Η «Μύτη» των Patari Project είναι μία εξαιρετικά καλοφτιαγμένη παράσταση, που απενοχοποιημένα και χωρίς να γίνεται δήθεν, σαρκάζει το αδιέξοδο της ανθρώπινης ύπαρξης.
Ασφάλεια. Αυτή νομίζω είναι η λέξη – κλειδί για να αποκωδικοποιήσεις τη «Μύτη» των Patari Project. Η εξαιρετικά ταλαντούχα θεατρική ομάδα, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση της Σοφίας Πάσχου, εμπνέεται από την ομώνυμη κλασική νουβέλα του Νικολάι Γκόγκολ δημιουργώντας ουσιαστικά ένα νέο έργο, που συνιστά μία πολιτική αλληγορία πάνω στον τρόπο και το πλαίσιο μέσα στο οποίο βιώνουμε την ύπαρξη μας.
Ασφάλεια. Αυτή την ασφάλεια σπάει φαινομενικά η Μύτη, όταν μία μέρα ξεκολλάει με δική της πρωτοβουλία από το πρόσωπο του… ασφαλιστή Κοβαλιώφ. Αυτή την ασφάλεια μας καλεί κι εμάς να διακινδυνεύσουμε μέσα από τον πύρινο εναρκτήριο λόγο της περί ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Αυτή την ασφάλεια χάνει και ο Κοβαλιώφ, που τόσα χρόνια επενδύει σε αυτή με όλο του το είναι και τώρα βρίσκεται να κυνηγάει ασθμαίνοντας τη Μύτη του σε μία πραγματικότητα που για πρώτη φορά του αποκαλύπτει τις ρωγμές της. Αυτή η ασφάλεια μοιάζει να δοκιμάζεται με τους ηθοποιούς της παράστασης να ισορροπούν πάνω στις καρέκλες του θεάτρου Πόρτα, αφού η Πάσχου αντιστρέφει εσκεμμένα τον θεατρικό κανόνα βάζοντας τους θεατές να κάθονται στη σκηνή και τους ηθοποιούς να παίζουν και να τρέχουν πανικόβλητοι πάνω στα καθίσματα της πλατείας.
Όλα μοιάζουν αντεστραμμένα, αλλά δεν είναι. Όλοι μοιάζουν να ρισκάρουν την ασφάλειά τους, αλλά ποτέ δεν τολμούν να την εγκαταλείψουν στην πραγματικότητα. Διότι όλοι συνεχίζουν να παίζουν εντός πλαισίου – στην παράσταση το πλαίσιο ορίζεται από τα καθίσματα του θεάτρου, οτιδήποτε πέραν αυτού μοιάζει αδιανόητο – ενός πλαισίου που τους υπερβαίνει. Το παιχνίδι έχει κανόνες, όσο παράλογο κι αν φαίνεται. Ακόμα και ο Κοβαλιώφ, ο πραγματικός επαναστάτης του έργου παρά τις προσπάθειες της Μύτης να του κλέψει τη δόξα, δεν τολμάει να τους σπάσει. Τους κατανοεί – σε αντίθεση με όλους τους άλλους συμπεριλαμβανομένης και της Μύτης που θεωρεί εαυτόν ανεξάρτητη, αλλά αδυνατεί να σκεφτεί την ύπαρξη της χωρίς να την κυνηγάει ο Κοβαλιώφ – , φτάνει στο σημείο να τους αμφισβητήσει, αλλά τελικά τους αποδέχεται. Το παιχνίδι συνεχίζεται αέναα. Η «ασφάλεια» θριαμβεύει.
Οι Patari Project καταθέτουν την πιο πολιτική τους παράσταση χωρίς καμία διάθεση σοβαροφάνειας. Η «Μύτη» είναι πλημμυρισμένη από ένα σουρεαλιστικό χιούμορ που προκύπτει μέσα από το φαινομενικά παράλογο. Ο θεατής γελάει με τον παραμορφωτικό καθρέφτη του. Η Σοφία Πάσχου στροβιλίζει τους ηθοποιούς της σε ένα φρενήρες γαϊτανάκι, τόσο αλλόκοτο και τόσο οικείο συνάμα, το οποίο αναπάντεχα διακόπτεται κατά διαστήματα με παύσεις και «σκοτάδια» όλο νόημα. Μία τρέλα που φευγαλέα συνειδητοποιεί την παράνοιά της. Κι ύστερα την προσπερνάει και συνεχίζει ακάθεκτη.
Το στοίχημα ήταν εξαιρετικά απαιτητικό από κάθε άποψη – δραματουργικά, σκηνοθετικά, κινησιολογικά, αισθητικά, υποκριτικά – αλλά κερδήθηκε. Και κερδήθηκε σε όλα τα επίπεδα. Η «Μύτη» των Patari Project είναι ένας θρίαμβος της συλλογικότητας. Το ίδιο το κείμενο έχει προκύψει από αυτοσχεδιασμούς των ηθοποιών, υπό το άγρυπνο βλέμμα φυσικά της Σοφίας Πάσχου και του ικανότατου δραματουργού της παράστασης, Juan Ayala. Το σκηνοθετικό εύρημα που θέλει τους ηθοποιούς να παίζουν όλη την παράσταση πάνω στα καθίσματα του θεάτρου, πέρα από τις φιλοσοφικές του προεκτάσεις, χαρίζει στον θεατή μία πρωτόγνωρη εμπειρία και ένα σωματικό θέατρο που συναντιέται αριστοτεχνικά με τον λόγο και την πρόζα. Η Κλαιρ Μπρέισγουελ έντυσε τα μέλη των Patari με πραγματικά ευφάνταστα κοστούμια, που φέρουν το παράλογο χωρίς να το φτηναίνουν, ενώ η Σοφία Αλεξιάδου, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που έχει το να φωτίσεις μία πλατεία θεάτρου αφού τα φώτα σε ένα θέατρο είναι ως επί το πλείστον πάνω από τη σκηνή, κατάφερε να δημιουργήσει υπέροχες ατμόσφαιρες.
Φυσικά τα μεγαλύτερα εύσημα ανήκουν στους ίδιους τους ηθοποιούς της παράστασης, που επιτελούν έναν άθλο, τόσο σε κινησιολογικό και υποκριτικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο αντοχής. Για μία και πλέον ώρα ακροβατούν κυριολεκτικά πάνω στα καθίσματα του θεάτρου τρέχοντας πάνω κάτω, αλλάζοντας ρόλους και προσωπεία, παράγοντας ήχους με τη φωνή τους και τραγουδώντας. Είναι όλοι τους εξαιρετικοί. Ο Ηλίας Μουλάς στον ρόλο του Κοβαλιώφ καθρεφτίζει στο βλέμμα του όλη αυτή τη απόγνωση του ήρωα του, η Κίττυ Παϊταζόγλου είναι συναρπαστική ως Μύτη (κάποιες φορές ξεχνάς ότι είναι άνθρωπος), ο Θάνος Λέκκας είναι ένας εκρηκτικά ταλαντούχος ηθοποιός που μπορεί να μεταμορφωθεί ανά πάσα στιγμή σε μία διαφορετική περσόνα ενώ οι φωνητικές του δυνατότητες είναι εξαιρετικές, ο Αλέξανδρος Χρυσανθόπουλος ζει τον κάθε ήρωα και την κάθε στιγμή με όλο του το είναι και είναι απολαυστικός ως ντετέκτιβ – ανακριτής που παθαίνει διαλείψεις, ο Θεοδόσης Κώνστας φέρει ένα υποδόριο χιούμορ, μία άνεση στην κίνηση και έναν έμφυτο αυθορμητισμό, ενώ η Εριφύλη Στεφανίδου είναι ξεκαρδιστική ως μαμά του Κοβαλιώφ συμπληρώνοντας ένα πολύ δυνατό ensemble.
Η «Μύτη» των Patari Project είναι μία εξαιρετικά καλοφτιαγμένη παράσταση, που απενοχοποιημένα και χωρίς να γίνεται δήθεν, σαρκάζει το αδιέξοδο της ανθρώπινης ύπαρξης. Γιατί όπως λέει και ο Αλμπέρ Καμύ στον «Καλιγούλα» του: «Πουθενά δεν πήγα. Πουθενά δεν πάω. Η ελευθερία μου δεν είναι σωστή».