Από τη Σοφία Γουργουλιάνη

Στο θέατρο «Τόπος Αλλού», ο Νίκος Καμτσής ανεβάζει φέτος την «Έντα Γκάμπλερ» του Ιψεν. Την ιστορία μιας γυναίκας που αναζητά τη δική της ομορφιά, χαμένη σε ένα λαβύρινθο ακούσιων και ενίοτε εκούσιων καταπιέσεων.

Η κουβέντα μας, ένα ζεστό πρωινό του Ιανουαρίου  κινήθηκε γύρω από το από όλους εκείνους τους θεατρικούς μίτους της αριάδνης- απαντήσεις σε διαχρονικά ερωτήματα του θεάτρου και της πραγματικότητας.

Η υπερπληροφορία της εποχής μας απωθεί από το θέατρο;

Καλώς ή κακώς ναι. Αυτή είναι η πορεία των πραγμάτων, η εξέλιξη της εποχής μας. Από μία άποψη αυτό είναι το τραγικό της εποχής μας. Και εξηγώ τι εννοώ:
Η κάθε εποχή έχει ένα τραγικό. Ο αρχαίος άνθρωπος, όταν γεννήθηκε η τραγωδία αναρωτιόταν ποιος ευθύνεται για όλα όσα συμβαίνουν γύρω του, ο θεός ή ο άνθρωπος. Οι τρεις τραγικοί έχουν μία διαφορετική οπτική να μας προσφέρουν. Από τον θεοκεντρικό Αισχύλο μέχρι τον ανθρωποκεντρικό Ευριπίδη. Σήμερα το τραγικό είναι ότι ο άνθρωπος έχει δημιουργήσει έναν πολιτισμό ο οποίος, όχι μονάχα του διαφεύγει από τα χέρια, αλλά στρέφεται εναντίον του. Αν η τραγωδία είναι μία σύγκρουση ανάμεσα στο θεό και τον άνθρωπο, εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα αντίστοιχο θείο και άγνωστο μέγεθος, την τεχνολογία.

Το κοινό πως έχει αλλάξει μέσα στα χρόνια;
Πάρα πολύ. Η βασική στροφή που έγινε ήταν η στροφή με την είσοδο της ιδιωτικής τηλεόρασης στην καθημερινότητα μας. Εκεί άλλαξε το αισθητήριο, το κριτήριο και ο τρόπος και που πηγαίναμε και που παρακολουθούσαμε μία παράσταση. Μερικές δεκαετίες πριν στη μεταπολίτευση πηγαίναμε να δούμε μία παράσταση για να μοιραστούμε σκέψεις και προβληματισμούς με τη σκηνή. Ακούγαμε ότι κάπου γίνεται μια παράσταση που αρθρώνει κάποια καινούργια πράγματα. Έτσι, αρχίζαμε να συνομιλούμε με την παράσταση. Να διαφωνούμε η να συμφωνούμε και να το πηγαίνουμε παραπέρα. Αυτό ,τώρα, δε νομίζω ότι γίνεται. Το θέατρο έχει πάρει μία στροφή προς την κοσμικότητα. Τώρα κάνουμε μία κοσμική έξοδο και το θέατρο είναι το πρόσχημα. Είναι μία άλλου είδους προσέγγιση. Τελειώνει η παράσταση και δε σου προσέφερε τίποτα παρά δύο ώρες κακής ή καλής ανάλωσης. Αυτό υποβιβάζει το ρόλο του θεάτρου, το ρόλο του καλλιτέχνη σε απλό διασκεδαστή.

Αυτό παρασύρει και την ποιότητα;

Μοιραία. Το θέατρο δεν ήταν ποτέ μια μαζική διασκέδαση. Ήταν ψυχαγωγία. (Αγωγή ψυχής). Τεράστια διαφορά. Τα τεράστια θέατρα των 1500 θέσεων και πάνω, γήπεδα μπάσκετ και taekwondo, είναι μία βιομηχανία θεάματος που τον θεατή τον θέλουν καταναλωτή. Δε βλέπεις όλα αυτά τα πούλμαν που έρχονται από την επαρχία καθημερινά. Υπάρχουν ολόκληρα θέατρα που στήνουν παραστάσεις μόνο για αυτό κοινό, που μπαίνει στο θέατρο και δεν ενδιαφέρεται τι θα δει. Έλκεται από τηλεοπτικά ονόματα τα οποία είτε παίζουν μιούζικαλ είτε τον τηλεφωνικό κατάλογο είναι το ίδιο. Ο κόσμος δεν είχε κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το τι θα δει. Θα κάνει μια εκδρομή, θα μπει σε μία τεράστια αίθουσα, θα δει ένα εύπεπτο θέαμα και θα ξαναμπεί στο πούλμαν να επιστρέψει σπίτι του. Αυτό το πράγμα δεν είναι υγιές για το θέατρο όπου ζωντανοί άνθρωποι δημιουργούν μπροστά σε ζωντανούς ανθρώπους σε παρόντα χρόνο. 

Τι είναι αυτό που σας κινητοποιεί ακόμα στο θέατρο;
Η επικοινωνία με τους ανθρώπους μέσα από τους συναισθηματικούς τους κόσμους με ένα τρόπο που αφορά το κοινωνικό σύνολο. Πάνω στη σκηνή ενώνονται αυτοί οι κόσμοι και παράγουν ένα έργο που αφορά και κινητοποιεί έναν ολόκληρο κόσμο που έρχεται και το βλέπει. Αυτό είναι επαναστατικό. Αυτός είναι ένας λόγος που μας καθιστά πολιτισμένα όντα. Αυτό κάνει την ενασχόληση με την τέχνη λειτούργημα. Όταν γίνει καθαρό επάγγελμα τότε χάνει τις ιδιότητες του.

Χάνει το ρομαντισμό του;
Λίγο έως πολύ τον χάνει. Πρέπει κάνεις να αποφασίσει αν θα ακολουθήσει τα γούστα και τις ορέξεις του κοινού η θα θελήσει να το καθοδηγήσει

Πιστεύετε, δηλαδή, ότι η τέχνη πρέπει να κάνει πολιτική;
Δεν είναι θέμα πολιτικής. Εξάλλου, με μια έννοια όλα είναι πολιτική. Είναι βασική ανθρώπινη λειτουργία να παρατηρώ τον εαυτό μου και να βλέπω τη λειτουργία του. Αυτό είναι ανθρωπισμός.

Ο καλλιτέχνης θέλει, όμως, να εκφράσει κάτι απ’ αυτό που συμβαίνει γύρω του;
Ναι, αλλά είναι τόσα που θες να εκφράσεις και δεν προκύπτουν μόνο από την πολιτική σου θέση, όπως το μεταναστευτικό, το προσφυγικό, η Συμφωνία των Πρεσπών. Είναι πολλά που επαφίονται της ευαισθησίας σου, της φαντασίας σου, του ανθρωπισμού σου και θα τα αντιμετωπίσεις με τα όπλα που έχεις και από την επιστήμη, τη γνώση και την τέχνη. Όλα αυτά τα υλικά ανεβαίνουν κα επενδύονται πάνω στη σκηνή.

Θεωρείτε ότι στη νέα γενιά υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να εξελίξουν το θέατρο;
Σαφώς και υπάρχουν. Εγώ ελπίζω στην ανατροπή. Να ανατρέψει η νέα γενιά με ένα όραμα, με ένα στόχο την ήδη υπάρχουσα κατάσταση. Να ανατρέψει το θέατρο, αν όχι τον κόσμο όλο. Αυτό, δηλαδή, που περιμέναμε από τους μεγάλους ιδεολόγους.

Ακόμα και αν η δουλειά σου έχει όλα αυτά τα στοιχεία πως την κυκλοφορείς;
Δεν ξέρω. Νομίζω ότι απλώς βάζεις τους δικούς σου όρους και τους υπηρετείς. Εγώ, ας πούμε, έβαλα κάποιους όρους. Δημιουργώντας, για παράδειγμα, το «Τόπος Αλλού», έχοντας κάποιους ανθρώπους που μου είναι βασικοί. Και το επικοινωνώ όσο μου πάει το οικονομικό μου και όσο μου πάει το μυαλό μου.Ο βασικός φιλοσοφικός δραματουργικός πυρήνας είναι ένας άνθρωπος που προέρχεται από ένα κόσμο Α σε ένα κόσμο Β εντελώς εχθρικό και διαφορετικό. Μέχρι που ο κόσμος αυτός στενεύει για να της αποδείξει ότι σ’ αυτό τον κόσμο δεν μπορεί να ζήσει. Έρχεται από μια αριστοκρατική τάξη με όλο τον ρομαντισμό που διαθέτει αυτό και μπαίνε σε ένα κόσμο στυγνά ρεαλιστικό. Ενώ, προηγουμένως είχε δεσμό με έναν οραματιστή, όπως ο Λέβμποργκ τελικά παντρεύεται τον θαμπό και «λίγο» Τέσμαν. Η Εντα μέσα σε μία μέρα αντιλαμβάνεται ότι αυτός ο κόσμος δεν την συμπεριλαμβάνει. Ελπίζει ρομαντικά ότι μπορεί να στηρίζεται σε κάποιες αξίες, αλλά αυτές οι αξίες καταρρέουν η μία μετά την άλλη. Έτσι δεν της μένει παρά να κάνει αυτή την τελευταία «ωραία» ρομαντική πράξη.

Έντα Γκάπλερ

Θέατρο Τόπος Αλλού, Κεφαλληνίας 17 και Κυκλάδων, Κυψέλη

Πέμπτη-Παρασκευή και Κυριακή: 20:00, Σάββατο: 20:30, 

Τηλέφωνα: 2108656004, 2108624392

Από τη Νατάσα Κωνσταντινίδη

Μ’ αφορμή τις παραστάσεις που παίζονται και αυτή τη σεζόν, η Νατάσα Κωνσταντινίδη ετοίμασε ένα αφιέρωμα στον Νορβηγό δραματουργό.

Πέερ Γκυντ (1867), Το κουκλόσπιτο ή Νόρα (1879), Βρικόλακες (1881), Ο εχθρός του λαού (1882), Η Αγριόπαπια (1884), Ρόσμερσχολμ (1886), Η Κυρά της θάλασσας (1888), Έντα Γκάμπλερ (1890), Αρχιμάστορας Σόλνες (1892), Ιωάννης Γαβριήλ Μπόρκμαν (1896) είναι μερικά από τα πιο διάσημα έργα του Ίψεν. Ο Νορβηγός δραματουργός του 19^ου αιώνα είναι ο δημιουργός του μοντέρνου ρεαλιστικού θεάτρου. Έργα του παίζονται, ανελλιπώς, από το 1894, χρονιά κατά την οποία πρωτοσυστήθηκε στην ελληνική θεατρική πραγματικότητα, με το έργο του Βρικόλακες από τον Θίασο του Ευτύχιου Βονασέρα, μέχρι σήμερα που τον συναντούμε σε, τουλάχιστον, αθηναϊκές σκηνές. Επομένως, μιλάμε για 124 χρόνια συνεχούς παρουσίας στο θέατρο της Ελλάδας και για 300 περίπου παραστάσεις σε Ελλάδα και Κύπρο. Θέματά του η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, η ηθική τάξη πραγμάτων, η αγωνία για τη διατήρηση του πλούτου και του κοινωνικού status του σύγχρονου ανθρώπου κι η παθογένεια στην οικογένεια. Οι εμβληματικές ηρωίδες του Έντα Γκάμπλερ και Νόρα από το κουκλόσπιτο δεν άφησαν ασυγκίνητες τις Ελληνίδες πρωταγωνίστριες, οι οποίες θέλησαν να αναμετρηθούν με τις ιψενικές ηρωίδες - σύμβολα του παγκόσμιου θεάτρου. Το 1899 η Ιταλίδα ηθοποιός Ελεονώρα Ντούζε έρχεται στην Αθήνα για να μας συστήνει την Έντα Γκάμπλερ.

Με το όνομα του Νορβηγού δραματουργού συνδέθηκαν κι οι πρωτοπόροι σκηνοθέτες των αρχών του αιώνα, Κωνσταντίνος Χρηστομάνος και Θωμάς Οικονόμου. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πρώτες εμφανίσεις της Κυβέλης Αδριανού και της Μαρίκας Κοτοπούλη έγιναν σε ιψενικούς ρόλους. Η Κυβέλη στα 14 της έπαιξε την Έντβιγκ στην Αγριόπαπια, (Γιάλμαρ Έκνταλ στην εν λόγω παράσταση ο Δημήτρης Μυράτ), στη Νέα Σκηνή του Χρηστομάνου. Το 1907 η Κυβέλη ανεβάζει με το Θίασό της τη Νόρα. Ο Ξενόπουλος συγκρίνοντάς την με την πρώτη Ελληνίδα Νόρα, Λαλαούνη – Δαμάσκου την κρίνει ανώτερη και, κάπως, έτσι γεννιέται το αστέρι της μεγάλης θεατρίνας. Μεταξύ 1890 και 1910 διακρίνεται ένας ιψενικός οργασμός που χωρίζει τους διανοούμενους της εποχής σε «ιψενολάτρες» και «ιψενομάχους», σύμφωνα με τον Νικηφόρο Παπανδρέου στο βιβλίο του «Ο Ίψεν στην Ελλάδα».

Η νεαρή Μαρίκα Κοτοπούλη, απ’ την άλλη, ερμηνεύει την Ελλίντα στην Κυρά της Θάλασσας το 1906 με σκηνοθέτη τον Οικονόμου μαγεύοντας το κοινό της. Αργότερα, το 1915, η Κυβέλη ανεβάζει την Έντα Γκάμπλερ χωρίς επιτυχία καθώς ο ρόλος δεν ταίριαζε στη λεπτεπίλεπτη φιγούρα της, ενώ το 1921 η Κοτοπούλη σαρώνει ως Έντα, ρόλος που ταιριάζει καλύτερα στη δική της ιδιοσυγκρασία.

Εξάλλου, ο Αλέξης Μινωτής κι η Κατίνα Παξινού καθιερώθηκαν παίζοντας Ίψεν ( Βρικόλακες στο Εθνικό το 1950). Ακόμα κι η είσοδος του Κουν, το 1939, στο επαγγελματικό θέατρο έγινε με Ίψεν. Σκηνοθετεί την Κατερίνα Ανδρεάδη στην Έντα Γκάμπλερ. Ο Κουν θα ασχοληθεί με ιψενικά έργα ως το 1987, ημερομηνία θανάτου του. Αξίζει εδώ να αναφερθώ νομίζω και στο γεγονός ότι το κύκνειο άσμα του Δημήτρη Χορν ήταν στον Αρχιμάστορα Σόλνες του Ίψεν το 1983.

Η συνεχής παρουσία έργων του στην ελληνική σκηνή, αφιερωμάτων, βιβλίων, μεταφράσεων, συνεδρίων με θέμα τον Ίψεν μαρτυρούν αδιαμφισβήτητα τη γοητεία που ασκεί τόσο στους Έλληνες καλλιτέχνες όσο και στους θεατές. Από τη μια, η τεράστια δραματουργική αξία του εκτός της χώρας του της Νορβηγίας, αλλά και πέρα του χρόνου καθώς ξεπερνά τον έναν αιώνα, κι, από την άλλη, η λεπτομερής χαρτογράφηση των ψυχών τον καθιστά κλασικό συγγραφέα παγκόσμιου βεληνεκούς. Οι ιψενικοί ήρωες έρχονται αντιμέτωποι με καταστάσεις που τους οδηγούν σε ακραίες λύσεις, ενώ ασχολούνται με προβλήματα διαχρονικά που ταλάνιζαν και ταλανίζουν ακόμα τον άνθρωπο. Το θέατρό του είναι νατουραλιστικό κι ο ίδιος ένας επαναστάτης, ο οποίος προασπίζεται τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, προβάλλει την ηθική κατάρρευση του θεσμού του γάμου και καυτηριάζει την Εκκλησία. Σύμφωνα με τον Γιάννη Μόσχο, ο οποίος ασχολήθηκε στη διδακτορική διατριβή του με τον Ίψεν κι η δουλειά του στάθηκε πολύτιμος σύμβουλος για το αφιέρωμα αυτό, τα έργα του είναι από κάθε άποψη μια ασφαλής επιλογή, δεδομένου του ενδιαφέροντος του κοινού για τη θεματολογία που αγγίζει ο Ίψεν και λόγω του «χαμηλού κόστους» παραγωγής, αφού τα μέλη του θιάσου δεν ξεπερνούν τα πέντε με οκτώ άτομα. Επομένως, εκτός από κλασική πρόκειται και για μία «πρακτική» λύση.

Αν προσπαθούσαμε να κάνουμε μια αποτίμηση για το ποιο ή ποια έργα του υπερτερούν αριθμητικά σε ανεβάσματα παραστάσεων θα διαπιστώναμε ότι επικρατεί η «τριλογία του αποτυχημένου γάμου», σύμφωνα πάντα με την έρευνα του Γιάννη Μόσχου. Συγκεκριμένα, πρώτοι σε αριθμό παραστάσεων είναι Οι Βρικόλακες, ακολουθεί Το σπίτι της κούκλας ή Νόρα και τρίτη η Έντα Γκάμπλερ.

Σχεδόν όλες οι μεγάλες Ελληνίδες πρωταγωνίστριες αναμετρήθηκαν με την Έντα Γκάμπλερ. Εκτός από τις προαναφερθείσες Κυβέλη, Κοτοπούλη, Κατερίνα, με πρώτη την Ειμαρμένη Ξανθάκη το 1903, ακολούθησαν το 1957 η Μαίρη Αρώνη, το 1967 η Έλσα Βεργή, το 1978 η Αντιγόνη Βαλάκου στο Κ.Θ.Β.Ε., το 1984 η Τζένη Καρέζη (σε σκηνοθεσία Μίνωα Βολανάκη) κι η Ρούλα Πατεράκη, το 1990 η Μαρία Ξενουδάκη, το 1995 η Μαριέττα Ριάλδη, το 2003 η Ελισσάβετ Μουτάφη, το 2007 η Μαίρη Βιδάλη, για να έρθουμε πιο κοντά χρονικά στις μέρες μας, το 2004 στο Εθνικό η Φιλαρέτη Κομνηνού, το 2009 η Μαρίνα Ασλάνογλου, το 2014 στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κωνσταντάτου) η Γιώτα Αργυροπούλου, το 2015 η Δήμητρα Ματσούκα με πληθώρα ηθοποιών να μην μένουν αδιάφορες απέναντι στην αυτοκαταστροφική και μπλοκαρισμένη γυναίκα, τη συναισθηματικά ανάπηρη persona, η οποία ως άλλη Έμμα Μποβαρί καταστρέφει τα πάντα γύρω της όπως και τον εαυτό της.

Ίδια απήχηση είχε κι η Νόρα από το κουκλόσπιτο με την οποία αναμετρήθηκαν εκτός από την Ολυμπία Λαλαούνη- Δαμάσκου, την Κυβέλη και την Κατερίνα Ανδρεάδη, στις οποίες ήδη αναφέρθηκα, ηθοποιοί όπως η Μιράντα Μυράτ το 1944, το 1945 και το 1964 αντίστοιχα η Βάσω Μανωλίδου, το 1953 η Έλλη Λαμπέτη, το 1975 η Αντιγόνη Βαλάκου για το Κ.Θ.Β.Ε., το 1990 η Κατερίνα Μαραγκού, το 2001 η Λυδία Φωτοπούλου στο Κ.Θ.Β.Ε., και κάνοντας ένα χρονικό άλμα φτάνουμε στη Νόρα του 2016 σε σκηνοθεσία Γιώργου Σκεύα με την Αμαλία Μουτούση στο ρόλο της Νόρας για δύο χρόνια. Το σύμβολο της καταπιεσμένης γυναίκας και συζύγου, η οποία, καθημερινά, καλείται σαν κούκλα σε κουκλοθέατρο να αλλάζει μάσκες και να μεταμορφώνεται, ανάλογα με τον περίγυρο, δελέασε πολλές ηθοποιούς. Η Νόρα, η οποία εγκαταλείπει σύζυγο και παιδιά βροντώντας την πόρτα πίσω της είναι η γυναίκα που χειραφετείται και αναζητά να βρει τον εαυτό της.

Η Νόρα της Αμαλίας Μουτούση είχε κλέψει τις εντυπώσεις. 

Η Έλενα Βάγκελ στην Κυρά της θάλασσας δεν έχει το βάθος του χαρακτήρα της Έντα ή της Νόρας, εντούτοις παρουσιάζει ενδιαφέρον γιατί ζει στο παρόν με το απωθημένο παρελθόν της και συγκρούεται με την πραγματικότητα των άλλων γύρω της. Ως Έλενα στην Ελλάδα είδαμε την Κοτοπούλη και την Κατερίνα, ενώ το 1964 την Αντιγόνη Βαλάκου, το 1990 την Έλλη Φωτίου, το 1994 την Μπέττυ Αρβανίτη, το 2010 την Μαρία Ναυπλιώτου.

Οι Βρικόλακες αποτελούν την απάντηση του συγγραφέα στις επιθέσεις που δέχτηκε για το Κουκλόσπιτο. Ο ίδιος ο Ίψεν είχε πει: «Μετά τη Νόρα έπρεπε να έρθει η κυρία Άλβινγκ». Μια «άρρωστη» οικογένεια σωματικά και ψυχικά τίθεται στο προσκήνιο. Η αιμομιξία, θέμα ταμπού για κάθε εποχή, ταράζει τα χρηστά ήθη. Προσωπικά, δεν θα ξεχάσω ποτέ τη φωνή της Ράνιας Οικονομίδου «Βρικόλακες από το παρελθόν» το 2004 στο Απλό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Αντώνη Αντύπα, οπότε ήταν και η πρώτη μου επαφή με τον Ίψεν.

Το 1942 στο Θέατρο Τέχνης σε παράσταση της Αγριόπαπιας, Γκρέγκερς ήταν ο Κάρολος Κουν και Γιάλμαρ ο Βασίλης Διαμαντόπουλος, ενώ το 1994 στο Θέατρο Εμπρός Γιάλμαρ ήταν ο Δημήτρης Καταλειφός και γερο-Έκνταλ ο Γιώργος Μοσχίδης, τον οποίο πρόσφατα χάσαμε. Εννοείται πως πρέπει να γίνει μνεία στην Αγριόπαπια που παρακολουθήσαμε το 2017 από το θέατρο Πορεία σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Ένα έργο που προβληματίζει πολλαπλά και μια παράσταση που μένει στη μνήμη του θεατή.

Αντίστοιχα με τη γοητεία που άσκησαν οι ιψενικοί ρόλοι σε γυναίκες ηθοποιούς, έτσι και ο Αρχιμάστορας Σόλνες, Ο Πέερ Γκυντ και ο Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν δεν άφησαν αδιάφορους τους άντρες ηθοποιούς. Ενδεικτικά, ο μέγας Αλέξης Μινωτής ανεβάζει τον Αρχιμάστορα Σόλνες το 1928, το 1935 τον Πέερ Γκυντ και το 1976 τον Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν στο Εθνικό. Τον Αρχιμάστορα επέλεξαν το 1983 ο Χορν, αποτελώντας και το κύκνειο άσμα του στο θέατρο κι ο Γιώργος Κιμούλης το 2004. Ο τελευταίος έπαιξε Μπόρκμαν το 2013 στο Εθνικό. Ως Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν είδαμε το 1933, πάλι, στο Εθνικό τον Αιμίλιο Βεάκη, ενώ το 1949 τον Λυκούργο Καλλέργη. Ο Άγγελος Αντωνόπουλος έγινε Μπόρκμαν το 1993 κι ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος το 2007. Συνοψίζοντας, με ιψενικό θέατρο έχει ασχοληθεί όλο το ελληνικό θέατρο.

Και συνεχίζει αφού φέτος εντοπίσαμε έξι παραστάσεις με έργα του Νορβηγού συγγραφέα. Δύο Έντα Γκάμπλερ. Στο Θέατρο Ψηλά από τη Γέφυρα ο Γιάννης Δρίτσαςσκηνοθετεί την Αννίτα Κούλη στο ρόλο της Έντα. Το ίδιο έργο, είχαμε δει πριν λίγους μήνες και στο διατηρητέο ξενοδοχείο Μπάγκειον στην Ομόνοια, όπου η Άντζελα Μπρούσκου είχε δώσει τη δική της εκδοχή για την Έντα σκηνοθετώντας την Παρθενόπη Μπουζούρη.

Στο Θέατρο Εκάτη παίζεται Η Κυρά της Θάλασσας σε σκηνοθεσία Βαλεντίνης Λουρμπά. Στο Studio Μαυρομιχάλη δύο έργα του Ίψεν Ο εχθρός του Λαού σε σκηνοθεσία Φώτη Μακρή κι ο Ιωάννης Γαβριήλ Μπόρκμαν σε σκηνοθεσία Κωστή Καπελώνη. Ενώ από Φεβρουάριο αναμένουμε στο Θέατρο Τέχνης τους Βρικόλακες με την Ρένη Πιττακή σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζά.

Από τον Φεβρουάριο αναμένουμε στο Θεάτρο Τέχνης τους "Βρυκόλακες" με την υπέροχη Ρενή Πιττακή.

Πληροφορίες αντλήθηκαν και από τη Διδακτορική διατριβή: Ο ΕΡΡΙΚΟΣ ΙΨΕΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΚΗΝΗ.Από την πρώτη παράσταση ως το τέλος του 20ου αιώνα (1894-2000) Α΄ΚΑΙ Β΄ τόμος από Διδακτορική Διατριβή Μόσχος Ιωάννης. Τμήμα θεάτρου Σχολή Καλών Τεχνών Α.Π.Θ. Μαρτιος 2012. Επίσης  κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αμολγός ένα βιβλίο του Γιάννη Μόσχου για τον Ίψεν  πληροφορίες εδώ

Διαβάστε εδώ τη συνέντευξη της Αμαλίας Μουτούση μ' αφορμή το "Κουκλόσπιτο"

Αμαλία Μουτούση: «Έχω Επίγνωση Του Τι Σημαίνει Να Μην Μπορείς Να Είσαι Ο Εαυτός Σου»

Από τη Γιώτα Δημητριαδη

Από τη μια το γεγονός ότι κάποια θεατρικά κείμενα είναι κλασικά και γι’ αυτό κι εμπορικά, από την άλλη οι προσωπικές φιλοδοξίες σκηνοθετών, ίσως ακόμα κι η έλλειψη έμπνευσης σε κάποιες περιπτώσεις είχαν ως αποτέλεσμα, μέσα στην ίδια σεζόν, να δούμε τουλάχιστον δέκα ίδια έργα σε δύο ή και τρεις εκδοχές.

Αν συμπεριλάβει κανείς και τις διασκευές γνωστών έργων ή και τις συρραφές κειμένων το μέτρημα χάνεται…

Ποιοι, όμως, έβαλαν το ίδιο έργο στο στόχαστρο αυτήν τη σεζόν;

«Περιμένοντας τον Γκοντό» επί 3

Όχι ένα, όχι δύο, αλλά τρία διαφορετικά ανεβάσματα για το γνωστό έργο του Σάμουελ Μπέκετ, το οποίο παρακολουθούμε συχνά στην Ελλάδα, παρουσιάζονται παράλληλα αυτήν την περίοδο.

Ο Σάββας Στρούμπος κι η ομάδα Σημείο Μηδέν συνεχίζουν τις παραστάσεις τους για δεύτερη σεζόν στο Θέατρο Άττις- Νέος Χώρος, με κάποιες αλλαγές στη διανομή (Έλλη Ιγγλίζ, Έβελυν Ασουάντ, Κωνσταντίνος Γώγουλος, Χρήστος Κοντογεώργης)

Διαβατήριο για δεύτερη σεζόν πήρε κι η παράσταση του Γιάννη Αναστασάκη, η οποία ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή του Βασιλικού Θεάτρου στο Κρατικό Θέατρο της Βορείου Ελλάδος με τον Γιώργο Καύκα στον ρόλο του Βλαδίμηρου και τον Κωνσταντίνο Χατζησάββα στο ρόλο του Εστραγκόν.

Παράλληλα με το κλασικό μπεκετικό αριστούργημα κάνει το σκηνοθετικό της ντεμπούτο η ηθοποιός Έλενα Μαυρίδου στο θέατρο Χώρος με νέους ηθοποιούς ανάμεσά τους οι: Ανδρέας Κανελλόπουλος, Κίμωνας Κουρής, Νατάσα Εξηνταβελώνη, Γιάννης Καράμπαμπας, Γιάννης Λεάκος κ.α

«Δούλες» με γυναίκες κι άνδρες πρωταγωνιστές

Εγκλωβισμένες στο πολυτελές σπίτι οι δύο αδελφές κι υπηρέτριες, η Σολάνζ και η Κλερ, δοκιμάζουν βελούδινα φορέματα και στήνουν έναν φανταστικό κόσμο με τις δύο τους να ζουν, έστω και για λίγο, όπως η «κυρία» τους. Το παιχνίδι, όμως, θα πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Το έργο του Ζαν Ζενέ φαίνεται ότι γοητεύει ιδιαίτερα τους Έλληνες καλλιτέχνες, γι’ αυτό και έχουμε δει πάρα πολλές εκδοχές του τα τελευταία χρόνια.

Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει το έργο του Ζενέ να ανεβαίνει τόσο συχνά στην παγκόσμια σκηνή από το 1947 που γράφτηκε μέχρι τις μέρες μας; Σίγουρα: «Δεν πρόκειται για ένα έργο που θέλει να υπερασπιστεί τη μοίρα της τάξης των υπηρετών. Υπάρχει συνδικάτο που ασχολείται με τα ζητήματα αυτών των ανθρώπων. Πρόκειται για μια αλληγορική ιστορία…», διευκρινίζει ο ίδιος ο Ζενέ.

Φέτος, ο Τσέζαρις Γκραουζίνις επιλέγει, όπως κι ο ίδιος ο συγγραφέας άλλωστε προτείνει, τρεις άνδρες για να ερμηνεύσουν τους ομώνυμους ρόλους.

Ο Δημήτρης Ήμελλος, ο Κώστας Μπερικόπουλος κι ο Αργύρης Ξάφης μπλέκονται σ’ ένα επικίνδυνο «παιχνίδι», μέχρι τελικής πτώσεως, στο θέατρο του Νέου Κόσμου.

Ενώ, από τις αρχές του 2018 αναμένεται να ανέβει, για δεύτερη σεζόν, η εκδοχή της Μαριάννας Κάλμπαρη. Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης, μάλιστα, πρωταγωνιστεί στην παράσταση μαζί με την Κάτια Γέρου και την Κωνσταντίνα Τάκαλου.

«Η Χριστουγεννιάτικη ιστορία» ή «Μια Χριστουγεννιάτικη ιστορία»;

Ο σκηνοθέτης Γιάννης Μόσχος καταπιάνεται για πρώτη φορά με το μιούζικαλ και διασκευάζει τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία», προσκαλώντας μας να αφεθούμε στο όνειρο και τη φαντασία. Στο ρόλο του Εμπενέζερ Σκρουτζ θα απολαύσουμε τον Αλέξανδρο Μυλωνά μαζί μ’ έναν δυνατό θίασο. Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στις 8 Δεκεμβρίου στο Θέατρο REX Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη» με πρωτότυπη μουσική του Θοδωρή Οικονόμου.

Χριστούγεννα, όμως, έχουν μυρίσει και στην οδό Ιπποκράτους και το θέατρο Διάνα από την προηγούμενη εβδομάδα, καθώς το ίδιο έργο του Κάρολου Ντίκενς, με τίτλο «Μια Χριστουγεννιάτικη ιστορία» επέλεξε κι η Κωνσταντίνα Νικολαΐδη. Τσιγκούνης Σκρουτζ ο ηθοποιός Θανάσης Κουρλαμπάς, μαζί του ένας 15μελής θίασος, ενώ σε ρόλο έκπληξη ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης.

«Ο Κήπος» σε ελληνική κι αγγλική version

Ο Κήπος (Tangled Garden) είναι το τελευταίο έργο του Bruce Gooch, σημαντικού ηθοποιού και συγγραφέα με επιτυχίες σε πολυάριθμες παραγωγές σε Η.Π.Α και Καναδά κι ιδρυτικού μέλους της Εταιρείας Θεάτρου NewFangledStages, η οποία εδρεύει στο Τορόντο.

Αυτή την περίοδο το έργο ανεβαίνει σε παγκόσμια πρεμιέρα και σκηνοθεσία του Δημήτρη Μυλωνά με τον Στέλιο Μάινα και την Κάτια Σπερελάκη στο Από Μηχανής Θέατρο.

Προς το τέλος της σεζόν, στο ίδιο θέατρο και σε συνεργασία με την NewFangledStages θα δούμε και την αγγλική παραγωγή του έργου « ο Κήπος» με πρωταγωνιστές τον ίδιο τον Bruce Gooch και την Lynn Voght.

Σύμφωνα με την ιστορία, ο Μπάρι, βετεράνος του Βιετνάμ κι οικοδόμος, τώρα, στο επάγγελμα, αναρρώνει μετά από εγχείρηση στο γόνατό του, όταν ξαφνικά εμφανίζεται στο σπίτι του η Λουίζ. Καθώς πρέπει, άψογη επαγγελματίας και με ποιητικές ανησυχίες, έχει προσληφθεί από τον ανιψιό της πρώην γυναίκας του Μπάρι για να τον φροντίζει. Ο άξεστος χαρακτήρας του την τρέπει σε άτακτη φυγή, όμως η συνέχεια τούτης της γνωριμίας κάθε άλλο παρά αναμενόμενη αποδεικνύεται. Ο Μπάρι δείχνει αποφασισμένος να γίνει καλύτερος άνθρωπος, ενώ η Λουίζ, στο πρόσωπο του, θα αναζητήσει απεγνωσμένα τη βοήθεια.

«Στη «ξηρή» ζωή των δύο ηρώων, ο Κήπος είναι μία όαση. Στον Κήπο θα συναντηθούν, εκεί θα προσπαθήσουν να αρθρώσουν μια κοινή γλώσσα, εκεί θα αναζητήσουν ρωγμές για να εισχωρήσουν και να τολμήσουν να αγαπήσουν και να αγαπηθούν. Παρά τις αντιθέσεις τους. Παρά τις αποτυχίες που κουβαλάνε. Παρά τον δισταγμό.

«Το γαϊτανάκι του έρωτα» για δύο και για δέκα ηθοποιούς

Το γνωστό έργο του Άρτουρ Σνίτσλερ θα δούμε σε δύο διαφορετικές εκδοχές και με άλλους τίτλους, τη φετινή θεατρική σεζόν. Γραμμένο το 1900 στη Βιέννη, απαγορεύτηκε από τη λογοκρισία κι έγινε αιτία να κατηγορηθεί ο συγγραφέας από την κοινή γνώμη ως «Εβραίος πορνογράφος», με συνέπεια να το αποσύρει ο ίδιος από τις γερμανόφωνες χώρες.

Μόλις το 1982, 40 χρόνια μετά τον θάνατο του Σνίτσλερ, ο γιος του κυκλοφόρησε το έργο του πατέρα του στη Γερμανία.

Παραλίγο, μάλιστα, να είχαμε και τρίτη εκδοχή στη θεατρική Αθήνα, αλλά η παράσταση της Αλίκης Δανέζη στο «Θησείον-Ένα θέατρο για τις τέχνες με το τίτλο «REIGEN-Δέκα διάλογοι για το Σεξ» ακυρώθηκε.

Έτσι στο Θέατρο Αγγέλων Βήμα παρακολουθούμε μια διασκευή με δύο ηθοποιούς. Τη μετάφραση, υπογράφει η ψυχή του θεάτρου, Μαργαρίτα Δαλαμάγκα-Καλογήρου και τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο Θοδωρής Βουρνάς. Η παράσταση κρατάει τον γαλλικό τίτλο: «La Ronde» που μπορεί να σημαίνει οποιοδήποτε από τα ακόλουθα: περιφέρεται γύρω, κάνει γύρους, γύρο ποτών, κυκλικό χορό.

Η Τζούλι Τσόλκα κι ο Αποστόλης Ψαρρός αλλάζουν επί σκηνής προσωπεία και διαθέσεις συνθέτοντας ένα ρεαλιστικό πορτραίτο ανθρώπων κι ανθρώπινων σχέσεων, όπως τους συναντάμε αναλλοίωτους μέσα στον χρόνο και τις εποχές. Βιώνοντας την αλήθεια της κάθε συγκυρίας, οι χαρακτήρες αποκαλύπτουν εναλλακτικές πτυχές του εαυτού τους μέσα από τον εκάστοτε «ρόλο».

Από το έργο του Άρτουρ Σνίτσλερ, φαίνεται να γοητεύτηκε κι ο Θωμάς Μοσχόπουλος, ο οποίος θα το σκηνοθετήσει στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά τον Μάιο. Στην παράσταση με τίτλο «Το γαϊτανάκι» θα δούμε έναν εξαιρετικό θίασο με τους Στεφανία Γουλιώτη, Χάρη Φραγκούλη, Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, Άννα Μάσχα, Αλέξανδρο Λογοθέτη, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Κίττυ Παϊταζόγλου, Σίσσυ Τουμάση κι Αλέξανδρο Χρυσανθόπουλο να υποδύονται τα πέντε ζευγάρια στις δέκα σπονδυλωτές σκηνές.

Η ιστορία διαδραματίζεται τη δεκαετία του 1890 στη Βιέννη. Η δομή είναι σπονδυλωτή κι αποτελείται από δέκα σκηνές που αλληλοσυνδέονται και που, στην κάθε μία, πρωταγωνιστεί ένα ζευγάρι εραστών. Τα ζευγάρια είναι: Η πόρνη κι ο στρατιώτης, ο στρατιώτης κι η υπηρέτρια, η υπηρέτρια κι ο νεαρός κύριός της, ο νεαρός κύριος κι η παντρεμένη γυναίκα, η παντρεμένη γυναίκα κι ο σύζυγός της, ο σύζυγος κι η νεαρή κοπέλα, η νεαρή κοπέλα κι ο ποιητής, ο ποιητής κι η ηθοποιός, η ηθοποιός κι ο κόμης, ο κόμης κι η πόρνη.

Σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη

«Γυάλινος Κόσμος» 

Πόσους «Γυάλινους Κόσμους» έχει δει ο μέσος θεατρόφιλος; Συνήθως δεν φτάνουν τα δάκτυλα των δύο χεριών για να μετρήσεις τις παραστάσεις. Όταν, όμως, το αριστούργημα του Τένεσι Ουίλιαμς σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά και με ηθοποιούς όπως η Μπέττυ Αρβανίτη, ο Χάρης Φραγκούλης, η Ελίνα Ρίζου κι ο Έκτορας Λιάτσος, τότε μια επίσκεψη στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας είναι επιβεβλημένη.

Παράλληλα, οι Θεσσαλονικείς παρακολουθούν για δεύτερη σεζόν, το αυτοβιογραφικό έργο του Ουίλιαμς με τη σκηνοθετική υπογραφή της Γλυκερίας Καλαϊτζή. Στο θέατρο Τ , τον ρόλο της Αμάντας ερμηνεύει η έμπειρη Γιώτα Φέστα. Μαζί της στη σκηνή οι νεότεροι Χρήστος Παπαδόπουλος, Κατερίνα Συναπίδου και Δημήτρης Κρίκος.

«Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα» και για εφήβους

Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, για πρώτη φορά μετά από είκοσι χρόνια, δεν θα σκηνοθετήσει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου κι αυτό γιατί όπως εξήγησε και στη συνέντευξη Τύπου του θεάτρου το πολυβραβευμένο έργο Μαρκ Χάντον σε διασκευή Σάιμον Στήβενς είχε ανάγκη από μια μεγαλύτερη σκηνή. Έτσι, θα το παρακολουθήσουμε, τελικά, στο Τζένη Καρέζη. Στο θέατρο της οδού Ακαδημίας θα ζωντανέψει μια γλυκόπικρη ιστορία για τον αυτισμό, την εφηβεία, την οικογένεια, τα μαθηματικά και τα χρώματα.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών έχει επιλέξει έναν διαλεχτό θίασο: Γιάννη Νιάρρο, Μαρία Καλλιμάνη, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Θέμη Πάνου κ.α

Παράλληλα, στη Θεσσαλονίκη και τη νεανική σκηνή του Κ.Θ.Β.Ε. η Ελεάνα Τσίχλη σκηνοθετεί ίδιο έργο στοχοπροσανατολισμένο για το εφηβικό κοινό.

Τον ρόλο του Κρίστοφερ έχει αναλάβει ο Βασίλης Ντάρμας, ο οποίος υποδύεται έναν «ιδιόρρυθμο» δεκαπεντάχρονο του οποίου το μυαλό του λειτουργεί μ’ έναν δικό του, ιδιαίτερο τρόπο. Ξέρει πάρα πολλά για τα μαθηματικά και πολύ λίγα για τους ανθρώπους. Του αρέσει να φτιάχνει χάρτες και σχεδιαγράμματα, είναι εκπληκτικός αριθμομνήμων, λατρεύει τα αστυνομικά μυθιστορήματα και την αστρονομία. Δεν ανέχεται να τον αγγίζουν και δεν μπορεί να πει ψέματα. Ένα βράδυ βρίσκει νεκρό τον σκύλο της γειτόνισσάς του κι αποφασίζει να ξεδιαλύνει το μυστήριο. Αυτή η αναζήτηση τον παρασέρνει σε μονοπάτια δύσβατα, αλλά τον οδηγεί, κιόλας, στη χαμένη από καιρό μητέρα του. Καλείται τώρα να ξεδιαλύνει παραπανίσια μυστήρια, εκείνα του κόσμου των μεγάλων, πολύ πιο περίπλοκα από το απλό: «Ποιος σκότωσε τον σκύλο».

Τελειώνει η μια εκδοχή… ξεκινάει η επόμενη

Πριν λίγες μέρες έριξε αυλαία η «Hedda Gabler» στο Μπάγκειον σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου. Παράλληλα το ίδιο έργο του Ίψεν έχει ήδη ανέβει και παίζεται με τον γνωστό ελληνικό τίτλο στο «Έντα Γκάμπλερ» στο θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα σε σκηνοθεσία Γιάννη Δρίτσα.

Ίδιο έργο από την ανθολογία του Νορβηγού συγγραφέα, επέλεξαν κι η Δανάη Σπηλιώτη με την Βαλεντίνη Λουρμπά. Ο λόγος για την «Κυρά της Θάλασσας». Η πρώτη παρουσίασε το έργο για λίγες παραστάσεις και δεύτερη σεζόν στο Tempus Verum, ενώ η δεύτερη κάνει πρεμιέρα σε λίγες μέρες στο θέατρο Εκάτη.

Τέλος, λίγο πριν την εκπνοή της παράστασης «Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε», σε σκηνοθεσία Γιώργου Λιβανού στο Studio Κυψέλης, έκανε πρεμιέρα του ίδιο έργο του Λουίτζι Πιραντέλλο σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μαυρίκιου, στην κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου μ’ έναν εξαιρετικό θίασο και τον ίδιο τον σκηνοθέτη επί σκηνής!

Από τον Σπύρο Σιακαντάρη

Αντιμέτωπος με μια από τις πιο αμφιλεγόμενες θεατρικές ηρωίδες της εποχής της, την Έντα Γκάμπλερ, έρχεται αυτή τη σεζόν, ο Γιάννης Δρίτσας. Το στοίχημα μάλιστα είναι διττό, καθώς ο ίδιος δεν πρωταγωνιστεί μόνο στην παράσταση στο θέατρο «Κάτω από τη Γέφυρα», αλλά αναλαμβάνει τη διασκευή και το δύσκολο εγχείρημα της σκηνοθεσίας του κλασικού αριστουργήματος του Ίψεν και δηλώνει ότι βλέπει τη σκηνοθεσία ως :«μια σύνθεση εικόνων, τη δημιουργία ενός γλυπτού και μάλιστα σε τρισδιάστατο χώρο». Γεγονός στο οποίο σίγουρα συμβάλλουν και οι σπουδές, που ολοκλήρωσε πριν τρία χρόνια στη Σχολή Καλών Τεχνών. 

Παρακολούθησα μια από τις γενικές πρόβες και εντυπωσιάστηκα από τον τρόπο που θα παρουσιαστεί η παράσταση και από το δέσιμο όλης της ομάδας των ηθοποιών που συμπρωταγωνιστούν μαζί του: η Μαριάννα Λαγουρού, ο Αυγουστίνος Ρεμούνδος, η Αννίτα Κούλη, η Χριστίνα Κουλουμπή και ο Απόστολος Κρίτσας.

Μετά την ολοκλήρωση της πρόβας είχαμε την ευκαιρία για μια ευχάριστη κουβέντα στο φιλόξενο φουαγιέ του θεάτρου. Ο Γιάννης Δριτσας με ειλικρίνεια, αμεσότητα και ευγένεια μου εκμυστηρεύτηκε αρκετά σημαντικά στοιχεία της ζωής του, τη φιλοσοφία του, τους λόγους που τον οδήγησαν στη σκηνοθετική καρέκλα, τα όνειρά του για τα παιδιά του, αλλά και ένα θεατρικό εγχείρημα, που επιχειρεί φέτος για πρώτη φορά στην καριέρα του.

«'Εντα Γκάμπλερ», ένα κλασικό έργο που έχει πρωτοανέβει στη σκηνή πριν από περίπου 130 χρόνια. Τι το καθιστά επίκαιρο ώστε να ανέβει σήμερα;

Το βασικό θέμα που πραγματεύεται το έργο, ο χαρακτήρας και η προσωπικότητα της Έντα Γκάμπλερ, καθιστά αυτομάτως το έργο διαχρονικό.

Θεωρώ ότι η Έντα Γκάμπλερ, ως ψυχοσύνθεση, είναι ο μέσος σημερινός άνθρωπος, αναφέρομαι και στο ανδρικό και στο γυναικείο φύλο.

Με ένα κορεσμένο εγώ που δεν διαπραγματεύεται τίποτα και με το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων αυτών να είναι οριακά στο να φτάσουν στην ακραία συμπεριφορά της Έντα που γίνεται αυτόχειρας.

Το ότι δε φτάνουμε να το ζούμε αυτό ομαδικά είναι καθαρά θέμα συμπτώσεων.Μπορεί να ακούγεται ακραίο, θεωρώ όμως, ότι ο μέσος σύγχρονος άνθρωπος έχει πολύ συχνά αυτοκτονικές τάσεις, πολύ συχνότερα από όσο νομίζουμε. Για αυτοκαταστροφικές, δεν το συζητάμε αυτό είναι σίγουρα αδιαπραγμάτευτο.

Η διασκευή που έκανες έφερε το έργο στη σημερινή εποχή ή κράτησες την εποχή που αναφέρετε στο 19ο αιώνα;

 Έχω προσπαθήσει να σταθώ στην εποχή. Πέρα από το θέμα που πραγματεύεται το έργο, μου αρέσει αυτή η δυνατότητα που σου δίνει το θέατρο να ταξιδεύεις και εσύ και ο θεατής σου μέσα στο χρόνο.

Επιχειρούμε μέσα από αυτή τη παράσταση να γυρίσουμε πίσω στο 1900. Δε ξέρω πόσο εφικτό είναι αλλά ο στόχος μας, σαν ομάδα, είναι να πάμε εμείς και όχι να μεταφέρουμε την εποχή στο σήμερα.

Είπες τη λέξη ομάδα. Συνολικά όλοι οι ηθοποιοί έχετε αναλάβει τα σκηνικά, τα κοστούμια, τους φωτισμούς. Πως πήρατε αυτή την απόφαση και πόσο εύκολο ήταν το αποτέλεσμα;

Για να είμαι ακριβής σε κάθε αντικείμενο (μουσική, φώτα, σκηνικό, κοστούμια) κάποιος συνεισέφερε περισσότερο από τον άλλον. Όμως για κάθε τι που έγινε εδώ συναποφάσιζε όλη η ομάδα. Ήταν μια ευτυχής συγκυρία αυτή η ένωση των έξι ανθρώπων. Από τις πρώτες κιόλας αναγνώσεις αβίαστα ήρθε η ομοφωνία χωρίς συζητήσεις. Οπότε μοιραία προέκυψε να φέρουμε όλοι άποψη για το κάθε τι.

Ποιά ανάγκη σου, έπειτα από τόσα χρόνια πορείας στο θέατρο, σε οδήγησε να περάσεις και στο κομμάτι της σκηνοθεσίας.

Ένα μεγάλο ζητούμενο ήταν η έλλειψη επικοινωνίας με τους περισσότερους από τους σκηνοθέτες που συνεργάστηκα. Ένιωθα ότι δε μπορούσα να επικοινωνήσω εύκολα.

Στην πορεία συνειδητοποίησα ότι υπάρχει μια ειδική γλώσσα επικοινωνίας μεταξύ ηθοποιού και σκηνοθέτη, ούτως ώστε ο σκηνοθέτης να μπορέσει να καθοδηγήσει ερμηνευτικές ανατάσεις τον ηθοποιό του. Αυτό δε σημαίνει ότι είχα ποτέ διαφωνίες ή υπήρξαν προβλήματα. Όταν συνεργάζομαι με έναν σκηνοθέτη είμαι κάτω από τις οδηγίες του.

Απλώς ένιωθα ότι δεν ήταν πάντα απολύτως κατανοητό κυρίως από τη μεριά τη δική μου. Είναι μια πολύ σύνθετη διαδικασία να μπορείς ως σκηνοθέτης να καθοδηγήσεις ακριβώς εκεί που θέλεις.

Ώστε να σου παράξει ο ηθοποιός σου το καλύτερο δυνατό, να τον εμπνεύσεις, να τον καθοδηγήσεις σωστά, να δεις ποιές είναι οι αδυναμίες του, ποιά τα θετικά του στοιχεία. Και το πιο ενδιαφέρον αν θέλει και ο ίδιος να εργαστεί να βελτιώσει τις αδυναμίες του. Δηλαδή να μη λέει κάποιος σκηνοθέτης: «Δε μπορεί να το κάνει αυτό ας τον βάλουμε να κάνει κάτι άλλο πιο εύκολο».

Εδώ σε αυτή την ομάδα όλα αυτά λειτούργησαν με μια εξαιρετική ισορροπία. Όλοι οι ηθοποιοί είχαν την απαίτηση από εμένα να μην τους πάω από τον εύκολο δρόμο αλλά να βελτιώσουν και στοιχεία που σε πρώτη φάση δε μπορούσαν να τα βγάλουν.

Αυτό κάθε φορά είναι ένα δύσκολο εγχείρημα από τη μεριά του σκηνοθέτη. Πρέπει να έχει όλες τις αισθήσεις ανοιχτές για να μπορεί να αφουγκράζεται τον ηθοποιό που όταν ανεβαίνει στη σκηνή, σε πρόβα για να δοκιμάσει πράγματα είναι απολύτως εκτεθειμένος.

Επίσης, η ανάγκη μου να κάνω κάτι και με το κομμάτι το εικαστικό που το έχω αφήσει λίγο στην άκρη. Η σκηνοθεσία είναι μια σύνθεση εικόνων, η δημιουργία ενός γλυπτού και μάλιστα σε τρισδιάστατο χώρο.

Οπότε αυτή μου η ανάγκη να δημιουργήσω εικόνες η γλυπτά σε τρισδιάστατο χώρο ικανοποιείται σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Και αυτή η συνδημιουργία έχει να κάνει με ζωντανούς πίνακες με ζωντανά γλυπτά! Είναι πολύ προκλητικό.

 Την Έντα Γκάμπλερ υποδύεται στη σκηνή η Αννίτα Κούλη. Πώς την επέλεξες;

Με την Αννίτα είμαστε πολλά χρόνια φίλοι αλλά είναι η πρώτη φορά που συνεργαζόμαστε. Είναι εξαιρετικά ταλαντούχα ηθοποιός, από τις καλύτερες ηθοποιούς που έχουμε αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα.

Έχει μια συγκλονιστική εσωτερικότητα και είναι πάρα πολύ εργατική.

Η αυτοκαταστροφική ηρωίδα Έντα Γκάμπλερ είχε ακραία συμπεριφορά, εσύ έχεις φτάσει ποτέ σε μια τέτοια συμπεριφορά;

Έχω φτάσει,ναι, σε μικρότερη ηλικία.

Θυμάσαι πως ήσουν την εποχή εκείνη που ήρθες από την Καλαμάτα;

Αν ανατρέξω πίσω θυμάμαι έναν άνθρωπο πολύ δειλό, πολύ φοβισμένο, πολύ ανασφαλή. Σύμφωνα με τη φιλοσοφία που έχω τώρα πια σε αυτή την ηλικία, θεωρώ ότι ήμουν ένας άνθρωπος πολύ προβληματικός και πάρα πολύ κοντά στην Έντα Γκάμπλερ. Με βοήθησε πάρα πολύ σε αυτή τη διαδικασία η επαφή με το θέατρο.

Ήθελες από μικρός να ασχοληθείς με την υποκριτική, είχες κάποια πρότυπα - είδωλα;

Δεν υπήρξα ποτέ λάτρης κάποιων προτύπων, θαύμαζα πάρα πολλούς χορευτές και αθλητές. Θέατρο δεν είχα παρακολουθήσει μέχρι τα 17 μου.

Όταν ήρθα στην Αθήνα ξεκίνησα από μια σχολή φυσιοθεραπείας. Γνώριζα ότι είχα την ικανότητα και το ταλέντο να σχεδιάζω,αλλά δεν ήξερα αν μπορούσα να περάσω στη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο χορός προέκυψε ήταν κάτι που το αγαπούσα πάρα πολύ και σπούδασα κλασικό και μοντέρνο χορό.

Και πως πήρες την απόφαση να ασχοληθείς με την υποκριτική;

Τυχαία από μια υποτροφία. Η ενασχόληση μου με το θέατρο άρχισε να γίνεται σοβαρή στα μισά του πρώτου έτους. Ήταν άλλη η ιδέα που είχα για το θέατρο. Νόμιζα ότι για να γίνεις ηθοποιός πρέπει να βρεθείς σε μια παρέα, να βρεθεί ένας άνθρωπος να σε βοηθήσει, να σε προωθήσει με κάποιο αντίτιμο κ.λ.π και μετά ανεβαίνεις στη σκηνή και αρχίζεις να παίζεις.

Στη σχολή ανακάλυψα ότι η υποκριτική είναι μια πολύ σπουδαία υπόθεση. Οι απαρχές του θεάτρου οφείλονται στην ανάγκη του ανθρώπου να θεραπεύσει την ψυχή του.  

Είναι ιαματικές οι ιδιότητες του θεάτρου. Όταν άρχισα να μελετώ ανακάλυψα ότι αυτό που είχα να παρατηρήσω σε βάθος ήταν ο ίδιος μου ο εαυτός.

Ακόμη και τώρα λέω σε συναδέλφους, στους ηθοποιούς μου ή σε μαθητές που έχω κατά καιρούς, ότι το βιβλίο του ηθοποιού είναι έξω. Η ζωή.

Η παρατήρηση των άλλων η οποία θα ξεκινά όμως από εμάς. Αυτοπαρατήρηση. Έχεις τον εαυτό σου πάντα στο μικροσκόπιο. Εκεί εκτυλίσσεται όλο το δράμα της ανθρώπινης ζωής και όλο το πεδίο της μελέτης του αντικειμένου του ηθοποιού. Στην ανθρώπινη ζωή.

Όταν τελείωσα τη δραματική σχολή «Αρχή», είπα στη Νέλλη Καρρά τη διευθύντρια της σχολής «Δε ξέρω αν θα γίνω ηθοποιός φεύγοντας από εδώ, δε ξέρω αν θα γίνω καλός ηθοποιός, αλλά σίγουρα έχω γίνει καλύτερος άνθρωπος» και το πιστεύω αυτό μέχρι τώρα.

Η αναγνωσιμότητα μέσα από ένα επιτυχημένο σίριαλ πόσο βοηθάει έναν ηθοποιό στην πορεία του στο θέατρο;

Κοίταξε το να είναι κανείς αναγνωρίσιμος στο αντικείμενο το δικό μου βοηθάει, επαγγελματικώς κυρίως. Καλώς η κακώς, κάποιοι επιλέγουν στο θέατρο περισσότερο τους αναγνωρίσιμους ηθοποιούς.

Το ότι είσαι γνωστός ηθοποιός δε σημαίνει ότι είσαι και καλός ηθοποιός. Όπως όταν είσαι γνωστός γιατρός δε σημαίνει ότι είσαι και καλός γιατρός, το ίδιο αν είσαι γνωστός δικηγόρος, γνωστός φούρναρης κτλπ

Βοηθάει και επαγγελματικά και κοινωνικά αλλά θέλει μεγάλη συζήτηση.

Έχεις δύο παιδιά θα ήθελες να ακολουθήσουν το επάγγελμα του ηθοποιού;

Τα παιδιά μου θέλω να ακολουθήσουν τα όνειρα τους, θέλω να κάνουν στη ζωή τους αυτό που πραγματικά τους γεμίζει και αυτό μέσω του οποίου πιστεύουν ότι μπορούν να προσφέρουν στους υπόλοιπους ανθρώπους. Θα είμαι εκεί για να στηρίξω τις επιλογές τους και εύχομαι να αξιωθώ να κάνω ακριβώς αυτό.

Προς το παρόν καλά τα πάω. Μου αρέσει που συζητάμε μαζί, λέω τη γνώμη μου, αλλά προσπαθώ να ανακαλύψω τι πραγματικά θέλουν και να τα ωθήσω προς τα εκεί.

Παράλληλα με την Έντα Γκάμπλερ ετοιμάζεις και άλλα σημαντικά πράγματα στο θέατρο.

Για πρώτη φορά παίζω και παιδικό θέατρο που δεν έχω ξανακάνει. Ξεκινήσαμε ήδη εδώ στο θέατρο "Κάτω απ΄την γέφυρα" στον "Έμπορο της Βενετίας" του Σαίξπηρ σε διασκευή - σκηνοθεσία του Νίκου Δαφνή, για σχολεία τις καθημερινές και για το κοινό τις Κυριακές. Πέρυσι παρουσιάστηκε σε μια δική μου ιδέα και σκηνοθεσία «Ο Μέγας Ανατολικός», σε μορφή μιούζικαλ. Με δυο τραγουδίστριες, μια ακροβάτισσα, μια χορεύτρια. Η παράσταση θα επαναληφθεί και πάλι στο Mask στην Πλατεία Αγίας Ειρήνης.

Από τη νέα χρονιά θα παίξω δίπλα στην Άννα Ανδριανού, που μετέφρασε το ψυχολογικό θρίλερ «Ένας σχεδόν τέλειος γάµος», με σκηνοθέτη τον Γιάννη Βούρο, στο θέατρο Αλκμήνη.

Θα επέστρεφες με κάποιο ρόλο στην τηλεόραση η έχεις αφοσιωθεί περισσότερο στο θέατρο;

Αν τύχει κάτι με χαρά θα το κάνω.

Παραστάσεις: Δευτέρα & Τρίτη, ώρα 21:00

Έναρξη: 29 Οκτωβρίου

Διάρκεια: 90 ‘

Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος 15 ευρώ

φοιτητικό-ανέργων-άνω των 65 10 ευρώ, προαγορά: 12 ευρώ

ΘΕΑΤΡΟ  «ΚΑΤΩ ΑΠ’ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ»

Πλατεία ηλεκτρικού σταθμού Ν. Φαλήρου

www.katoapotigefyra.gr

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Πληροφορίες- κρατήσεις: 210 4816200, 210 4816207

Ηλεκτρονική προπώληση: viva.gr