Η Τέτη Νικολοπούλου λίγο πριν μας χαρίσει στη σκηνή του Χώρου Τέχνης 14η μέρα, το «Δώρο», μια  χορογραφία για τις πιέσεις, τις εντάσεις, τις επαφές, συναναστροφές και προκλήσεις που βιώνουν τα σώματα καθώς συναντιούνται, μιλάει στο texnes-plus για τη διαδρομή της παράστασης μέχρι την πρεμιέρα της, η οποία είναι προγραμματισμένη για τις 12 Μαίου. 

Μιλήστε μας για το «Δώρο»,πώς το εμπνευστήκατε;

«Δώρο» είναι η γνώση που μας δίνεται μέσα από το σώμα μας, η «ευφυΐα» του και η ικανότητά του να μας «επιστρέφει στην πηγή», στην πιο καλή πλευρά του εαυτού μας. Μετά από αυτή την αναγνώριση, δώρο είναι και οι σχέσεις μας και η διαπίστωση ότι οι πιέσεις και οι εντάσεις τους, εφόσον δεν μας διαλύσουν- γιατί υπάρχουν όρια αντοχής- μας προχωράνε και μας εμπλουτίζουν τη ζωή. Ο χορός, επίσης, είναι ένα τεράστιο «δώρο», ιδιαίτερα όταν προσεγγίζεται μέσα από τη σύνδεση σώματος-νου και τη σωματοποίηση.

Τι σας τροφοδοτεί ως καλλιτέχνη και ποια είναι τα μηνύματα που θέλετε να στείλετε μέσω των παραστάσεων σας;

Με εμπνέει το βίωμα του χορού. Συγκινούμαι πάρα πολύ όταν παρακολουθώ χορευτές που είναι απόλυτα παρόντες, με όλο τους το είναι. Όπως και όταν και η ίδια συνδέομαι απόλυτα με τον χορό καθώς διευρύνεται η αντίληψη μου και αντιλαμβάνομαι ποιότητες που είναι λεπτοφυείς και δεν τις συλλαμβάνει κανείς αν δεν υπάρχει το πλαίσιο. Με έναν τρόπο, οι ποιότητες αυτές λειτουργούν αποκαλυπτικά, δημιουργούν νοήματα και γνώση. Αυτό και θέλω να επικοινωνήσω: την εμπειρία μου ότι το σώμα, αν του το επιτρέψεις, είναι ένα ευαίσθητο και ταυτόχρονα ανθεκτικό σώμα που μπορεί να ακούει, να συνδεέται, να δέχεται, να στηρίζει και να στηρίζεται, να αποπροσανατολίζεται και να επιβιώνει σε δύσκολες θέσεις, να προτείνει και να δημιουργεί διαλόγους με τα άλλα σώματα. Όχι μόνο με όρους contactimprovisation, αλλά με όρους σωματοποίησης γενικότερα. Δηλαδή χρησιμοποιώντας πρακτικές στις οποίες η κίνηση ακολουθεί τις φυσικές δυνάμεις, τη βιωματική ανατομία και την εμβιομηχανική. Μέσα από αυτούς τους τρόπους, τα πράγματα ρέουν αβίαστα και χωρίς να αφήνουν απ’ έξω και άλλους παράγοντες της κίνησης, όπως το συναίσθημα, τη συγκίνηση, την ησυχία, την παιδαγωγική της κίνησης κ.ά.

 Στις παραστάσεις υπάρχει μια συνέχεια ή κάθε φορά πρόκειται για ένα διαφορετικό project;

Υπάρχει απόλυτη συνέχεια. Μάλιστα, είναι σαν όλες μου οι δουλειές να αποτελούν μέρη μιας χορογραφίας. Όλες εμπεριέχουν την ανάγκη μου να βιώσω την κίνηση και να επιστρέψω στην «καρδιά», στο σημείο μηδέν, εκεί που όλα συνεργάζονται για να είναι λειτουργικά, φυσικά και αβίαστα. Φυσικά, κάθε φορά με πηγαίνει ένας άλλος δρόμος προς τα εκεί, ο οποίος, συνήθως, προκύπτει μαγικά από την προηγούμενη δουλειά. Φέτος, οι πιέσεις και αποσυμπιέσεις, η ικανότητα του σώματος να παραλλάσσει το σχήμα του χωρίς να σπάει και οι κινητικές αλυσίδες ήταν θέματα που προέκυψαν από την περυσινή δουλειά, τους «Άπειρους», στην οποία ένιωσα ότι υπήρχε πολύ υλικό για περαιτέρω έρευνα. Στους Άπειρους με απασχολούσε η φυσική κίνηση και η «στροφή» της κορδέλας mobius- μαθηματική κορδέλα που πριν κλείσει τις άκρες της τις αντιστρέφει, επιτρέποντας σε ένα σώμα να κινείται αέναα.

Οπότε, το έργο προκύπτει από τη σωματική-κινητική έρευνα πάνω σε φυσικές οδηγίες.

Μιλήστε μας για τους συνεργάτες σας στη συγκεκριμένη παράσταση αλλά και το συνδυασμό χορευτών με μουσικούς

Oσυνεργάτης μου, χορευτής και σύμβουλος κίνησης, Τίμος Ζέχας, ο οποίος είναι διαπιστευμένος δάσκαλος AxisSyllabusκαι Feldenkrais με βοήθησε πάρα πολύ στην έρευνα αυτή. Ήταν αυτός ο οποίος «ξεκαθάριζε» τις οδηγίες και μας μύησε στην μηχανική και εμβιομηχανική, μέσα από διάφορα μοντέλα κίνησης που μελετά ο ίδιος. Είναι μια «ζωντανή εγκυκλοπαίδεια», ένας επιστήμονας- καλλιτέχνης και πολύτιμος άνθρωπος. Αυτή ήταν μια απαραίτητη συνθήκη για να μπορέσουμε ως χορευτές να ακολουθήσουμε τις οδηγίες, καθώς η κίνηση «μουτζουρώνει» εύκολα, γίνεται φλου ή υπερβολικά επιτηδευμένη και δύσκολη. Η Μαρία Φουντούλη αποτέλεσε μια σημαντική παρουσία στην παράσταση καθώς είναι μια χορεύτρια με σπάνια καθαρότητα και ταλέντο που σήκωσε μεγάλο βάρος της δουλειάς επάνω της. Ο Αυγουστίνος Πότσιος είναι ένας νέος χορευτής με διαμαντένια λάμψη, ο οποίος ενδιαφέρεται να εμβαθύνει στη βιομηχανική της κίνησης και σε αυτόν τον τρόπο δουλειάς και προσέφερε απλόχερα το ταλέντο και τη δημιουργικότητά του. Η Κατερίνα Νικολοπούλου μας βοήθησε σημαντικά στη δραματουργία και την οργάνωση του υλικού, ενώ η Θεοδώρα Σουμαλεύρη επιμελήθηκε τα κοστούμια. Σημαντικοί συνεργάτες ο Φαίδων Κωνσταντινίδης  στους φωτισμούς και η Ζωή Χατζιδάκη στην παραγωγή.

Οι μουσικοί (Όσβαλντ Αμιλάλης, Βαγγέλης Αλεξόπουλος, Χρυσούλα Παπαδοπούλου-Μεράντεζ) αποτελούν ένα σημαντικό «κομμάτι» της χορογραφίας, καθώς η μουσική δημιουργείται ζωντανά, επί σκηνής, ενώ έχει δουλευτεί και στο στούντιο και στις πρόβες. Παρά το γεγονός ότι η παράσταση δεν είναι αυτοσχεδιαστική, το ζωντανό στοιχείο δημιουργεί πάντα μια νέα συνθήκη επικοινωνίας μεταξύ μας. Χορευτές και μουσικοί χρειάζεται να είμαστε απόλυτα συνειδητοί, παρόντες και αφυπνισμένοι. Και η παραμικρή δοξαριά, ο παραμικρός ήχος μπορεί να αλλάξει την αίσθηση. Η ησυχία, τα κενά της μουσικής, οι παύσεις, η ένταση είναι σημαντικά. Η συγκίνηση και η ροή προκύπτουν από τον απόλυτο συντονισμό όλων. Με τον Βαγγέλη συνεργάζομαι αδιαλείπτως τα τελευταία πέντε χρόνια και έχει συνεισφέρει σημαντικά στις δουλειές μου, καθώς συνδυάζει μοναδικά την ηλεκτρονική μουσική με φωνή και παραδοσιακά ακούσματα, που αγαπώ ιδιαίτερα, ενώ η Χρύσα προσθέτει μια ιδιαίτερη ευαισθησία συνδυάζοντας φωνή με τζαζ μουσική και ροκ μπαλάντες. Ο Όσβαλντ είναι νέος συνεργάτης, ο οποίος με το κοντραμπάσο και τη γλύκα του έχει κατακτήσει την καρδιά μου. Μοναδικοί όλοι τους.

Πόσο σημαντική είναι η οικονομική ενίσχυση της τέχνης μέσω της πολιτείας ;

Είναι απόλυτα σημαντική. Ο χορός είναι μια τέχνη που δεν μπορεί να υπάρχει με όρους θεάτρου. Οι χορευτές δεν μπορούν να χορεύουν για πολύ καιρό και πολλές μέρες την εβδομάδα. Το σώμα δεν αντέχει αυτή την κούραση. Οπότε κάθε ομάδα κάνει πολλές πρόβες για να παρουσιάσει λίγες παραστάσεις. Συνεπώς, σπάνια μια χορευτική παραγωγή μπορεί να βγάλει τα χρήματα της από τα εισιτήρια. Η πολιτεία, αν θέλει να έχει πολιτισμό πρέπει και να τον επιχορηγεί αλλά και να δημιουργεί κίνητρα για την ιδιωτική επιχορήγηση. Κάθε ιδιωτικός φορέας θα πρέπει να μπορεί και να θέλει να επιχορηγεί τον πολιτισμό, ειδικά τον χορό. Έχουμε βαρεθεί να βλέπουμε να δίνονται χρήματα σε σκουπίδια. Πρωτοβουλίες από φορείς που δίνουν δωρεάν αίθουσες για πρόβες, όπως και ιδιωτικές πλατφόρμες και φεστιβάλ χορού είναι σπουδαία βοήθεια. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσει κανείς ότι στην Ελλάδα ο χορός αναπτύχθηκε από την τρέλα συγκεκριμένων ανθρώπων και όχι επειδή υπήρξε βοήθεια από την Πολιτεία, παρόλο που και η βοήθεια αυτή υπήρξε σημαντική. Επίσης, χρειάζεται να αναγνωριστεί η σπουδαιότητα του ίδιου του αντικειμένου του χορού, ως μεθοδολογία και δρόμος γνώσης και εξέλιξης. Διεπιστημονικά. Χρειάζεται να δοθούν χρήματα στην καλλιτεχνική δημιουργία, στην έρευνα και την καταγραφή του χορού. Χρειάζεται να δημιουργηθεί  αρχείο και να  συμπεριληφθεί ο σύγχρονος χορός στην εκπαίδευση. Και να συνδεθεί με την παράδοση, να διαχυθεί η γνώση από το ένα πεδίο στο άλλο.

 Είναι εύκολο για έναν καλλιτέχνη που ασχολείται με το χορό να ταξιδέψει τις παραστάσεις του εκτός Ελλάδας;

Όχι. Είναι δύσκολο να βρίσκονται όλοι οι συντελεστές μαζί σε συγκεκριμένους χρόνους. Κανένας χορευτής δεν εργάζεται μόνο ως χορευτής, εκτός και δουλεύει στις κρατικές σκηνές. Οι περισσότεροι έχουν διδασκαλίες, οι σχολές έχουν συγκεκριμένα κενά και οι μετακινήσεις στο εξωτερικό χρειάζονται κάποιες μέρες για να γίνουν. Ωστόσο, εφόσον τα φεστιβάλ είναι σημαντικά και καλύπτουν τα έξοδα μετακίνησης είναι καλό να πηγαίνουν οι ομάδες. Επίσης χρειάζονται άνθρωποι να «τρέχουν» όλη αυτή την επικοινωνία, είναι μια πολύ μεγάλη απασχόληση η έρευνα, οι αιτήσεις, η επικοινωνία κλπ. Χρειάζεται να έχει κανείς μάνατζερ, που σημαίνει έξτρα χρήματα και πολύς χρόνος. Παρά τις δυσκολίες, εμείς ελπίζουμε με αυτή την παραγωγή να ταξιδέψουμε και η παράσταση να αγαπηθεί και να συνεχιστεί.