Από τον Αναστάση Πινακουλάκη 

Η παράσταση είναι μια παραγωγή της Εταιρείας Τέχνης «Αrs Aeterna» και του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ιωαννίνων.

Η παράσταση Βάκχες του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη ξεκίνησε το ταξίδι της από το θέατρο Ορέστης Μακρής στη Χαλκίδα και μετά από μια μεγάλη περιοδεία έκανε την εμφάνιση της στην Επίδαυρο το σαββατοκύριακο του Δεκαπενταύγουστο. Αυτή την περίοδο η παράσταση σταθμεύει στα θέατρα της Αττικής και το αθηναϊκό κοινό έχει την ευκαιρία να δει την παράσταση. Παρουσιάζεται στην ελεύθερη ποιητική απόδοση του Γιώργου Χειμωνά και πανκ μουσική των Θραξ-Πανκc. Στους κεντρικούς ρόλους έχουμε μια all-star διανομή που αποτελείται από τους Άκη Σακελλαρίου, Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Ιωάννα Παππά, Κωνσταντίνο Ασπιώτη και Δημήτρη Πετρόπουλο.

Το έργο

Πρόκειται για την τελευταία σωζόμενη τραγωδία του Ευριπίδη που παίχτηκε, ενώ μυθολογικά περιγράφεται η καθιέρωση της λατρείας του Διονύσου που προηγείται του συνόλου των τραγωδιών. Γράφτηκε το 407 π.Χ., όταν ο ποιητής βρισκόταν στην Πέλλα της Μακεδονίας, στην αυλή του βασιλιά Αρχέλαου, και σκηνοθετήθηκε από το γιο του ή τον εγγονό του το 405 π.Χ. στην Αθήνα, ενώ παραστάθηκε ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Ευριπίδη, το 406 π.Χ κερδίζοντας το Πρώτο Βραβείο. Αποτελούσε τριλογία μαζί με τα έργα «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» και «Αλκμαίων ο δια Κορίνθου». Το έργο έχει γνήσια Διονυσιακή υπόθεση, εξιστορεί δηλαδή την έλευση του Βάκχου (Διονύσου) στη Θήβα κατά την οποία ο Πενθέας φονεύεται από την μητέρα του Αγαύη, διότι αντιστάθηκε στη λατρεία του νέου θεού.

Η υπόθεση: Ο Διόνυσος καταφθάνει στη Θήβα, την πατρίδα της μητέρας του, έχοντας μαζί του τις πιστές του ακολούθους, για να επιβάλει τη δική του Θρησκεία και να τιμωρήσει όλους όσοι είναι εμπόδιο στο δρόμο του , τολμώντας να τον αμφισβητήσουν. Διαβρώνει ακόμα και την ιερή σχέση μάννας-γιού , εμφυσώντας τη θεϊκή του Μανία στις γυναίκες της Θήβας. Με την βίαιη επιβολή της νέας θρησκείας, επιφέρεται η ισοπέδωση του Βασιλικού Οίκου της πόλης των Θηβών . Οι εναπομείναντες ήρωες της τραγωδίας αναγκάζονται να πάρουν το δρόμο της εξορίας.

Η παράσταση

Παρακολουθήσαμε την παράσταση της Κυριακής στο Θέατρο Πέτρας, σ’ ένα ανήσυχο κλίμα με οχλαγωγία από τις παρέες πλησίον του θεάτρου. Μας έκανε δυσάρεστη εντύπωση πως ενώ ήταν πολύ τυπικοί οι εργαζόμενοι του θεάτρου στην είσοδο των θεατών, δεν ήταν εντός του θεάτρου. Η ατμόσφαιρα δεν ήταν η επιθυμητή με θεατές να τρώνε, να μιλάνε ή ακόμη και να καπνίζουν κατά τη διάρκεια της παράστασης.

Η Νικαίτη Κοντούρη πάντρεψε στην παράστασή της την ποιητική μετάφραση του Χειμωνά με μια δυνατή πανκ μουσική και σε μια ανάλογη αισθητική κινήθηκε σε γενικές γραμμές η ενδυματολογία, ενώ ανιχνεύονται και ανατολίτικες επιρροές. Βασικά στοιχεία της παράστασης ήταν μια εγκατάσταση που παρέπεμπε στην κορφή του Κιθαιρώνα και ταυτόχρονα λειτουργούσε ως παρασκήνιο, το χώμα και το αίμα. Οι ηθοποιοί ήταν σε διαρκή σύνθεση με την γη, με εξέχουσα μορφή αυτή του Τειρεσία που αλειφόταν με χώμα.

Η σκηνοθέτης είχε στη διάθεσή της μερικούς από τους καλύτερους και εμπειρότερους ηθοποιούς του θεάτρου μας και δούλεψαν κατά περίπτωση τις ερμηνείες των ρόλων, αλλά κάπου αυτό δεν έδενε σε μια κοινή ερμηνεία του έργου. Καταρχάς, ο Χορός ήταν αρκετά ασυντόνιστος και με αδυναμίες στα φωνητικά, ενώ η σκηνή με τους μπαλτάδες ήταν αρκετά περιγραφική και δεν είχα τόσο βακχική διάθεση. Μου έκανε δυσάρεστη εντύπωση το πόσο συχνά γελούσε το κοινό κι ας υπήρχαν ψήγματα μαύρης κωμωδίας στην αισθητική, γιατί νιώθω πως δεν ήταν η πρόθεση της παράστασης.

Ερμηνευτικά, ξεχωρίζουμε τον Αγγελιοφόρο του Κωνσταντίνου Ασπιώτη και την Αγαύη της Κωνσταντίνας Τάκαλου. Ο Ασπιώτης έφερε την αλήθεια, την αγωνία και τον πόνο ενός Αγγέλου του Αρχαίου Δράματος. Ειδικά η δεύτερη ρήση του ήταν ιδιαιτέρως συγκινητική και ενίσχυσε την αποκάλυψη της παιδοκτονίας αμέσως μετά. Η Κωνσταντίνα Τάκαλου ερμήνευσε την Αγαύη, την τραγική μητέρα που σκότωσε τον γιο της νομίζοντας πως ήταν λιοντάρι και συνειδητοποιεί το γεγονός όταν της το λέει ο πατέρας της, ο Κάδμος. Κρατούσε το κεφάλι του Πενθέα μέσα σε πλαστική σακούλα, συνήθης λύση στις παραστάσεις των Βακχών του 21^ου αιώνα.

Από εκεί και πέρα, ενώ οι υπόλοιποι ηθοποιοί είναι πολύ καλοί μεμονωμένα κάπως δεν λειτούργησαν σε σύνδεση μεταξύ τους κυρίως ως προς την απόδοση και στην δημιουργία μιας συνολικής αισθητικής. Από τη μία είχαμε έναν Διόνυσο υπερβολικά ντυμένο, σαν Αρλεκίνο της Commedia dell Arte, με σαρδόνια ερμηνεία και έντονο μακιγιάζ. Κάτι δεν λειτούργησε στην δυναμική του με τον Πενθέα (Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος), ο οποίος πολύ εύκολα πέρασε από την κυριαρχική όψη σε μια ευάλωτη μάζα.

Να σταθούμε λιγάκι στον Τειρεσία της Ιωάννας Παππά. Η σκηνοθέτης είχε μια πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα ν’ αποδώσει τον Τειρεσία ως άφυλο και απροσδιορίστου ηλικίας πλάσμα, τυλιγμένο σε γάζες και με αισθητή την τυφλότητά του. Να θυμίσουμε πως ο μάντης Τειρεσίας είναι το μοναδικό πρόσωπο της σωζόμενης τραγωδίας που έχει περάσει και από τα δύο φύλα, και στο πρόσωπο έχουμε και υπέρβαση φύλου και ηλικίας. Δεν είναι τυχαίο ότι συχνά ο ρόλος ερμηνεύεται από γυναίκες ηθοποιούς: Μ. Κίτσου (Βάκχες, Μπρούσκου), Μ. Βακαλίδου (Οιδίπους Τύραννος, Σουγάρης), Λ. Φωτοπούλου (Αντιγόνη, Ν. Τριανταφυλλίδη), Μπ. Αρβανίτη (Αντιγόνη, Λιβαθινός). Εδώ όμως, περνάει από το θηλυκό στο άφυλο, αφού με δυσκολία θα διέκρινες είτε την αρσενικότητα είτε τη θηλυκότητας της περσόνας που κατασκεύασε η Ιωάννα Παππά. Με ξένισε ωστόσο η διαχείριση του σώματος, με τις έντονες χειρονομίες και την ευλυγισία ενός δραματικού προσώπου που έχει συνδεθεί με την δυσκολία στο περπάτημα και την υποστήριξη από παιδιά-δούλους.

Μεγάλη ασυνεχεία συναντούμε στην ενδυματολογία της παράστασης (Λουκία Μινέτου). Οι Βάκχες είναι η τραγωδία που κατεξοχήν αγαπά και επιδεικνύει το σώμα, ενώ εδώ ήταν τόσο πολύ το ύφασμα, που σχεδόν κάλυπτε τη σιλουέτα των ηθοποιών. Ο Διόνυσος δεν είχε τη χάρη που συνήθως συναντούμε, αλλά έμοιαζε με επαίτη. Ο Χορός ήταν ενδεδυμένος με μαύρα ρούχα που το δίχως άλλως πλησίαζαν στην πανκ αισθητική που ήθελε να έχει η παράσταση αλλά δεν έφτασε εκεί. Περισσότερο ταιριαστός σε αυτό που μάλλον πρέσβευε η σκηνοθεσία ήταν ο Αγγελιοφόρος, με μαύρο παντελόνι, γιλέκο από διάφανο πλαστικό και έντονο βάψιμο, το οποίο είχε πολύ ενδιαφέρον όταν λερώθηκε με το αίμα του Πενθέα. Σε ανάλογα επίπεδα θα μπορούσα να φανταστώ την Αγαύη και μάλιστα με πιο ταλαιπωρημένο κοστούμι, μιας και η βακχεία κι ακόμη περισσότερο το φονικό του γιου της, ήταν μια πολύ έντονη διαδικασία. Δε θα έπρεπε να περιοριστεί η ενδυματολόγος, μπορούσε να πάει ακόμη παραπέρα και να είναι πιο τολμηρή.

Όσον αφορά τη μουσική, είναι κατανοητή η σύνδεση του beat της punk και ταιριάζει με το κλίμα των Βακχών –είχαμε δει μια ανάλογη δουλειά από τον Μπινιάρη πριν 3 χρόνια- αλλά ήταν απότομες οι εισαγωγές κι οι έξοδοι της κι αυτό κλωτσούσε σε αρκετά σημεία το κείμενο.

Συνολικά, αυτό μου έλειψε από την παράσταση Βακχών της Ν. Κοντούρη ήταν η συνοχή στην ερμηνεία και την αισθητική και το να νιώσω το δράμα των ηρώων. Είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που ενώ υπάρχουν πολύ καλές ύλες, δε φτάνει εκεί που μπορεί το τελικό αποτέλεσμα.

Διαβάστε ακόμη:

Κωνσταντίνα Τάκαλου:«Το Θέατρο Έχει Γίνει Πιο Αληθινό Από Τη Ζωή»

Από τον Κώστα Ζήση

Κριτική / «Καλιφόρνια Ντρίμιν» από τους Λευτέρη Πλασκοβίτη, Χρήστο Χρήστου και το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων: Οι εκλεκτοί και οι νούλες…

Γραμμένο το 2001, βραβευμένο το 2002 και πρωτοανεβασμένο το 2004 στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου από τον Τάκη Τζαμαργιά, μέσα σε μια γενικευμένη αποδοχή ότι η χώρα ευημερεί και ενώ το μεγάλο παραμύθι του εκσυγχρονισμού και της ανάπτυξης έχει φτάσει στον κoλοφώνα του αγκαλιά με τη λαμογιά, την αρπαχτή και την «κονόμα», το Καλιφόρνια Ντρίμιν ήρθε να μιλήσει για εκείνη την σιωπηλή πλειοψηφία της οδυνηρής και ανομολόγητης πραγματικότητας των καταδικασμένων σε απραγία ζωής νέων. Μια πλειοψηφία τελικά, που μέσα στις ψευδαισθήσεις ενός καπιταλισμού που επελαύνει, στέκεται οριακά στο περιθώριο, αποδυναμωμένη, άοπλη, απαίδευτη, χωρίς όραμα, ανίκανη να ορθώσει ανάστημα, να δηλώσει έστω την παρουσία της. Είναι η πλειοψηφία που ντρέπεται. Είναι, βλέπεις, αυτή η περίοδος που μέσα στην ψευδαίσθηση μιας επίπλαστης και εύθραστης (όπως θα αποδειχτεί όχι πολλά χρόνια αργότερα) ευμάρειας, αυτός ο κόσμος θα δηλώνεται ως ισχνή μειοψηφία και που δακτυλοδεικτούμενος θα επιφορτίζεται ο ίδιος με την «ατομική ευθύνη» της κατάστασής του σε ένα Σισύφειο μαρτύριο για την ανάδειξη και την επιτυχία, σε μια προσπάθεια να ανταποκριθεί στα καιροσκοπικά πρότυπα και κελεύσματα της εποχής.

Ο Βασίλης Κατσικονούρης, άνθρωπος ο οποίος ζει, εργάζεται και αναπνέει μέσα στην κοινωνία και που δεν την «παρακολουθεί» από το βάθρο ενός ακαδημαϊκού ελιτισμού, άνθρωπος ο οποίος έρχεται σε επαφή με τους νέους και τους προβληματισμούς τους με την ιδιότητα του ως καθηγητής της μέσης εκπαίδευσης, δεν αφουγκράζεται απλώς τις ανησυχίες και τις αγωνίες τους. Αυτές είναι αναπόσπαστο μέρος της δικής του ζωής και καθημερινότητας και γνωρίζει καλά, ήδη από τότε, πως οι δικοί του «ήρωες» ο Ντίνος και ο Άρης, η Κική και η Γιούλη είναι η μεγάλη πλειοψηφία των νέων.

Και είναι η σημερινή νεολαία τόσο ανώριμη, πνευματικά ανάπηρη, καταδικασμένη στην αφασία της ώστε μια σέχτα στην Καλιφόρνια των αρχών του 21^ου αιώνα να φαντάζει ιδανική λύση να αποφύγει τη στράτευση και να ζήσει στη χλιδή; Ή μήπως αυτός δεν είναι ο στόχος, προς αυτήν την κατεύθυνση δεν την εκπαιδεύει και την διαπαιδαγωγεί ένα ολόκληρο σύστημα, στο οποίο πετυχημένος θεωρείται ο καιροσκόπος; Μήπως το ίδιο σύστημα δεν προωθεί την αποστέωση επαναστατικών συμβόλων που εμπνέουν και τον περιορισμό της δυναμικής τους στο επίπεδο μιας αφίσας σε ένα νεανικό δωμάτιο, ώστε τελικά να λειτουργήσουν σαν σιγαστήρας αντιδράσεων και ορμών; Μήπως το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα δεν έχει καταστεί μια μηχανή κιμά που πολτοποιεί συνειδήσεις και αξίες παράγοντας εκλεκτά φιλέτα από τη μια και μαζικό κατιμά από την άλλη; Σε μια κοινωνία που λίγη σημασία έχει αν δεν γνωρίζεις πως η Αβάνα είναι πρωτεύουσα της Κούβας, όταν έχεις «αρπάξει» την καλή. Ή –και για να είμαστε και απόλυτα συγχρονισμένοι με τις σημερινές επιταγές, η παράθεση και η προσήλωση στο τελευταίο αφήγημα περί «αρίστων» και «αριστείας» σε μια εμμονική σχεδόν επιδίωξη προσωπικής επιτυχίας όπου η ταξική καταγωγή αναμφισβήτητα αν και σιωπηλά καθορίζει την κοινωνική σου τοποθέτηση και το είδος των ευκαιριών που προσφέρονται. Αν μπορείς πχ να καλύπτεις έξοδα φροντιστηριακής εκπαίδευσης για την πρόσβαση στην ανώτερη εκπαίδευση.

Οι «άριστοι» του σήμερα, είναι οι «εκλεκτοί» του Καλιφόρνια Ντρίμιν, που βρίσκονται εντός της διαγράμμισης του τετραδίου της ζωής σε αντίθεση με τις «νούλες», τους ήρωες του έργου, που βρίσκονται στο περιθώριο της.

Ένα αρχετυπικό ντουέτο είναι οι ήρωες του Βασίλη Κατσικονούρη, βγαλμένο από τα κατάβαθα της Αριστοφάνειας κωμωδίας, επιφορτισμένα με την άγνοια, την αθωότητα, αλλά και την κουτοπονηριά και λαχτάρα. Ένα ντουέτο σε ένα έργο με έντονα φαρσικά στοιχεία που αν και δεν τα συναντούμε σκηνικά, υφέρπουν και αναπτύσσονται σίγουρα και καταλυτικά στο υπόβαθρο των διαλόγων και της αφήγησης. Το έργο κλείνει το μάτι στη διαχρονικότητα των προβληματισμών και στο ιστορικό αποτύπωμά τους μέσα στην Τέχνη. Έτσι ο Ντίνος και ο Άρης γίνονται κάποιοι σύγχρονοι φτωχοδιάβολοι στα πρότυπα πχ του Χοντρου-Λιγνού ή (για να μιλήσουμε στα καθ΄ ημάς) ακολουθώντας τα βήματα της παρέας του «Ηλία του 16^ου» των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου ή του Κόλια και του Φόντα από «Το Τάβλι» του Κεχαΐδη (θα μπορούσαμε να έχουμε πλήθος αναφορών ακόμα και μέσα από τη λαϊκή μας παράδοση), αποδεικνύοντας πως ουσιαστικά τίποτα δεν είναι διαφορετικό από καταβολής καπιταλισμού. Και είναι αυτή η ανόθευτη λαϊκότητα των ηρώων, που επικοινωνούν τόσο άμεσα με το κοινό κερδίζοντας όχι συμπόνοια, αλλά εκτίμηση, μέσα στην α-συνειδητότητα της θέσης τους. Θέση που ναι μεν γνωρίζουν πως έχουν, αλλά δεν έχουν την επίγνωση της ουσίας της και γι’ αυτό δε βρίσκουν και τον προσανατολισμό για να ξεφύγουν.

Η παράσταση των Λευτέρη Πλασκοβίτη και Χρήστου Χρήστου, υπηρετεί με ιερή σχεδόν προσήλωση αυτές τις σύγχρονες ανάσες του έργου και την λαϊκότητά του. Δεν υπάρχουν ιδιαίτερα σκηνικά τεχνάσματα, δεν υπάρχουν σκηνικοί συμβολισμοί (εκτός ίσως από το γκρίζο της πόλης που αποτυπώνεται στο σκηνικό του Αντώνη Χαλκιά), υπάρχει πεδίο ελεύθερο μιας φυσικής και απαλλαγμένης από φόρμες και στυλιζάρισμα ανάπτυξης της υποκριτικής προσέγγισης των χαρακτήρων. Έτσι η παράσταση, αποκτά την τέρψη ενός ανάλαφρου πετάγματος, γίνεται ένα φτερούγισμα πάνω σε αυτήν την κοινωνική ηθογραφία, ένα ειρωνικό ρεαλιστικό σχόλιο.

Ο ίδιος ο Χρήστος Χρήστου κρατάει τον κεντρικό ρόλο του Ντίνου, του εμπνευστή της «φυγής» στην Καλιφόρνια, εξωτερικεύοντας τον φευγάτο ήρωα του, αλαφροπατώντας σχεδόν πάντα παιχνιδιάρικα στη σκηνή, αναπτύσσοντας σκηνικά αυτήν την ενέργεια του ίδιου του ήρωά του που βρίσκεται «κοιμισμένη» ή εσφαλμένα διαχειρισμένη. Ο Διονύσης Λάνης, άρτι αφιχθής από αντικατάσταση, ξετυλίγει ομολογουμένως επιτυχημένα το ταλέντο του στην κωμική διαχείριση του Άρη, ενός δύσκολου ρόλου που ενέχει τον κίνδυνο να περιπέσει στην ευκολία της καρικατούρας. Ο Άρης του, είναι ισορροπημένος, είναι σταθερός και είναι εξίσου κωμικός αλλά και συγκινητικά απλός και ανθρώπινος. Τα κορίτσια της παράστασης, η Δανάη Σταματοπούλου και η Αναστασία Τζελέπη (τις είχαμε θαυμάσει στο δικό τους «Όταν η Κάλλας συνάντησε την Μονρόε» στο Άλφα), παρόλο που οι ρόλοι τους είναι μικροί, καταφέρνουν και σκιαγραφούν τα ιδιαίτερα και διαφορετικά χαρακτηριστικά των ηρωίδων τους. Ηρωίδες που αν και φαντάζουν συνδρομητικές των κεντρικών προσώπων του έργου, αποτυπώνουν ως υπογράμμιση την ίδια την καθημερινότητα του Ντίνου και του Άρη.

Εύστοχα στην αποτύπωση του «σήμερα» τα κοστούμια της Ειρήνης Γεωργακίλα, όπως και οι μουσικές επιλογές-σχόλια των Λευτέρη Πλασκοβίτη-Δανάης Σταματοπούλου.

Η επιλογή του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων, να ανεβάσει αυτό το δύσκολο καλοκαίρι, το Καλιφόρνια Ντρίμιν, καθίσταται δικαιωμένη από το αποτέλεσμα. Φρέσκο, σύγχρονο, έξυπνο, αστείο και ρεαλιστικό. Ένα σύγχρονο «βαλς των χαμένων ονείρων». Ένα λαμπύρισμα, όπως χαρακτηρίζει το έργο, ο ίδιος ο συγγραφέας του.

Το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων θα παρουσιάσει αυτό το καλοκαίρι το βραβευμένο έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Καλιφόρνια Ντρίμιν», σε σκηνοθεσία των Λευτέρη Πλασκοβίτη και Χρήστο Χρήστου.

Το «Καλιφόρνια Ντρίμιν», γράφτηκε το 2001 και πρωτοπαρουσιάστηκε στο Εθνικό Θέατρο το 2003. Από τότε μέχρι σήμερα έχει παρουσιαστεί σε πολλά θέατρα της Αθήνας και της περιφέρειας, με πολύ μεγάλη επιτυχία.

Το έργο

Στη σημερινή καταναλωτική κοινωνία, που όλα θεωρούνται «καθοδηγούμενα» και «προκατασκευασμένα», τέσσερα νέα παιδιά (δύο αγόρια και δύο κορίτσια) κωμικά, αφασικά, απελπισμένα, χαμένα κάπου σε μια μετεφηβική ηλικία, ψάχνουν τρόπο να ξεφύγουν από τη σκληρή πραγματικότητα και να βρουν την δική τους «Ιθάκη»! Με αφορμή ένα έγγραφο της στρατολογίας που καλεί τα δύο αγόρια να παρουσιαστούν στο στρατό, αποφασίζουν να φύγουν εκτός Ελλάδος για να βιώσουν το δικό τους όνειρο ή …μια ακόμα αυταπάτη;

Το ταξίδι είναι δύσκολο και η μόνη βοήθειά τους είναι οι εαυτοί τους. Έτσι ο ένας συλλαμβάνει το σχέδιο «απόδρασης» και παρασύρει τους άλλους τρείς της παρέας σε τραγελαφικές περιπέτειες, όπου το κωμικό εναλλάσσεται με το τραγικό, δοκιμάζεται η φιλία τους, οι ερωτικές σχέσεις τους και στο τέλος ….

Λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου

Ο Βασίλης Κατσικονούρης στο «Καλιφόρνια Ντρίμιν», με πολύ αιχμηρό χιούμορ, σκιαγραφεί την προσπάθεια δύο λαϊκών παιδιών που αποφασίζουν να μην πάνε στο στρατό και να καταφύγουν σ' ένα new age κοινόβιο στην Καλιφόρνια.

Καταγράφει την καθημερινότητα δύο νέων, του Ντίνου και του Άρη, οι οποίοι απολαμβάνουν τη χαλαρή διάσταση της ζωής, χωρίς ευθύνες και υποχρεώσεις, της ζωής που περιλαμβάνει τον έρωτα, τη διασκέδαση, την προσωπική ευχαρίστηση και ικανοποίηση και που η εμφάνιση ενός κρατικού εγγράφου που τους υπενθυμίζει πως πρέπει να υπηρετήσουν την πατρίδα, έρχεται να διαταράξει τη ράθυμη και ονειροπόλα καθημερινότητά τους.
Ωστόσο στις προθέσεις τους δεν υπάρχει η εναρμόνιση με τις κοινωνικές επιταγές, τις δεσμεύσεις, τις υποχρεώσεις, την ανάληψη ευθυνών, αντιθέτως μάλιστα η φυγή τους από τους κοινωνικούς περιορισμούς τους γίνεται όλο και πιο έντονη. Μοιάζει ως επιτακτική ανάγκη πλέον η απελευθέρωσή τους απ’ τα δεσμά, με στόχο να πάνε στην Αμερική σ’ ένα θρησκευτικό κοινόβιο. Εκεί θα ζήσουν την απόλυτη ελευθερία, θα γευτούν την ύψιστη ανεξαρτησία και θα παριστάνουν πως σπουδάζουν.

Μεγαλόπνοο το σχέδιό τους καθώς οι οικονομικές προϋποθέσεις που χρειάζονται για την πραγμάτωση του ταξιδιού τους είναι μεγάλες κι αυτό αποτελεί τροχοπέδη στην επίτευξη του ονείρου τους καθώς τα χρήματα δεν υπάρχουν.

Έτσι οι βλέψεις τους στρέφονται προς τον κοτσονάτο θείο Πέπο, ο οποίος έχει ένα κομπόδεμα που θα προσπαθήσουν να του υφαρπάξουν με δόλια μέσα και με τη βοήθεια της Βουβούς και της Κικής, των δύο φιλενάδων τους.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία: Λευτέρης Πλασκοβίτης - Χρήστος Χρήστου / Σκηνικά: Αντώνης Χαλκιάς / Κοστούμια: Ειρήνη Γεωργακίλα / Βοηθός Σκηνοθέτη: Μαρία Κεβρεκίδου / Δ/νση - Οργάνωση παραγωγής: Λευτέρης Πλασκοβίτης

ΠΑΙΖΟΥΝ (αλφαβητικά)

Παπαδημητρίου Μιχάλης (Άρης) / Σταματοπούλου Δανάη (Κική) / Τζελέπη Αναστασία (Γιούλη) / Χρήστου Χρήστος (Ντίνος)

Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στα ΙΩΑΝΝΙΝΑ (Θέατρο ΕΗΜ) την Τρίτη 21 Ιουλίου και στη συνέχεια θα κάνει περιοδεία σε όλη την Ελλάδα, τέλος Αυγούστου θα είναι Θεσσαλονίκη και αρχές Σεπτεμβρίου θα παρουσιαστεί σε επιλεγμένα φεστιβάλ της Αττικής.

Η Β΄ Σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας μεταμορφώνεται για μια ακόμα φορά τη φετινή χρονιά. Το σκηνικό παιχνιδιάρικο και ζεστό. Το ξύλο πρωταγωνιστεί και ένα αριθμητάρι παρέα με μια κουνιστή πολυθρόνα ανασύρουν μνήμες αλλοτινών εποχών. Και ενώ είσαι έτοιμος να ταξιδέψεις στη γλυκιά νοσταλγία, το βαμμένο στο χρώμα της μούχλας δάπεδο σαν να δυσαρεστεί την όσφρησή σου και σε κάνει να κοιτάξεις πιο προσεκτικά. Εκεί όπου απλώνεται το βαθύ κόκκινο κουβάρι και ξεπροβάλλει το παράθυρο στο κέντρο της σκηνής. Κάπως έτσι η πλοκή αλλάζει, όλα θυμίζουν σοφίτα και σαν να ταιριάζουν με τη γνωστή σου «Παρέλαση» της Λούλας Αναγνωστάκη.

Από τις σκέψεις μου θα με βγάλουν οι δύο πρωταγωνιστές του έργου, τα δύο αδέρφια της ιστορίας, ο Άρης και η Ζωή, κατά κόσμον Κωνσταντίνος Μάρκελλος και Ελένη Στεργίου. Εκεί, στα πρώτα καθίσματα του θεάτρου, τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας This Famous Tiny Circus Theater Group θα ξεδιπλώσουν το δικό τους πολύχρωμο κουβάρι με τις εμπειρίες τους από μια παράσταση που συνσκηνοθέτησαν, δούλεψαν αρκετό καιρό και μελέτησαν ενδελεχώς γι’ αυτή, έπαιξαν σε πολλές πόλεις της επαρχίας και τώρα είναι πανέτοιμοι να την παρουσιάσουν στο αθηναϊκό κοινό.

Με την «Παρέλαση» πριν έρθετε στην Αθήνα κάνατε μια περιοδεία σε κάποια μέρη της Ελλάδας. Τι έχετε αποκομίσει από αυτή την εμπειρία;
Ελένη Στεργίου: Ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία και δεν έχει τελειώσει ακόμη. Θα συνεχίσουμε. Θα παίζουμε στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας Σάββατο και Κυριακή και μέσα στη βδομάδα θα παίζουμε σε πόλεις της επαρχίας. Ξεκινήσαμε τις παραστάσεις μας από την Πάτρα, στα μέσα του Μαρτίου, και στη συνέχεια πήγαμε στην Πρέβεζα, στις Σέρρες και στα Γιάννενα. Στα Γιάννενα είχαμε την ευκαιρία να δώσουμε παραστάσεις και το βράδυ για το κοινό και το πρωί για τα σχολεία. Η επαφή με τα παιδιά ήταν κάτι ξεχωριστό! Στις συζητήσεις που ακολουθούσαν μας άφησαν άφωνους με τις ερωτήσεις τους…

Δηλαδή;
Κωνσταντίνος Μάρκελλος: Ήταν αποκαλυπτικό το πώς εισέπραξαν τα παιδιά αυτό το δύσκολο έργο. Μας έκαναν κάποιες ερωτήσεις από τις οποίες προέκυψαν καινούργια ερωτήματα.

Ελένη Στεργίου: Φωτίσανε σημεία που δεν τα είχαμε αντιληφθεί με αυτό τον τρόπο, αλλά ήταν τόσο ενδιαφέροντα και από μια οπτική τόσο αθώα και πιο ειλικρινή. Μας εξέπληξαν ευχάριστα.

Θυμάστε κάποια ερώτηση που σας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση;
Ελένη Στεργίου: Πολλές… Για παράδειγμα: «Αυτή η μάνα πού βρίσκεται;», «Ο Άρης είναι υιοθετημένος;», «Είναι όντως αδέρφια;», «Ο πατέρας γιατί τους φέρεται με αυτό τον τρόπο και γιατί λείπει;»

Κωνσταντίνος Μάρκελλος: «Και τι δουλειά κάνει ο πατέρας;», «Γιατί βγαίνει έξω στα σκοτάδια και ψάχνει κάποιον;»

Ερωτήματα που φαντάζομαι ενεργοποιούν και τη φαντασία του ηθοποιού και σας ανατροφοδοτούν.
Κωνσταντίνος Μάρκελλος: Φυσικά. Είναι ερωτήματα που και εμάς μας απασχόλησαν. Δεν δώσαμε κάποια συγκεκριμένη απάντηση, γιατί είναι μερικά κομμάτια που τα κρατάμε για εμάς, έτσι ώστε κάθε φορά να είναι ζωντανά και να είμαστε ενεργοί στην παράσταση.

Παρ’ όλα αυτά, η παράσταση δεν είναι αμιγώς για εφηβικό κοινό. Πώς προέκυψε η ιδέα να την παρουσιάσετε σε παιδιά γυμνασίου;
Κωνσταντίνος Μάρκελλος: Όντως δεν είναι μια παράσταση για παιδιά. Ούτε το έργο ούτε η παράσταση, όπως είναι δομημένη. Απλώς θέλαμε να κάνουμε αυτό το πείραμα, το οποίο μας προτάθηκε από το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων που είναι και συμπαραγωγός μας. Θέλαμε να δούμε πώς θα εισπράξουν τα παιδιά της επαρχίας την παράσταση. Το εγχείρημα πέτυχε και πράγματι, όπως τόσα χρόνια λέμε, η επαρχία διψάει για θέατρο. Επειδή λοιπόν τα παιδιά είναι οι μελλοντικοί θεατές, θα πρέπει όλες οι παραστάσεις, ανεξαρτήτως, ύφους, προσανατολισμού και περιεχομένου, να πηγαίνουν στην επαρχία και στα σχολεία. Εμείς θα διαμορφώσουμε τους θεατές του μέλλοντος.

Με αφορμή την παράσταση ή και παλιότερα έχετε έρθει σε επαφή με την κυρία Αναγνωστάκη;
Ελένη Στεργίου: Θα θέλαμε πάρα πολύ να γνωρίσουμε την κυρία Αναγνωστάκη και μακάρι να ερχόταν να δει την παράστασή μας. Θα ήταν τεράστια η χαρά μας. Ήρθαμε σε επαφή με το γιο της, τον Θανάση Χειμωνά, ο οποίος μας έδωσε πολλές πληροφορίες για τη ζωή και το έργο της, αλλά και για τη σχέση της με τον αδερφό της, τον Μανόλη Αναγνωστάκη. Στηριχτήκαμε πολύ σε αυτή τη σχέση και ήρθαμε σε επαφή και με το έργο του Μανόλη Αναγνωστάκη, γιατί βρήκαμε κοινές αναφορές. Περιγράφουν και οι δύο ίδιες εικόνες, γιατί έχουν κοινές μνήμες, ως αδέρφια, από τα παιδικά τους χρόνια, και όχι μόνο. Εξαιτίας της φυλάκισης του ποιητή το ’48 και της καταδίκης του σε θάνατο το ’49 για τις πολιτικές του πεποιθήσεις, τα χρόνια που ήταν φυλακισμένος μέχρι το ’51 που ελευθερώθηκε η Λούλα Αναγνωστάκη τον επισκεπτόταν συνέχεια, οπότε αυτό αποτυπώνεται στην «Παρέλαση» πάρα πολύ καθαρά. Μελετώντας τα ποιήματα του Αναγνωστάκη μπορέσαμε να βρούμε κάποιες απαντήσεις-ερωτήσεις για την «Παρέλαση». Υπάρχει μία φράση από την οποία αντλήσαμε πάρα πολλά στοιχεία για το έργο.

Κωνσταντίνος Μάρκελλος: Ξεκλείδωσε στην ουσία το έργο…

Ποια είναι αυτή η φράση;
Ελένη Στεργίου: «Τάχα μια έκθαμβη παρέλαση, στο βάθος όλες οι δικές σου αποτυχίες».

Κωνσταντίνος Μάρκελλος: Στην ουσία και τα δύο αδέρφια, παρόλο που είναι βαθιά πολιτικοποιημένα άτομα, έχουν μια έντονα ανθρωποκεντρική και οικουμενική γραφή. Έχουν συντονιστεί ως προς την ερμηνεία της σχέσης του ατομικού με το συλλογικό ή του ιδιωτικού με το δημόσιο. Ο Μανόλης Αναγνωστάκης έχει βιώσει και τη ματαίωση από τους φίλους του, γιατί μετά την Κατοχή και τον Εμφύλιο ήρθε το παρακράτος της Θεσσαλονίκης και εξανέμισε κάθε ελπίδα του για αναγέννηση. Ακόμα και για τους δικούς του ανθρώπους, που είχαν τα ίδια πολιτικά φρονήματα, νιώθει αυτή τη ματαίωση, ότι τελικά δεν συναντήθηκαν, δεν ενώθηκαν. Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η Αναγνωστάκη και βάζει δύο αντίθετους κόσμους σε ένα δωμάτιο να προσπαθούν να συναντηθούν, αλλά να μην τα καταφέρνουν ποτέ. Και τη μοναδική φορά που συναντιούνται είναι όταν πραγματικά απειλούνται από έναν εξωτερικό παράγοντα, από τον έξω κόσμο.

Σήμερα πιστεύετε πως έχουμε συσπειρωθεί απέναντι στον «κοινό εχθρό» που βρίσκεται έξω;
Κωνσταντίνος Μάρκελλος: Όχι, κάθετα! Σε τέτοιες εποχές που απειλείται η ίδια σου η ύπαρξη, τα «πιστεύω» σου, η οικογένειά σου, οι ιδεολογίες σου, η ζωή σου η ίδια, φαίνεται ότι είναι δύσκολο να απλώσεις το χέρι, είτε για να ζητήσεις βοήθεια είτε για να δώσεις. Εγώ νιώθω δηλαδή ότι είμαστε όλοι απομονωμένοι, ο καθένας στο δικό του κόσμο, και αντί να συνασπιστούμε για να αντιμετωπίσουμε έναν κοινό εχθρό, ρίχνουμε ο ένας την ευθύνη στον άλλο.

Ελένη Στεργίου: Αυτό συμβαίνει, αλλά εγώ πιστεύω πως σε περιόδους κρίσης οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά ο ένας στον άλλο. Βλέπω ότι σιγά σιγά απλώνεται το χέρι. Γιατί περάσαμε μια περίοδο ουτοπικής ευμάρειας, κατά την οποία κανένας δεν είχε ανάγκη κανέναν. Είχαμε τα πάντα και αυτό δεν έχει σβηστεί από το DNA μας, το κουβαλάμε ακόμη. Όμως πιστεύω ότι η πραγματική ανάγκη σε κάνει να κοιτάξεις έξω από το παράθυρο και να δεις τι συμβαίνει πέρα από σένα.

Και ποιος είναι τελικά αυτός «εχθρός»;
Ελένη Στεργίου: Νομίζω πως δεν είναι η οικονομική κρίση αλλά η κρίση αξιών. Η οικονομική κρίση μάς ξεγυμνώνει και αποκαλυπτόμαστε. Φαίνεται ποιοι πραγματικά είμαστε. Γίνεται σαφές ότι είναι ανισόρροπες οι ιδεολογίες μας, οι αξίες μας, και προσπαθούμε να βρούμε ένα πάτημα.

Κωνσταντίνος Μάρκελλος: Στην ουσία στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης διαφάνηκε  ότι όλα αυτά για τα οποία μιλάει η Αναγνωστάκη στο έργο της, το συλλογικό τραύμα, καθώς και όλα όσα σε ατομικό επίπεδο κουβαλάμε από την Αντίσταση, τον Εμφύλιο, το παρακράτος της Θεσσαλονίκης, τη χούντα, δεν τα έχουμε ξεπεράσει.

Οι δυο σας έχετε δημιουργήσει την ομάδα This Famous Tiny Circus Theater Group» το 2012. Πώς σας έχει βοηθήσει μέχρι τώρα η λειτουργία της ομάδας;
Κωνσταντίνος Μάρκελλος: Αυτή είναι η τρίτη μας δουλειά. Ξεκινήσαμε με τον «Ταρτούφο» του Μολιέρου στην Κεντρική Σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου και πέρυσι παρουσιάσαμε το «Οφσάιντ-Εκτός Παιδιάς» του Σέρτζι Μπελμπέλ στο Από Μηχανής Θέατρο. Η δημιουργία της ομάδας έχει βοηθήσει από την άποψη ότι βρήκαμε ένα χώρο και μια φόρμουλα να εκφραστούμε κάνοντας όσο το δυνατόν λιγότερες εκπτώσεις. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για έναν καλλιτέχνη, να εκφράζεται δίχως περιορισμούς. Από την άλλη, είναι μια πολύ δύσκολη συνθήκη, γιατί εμείς τρέχουμε παράλληλα και την παραγωγή, ωστόσο εγώ προσωπικά είμαι πολύ αισιόδοξος για το μέλλον.

Ελένη Στεργίου: Είναι πολύ θετικό να συνεργάζεσαι με κάποιους ανθρώπους πάρα πολλά χρόνια, γιατί αποκτάς έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας που εξελίσσεται. Από εκεί και πέρα, γνωρίζουμε και άλλους ανθρώπους που εμπλουτίζουν αυτό που ήδη έχουμε φτιάξει και είμαστε ανοιχτοί στο να μαθαίνουμε. Σίγουρα όμως είναι μια δύσκολη συνθήκη, εντούτοις αυτή είναι η πραγματικότητα και οφείλεις να την αντιμετωπίσεις. Αυτό που κατάλαβα από ένα σημείο και μετά είναι ότι παντού συναντάς συνέχεια εμπόδια και αυτό σε κάνει να εξελίσσεσαι, να βρίσκεις τρόπο να τα ξεπερνά και να συνεχίζεις ‒ παλιά πίστευα πως κάποια στιγμή θα φτάσω σε ένα σημείο που όλα θα λειτουργούν ομαλά. Κατάλαβα ότι απλώς θα βρίσκω τρόπους να γίνομαι πιο ευέλικτη για να πηγαίνω παρακάτω.

Σας προβληματίζει το γεγονός ότι στις αθηναϊκές σκηνές φέτος ανέβηκαν τόσες «Παρελάσεις»; Σε τι νομίζετε ότι οφείλεται αυτό;
Ελένη Στεργίου: Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε το έργο πέρυσι τέτοια εποχή. Όταν είδα πόσες παραστάσεις ανεβαίνουν, έπαθα ένα σοκ. Ωστόσο συμβαίνει πολλές φορές με διάφορα έργα να συντονίζονται οι άνθρωποι. Η Λούλα Αναγνωστάκη έχει αφήσει ένα πολύ σημαντικό στίγμα που αφορά και τη σύγχρονη ιστορία, οπότε ως νέοι έχουμε την ανάγκη να το ανακαλύψουμε και να το μελετήσουμε. Εγώ ήθελα πολύ να δουλέψω πάνω σε αυτό το κείμενο και είμαι πολύ χαρούμενη που τα καταφέραμε.

Κωνσταντίνος Μάρκελλος: Προσωπικά θεωρώ θετικό το γεγονός ότι τόσο πολλοί θίασοι ανεβάσαμε το συγκεκριμένο έργο. Αποδεικνύεται αυτό που λέει η Ελένη, ότι έχουμε μια ανάγκη να επιστρέψουμε σε κάτι πιο βασικό, πιο αρχετυπικό, που είναι οι ίδιες μας οι ρίζες.

Έχετε σκεφτεί το επόμενο έργο που θα ανεβάσετε;
Ελένη Στεργίου: Ναι, χέρι χέρι με την «Παρέλαση» πάει και άλλη μια ιδέα μας για ένα έργο με θέμα τη σχέση μητέρας και κόρης. Για μένα είναι ένας ύμνος αγάπης για κάθε μητέρα, είναι ένα έργο που δεν έχει ξαναπαιχτεί και θα το ανακοινώσουμε άμεσα.

Παραστάσεις
ΑΘΗΝΑ
Από 29 Απριλίου και για λίγες μόνο παραστάσεις
Σάββατο στις 21.00, Κυριακή 20:00
Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας, Β΄ Σκηνή, Κεφαλληνίας 18, Κυψέλη
Πληροφορίες-κρατήσεις: 210 8838727

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Δευτέρα 15 και Τρίτη 16 Μαΐου
Θέατρο Αυλαία, Πλατεία ΧΑΝΘ
Πληροφορίες-κρατήσεις: 2310 237700
Ώρα έναρξης: 21.00

ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
Παρασκευή 12 Μαΐου

Θα ανακοινωθούν σύντομα και άλλα μέρη ανά την Ελλάδα.