«Έκτορος Κάθαρσις»

«Έκτορος Κάθαρσις» είναι η Ιλιάδα από την πλευρά του Έκτορα. Ο Δημήτρης Λάλος, με όχημα το ομηρικό έπος, επιχειρεί αφενός την ανάδειξη του μύθου από την σκοπιά του Έκτορα – μία σπάνια προσέγγιση του κειμένου- αφετέρου την «αποκατάσταση» του ήρωα στη θέση που του αρμόζει, αναδεικνύοντας ακόμα περισσότερο τα υψηλά ιδανικά που διέπουν τα Ομηρικά Έπη. Η πρεμιέρα θα δοθεί το Σάββατο 6 Νοεμβρίου 2021, στο θέατρο «Tempus Verum-Εν Αθήναις», στις 20:00.

Το τέλος του τρωικού πολέμου δεν συμπίπτει με το θάνατο του Αχιλλέα, αλλά με τον νεκρώσιμο νόστο του Έκτορα και τις εκδηλώσεις του πένθους και πόνου που κορυφώνονται με τα ταφικά έθιμα της καύσης και ταφής του τρωικού ήρωα.

Η μήνις του νικητή ή η ηρωική πορεία του ηττημένου;

Η παράσταση πραγματεύεται την κάθαρση του ατιμασμένου νεκρού, του υπερασπιστή της Τροίας, του αρνητή του πολέμου, του ειρηνοποιού, του άνδρα της λευκόχειρης Ανδρομάχης, του πατέρα του Αστυάνακτα, του γιου του Πριάμου και της Εκάβης, του αρχηγού των Τρώων, του αδελφού τού Πάρη, του στοχαστή: «Εἷς οἰωνὸς ἄριστος ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης». Του Τρώα Ήρωα, του στοργικού, του Φόβου των Αχαιών.

Η Αθηνά παραστέκει σύμμαχος στον Αχιλλέα την ώρα της πτώσης του Έκτορα, ο οποίος ξέρει πλέον ότι το τέλος πλησιάζει. Αποφασίζει να αγωνιστεί μέχρι θανάτου και ατιμάζεται από τον πανηγυρίζοντα υβριστή.

Ο Έκτορας επιδίωξε το αδύνατο, πιστός στο χρέος και έκανε την υπέρβασή του. Κυρίαρχο στοιχείο της παράστασης είναι ο Λόγος, ο Λόγος του Ομήρου, ο πρόγονος του τραγικού Λόγου.

Στο κείμενο «Έκτορος Κάθαρσις» έχουν απομονωθεί όλοι οι στίχοι, ετεροαναφορικοί ή αυτοαναφορικοί, σχετικά με τον Έκτορα και αποδίδονται με τη μορφή ραψωδιακής αφήγησης, συνοδεία ζωντανής μουσικής.

Συντελεστές
Μετάφραση: Δημήτρης Μαρωνίτης
Σκηνοθεσία - Σύνθεση Κειμένου - Ερμηνεία: Δημήτρης Λάλος
Μουσικός επί Σκηνής - Πρωτότυπη Μουσική: Αλέξης Κωτσόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Κρίστελ Καπερώνη
Ενδυματολόγος: Δήμητρα Λιάκουρα
Δραματουργική επεξεργασία: Κατερίνα Διακουμοπούλου
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Σχεδιασμός γραφιστικών: Θωμάς Παπάζογλου
Διεύθυνση παραγωγής: Γιάννης Κατσιμίχας

Η ταυτότητα της παράστασης
Πού: Tempus Verum-Εν Αθήναις (Ιάκχου 19, Γκάζι, τηλ.: 210 3425170)
Πότε: Σάββατο και Κυριακή 20:00
Από τις 6 Νοεμβρίου
Διάρκεια: 70' χωρίς διάλειμμα
Εισιτήρια: 22 € (κανονικό), 18 € (μειωμένο), 15 € (ανέργων)
Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/ektoros-katharsis-2/
www.viva.gr
Early bird: 15€ για αγορά εισιτηρίων μέχρι και την Παρασκευή 5 Νοεμβρίου

ΝΙΖΙΝΣΚΙ – Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ

Από τις 29 Νοεμβρίου στο
«Tempus Verum-Εν Αθήναις»

Η ζωή του πιο διάσημου χορευτή του δυτικού κόσμου, αποτελεί την πρώτη ύλη για το έργο «Νιζίνσκι, Η προφητεία της φωτιάς» του Χριστόφορου Χριστοφή, το οποίο ανεβαίνει στο θέατρο «Tempus Verum – Εν Αθήναις», τη Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 2021, στις 21:00.

Ο Δημήτρης Λάλος με αφορμή το κείμενο του Χριστόφορου Χριστοφή «Νιζίνκι, η προφητεία της φωτιάς» διερευνά το ανθρώπινο σώμα που είναι για τον Νιζίνσκι ταυτόχρονα το θέμα και το μέσον. «Ένας κόσμος χωρίς πόνο θα ήταν ένας κόσμος ηλιθίων» μοιάζει να μας λέει ο Νιζίνσκι, μέσα από το άσυλο, τη φυλακή του...

-Τι σημαίνει «επιτελεστικό», δηλαδή performative, όρος που εισήχθη από τον Τζον Όστιν το 1955;
-Τι χρειάζεται ένα έργο τέχνης για να είναι παρουσιάσιμο;
-Πότε περάσαμε από το θεατρικό έργο, ως λογοτεχνικό είδος, στο θεατρικό έργο ως παραστάσιμο γεγονός; είναι μερικά από τα ερωτήματα που διερευνά η παράσταση.

Η μεταφορά της αλήθειας επί σκηνής κάνει τα όρια της παράστασης και του επιτελεστικού (performance) να διευρυνθούν. Η σχέση κοινού-καλλιτέχνη επαναπροσδιορίζεται. Ο αισθητικός χαρακτήρας της παράστασης διαμορφώνεται από την ιδιότητά της ως γεγονός. Μας ανοίγονται καινούργιοι, άγνωστοι δρόμοι...

Κείμενο: Χριστόφορος Χριστοφής
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Λάλος
Εικαστικό περιβάλλον: Μαρινέλα Καλαϊτζαντωνάκη
Φωτισμοί: Νίκος Βούλγαρης
Φωτογραφίες: Πάνος Γιαννακόπουλος
Παίζουν: Αντίνοος Αλμπάνης, Κρίστελ Καπερώνη, Νικόλας Παπαδομιχελάκης, Γιάννης Κατσιμίχας.

Η ταυτότητα της παράστασης
Που: Tempus Verum – Εν Αθήναις (Ιάκχου 19, Γκάζι, 210 3425170)
Παραστάσεις: Δευτέρα, Τρίτη 21:00
Διάρκεια: 90 λεπτά
Εισιτήρια: 18 € (κανονικό), 14 € (μειωμένο), 12 € (ανέργων)
Προσφέρεται φαγητό κατά τη διάρκεια της παράστασης.
Προπώληση: www.viva.gr

Η Στέλλα με την Μελίνα Μερκούρη και τον Γιώργο Φούντα είναι μια ταινία, που ακόμα και αν δεν την έχει δει ποτέ κάποιος, είναι αδύνατον να την αγνοεί. Η δέ φράση, «Στέλλα φύγε, κρατάω μαχαίρι» έχει βρεθεί, κάποια στιγμή, στα χείλη όλων. Αυτό όμως που η πλειονότητα του κόσμου δεν γνωρίζει είναι ότι η ταινία βασίζεται σε ένα από τα πρώτα θεατρικά έργα του Ιάκωβου Καμπανέλλη.

Γραμμένο μόλις το 1954, ο θεατρικός συγγραφέας το εμπνεύστηκε και το προόριζε εξ αρχής για την Μελίνα. Επιστρέφοντας η ηθοποιός από ένα ταξίδι της στο Παρίσι, όπου ήδη έπαιζε στο θέατρο, διασκέδασε ένα βράδυ μαζί με τον Καμπανέλλη και την γυναίκα του στα ρεμπετάδικα της Αθήνας. Γυρνώντας το ίδιο βράδυ σπίτι του, ο Καμπανέλλης είχε ήδη συλλάβει το έργο, αλλά και τις μουσικές που θα το πλημμύριζαν παρουσιάζοντας τόσο μοναδικά και εύγλωττα αυτό τον κόσμο της νυχτερινής Αθήνας. Όπως αναφέρει ο ίδιος, χρειάστηκε μόλις 2 μήνες νυχθημερούς γραφής προκειμένου να γεννηθεί η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια. Το έργο ενθουσίασε την Μερκούρη και αμέσως σχεδόν έκλεισε η συμφωνία με το θέατρο «Κοτοπούλη» όπου και επρόκειτο να ανέβει.

Στο μεσοδιάστημα, ο Καμπανέλλης παρουσίασε το έργο του και στο ζεύγος, τότε, Λαμπέτη-Χορν, καθώς και στον φίλο τους, Μιχάλη Κακογιάννη. Όπως ομολογεί ο ίδιος ο Καμπανέλλης, πρωτόπειρος (έως εντελώς άπειρος) τότε, δε μπορούσε να φανταστεί ότι η ταινία θα πραγματοποιούνταν πολύ νωρίτερα από το θεατρικό ανέβασμα της παράστασης. Στην πραγματικότητα, η θεατρική Στέλλα άργησε πάρα πολύ να βρει το δρόμο προς την σκηνή, σχεδόν μισό αιώνα…Έτσι, κυριάρχησε η κινηματογραφική εκδοχή σε σκηνοθεσία Μ. Κακογιάννη, η οποία παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Καννών στις 21 Νοεμβρίου του 1955, με μουσική του Μάνου Χατζηδάκι και σκηνικά-κοστούμια του Γιάννη Τσαρούχη, ενώ έπαιζαν, εκτός από την Μ. Μερκούρη και τον Γ. Φούντα, ο πρωτοεμφανιζόμενος τότε Αλέκος Αλεξανδράκης, ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, η Βούλα Ζουμπουλάκη, αλλά και η Σοφία Βέμπο.

Φωτογραφία από την παράσταση του Θέμη Μουμουλίδη (2007)

Έκτοτε, ο νεαρός ακόμα Ιάκωβος Καμπανέλλης έχασε το χειρόγραφο κείμενο του πρωτότυπου θεατρικού του έργου. Ήταν μόλις στη δεκαετία του 1990 όταν κατάφερε να βρει και πάλι μέρος του έργου, το οποίο ανασκεύασε και παρέδωσε στο θέατρο. Έτσι, δεν είναι περίεργο που η πρώτη παράσταση της Στέλλας με τα κόκκινα γάντια σημειώνεται μόλις το 1997 σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βόλου, ενώ ο ίδιος σκηνοθέτης ανέβασε και πάλι το έργο το 2007 στο θέατρο «Λαμπέτη», με νέα διανομή και καινούριους συντελεστές. Το 2013 το έργο ανέβηκε σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λάλου στην «Ακαδημία Πλάτωνος», σε έναν χώρο και μια περιοχή της Αθήνας όπου οι μουσικές και η ενέργεια αυτού του έργου έμοιαζαν να βρίσκουν το «σπίτι» τους.

Φωτογραφία από την παράσταση του Δημήτρη Λάλου (2013)

Επίσης, κατά την περσινή χειμερινή σεζόν παρουσιάστηκε από το Θεσσαλικό Θέατρο σε σκηνοθεσία της Καλλιτεχνικής του Διευθύντριας, Κυριακής Σπανού, αλλά αναγκάστηκε να διακόψει τις επιτυχημένες παραστάσεις του λόγω πανδημίας.

Φωτογραφία από την παράσταση της Κυριακής Σπανού (2020) 

Φέτος, λίγο πριν την εκπνοή του 2020, η προγραμματισμένη από το Εθνικό Θέατρο παράσταση του έργου ανεβαίνει σε live-streaming το ερχόμενο Σάββατο, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα.

Φωτογραφία από την παράσταση του Γιάννου Περλέγκα που θα δούμε on line

Πρόκειται για ένα έργο πλημμυρισμένο με ρεμπέτικα αλλά και με την ατμόσφαιρα της παλιάς Αθήνας, της μεταπολεμικής Ελλάδας. Όπως γράφει και ο ίδιος ο Καμπανέλλης, «είχαμε -κυρίως χάρη στον Μάνο Χατζηδάκι- ανακαλύψει την μαγεία του καλού ρεμπέτικου τραγουδιού» (Θέατρο, τομ. Ε΄: 1991). Προσωπικά, θεωρώ ότι πρόκειται για ένα έργο το οποίο δύναται να θυμίσει στους Έλληνες ανάλογες, με αυτές που ζούμε σήμερα, δύσκολες εποχές που βίωσε ο τόπος μας, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει την ανθεκτικότητα, την αντοχή, αλλά και τον χαρακτήρα των Ελλήνων. Πρόκειται για ένα έργο του Καμπανέλλη που μυρίζει Ελλάδα και αναβλύζει καλό ρεμπέτικο.

Διαβάστε επίσης:

«Η Στέλλα Με Τα Κόκκινα Γάντια» Έρχεται Στις Οθόνες Μας

Δημήτρης Λάλος: «Η Αίσθηση Της Ανεξαρτησίας Δεν Είναι Πάντα Αθώα»

Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της Τζάνις Ραφαηλίδου μας ταξιδεύει σε μια δυστοπία ενός μυστηριώδους ιού που έχει ,όμως, δείξει το θανατηφόρο πρόσωπο του στα ζώα. Απέναντι στην σκληρότητα των μαζικών ανεξήγητων σωρών ζωών, ένα ζευγάρι προτάσσει την ανθρωπιά της συλλογής και αποτέφρωσης των πτωμάτων. Με ελληνικό καστ που περιλαμβάνει την Πηνελόπη Τσιλίκα και τον Δημήτρη Λάλο στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, το «Kala Azar» μοιάζει με ένα weird κράμα της επιστημονικής φαντασίας με το μελόδραμα και τον φιλοζωικό ακτιβισμό.

Έχοντας ήδη συμμετάσχει και διακριθεί σε διεθνή φεστιβάλ, το ντεμπούτο της Τζάνις Ραφαηλίδου μοιάζει ικανό να μας εκπλήξει κινούμενο με μαεστρία ανάμεσα στα κινηματογραφικά είδη. Και, ναι, οι δυστοπίες ζουν (και βασιλεύουν) ανάμεσα μας.

Στην αρχή χτυπάω διακριτικά την τεράστια μαύρη πόρτα του Tempus Verum-Εν Αθήναις στο Γκάζι. Είμαι κάπως μαγκωμένη, καθώς δεν τον έχω ξανασυναντήσει. Το δεύτερο χτύπημα είναι πιο αποφασιστικό και η πόρτα ανοίγει σε μερικά δευτερόλεπτα.

Ο μουσάτος άντρας με υποδέχεται χαμογελαστός και με πολλή ευγένεια μου προσφέρει μια καρέκλα για να καθίσω. Η σκηνή του θεάτρου, η οποία φέτος στο πρώτο της ξεκίνημα μας χάρισε ένα μπουκέτο θεατρικών συγκινήσεων, είναι γεμάτη σκόρπια αντικείμενα, μαρτυρώντας τον πολύωρο μόχθο που απαιτούν τα σεμινάρια και οι πρόβες.

Ο Δημήτρης Λάλος μοιάζει ενσωματωμένος σε αυτό το σκηνικό. Εξάλλου, όπως ο ίδιος θα επισημάνει, «στόχος του ήταν να μπορεί να πηγαίνει στη δουλειά του και να φεύγει από αυτή ό,τι ώρα επιθυμεί». Πράγματι, το νούμερο 19 της οδού Ιάκχου έχει γίνει το σπίτι του τον τελευταίο χρόνο.

Καθισμένος απέναντί μου λίγες βδομάδες πριν πατήσει για δεύτερη φορά το κοίλον της Επιδαύρου για να ερμηνεύσει τον Πολυνείκη στην τραγωδία του Ευριπίδη, απαντά με αφοπλιστική ειλικρίνεια στο καθετί. Ίσως γιατί η φιλοσοφία του συνοψίζεται στη φράση «καλές είναι οι προθέσεις, ωστόσο σημαντικότερες είναι οι πράξεις». Ακόμα και αν αυτό αφορά τον σπουδαιότερο ρόλο της ζωής του, αυτόν του πατέρα, που ετοιμάζεται να παίξει σε λίγους μήνες...

Φέτος δεν σας είδαμε καθόλου επί σκηνής, μολονότι ήσασταν πολύ δραστήριος καλλιτεχνικά. Σας έλειψε αυτό;
Ήταν τόσο γεμάτη η χρονιά που πέρασε που δεν με απασχόλησε αυτό, αν και το θέατρο έχει πολλές εκφάνσεις και συνάμα είναι και ένα. Όταν σκηνοθετείς, ταυτόχρονα δουλεύεις και την υποκριτική σου και το αντίθετο. Με κάποιο τρόπο το ένα τροφοδοτεί το άλλο, επομένως δεν μου έλειψε.

Στην Επίδαυρο είναι η δεύτερη φορά που πηγαίνετε…
Όντως, είναι η δεύτερη φορά.

Τι αποκομίσατε από την προηγούμενη εμπειρία σας;
Έχω τις καλύτερες αναμνήσεις. Είναι ένα φοβερό θέατρο. Όταν τελείωσα πέρυσι την παράσταση, σκεφτόμουν πως θα ήθελα να επιστρέψω και πάλι. Είναι ένας εκπληκτικός χώρος, ένα απαράμιλλο κτίσμα, το οποίο περιμένει εμάς να… το ολοκληρώσουμε κάπως.

Συνεπώς, ισχύει αυτό που υποστηρίζουν όλοι, ότι είναι συναρπαστικό να παίζεις στην Επίδαυρο, ότι είναι ιδιαίτερη η αίσθηση που έχεις όταν βρίσκεσαι στον συγκεκριμένο χώρο; Ναι, πράγματι. Στην Επίδαυρο μπορείς να βρεθείς και ως επισκέπτης, να απολαύσεις το χώρο από αρχαιολογική άποψη. Όταν όμως βρεθείς εκεί ως ηθοποιός και αλληλεπιδράσεις με το χώρο που πλέον λειτουργεί ως θέατρο, δηλαδή για το σκοπό που έχει κατασκευαστεί, τότε είναι κάτι μοναδικό, μεγαλειώδες.

Την τραγωδία στην οποία συμμετέχετε, τον «Οιδίποδα επί Κολωνώ», πώς την αποκωδικοποιείτε;
Το πώς αποκωδικοποιώ εγώ μια τραγωδία είναι κάτι σχετικό, γιατί μια τραγωδία επιδέχεται πάρα πολλές αναγνώσεις και αυτό καθιστά τα εν λόγω κείμενα τόσο σπουδαία. Ένα από τα θέματα που θίγονται στο συγκεκριμένο δραματικό έργο είναι το πώς παρέρχεται ο άνθρωπος ο παλιός, ο θρυλικός, γιατί ο χαρακτήρας που ερμηνεύω εγώ είναι του Πολυνείκη. Αντιπροσωπεύει τον θρυλικό άνθρωπο που πίστευε πως έπρεπε να πάρει το νόμο στα χέρια του, πως δικαιωματικά έπρεπε να κυβερνήσει. Πιστεύω πως ένα από τα ζητήματα που επισημαίνονται είναι ότι αυτό πλέον παύει να υφίσταται και επικρατεί η δημοκρατία, επιβάλλονται οι νόμοι. Σε αυτό έγκειται και ο προβληματισμός του χαρακτήρα που υποδύομαι: γιατί δεν κυβερνά εκείνος ενώ είναι ο πρωτότοκος και κυβερνά ο δευτερότοκος επειδή απλώς έχει πείσει με το λόγο του. Στην ουσία ο άλλος κέρδισε τις εκλογές. Ένα λοιπόν από τα θέματα που πραγματεύεται το εν λόγω κείμενο είναι αυτό: πως φεύγει το παλιό και έρχεται το καινούργιο∙ πως φεύγει αυτός που θέλει να πάρει το νόμο στα χέρια του και τη θέση του παίρνει ο άνθρωπος της πόλης.

Διαβάζω στο Δελτίο Τύπου: «Ένας παλιός μύθος παρουσιασμένος από ένα θίασο σημερινών ανθρώπων, που προσπαθεί να τον φέρει σε ζωντανό διάλογο με το σήμερα, ώστε να αφυπνίσει τις συνειδήσεις ενάντια στις προκαταλήψεις που μας χωρίζουν». Πώς επιτυγχάνεται σήμερα ο ζωντανός διάλογος με το αρχαίο δράμα;
Αυτό φαίνεται στην πράξη. Στην ερώτηση αυτή πιστεύω πως θα μπορούσα να απαντήσω μετά την περιοδεία. Τότε θα έχω διαπιστώσει αν θα έχει επιτευχθεί αυτό.

 Το ίδιο ισχύει και για την αφύπνιση των συνειδήσεων;
Νομίζω ναι. Αν και στόχος του θεάτρου είναι να αφυπνίσει, να καταδείξει, να καταγγείλει, να εμπνεύσει, να γεφυρώσει χάσματα, να φωτίσει. Ελπίζω να τα καταφέρουμε ως προς αυτό, να υλοποιηθεί ο συγκεκριμένος στόχος.

Ένα από τα πρώτα πράγματα που σκέφτηκα μόλις έμαθα γι’ αυτή την παράσταση είναι πώς θα καταφέρουν τόσοι ηθοποιοί που δεν είναι απλώς ηθοποιοί αλλά και σκηνοθέτες και δάσκαλοι να συνυπάρξουν και να συμπορευτούν για την υλοποίηση του οράματος ενός άλλου σκηνοθέτη.
Αυτό είναι πολύ εύκολο. Σε εμάς ήταν εύκολο. Ένας άνθρωπος που έχει σκηνοθετήσει, που έχει διδάξει, και τώρα καλείται να λειτουργήσει ως ηθοποιός, πρώτον αποκωδικοποιεί πολύ γρήγορα τις προθέσεις, δεύτερον γνωρίζει πάρα πολύ καλά τη θέση του. Έτσι τοποθετείται σωστά και αυτό διευκολύνει την όλη διαδικασία.

Δεν παίρνετε πρωτοβουλίες; Δεν εκφράζετε δικές σας απόψεις;
Όταν συμβαίνει, συμβαίνει με τρόπο δημιουργικό και συνάδει με τη θέση στην οποία βρισκόμαστε. Κανένας δεν έχει ούτε μία φορά πεταχτεί να πει τη δική του ιδέα. Εξάλλου όλοι έχουμε άποψη. Όμως, όταν έχεις περάσει από τη θέση του σκηνοθέτη και σου έχει συμβεί κάποιος ηθοποιός να σου έχει πει τι να κάνεις, ξέρεις ότι δεν πρέπει να κάνεις το ίδιο. Φέρεσαι σωστά και πειθαρχείς ευκολότερα.

Τη σεζόν που μας πέρασε  σκηνοθετήσατε τελείως διαφορετικές παραστάσεις. Συνεργαστήκατε και με μαθητές σας και με επαγγελματίες ηθοποιούς. Για παράδειγμα, στο «Αποχαιρετιστήριο δείπνο» και στους «Πνεύμονες». Τι σας πρόσφερε η μια συνεργασία και τι η άλλη;
Τελικά, όλοι, ακόμα και όσοι δεν έχουν εμπειρία, προσαρμόζονται. Όταν υπάρχει συγκεκριμένη τεχνική ‒αυτό που λέμε αστειευόμενοι ότι «η τεχνική ακόμα και νεκρούς ανασταίνει»‒, τότε όλοι μπορούν να λειτουργήσουν αρμονικά, και οι επαγγελματίες και όσοι τώρα ξεκινούν στο χώρο της υποκριτικής, αν και τα παιδιά με τα οποία δούλεψα ήταν επαγγελματίες, με την έννοια ότι είχαν τελειώσει τη σχολή και ήθελαν να βιοποριστούν από το θέατρο ‒ και βιοπορίζονται αυτή τη στιγμή από το θέατρο, καθώς παίζουν σε διάφορες παραστάσεις. Αποκόμισα τα καλύτερα και στις δύο περιπτώσεις. Διαπίστωσα ότι, όταν κάποιος είναι μεθοδικός, έχει αποτέλεσμα.

Δεν είναι περισσότερο tabula rasa τα νεότερα παιδιά;
Πιστεύω πως ενίοτε είναι πιθανό να συμβεί και το αντίθετο, γιατί όσο πιο πολλά ξέρεις τόσο πιο πολλά συνειδητοποιείς ότι δεν ξέρεις. Με τη Βάσω (την Καβαλλιεράτου), για παράδειγμα, που δούλεψα, η οποία έχει εργαστεί και στην Αγγλία και έχει τη δική της ομάδα, παρόλο που είχε τόσες γνώσεις, είχε τόσες ώστε να είναι tabula rasa. Μερικές φορές χρειάζεται και αυτό, να φτάσεις σε ένα σημείο να γεμίσει το ποτήρι σου ώστε να είσαι σε θέση να το αδειάσεις. Μπορεί βέβαια να συμβεί και το αντίθετο, κάποιος που δεν είναι τόσο έμπειρος να νομίζει ότι είναι και να έχει άποψη. Δεν είναι μονόδρομος.

Εξαρτάται και από τον άνθρωπο και από τον καλλιτέχνη…
Ακριβώς.

Όταν ξεκινήσατε να φτιάξετε αυτόν το χώρο (το Τempus Verum), ποιοι ήταν οι στόχοι σας;
Αν είχα σώας τας φρένας, δεν θα ήμουν εδώ, θα ήμουν σπίτι μου (γέλια). Εννοώ ότι το εν λόγω εγχείρημα είχε μεγάλο βαθμό δυσκολίας, καθώς έπρεπε διαχειριστώ οικονομικά, επιχειρηματικά και διοικητικά ένα χώρο που απαιτούσε τα πάντα από μένα. Η πρώτη χρονιά όμως πήγε πάρα πολύ καλά και εγώ έδωσα ό,τι είχα και δεν είχα, αφοσιώθηκα στο εγχείρημά μου. Ήθελα να τα καταφέρω και μέχρι σήμερα πάμε καλά. Στόχος μου ήταν να μη χρωστάω και δεν χρωστάω. Από καλλιτεχνική άποψη στόχος μου ήταν να μπορώ να πηγαίνω στη δουλειά μου και να φεύγω από αυτή ό,τι ώρα επιθυμώ. Είναι διαφορετικό όταν συμμετέχεις στο όραμα κάποιου και διαφορετικό όταν έχεις το δικό σου όραμα. Για να υλοποιήσεις το δικό σου όραμα, πρέπει να έχεις το δικό σου χώρο και να διαθέτεις το χρόνο σου όπως εσύ κρίνεις. Η ζωή είναι ένα συνονθύλευμα πραγμάτων. Προσπαθώ να επιβιώσω και, αν είμαι τυχερός και κάνω πραγματικότητα το όραμά μου, έχει καλώς. Μπορεί όμως και να αποτύχω.

Οπότε το θέατρο είναι για σας συνυφασμένο περισσότερο με μια ανάγκη, με μια επιθυμία ή με μια συνήθεια;
Σίγουρα με όλα και ίσως έχει σχέση και με άλλα πράγματα, πιο μύχια, πιο σκοτεινά, τα οποία ακόμη δεν έχω ανακαλύψει. Υπάρχουν και άλλες δυνάμεις μέσα μας που μας ωθούν να πράττουμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Για παράδειγμα, η αίσθηση της ανεξαρτησίας δεν είναι πάντα αθώα. Ίσως συνδέεται με τη μη υποταγή, ενδεχομένως να εκφράζει το ψώνιο κάποιου.

Είναι δυνατόν όμως ένας ηθοποιός να μην είναι «ψώνιο» με την καλή έννοια, να μην έχει φιλοδοξίες;
Δεν μπορώ να απαντήσω με σιγουριά. Ο Γιέρζι Γκροτόφσκι μιλά για τον «άγιο ηθοποιό», που δεν τον ενδιαφέρει τίποτα, που αφιερώνει το σώμα του στην υπηρεσία της τέχνης, που θυσιάζει τον εαυτό του για το καλό της ανθρωπότητας και δεν το πουλά, μαζί με την ψυχή του, για να κερδίσει χρήματα. Μπορεί να υπάρχει και καλή και κακή φιλοδοξία. Είναι κάποια θέματα που, ενώ νομίζεις πως τα γνωρίζεις, τελικά αποδεικνύεται ότι τα αγνοείς.

Αυτά σας απασχολούσαν εξαρχής ή σας προβληματίζουν περισσότερο με την πάροδο του χρόνου;
Όσο μεγαλώνω, ωριμάζω. Άλλωστε οι πράξεις μας είναι αυτές που μας χαρακτηρίζουν. Αυτό συνδέεται κάπως με την ερώτηση που μου έκανες για την παράσταση σε σχέση με το Δελτίο Τύπου. Όλα τα Δελτία Τύπου αναφέρουν τις προθέσεις του καλλιτέχνη, αλλά το βασικό είναι αυτό που θα καταφέρει. Οι πράξεις μας είναι αυτές που τελικά μας εκφράζουν. Αν δεν πράξεις, δεν είναι δυνατό να κοιτάξεις πίσω, να κάνεις τον απολογισμό σου και να καταλάβεις ποιος είσαι. Εγώ κοιτάζοντας πίσω και διαπιστώνοντας ότι ασχολούμαι όλη μέρα με το θέατρο, συνειδητοποιώ ότι μάλλον είμαι θεατράνθρωπος. Είμαι άμεσα συνδεδεμένος με το θέατρο. Αυτό αποδεικνύεται από τις πράξεις μου, όχι από τις προθέσεις μου. Άρα, μεγαλώνοντας κοιτάζεις πίσω και μελετάς όσα έχεις κάνει και όχι αυτά που θέλεις να πράξεις. Όλοι θέλουμε να κάνουμε τα καλύτερα, το θέμα όμως είναι τι πραγματικά καταφέρνουμε.

Πέρα από το θέατρο υπάρχει ζωή για σας; Ασχολείστε με κάτι άλλο;
Με την οικογένειά μου. Η γυναίκα μου είναι έγκυος, περιμένουμε το παιδί μας τον Οκτώβρη. Από τη μια μεριά λοιπόν είναι το θέατρο και από την άλλη η οικογένειά μου.

Το γεγονός ότι περιμένετε παιδί έχει επηρεάσει τον τρόπο σκέψης σας;
Η απάντησή μου αυτή τη στιγμή είναι όχι. Όπως ήδη ανέφερα, καλές είναι οι προθέσεις, ωστόσο σημαντικότερες είναι οι πράξεις. Όχι ότι οι προθέσεις δεν έχουν αξία, δεν θέλω να παρεξηγηθώ.

Κάνετε όνειρα γι’ αυτό το μωρό;
Όχι, δεν κάνω όνειρα. Θα κάνει τα δικά του όνειρα. Εγώ δεν μπορώ να ονειρευτώ για κάποιον άλλο, πόσο μάλλον για ένα πλάσμα που δεν έχει γεννηθεί ακόμη. Εγώ κάνω τα δικά μου όνειρα. Αν μέσα σε αυτά συμπεριλαμβάνονται και κάποιοι άλλοι, έχει καλώς.

Επόμενα σχέδια…
Θα συνεχίσουμε του χρόνου μάλλον τους «Πνεύμονες». Θα κάνω το «Τάβλι», που είχα ανεβάσει και παλιότερα, με τους ίδιους ηθοποιούς. Επίσης, θα επαναληφθεί το «Έξυπνο πουλί», η περσινή παραγωγή που πήγε πολύ καλά. Από κει και πέρα θα αναζητήσω το επόμενο εργαλείο με το οποίο θα κάνουμε κάτι που θα έχει νόημα.

Ο Δημήτρης Λάλος είναι ο Πολυνείκης στην παράσταση «Οιδίπους επί Κολωνώ» που θα παρουσιαστεί στην Επίδαυρο στις 7 και 8 Ιουλίου.

Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνοθεσία: Σταύρος Σ. Τσακίρης
Επεξεργασία κειμένου: Σταύρος Σ. Τσακίρης, Δήμητρα Πετροπούλου
Διανομή: Δημήτρης Λιγνάδης (Ξένος), Κώστας Καζάκος (Οιδίπους), Κόρα Καρβούνη (Αντιγόνη), Τζέννυ Κόλλια (Ισμήνη), Άρης Τρουπάκης (Θησέας), Δημήτρης Ήμελλος (Κρέων), Δημήτρης Λάλος (Πολυνείκης)
Χορός Ψαλτών: Πέτρος Δασκαλοθανάσης, Παναγιώτης Διαμαντόπουλος, Θεόδωρος Παλτόγλου, Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης
Χορός Πολιτών: Αντριάνα Ανδρέοβιτς, Βαλέρια Δημητριάδου, Παναγιώτης Καμμένος, Ορέστης Καρύδας, Αγγελίνα Κλαυδιανού

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ

Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφιδάς  και Άρης Ασπρούλης