Μία παράσταση πρωτοποριακής δομής που αφυπνίζει συνειδήσεις.

Το εγχείρημα από μόνο του εμπεριέχει το στοιχείο της πρόκλησης. Μία κοινή, σπονδυλωτή παράσταση, που παρουσιάζεται ταυτόχρονα (με ακρίβεια σχεδόν δευτερολέπτου) σε τρεις διαφορετικές ευρωπαϊκές πόλεις (Αθήνα, Μόναχο, Λονδίνο) από τρεις διαφορετικούς θιάσους, υπό τις οδηγίες τριών διαφορετικών σκηνοθετών, με τους ηθοποιούς να επικοινωνούν μεταξύ τους ζωντανά μέσω skype. 

Το στοιχείο της πρόκλησης σε μία τέτοια παράσταση δεν περιορίζεται φυσικά μόνο στο τεχνολογικό επίπεδο, αλλά και στο κομμάτι της συν-δημιουργίας. Πόσο εύκολο είναι συντονιστούν τα θέλω τριών διαφορετικών σκηνοθετών με διαφορετικές κουλτούρες και αντιλήψεις σε μία παράσταση με κοινό θέμα; Πόσο περίεργο είναι για τους ηθοποιούς να κάνουν πρόβα με ξένους συναδέλφους τους από απόσταση, μέσω του διαδικτύου; Πώς μπορεί να βρεθεί ο κοινός τόπος; Πώς θα χτιστεί η ατμόσφαιρα; Πώς δεν θα χαθεί η στιγμή;

Το “Phone Home” ήταν από μόνο του ένα στοίχημα για τους συντελεστές του. Ένα στοίχημα που κερδήθηκε. Και κερδήθηκε όχι γιατί απαραίτητα δόθηκαν πειστικές απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα, αλλά γιατί η παράσταση κατάφερε να εκπέμψει ένα πολύ καθαρό μήνυμα. Ένα μήνυμα που αφορά μία πραγματικότητα, που βιώνουμε όλοι γύρω μας καθημερινά. 

Πώς αντιλαμβανόμαστε την έννοια «σπίτι»; Τι σημαίνει να αφήνεις το σπίτι σου για να φτιάξεις ένα καινούριο σε μία άλλη χώρα; Πώς αυτό επηρεάζει την επικοινωνία σου με τους ανθρώπους που άφησες πίσω; Μέσα από αληθινές ιστορίες ανθρώπων που βρέθηκαν σε μία τέτοια θέση η παράσταση, που από ελληνικής πλευράς έστησε ο πάντα ευφυής σκηνοθετικά Γιάννης Καλαβριανός, κατάφερε να μιλήσει με έναν διαφορετικό, αλλά πολύ ουσιαστικό, τρόπο για το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα στις μέρες μας. Αν και η θεματική της παράστασης δεν εξαντλείται στο προσφυγικό είναι σαφές ότι το πολύ μεγάλο κομμάτι της ελληνικής τουλάχιστον εκδοχής της στηρίχτηκε σε ιστορίες προσφύγων και μεταναστών. Ορθώς, κατά τη γνώμη μου. Νομίζω ότι δραματουργικά είχαν πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις υπόλοιπες.

«Σπίτι είναι εκεί που σε δέχονται» λέει σε ένα σημείο της παράστασης ένας από τους ήρωες. Οι έννοιες της αλληλεγγύης, της φιλανθρωπίας, της απώλειας, της αγάπης, του μίσους, της διαφορετικότητας μπαίνουν στο μικροσκόπιο της παράστασης για να ιδωθούν μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα. Άνθρωποι που μέσα σε μια μέρα τα έχασαν όλα, άνθρωποι που βρέθηκαν να θαλασσοπνίγονται, άνθρωποι που ξέχασαν και άλλοι που δεν ξέχασαν… 

Πόσο διαφορετικοί είμαστε από αυτούς; Πόσο μακριά μας είναι όλο αυτό; Το υποθετικό σχέδιο εκκένωσης μίας Αθήνας που έχει μετατραπεί σε εμπόλεμη ζώνη σου θυμίζει ότι τίποτα στη ζωή δεν είναι δεδομένο. Η ιστορία της Σύριας κολυμβήτριας, που σέρνει κολυμπώντας με πρωτοφανές πείσμα προς τις ακτές της Μυτιλήνης τη βάρκα με τους συμπατριώτες της που βουλιάζει, είναι αδύνατον να μην σε συγκλονίσει. Η μέσω skype επικοινωνία μίας μητέρας από τη Συρία με τον γιο της που είναι πρόσφυγας στην Ευρώπη φανερώνει μια συνθήκη που δεν σου φαίνεται καθόλου ξένη. Οι ιστορίες των Αλβανών μεταναστών σε επιστρέφουν σε μια εποχή που κοντεύεις να ξεχάσεις αν και δεν θα έπρεπε.

Το “Phone Home” – ή για την ακρίβεια η ελληνική εκδοχή του “Phone Home”, αφού αυτή είδα – είναι μία παράσταση που σε εμπλέκει συναισθηματικά, όπως άλλωστε όλες οι παραστάσεις του Καλαβριανού, αλλά το κυριότερο σου αφήνει χώρο να σκεφτείς. Κι αυτό νομίζω είναι το μεγαλύτερο κέρδος. Μπορεί να υπάρχουν προβλήματα ρυθμού – κάτι μάλλον αναπόφευκτο λόγω της χρονοκαθυστέρησης του ίδιου του skype – , μπορεί να μην γράφουν το ίδιο μέσα σου όλες οι ιστορίες – ιδίως κάποιες από αυτές που παρακολουθούμε live από τις παραστάσεις του Μονάχου και του Λονδίνου μου πέρασαν αδιάφορες - , αλλά το συνολικό αποτέλεσμα σε κερδίζει με την τόλμη του, την αλήθεια του, τις έξοχες ερμηνείες των ηθοποιών του (από ελληνικής πλευράς Γιώργος Γλάστρας, Χριστίνα Μαξούρη, Αλεξία Μπεζίκη, Στέφη Πουλοπούλου και Κώστας Σιλβέστρος) και την ικανότητα του να αφυπνίζει συνειδήσεις. Κι αυτό το έχουμε απόλυτη ανάγκη.