκη Στενού
Καλλιτεχνικός συνεργάτης: Ευθύμης Θέου
Α΄ Βοηθός σκηνοθέτριας: Κατερίνα Κώτσου
Βοηθός σκηνογράφου: Βάσια Λύρη
Βοηθός ενδυματολόγου: Αλέξανδρος Γαρνάβος
Β’ Βοηθός σκηνοθέτριας: Κωνσταντίνος Καρδακάρης
Ερμηνεύουν (με αλφαβητική σειρά): Σίμος Κακάλας, Χαρά Κότσαλη, Αντώνης Μυριαγκός, Γιώργος Νικόπουλος, Δημήτρης Σωτηρίου, Αργυρώ Χιώτη, Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη
Εκτέλεση Παραγωγής: Μαρία Δούρου / VASISTAS
Ταυτόχρονος υπερτιτλισμός: Γιάννης Παπαδάκης
Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συμπαραγωγή: ERT Emilia Romagna Teatro (Ιταλία)
Η περιοδεία υποστηρίζεται από το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συγγρού 107
10 – 27 Φεβρουαρίου 2022
Κεντρική Σκηνή
Παραστάσεις: Τετάρτη έως Κυριακή 20:30
Διάρκεια παράστασης: 75 λεπτά
Παραστάσεις με υπέρτιτλους στα αγγλικά: Πέμπτη 10/02, Παρασκευή 11/02, Σάββατο 12/02, Κυριακή 13/02, Παρασκευή 18/02, Σάββατο 19/02, Κυριακή 20/02, Κυριακή 27/02.
Οι παραστάσεις στις 24, 25 και 26 Φεβρουαρίου θα παρουσιαστούν σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας σε συνεργασία με τον πολιτιστικό οργανισμό liminal.
Διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και Ελληνικός Υπερτιτλισμός για Κωφά και βαρήκοα άτομα
Ακουστική Περιγραφή για άτομα με οπτική αναπηρία
Οι υπηρεσίες προσβασιμότητας γίνονται με την υποστήριξη του δικτύου Europe Beyond Access, το οποίο πραγματοποιείται με τη συγχρηματοδότηση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συζήτηση με το κοινό μετά την παράσταση: Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2022
Εισιτήρια
Έναρξη προπώλησης Φίλων: Σάββατο 15/01, 17:00.
Έναρξη προπώλησης Γενικού Κοινού: Πέμπτη 20/01, 17:00
Κανονικό: 7 €, 15 €, 18 €, 22 €
Μειωμένο, Φίλος, Παρέα 5-9 άτομα: 12 €, 14 €, 18 €
Παρέα 10+ άτομα: 11 €, 13 €, 16 €
Κάτοικος Γειτονιάς: 7 €
Ανεργίας, ΑμεΑ: 5 €
Συνοδός ΑμεΑ: 10 €
Ομαδικές κρατήσεις στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Από τη Τόνια Τσαμούρη
Το Μια Ιστορία Αγάπης ανεβαίνει στο θέατρο Άνεσις σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα. Το Μια Ιστορία Αγάπης δεν είναι μια παράσταση, αλλά ένα αριστούργημα επί σκηνής.
Πρόκειται για ένα σύγχρονο έργο, γραμμένο μόλις το 2020, από τον Alexis Michalik. Η Κάτια συναντάει την Ζυστίν. Οι δύο γυναίκες ερωτεύονται. Αποτέλεσμα αυτού του έρωτα είναι ένα παιδί. Το έργο όμως θέτει πολλά περισσότερα ζητήματα από αυτή τη βασική του ιστορία, η οποία είναι ο ομοφυλόφιλος έρωτας μεταξύ δύο γυναικών. Παράλληλα, παρακολουθούμε τον πόνο της μητρότητας, τον γυναικείο φθόνο, τον απόλυτο έρωτα τόσο μεταξύ ανθρώπων του ίδιου φύλου, όσο και διαφορετικού, την αγωνία του θανάτου, αλλά και το πάθος για ζωή που δημιουργείται από την παρουσία ενός αθώου παιδιού.
Τα πολλαπλά αυτά θέματα καταφέρνει να διαχειριστεί με απόλυτη μαεστρία, σχεδόν μαγικά, η σκηνοθεσία του Σ. Κακάλα. Ως αποτέλεσμα, ο τόσο ικανός σκηνοθέτης παραδίδει στο κοινό μια παράσταση, η οποία ξεχειλίζει συναίσθημα, δίνει μπόλικη τροφή για σκέψη, ισορροπεί με ταχυδακτυλουργικό τρόπο ανάμεσα στον άφατο πόνο και το απροσποίητο γέλιο. Στήνει δηλαδή μια παράσταση που κυλάει όπως η ζωή: απλά, γεμάτη πόνο και θλίψη, πλημμυρισμένη χαρά και απόλαυση, με έντονες μνήμες, αλλά σε κάθε περίπτωση γεμάτη αλήθεια. Η καταπληκτική επιλογή της μουσικής επένδυσης της παράστασης υπογραμμίζει έντονα το συναίσθημα του σκηνοθέτη, όπως επίσης και οι «εκκωφαντικές» στιγμές απόλυτης σιωπής επί σκηνής που υπογραμμίζουν τις μύχιες σκέψεις και τα βαθύτερα συναισθήματα των χαρακτήρων.
Πολύτιμος σύμμαχος του σκηνοθέτη η πολύ καλή μετάφραση του Αντώνη Γαλέου, ο οποίος αποδίδει με απροσποίητη απλότητα και καθημερινότητα το λόγο του κοσμοπολίτη συγγραφέα.
Εξαιρετική επίσης η σκηνοθετική επιλογή των συγκεκριμένων ηθοποιών στους ρόλους τους. Μολονότι οι δραματουργικές ανάγκες επιβάλλουν στους 5 ηθοποιούς την εναλλαγή πολλών ρόλων, ωστόσο τον καθένα τους χαρακτηρίζει ένας συγκεκριμένος ρόλος. Έτσι, η Βίκυ Βολιώτη δίνει ένα υποκριτικό ρεσιτάλ στη σκηνή ως Κάτια, περνώντας από την προσποιητή αδιαφορία στον πόνο και από την απόλυτη χαρά στην απελπισία. Ώριμη και κατασταλαγμένη υποκριτικά δίνει τον καλύτερο ρόλο της μέχρι σήμερα πορείας της. Στο πλάι της, η Ευδοκία Ρουμελιώτη η οποία αποδίδει μοναδικά τη σκληρότητα, τη ζήλια και την προστασία της προσωπικής της ευτυχίας. Η Ζυστίν της Ρουμελιώτη είναι ένα καλομαθημένο κορίτσι που στο διάβα του σκορπάει πόνο και δυστυχία, ενώ παράλληλα η ίδια προσπαθεί, μάταια, να γλιτώσει από αυτή την καταστροφή. Η Τζίνη Παπαδοπούλου είναι καταπληκτικά αιθέρια, γλυκιά και στοργική ως Κλερ. Η Ζαν της Στεφανίας Ζώρα αποδίδει καθημερινά και χωρίς ακρότητες την πορεία ενός ιδιοφυούς παιδιού που οδεύει προς την ορφάνια, ενώ το ίδιο αποτελεί το μοναδικό φανό στο σκοτεινό και δύσβατο μονοπάτι των ενηλίκων που το περιτριγυρίζουν. Τέλος, ο Σίμος Κακάλας είναι απολαυστικός σε όλους τους ρόλους που υποδύεται (ειδικά ως μεταφορέας), με αυτόν του Ουίλιαμ όμως να είναι εκπληκτικός. Η τελευταία σκηνή του ανήκει δικαιωματικά, εκφράζοντας έντονο λυρισμό και συναίσθημα.
Η συγκεκριμένη παράσταση δείχνει τη σημασία της δραματουργίας στο θέατρο. Ένα καλό κείμενο, στα χέρια ενός ευφυούς και ικανού σκηνοθέτη μπορεί να μεταμορφωθεί σε κάτι το πραγματικά μοναδικό. Το μονοπάτι αυτό ακολουθούν τόσο τα σκηνικά (Αντώνης Δαγκλίδης), όσο και τα κοστούμια (Κλερ Μπρέισγουελ), τα οποία διακριτικά ακολουθούν και πλαισιώνουν. Πρωταγωνιστής σε αυτή την παράσταση είναι ξεκάθαρα το κείμενο, η σκηνοθεσία και οι ηθοποιοί.
Το Μια Ιστορία Αγάπης είναι ένα έργο που αφηγείται με απλότητα την ιστορία της ζωής κάποιων ανθρώπων. Χωρίς να στοχεύει στο συναίσθημα του θεατή, καταφέρνει να κερδίσει απόλυτα το κοινό του. Για αυτό άλλωστε εναλλάσσει το δραματικό με το κωμικό, καθώς δεν καταφεύγει σε κόλπα για να παγιδεύσει συναισθηματικά τον θεατή. Σε συνδυασμό με τη μοναδική σκηνοθετική ευαισθησία και ευφυία του Σ. Κακάλα δημιουργείται ένα πραγματικά μαγικό σκηνικό αποτέλεσμα. Η αγάπη άλλωστε έχει πολλές μορφές και εκφάνσεις, όπως φανερώνει ο σκηνοθέτης στο τέλος της παράστασης…
Ένα βιτριολικό, αναρχικό, αρκούντως προβοκατόρικο βαριετέ, που δεν αφήνει τίποτα όρθιο.
Φοβάμαι να χρησιμοποιήσω εκφράσεις, όπως «σπάει τις συμβάσεις», «αιρετική παράσταση» ή «άγρια σάτιρα», γιατί θα ακουστούν κλισέ και έχω την αίσθηση ότι μπορεί να προκαλέσουν… αναγούλα στους συντελεστές του “Greek Freak / all star game”, που παρουσιάστηκε χθες βράδυ στο θέατρο Ολύμπια στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και θα συνεχιστεί μέχρι την Τετάρτη, 14 Ιουνίου. Η αλήθεια όμως είναι ότι η παράσταση του Σίμου Κακάλα είναι όλα τα παραπάνω. Ένα βιτριολικό, αναρχικό, αρκούντως προβοκατόρικο βαριετέ, γραμμένο σε εντελώς προσωπικό τόνο, που δεν αφήνει τίποτα όρθιο, μιλάει συγκεκριμένα - με ονόματα και επώνυμα -, δεν φοβάται να παίξει με το σαχλό ούτε να κουράσει (η παράσταση κρατάει τρεις ώρες), δεν έχει πρόβλημα να μην αρέσει (γιατί δεν είμαστε υποχρεωμένοι να αρέσουμε σε όλους ούτε να παράγουμε πάντα έργα υψηλής τέχνης!), κανιβαλίζει στερεότυπα και ιδεοληψίες της ελληνικής πραγματικότητας και κουλτούρας, γυρίζει την πλάτη σε όλες τις ισορροπίες που οφείλει δήθεν να κρατάει η «ευφυής σάτιρα» και τα κάνει όλα γυαλιά καρφιά!
Όση ώρα έβλεπα την παράσταση ένιωθα τον Κακάλα να μου φωνάζει στο αυτί: «Θα πεθάνεις, ρε φίλε, και δεν θα σε θυμάται κανείς! Χαλάρωσε! Άσε στην άκρη τις πόζες, σταμάτα να νοσταλγείς, πάψε να προσποιείσαι και πες τα πράγματα με το όνομά τους. Με δυο λόγια ζήσε τώρα που μπορείς, όπως μπορείς, μέσα σε αυτόν τον βουτηγμένο στα σκατά κόσμο».
Το “Greek Freak / all star game” είναι ο ορισμός της απρόβλεπτης παράστασης. Ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος για το τι θα ακολουθήσει. Μπορεί ένα τραγούδι των AC/DC, μπορεί κι ένα λαϊκο-ποπ σκυλάδικο με αντίστοιχη χορογραφία. Μία σκηνή αλά «Ρετιρέ» ή ένα θεατρικό δια χειρός Κιτσοπούλου. Ένα πρόωρο (βασικά εξαιρετικά πρόωρο, στα πρώτα πέντε λεπτά!) φινάλε της παράστασης ή ένα διάλειμμα με ανάγνωση λόγιου πορνό! Ο Κακάλας και οι συνεργάτες του οργιάζουν επί σκηνής χωρίς να υπολογίζουν τη γνώμη των θεατών και το πώς τους φαίνεται το θέαμα που παρουσιάζουν. Βασικά, όπως λέει και ο ίδιος, «στ’ αρχ…α του!»
Κι αν καλοσκεφτείτε, έχει τόσο δίκιο. Ποτέ η τέχνη – όπως την εννοεί ο καθένας – δεν πρέπει να ορίζεται και να διαμορφώνεται από τα θέλω του κοινού, των κριτικών ή των παραγωγών. Ο καλλιτέχνης θα κάνει αυτό που θέλει, θα εκφράσει τη δική του ανάγκη της στιγμής και δεν θα απολογηθεί και σε κανέναν. Μέσα από αυτό το πρίσμα η παράσταση του Κακάλα είναι αληθινή τέχνη.
Φυσικά την απόλυτη καυστικότητά της δεν είναι σε θέση να τη διαχειριστούν οι πάντες. Εξού και δεν ήταν λίγοι εκείνοι που αποχώρησαν στο διάλειμμα ή ακόμα και κατά τη διάρκεια του πρώτου μέρους της παράστασης. Νομίζω ότι έχει να κάνει με την ικανότητα αυτοσαρκασμού του καθενός. Το “Greek Freak / all star game” σε προκαλεί να κοιτάξεις τον εαυτό σου στον καθρέφτη και να τον φτύσεις. Ό,τι βλέπεις πάνω στη σκηνή είσαι εσύ. Ακόμα και το «σαχλό» ή «σκατολογικό» που σε ενοχλεί είσαι εσύ. Ο Κακάλας δεν αυτολογοκρίθηκε στιγμή, δεν χαρίστηκε σε κανέναν (ούτε στον ίδιο του τον εαυτό) και δεν προσπάθησε να στρογγυλέψει τα πράγματα για να αρέσει στο κοινό του Φεστιβάλ. Έχω την αίσθηση ότι επίτηδες φλέρταρε κάποιες στιγμές και με την αισθητική της «φτηνής» επιθεώρησης για να σκανδαλίσει ένα σοβαροφανές κοινό, που είναι έτοιμο να αποθεώσει την κάθε… μεταμοντέρνα σκηνοθετική ανάγνωση κλασικού κειμένου, αλλά βγάζει σπυριά σε κάθε τι που του θυμίζει Σεφερλή.
Μόνο που ο Κακάλας δεν είναι Σεφερλής. Όχι μόνο επειδή έχει δώσει ήδη το στίγμα του στο θέατρο, αλλά κυρίαρχα επειδή ο Σεφερλής επιζητά εναγωνίως να αρέσει στο ευρύ κοινό του, ενώ ο Κακάλας με το “Greek Freak – all star game” ρισκάρει να μην αρέσει (αν όχι και να χλευάσει) σε πολλούς από αυτούς που τον έχουν αποθεώσει σε προηγούμενες δουλειές του.
Κατά τη γνώμη μου, η παράσταση του είναι συναρπαστικά ευφυής και με σαφέστατη πολιτική θέση. Και δεν αναφέρομαι μόνο στη δηκτικότητα με την οποία αντιμετωπίζει όλες τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας. Νομίζω το βαθύτερο μήνυμα της παράστασης είναι το εξής πολύ απλό: Σταματήστε να προσπαθείτε να αρέσετε στους άλλους και κάντε αυτό που σκέφτεστε και θέλετε!
Ο Σίμος Κακάλας και οι συνεργάτες του - Δήμητρα Κούζα, Μιχάλης Βαλάσογλου, Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Κλέων Γρηγοριάδης, Έλενα Μαυρίδου, Χρίστος Θεοδώρου (πιάνο, πλήκτρα, μεταλλόφωνο), Γιώτης Παρασκευαΐδης (κιθάρες), Αντώνης Αρβανίτης (κοντραμπάσο, ηλεκτρικό μπάσο), Ρόλη Γιαμοπούλου (τύμπανα), Αντώνης Δαγκλίδης (σκηνικά), Κλαιρ Μπρέσγουελ (κοστούμια), Μάρθα Φωκά & Jonathan Becker (μάσκες), Περικλής Μαθιέλλης (φωτισμοί), Φωκάς Ευαγγελινός (χορογραφίες), Αλέξανδρος Λόγγος (ειδικά εφέ) – έφτιαξαν μία ουσιαστικά ανατρεπτική παράσταση, σκεπτόμενη και ξεκαρδιστική, που είναι καταδικασμένη να διχάσει. Κι αυτό είναι πολύ υγιές στην τέχνη.
Ο Σίμος Κακάλας καταπιάνεται με το αγαπημένο του είδος, το βαριετέ, παρουσιάζοντας το αυτοσαρκαστικό, αυτοαναφορικό βαριετέ Greek Freak / all star game. Πρωταγωνιστής είναι ένας χορός σεσημασμένων καλλιτεχνών, καταδικασμένων από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Διαδικτύου να βρίσκονται ισοβίως επί σκηνής, με την υποχρέωση να παράγουν συνεχώς άρτια καλλιτεχνικά προϊόντα, να διασκεδάζουν και να γοητεύουν κοινό και κριτικούς.
Μέσα τους βαθιά ξέρουν ότι, σε περίπτωση αποτυχίας, τους περιμένει ο καλλιτεχνικός Καιάδας του καλοκαιριού, η πείνα και ο θάνατος. Πλειάδα προσωπικοτήτων θα τους συντρέξει στη μάταιη αυτή προσπάθεια να αποδείξουν ότι ακόμα συνεχίζουν να δημιουργούν. Θα υπάρξει άραγε ένας από μηχανής θεός που θα τους γλιτώσει από το θέαμα που είναι αναγκασμένοι να προσφέρουν;
Στο Greek Freak / all star game, μέσω της κωμωδίας ο θίασος κάνει ένα καυστικό σχόλιο για τη σημερινή πολιτική και κοινωνική κατάσταση. Η παράσταση επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του καλλιτέχνη τόσο με το γέλιο, όσο και με το κοινό, προκαλώντας τα όρια ανοχής της κοινωνίας, που επιμένει να προσκολλάται στο ένδοξο παρελθόν.
Συντελεστές:
Σκηνοθεσία - Σύνθεση: Σίμος Κακάλας
Σκηνικό: Αντώνης Δαγκλίδης
Κοστούμια: Claire Bracewell
Μάσκες: Μάρθα Φωκά, Jonathan Becker
Φωτισμοί: Περικλής Μαθιέλλης
Χορογραφίες: Φωκάς Ευαγγελινός
Ενορχήστρωση: Χρίστος Θεοδώρου
Ειδικά εφέ: Αλέξανδρος Λόγγος
Βοηθός σκηνοθέτη: Δημήτρης Καλακίδης
Εκτέλεση παραγωγής: Γιώργος Λόξας
Παίζουν οι: Σίμος Κακάλας, Δήμητρα Κούζα, Μιχάλης Βαλάσογλου, Κωνσταντίνος Μωραΐτης
Guest Star: Κλέων Γρηγοριάδης, Έλενα Μαυρίδου
Παίζουν οι μουσικοί: Χρίστος Θεοδώρου (πιάνο, πλήκτρα, μεταλλόφωνο), Γιώτης Παρασκευαΐδης (κιθάρες), Αντώνης Αρβανίτης (κοντραμπάσο, ηλεκτρικό μπάσο), Ρόλη Γιαμοπούλου (τύμπανα)
12 - 14 Ιουνίου, 21:00
Θέατρο Ολύμπια
Τιμές εισιτηρίων: 15€-25€ (Κανονικό), 10-20€ (φοιτητικό), 10€ (A.μεΑ.)
Μία παράσταση χαμηλών τόνων που αποτελεί ένα βαθύ σχόλιο πάνω στη φύση του ρατσισμού και την έννοια του «ξένου».
Η ομώνυμη ταινία του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, που εστιάζει στην ιστορία αγάπης που αναπτύσσεται ανάμεσα σε μία 60χρονη χήρα Γερμανίδα που εργάζεται ως καθαρίστρια και έναν κατά πολύ νεότερο της Μαροκινό μετανάστη, έκανε την πρεμιέρα της στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1973, έναν μόλις χρόνο μετά την τρομοκρατική επίθεση από εξτρεμιστές Παλαιστίνιους στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου που στοίχισε τη ζωή σε 17 ανθρώπους. Η επιλογή του θέματος φυσικά δεν ήταν τυχαία. Ο Φασμπίντερ, ένας από τους βασικότερους εισηγητές του νέου γερμανικού κινηματογράφου της δεκαετίας του ’70, απευθύνθηκε σε μία κοινωνία που ο ρατσισμός είχε αυξηθεί κατακόρυφα με τους Αραβόφωνους συλλήβδην να μεταφράζονται από τον μέσο Γερμανό ως «απειλή». Μία κοινωνία ξενοφοβική που δεν απέχει πολύ από τις σύγχρονες ευρωπαϊκές.
Το ενδιαφέρον όμως στο έργο του Φασμπίντερ είναι ότι δεν φτιάχνει μία ταινία που απλά καταγγέλλει τον ρατσισμό των Γερμανών, αλλά επιχειρεί ένα πολύ πιο βαθύ σχόλιο πάνω στη φύση του ρατσισμού και την έννοια του «ξένου». Δεν πέφτει δηλαδή στην παγίδα ενός αντίστροφου μανιχαϊσμού, που θέλει κάποιους «κακούς» Γερμανούς από τη μία και κάποιους «καλούς» μετανάστες από την άλλη. Ο ρατσισμός στο «Ο φόβος τρώει τα σωθικά» είναι αμφίπλευρος. Ο Αλί πέφτει θύμα του ρατσισμού του κοινωνικού περίγυρου της Έμμι, αλλά και η Έμμι αντιμετωπίζεται ρατσιστικά από αρκετούς από τους φίλους του. Την ίδια στιγμή τόσο ο Αλί όσο και η Έμμι εκδηλώνουν ρατσιστικές συμπεριφορές ακόμα και μεταξύ τους.
Ο ρατσισμός υπάρχει μέσα μας, γέννημα του φόβου, της ανασφάλειας και του ελλείμματος αγάπης. Μας δηλητηριάζει και μας κατατρώει χωρίς να το αντιληφθούμε. Το «ξένο» και το «διαφορετικό» τον θρέφει. Δεν γνωρίζει όμως πραγματική ιδεολογία. Εξού και «εξαγοράζεται» τόσο εύκολα. Είναι χαρακτηριστική η στάση του μπακάλη της γειτονιάς της Έμμι, που ενώ στην αρχή δεν θέλει να βλέπει τον Αλί στη συνέχεια, όταν αντιλαμβάνεται ότι ο ίδιος ζημιώνεται οικονομικά διώχνοντας από πελάτισσά του την Έμμι, αλλάζει στάση.
Η μάχη με τον ρατσισμό είναι μία διαρκής πάλη με τον ίδιο μας τον εαυτό, αλλά και με μία κοινωνία που ποντάρει σε αυτόν για να διατηρήσει τη συνοχή της. Ο μοναδικός τρόπος για να τον αντιμετωπίσουμε στα ίσα είναι να δώσουμε χώρο στην αγάπη μέσα μας. Αυτό κάνουν η Έμμι και ο Αλί, δύο άνθρωποι μόνοι και δυστυχισμένοι (για διαφορετικούς λόγους ο καθένας) που γνωρίζονται, έρχονται κοντά και καλύπτουν ο ένας τα κενά του άλλου. Είναι όμως τόσο λυσσαλέα η αντίδραση του κοινωνικού τους περίγυρου που σιγά σιγά δηλητηριάζονται και οι ίδιοι. Θα καταφέρουν να ξαναδώσουν χώρο σε αυτά που τους ενώνουν και όχι σε αυτά που τους χωρίζουν;
Ο Σίμος Κακάλας, ένας από τους πιο ικανούς σκηνοθέτες της νεότερης γενιάς, έφτιαξε μία παράσταση χαμηλών τόνων, αλλά εξαιρετικών ρυθμών, που δεν κοπιάρει την ταινία, αλλά αντιλαμβάνεται στο ακέραιο το βαθύτερο νόημά της. Πολύ σωστά απέφυγε οποιαδήποτε κινηματογραφική αναφορά στη σκηνοθεσία του, εφηύρε έξυπνες θεατρικές λύσεις, κινήθηκε σε μία γραμμή απόλυτης λιτότητας σε όλα τα επίπεδα (σκηνοθετικά, υποκριτικά και σκηνογραφικά) και μας χάρισε μία παράσταση που συγκινεί χωρίς να εκβιάζει το συναίσθημα. Μία παράσταση που διαπνέεται από μία αποστασιοποίηση, παρόμοια με αυτή που μας χαρακτηρίζει όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με το «ξένο». Βρήκα δε συναρπαστική την ιδέα του – τουλάχιστον εγώ έτσι το μετέφρασα – οι ήρωες του έργου να φοράνε χαρτοσακούλες – μάσκες όταν γίνονται «ξένοι» ως προς τον Αλί και την Έμμι.
Η Τάνια Τσανακλίδου σκιαγράφησε έξοχα μία βαθιά ανθρώπινη Έμμι χωρίς κανένα θεατράλε στοιχείο. Ο Κωστής Καλλιβρετάκης ισορρόπησε πετυχημένα στον Αλί του ανάμεσα στην εκφραστικότητα και τη λιτότητα. Η Δήμητρα Κούζα και η Ειρήνη Κότσιφα υποδύθηκαν μετρημένα και με απόλυτη πειστικότητα μία σειρά από ήρωες του έργου κινούμενες εντός της σκηνοθετικής γραμμής. Προσωπικά όμως ξεχώρισα τον νεαρό Κωνσταντίνο Μωραΐτη, που κατάφερε να σκιαγραφήσει μοναδικά, χωρίς καμία υπερβολή και με απόλυτο έλεγχο των εκφραστικών του μέσων, τους διαφορετικούς ήρωες που υποδύεται. Υπηρετώντας το πνεύμα της σκηνοθεσίας έκανε τη διαφορά κι αυτό μαρτυρά και ταλέντο και ευφυΐα.
Εν κατακλείδι, η παράσταση του Κακάλα δεν ανήκει σε αυτές που αιχμαλωτίζουν το ευρύ κοινό με εύκολους συναισθηματισμούς. Είναι όμως μία παράσταση που υπηρετεί στο ακέραιο τα παρακάτω λόγια του ίδιου του Φασμπίντερ: «Η αμερικάνικη μέθοδος της δημιουργίας ταινιών προκαλεί στον θεατή συγκίνηση και τίποτε άλλο. Εγώ θέλω να του δώσω συγκίνηση μαζί με τη δυνατότητα να στοχαστεί και να αναλύσει τα συναισθήματα του...»
Είδα
Video
