Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Είδα την «Τριλογία των Lehman Brothers», σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου

Από τη Τόνια Τσαμούρη 

                Το 2008 έχει χαραχτεί ανεξίτηλα στη μνήμη του σύγχρονου δυτικού κόσμου, και στις δύο μεριές του Ατλαντικού. Αποτελεί ημερομηνία ορόσημο, καθώς η κατάρρευση της Lehman Brothers, μιας από τις μεγαλύτερες και πιο σημαντικές τράπεζες στον κόσμο, οδήγησε σε ένα οικονομικό τσουνάμι. Αναπόφευκτα συνεπώς το όνομα Lehman Brothers συνδέεται με την κατάρρευση μέρους της σύγχρονης καπιταλιστικής οικονομίας, που παρόμοιο είχαν να βιώσουν τα κράτη από την εποχή του μεγάλου Κραχ του αμερικανικού χρηματιστηρίου, το 1929.

Ομολογώ ότι αυτές ήταν οι σκέψεις μου, προτού βρεθώ στο θέατρο «Ιλίσσια» για να παρακολουθήσω την Τριλογία των Lehman Brothers του Ιταλού, Στέφανο Μασίνι, που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Το έργο, γραμμένο το 2013, αντλεί από την δεξαμενή των γεγονότων του 2008, αλλά μόνον ως αφορμή για να διηγηθεί μια ιστορία. Στην ουσία, πρόκειται για ένα έργο, το οποίο μας συστήνει τους ιδρυτές και κεφαλές αυτής της εταιρείας κολοσσού, ενώ παράλληλα διατρέχει την ιστορία του Αμερικανικού κράτους από το 1844 έως και το 2008.

Τρία αδέλφια εβραϊκής καταγωγής, ο Χένρι, ο Εμάνουελ και αργότερα ο Μάγιερ, φεύγουν από τη Βαυαρία, το 1844 και εγκαθίστανται στην Αλαμπάμα των Η.Π.Α. Εκεί ανοίγουν το δικό τους μαγαζί, στο οποίο αρχικά πωλούν σχεδόν τα πάντα, προτού στραφούν στην μεταπώληση ακατέργαστου βάμβακος. Ο θάνατος του μεγάλου αδελφού και η σταδιακή μεταφορά των επιχειρήσεων και της ζωής τους στην Νέα Υόρκη θα οδηγήσουν στη δημιουργία μιας οικονομικής αυτοκρατορίας. Οι προσωπικές τους ιστορίες, οι οικογενειακές τραγωδίες, αλλά και οι χαρές, σε συνδυασμό με το κοινωνικό-οικονομικό-πολιτικό πλαίσιο της εκάστοτε περιόδου, θα διαμορφώσει τις τύχες αυτής της οικογένειας, η οποία επρόκειτο να επηρεάσει τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων στη χαραυγή του 21ου αιώνα. Η πορεία των αδελφών Lehman από το εμπόριο και την μεταπώληση μέχρι τα τραπεζικά και επενδυτικά λόμπι θα είναι μακρά, τολμηρή και επώδυνη, κινούμενη παράλληλα με μεγάλες εθνικές τραγωδίες (όπως λόγου χάρη, ο αμερικανικός εμφύλιος, το Χρηματιστηριακό κραχ κτλ).

Την ατμόσφαιρα του έργου, το οποίο αποτελεί μάθημα σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας, καταφέρνει να μεταφέρει με απόλυτη επιτυχία η σκηνοθεσία του Β. Θεοδωρόπουλου. Ο σκηνοθέτης ξεπερνάει τις εγγενείς δυσκολίες του κειμένου και στήνει έναν θεματικό πυρήνα εξαιρετικού ενδιαφέροντος. Έτσι, ούτε η μεγάλη διάρκεια της παράστασης (διαρκεί σχεδόν 2½ ώρες), αλλά ούτε και η σύμμεικτη δραματουργική του φόρμα (στο κείμενο συναντώνται το θέατρο, η αφήγηση και ο μονόλογος) δυσκόλεψαν τον έμπειρο σκηνοθέτη. Ίσως μάλιστα να ήταν ενδιαφέρον να αποδοθεί το σύνολο του κειμένου (το αρχικό κείμενο διαρκεί κοντά στις 5 ώρες) κάποια στιγμή, ενδεχομένως όταν θα έχουμε απαλλαγεί από τους επιδημιολογικούς περιορισμούς που ισχύουν στη χώρα μας.

Εξαιρετικά δυνατό χαρτί οι τρεις ηθοποιοί, οι οποίοι κρατούν στα χέρια τους όλη την παράσταση με μοναδική μαεστρία. Εκκινώντας από τη δυσκολία απομνημόνευσης όλου αυτού του ιδιαίτερα πυκνογραμμένου και πολυεπίπεδου κειμένου, μέχρι την ικανότητα απόδοσης όλων των ρόλων. Ο Μάκης Παπαδημητρίου είναι απλά απολαυστικός στα κωμικά μέρη, και βαθιά συναισθηματικός στα δραματικά, αποδεικνύοντας το ταλέντο του για ακόμα μια φορά. Ο Αργύρης Ξάφης είναι λυρικός και στιβαρός ξεδιπλώνοντας το εύρος των υποκριτικών του δυνατοτήτων. Τέλος, ο Μιχάλης Οικονόμου καταφέρνει να ισορροπήσει ανάμεσα στους δύο συμπρωταγωνιστές του, κινούμενος από την ξεκαρδιστική κωμωδία στην απλότητα του δράματος με παροιμιώδη άνεση και ευκολία.

 

oikonomou texnes plus

               

Η ατμόσφαιρα την οποία δημιουργεί επί σκηνής ο σκηνοθέτης καταφέρνει να μεταφέρει τον θεατή στην Αμερική του 19ου, αλλά και του 20ού αιώνα. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει, αρχικά, η ζωντανή μουσική από το πιάνο που βρίσκεται στη σκηνή. Καταπληκτικός ο μουσικός, ο οποίος αποτελεί τον τέταρτο επάξιο πρωταγωνιστή της παράστασης (Θοδωρής Οικονόμου/εναλλάσσεται με τον Δημήτρη Βεντουράκη). Πολύ σημαντική η τόσο φροντισμένη κινησιολογία των τριών ηθοποιών, οι οποίοι μεταμορφώνονται σε όλα τα πρόσωπα που βρέθηκαν στη ζωή των αδελφών Lehman (Επιμέλεια κίνησης: Σεσίλ Μικρούτσικου). Πολύ ενδιαφέρον το σκηνικό (Ευαγγελία Θεριανού), το οποίο σε συνδυασμό με τις καταπληκτικές βιντεοπροβολές (Αποστόλης Κουτσιανικούλης) και τους τόσο προσεγμένους φωτισμούς (Σάκης Μπιρμπίλης) δημιουργούν μια ιδιαίτερη, κάποιες φορές νοσταλγική, αποτύπωση της Αμερικής του προηγούμενου αιώνα. Λειτουργικά τέλος τα κοστούμια εποχής των τριών ηρώων (Κλαιρ Μπρέισγουελ).

Lehman Brothers texnes plus.2jpg

                Η Τριλογία των Lehman Brothers αποτελεί μια ενδιαφέρουσα πρόταση για τα κλειστά θέατρα που λειτουργούν και πάλι, μετά από περισσότερο από έναν χρόνο. Η μεγάλη του διάρκεια δεν θα πρέπει να λειτουργήσει ανασταλτικά, αφού η παράσταση κυλάει σαν γάργαρο νερό! Πρωτότυπο θέμα, καλή σκηνοθεσία και υπέροχοι ηθοποιοί στις καλύτερες ερμηνείες τους είναι τα εχέγγυα για μια παράσταση η οποία θα αφήσει τη σφραγίδα της στο φετινό θεατρικό χειμώνα.