Από τη Γιώτα Δημητριάδη
Το 408 π.Χ., ο Ευριπίδης έγραψε και παρουσίασε την τραγωδία με τίτλο «Φοίνισσαι». Το έργο ήταν μέρος τριλογίας μαζί με την «Υψιπύλη» και «Αντιόπη» και είναι το μόνο από τα τρία που διασώθηκε ολόκληρο.
Η υπόθεση του έργου είναι ίδια με τους «Επτά επί Θήβας» του Αισχύλου (γραμμένο το 476 π.Χ.). Ωστόσο, εδώ, ο Ευριπίδης συνέλεξε τα πιο δυσάρεστα γεγονότα του θηβαϊκού μύθου για τον Οιδίποδα και τη γενιά του.
Στο δράμα δεν υπάρχει πρωταγωνιστής αλλά ένα πλήθος προσώπων και γεγονότων. Παράλληλα, τα πολλαπλά αφηγηματικά επίπεδα, οι αναχρονίες, οι εναλλαγές του ρυθμού της αφήγησης, η παρουσίαση των ίδιων γεγονότων από διαφορετική οπτική γωνία αλλά και οι διακειμενικοί συνειρμοί με άλλες τραγωδίες (Αντιγόνη, Επτά επί Θήβας, Οιδίπους επί Κολωνώ), που αναδεικνύουν τη συγγένεια τόσο με εκείνες όσο και με τα έπη, ανάγουν τη συγκεκριμένη τραγωδία σε μια από τις πολυπλοκότερες του είδους.
Οι Φοίνισσες, παρόλο που ανεβαίνουν έπειτα από χρόνια, στο παρελθόν είχαν παρουσιαστεί πολλές φορές από το Εθνικό Θέατρο στην Επίδαυρο (1960, 1965, 1978, 1988), όλες σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή.
Η Υπόθεση
Η ιστορία στηρίζεται στην αντιπαράθεση των δύο γιων του Οιδίποδα, Ετεοκλή και Πολυνείκη, οι οποίοι αναλαμβάνουν τη βασιλεία του πατέρα τους και συμφωνούν να μοιράζονται την εξουσία. Το πρόβλημα ξεκινά όταν ο Ετεοκλής αρνείται να παραδώσει στον αδερφό του τη διακυβέρνηση των Θηβών κι έτσι ο Πολυνείκης, αγανακτισμένος από την αδικία, ξεσηκώνει στρατό για να εκδικηθεί. Η μητέρα τους Ιοκάστη, προκειμένου να συμφιλιώσει τα παιδιά της, επιτρέπει την είσοδο του Πολυνείκη στην πόλη και τότε τα δυο αδέλφια αλληλοσκοτώνονται και εκείνη αυτοκτονεί.
Η αδερφή τους, η Αντιγόνη, παίρνει τους νεκρούς και γυρίζει στ’ ανάκτορα των Θηβών με τους τρεις σωρούς και ξεκινάει τον κόμμο. Λίγο αργότερα βγαίνει από το παλάτι ο Οιδίποδας και ξεκινάει και εκείνος να θρηνεί. Ο Κρέοντας, ο νέος βασιλιάς της χώρας, τους διατάζει να σταματήσουν και υποχρεώνει τον Οιδίποδα να φύγει από τη Θήβα.
Στην Αντιγόνη λέει να αφήσει τους νεκρούς και κλεισμένη στο παλάτι να περιμένει τη μέρα του γάμου της με το γιο του, τον Αίμονα (ξάδερφό της και γιο του Κρέοντα), και διατάσσει να παραμείνει άταφο το σώμα του Πολυνείκη. Το φινάλε της τραγωδίας είναι «ανοιχτό», με την Αντιγόνη να παίρνει τον τυφλό πατέρα της και να φεύγουν για την εξορία.
Η παράσταση
Ο σκηνοθέτης Γιάννης Μόσχος προχώρησε σε κάποιες δραματικές παρεμβάσεις. Θα σταθώ στις πιο ουσιαστικές: πρώτον, ο πρόλογος του έργου αποδόθηκε πολυφωνικά από τον Χορό και όχι από την Ιοκάστη. Δεύτερον, προστέθηκε η παρουσία ενός βωβού προσώπου που δεν εμφανίζεται κανονικά στο έργο, της Σφίγγας. Τρίτον, παίρνει μια γενναία απόφαση για το φινάλε, κρατώντας την Αντιγόνη στη Θήβα για να ακολουθήσουν όσα γνωρίζουμε ήδη από την ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή.
Παρεμβάσεις που κατά τη γνώμη μου ωφέλησαν το κείμενο, χωρίς να του στερήσουν τίποτα από τη δυναμική του ενώ παράλληλα η επιλογή της Σφίγγας -πολύ καλή η Σεσίλ Μικρούτσικου- να είναι παρούσα, ως βουβό πρόσωπο, επί σκηνής δείχνει ξεκάθαρα και την άποψη της εποχής ότι η Μοίρα είναι πάνω από όλα, ακόμη και από τους Θεούς. Ο Γιάννης Μόσχος, αδιαμφισβήτητα, δούλεψε πολύ πάνω στο κείμενο του Ευριπίδη και η παράστασή του είχε κάτι πολύ σημαντικό, που όλο και πιο σπάνια βλέπουμε τελευταία: σαφές σκηνοθετικό στίγμα και όραμα.
Επιπλέον, αν και σκηνοθέτησε για πρώτη φορά στην Επίδαυρο, ενώ μας έχει χαρίσει πολύ ωραίες δουλειές σε κλειστά θέατρα, δείχνει ότι είχε πάντα στο μυαλό του ότι η παράσταση θα έκανε πρεμιέρα στο αργολικό θέατρο, αξιοποιώντας πολλά σημεία και πέρα από την ορχήστρα.
Δυστυχώς, όμως, οι καλές προθέσεις, το δυνατό καστ των ηθοποιών και οι εξαιρετικά ταλαντούχες κοπέλες του Χορού, δεν απέδωσαν τα δέοντα.
Ο Γιάννης Μόσχος επέλεξε να προβάλει στο λιτό αλλά λειτουργικό σκηνικό της Τίνας Τζόκα, βίντεο με κοντινά πλάνα των πρωταγωνιστών ή κάποιων σημαντικών ενσταντανέ (Video Design: Αποστόλης Κουτσιανικούλης). Εύρημα που ενώ έχουμε δει πολλές φορές στο παρελθόν, έμοιαζε αρχικά να έχει κάποιο ενδιαφέρον.
Η υπερβολική χρήση του, όμως, σε συνδυασμό με τα ατελείωτα πήγαινε-έλα του Χορού μαζί με τους πρωταγωνιστές (κίνηση:Αμαλία Μπένετ), αλλά και τη δυσανάλογη αξιοποίηση της ενδιαφέρουσας μουσικής (Θοδωρής Οικονόμου), είχαν ως αποτέλεσμα μια άσκοπα φορτωμένη παράσταση που απέτυχε να μεταδώσει τόσο την ιστορία όσο και τον λόγο του Ευριπίδη (στη σπουδαία μετάφραση του Νικηφόρου Παπανδρέου). Για συγκίνηση δε, ούτε λόγος... Οι ηθοποιοί έμοιαζαν εγκλωβισμένοι. Και το κοινό, αντί για την παράσταση, παρακολουθούσε την ακτινογραφία της, όλα υπογραμμισμένα, όλα έτοιμα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της υπερβολής, η σκηνή που ο Παιδαγωγός του έμπειρου ηθοποιού Κώστα Μπερικόπουλου ερμηνεύει τα λόγια του Αγγελιοφόρου (μια ακόμη επέμβαση στη δραματουργία από την πλευρά του σκηνοθέτη), και ο θεατής καλείται να δημιουργήσει στου μυαλό του τις εικόνες της μάχης, την ίδια ακριβώς στιγμή που πίσω από τον ηθοποιό προβάλλονται πλάνα και μπροστά από αυτά ο χορός κινείται έντονα και ψάλλει μια μελωδία(!)
Κανένας από τους ηθοποιούς της παράστασης δεν κατάφερε να παρουσιάσει μια αξιομνημόνευτη ερμηνεία για το βιογραφικό του. Από το σύνολο, ξεχώρισε η Ιοκάστη της Μαρίας Κατσιαδάκη, η Αντιγόνη της Λουκίας Μιχαλοπούλου και ο Ετεοκλής του Αργύρη Ξάφη. Οι τρεις τους είχαν κάποιες δυνατές σκηνές.
Από εκεί και πέρα, οι υπόλοιποι του θιάσου ήταν από μέτριοι (ο Πολυνείκης του Θάνου Τοκάκη, ο Κρέοντας του Χρήστου Χατζηπαναγιώτη, ο Τειρεσίας του Αλέξανδρου Μυλωνά, ο Μενοικέας του Βασίλη Ντάρμα), έως κακοί όπως ο Αγγελιαφόρος του Γιώργου Γλάστρα και ο Οιδίποδας του Δημήτρη Παπανικολάου.
Για το τέλος, αφήνω αυτόν τον υπέροχο Χορό, που αν δεν είχε χαθεί στη φλυαρία και την ανέμπνευστη κίνηση της χορογράφου, θα ήταν από τους καλύτερους των τελευταίων ετών!
Η Νεφέλη Μαϊστράλη, η Ζωή Μυλωνά, η Ελπίδα Νικολάου, η Σταύρια Νικολάου, η Κατερίνα Παπανδρέου, η Κατερίνα Πατσιάνη, η Ελίνα Ρίζου, η Μαριάμ Ρουχάτζε, η Θάλεια Σταματέλου και η Στυλιανή Ψαρουδάκη έδρασαν μοναδικά σαν ένα σώμα, με εντυπωσιακή άρθρωση λόγου, συντονισμό και εξαιρετικές φωνές (Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου). Κορίτσια που το μέλλον του θεάτρου τους ανήκει και κάποιες ήδη έχουν δώσει σπουδαία δείγματα γραφής, ξεχωρίζοντας σε παραστάσεις.
Εκείνες φορούσαν και τα μόνα κοστούμια που είχαν κάποιο εικαστικό ενδιαφέρον (σκηνογράφος Ιωάννα Τσάμη), ενώ των υπόλοιπων ερμηνευτών έμοιαζαν με αποκριάτικες στολές.
Συνολικά, την πιο δύσκολη χρονιά στην ιστορία του Εθνικού Θεάτρου με το φάντασμα του σκανδάλου Λιγνάδη ακόμα νωπό, και η δεύτερη φετινή παραγωγή δεν καταφέρνει να ανταπεξέλθει στις προσδοκίες μας.
φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Aναλυτικά η περιοδεία:
7 Aυγούστου, Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλόππων
27 Αυγούστου Κατράκειο Θέατρο
3 Σεπτεμβρίου, Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους
6-9 Σεπτεμβρίου, Υπαίρθιο Θέατρο Αττικό Αλσος (οι παραστάσεις διοργανώνονται από την Περιφέρεια Αττικής)
12 Αυγούστου, Ελευσίνα, Παλαίο Ελαιουργείο
15 Σεπτεμβρίου Θέατρο Πέτρας
18 Σεπτεμβρίου Θέατρο Βράχων - "Μελίνα Μερκούρη"
22-26 Σεπτεμβρίου «Σχολείον της Αθήνας Ειρήνη Παπά»
Διαβάστε επίσης:
«Ιχνευταί»: Είδα Την Παράσταση, Σε Σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού
Είδα Την «Ιφιγένεια Η Εν Ταύροις», Σε Σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη
Από την Τόνια Τσαμούρη
Οι Ιχνευταί είναι το μοναδικό σατυρικό δράμα του Σοφοκλή που έχει διασωθεί. Τα σατυρικά δράματα ονομάζονταν στην αρχαιότητα «κωμωδία παίζουσα», καθώς συνόδευαν τις τραγωδίες και θεωρούνταν ενδιάμεσο είδος μεταξύ της τραγωδίας και της κωμωδίας. Από το συγκεκριμένο Σοφόκλειο σατυρικό δράμα διασώθηκαν μόνον 400 στίχοι, οι οποίοι ανακαλύφθηκαν σε πάπυρο. Το κείμενο, που χρονολογείται από τον 5ο αιώνα π.Χ., βασίστηκε στον Ομηρικό Ύμνο στον Ερμή (η γέννηση και ανατροφή ενός θεού ή ενός ήρωα αποτελούσε σύνηθες θέμα για ένα σατυρικό δράμα).
Το έργο αρχίζει με έναν προλογικό λόγο από τον θεό Απόλλωνα, ο οποίος ανακοινώνει ότι προσφέρει αμοιβή σε όποιον τον βοηθήσει να βρει το κοπάδι του που χάθηκε. Λέει μάλιστα ότι εάν τον βοηθήσουν, τότε θα δώσει χρυσό στεφάνι στον Σιληνό και ελευθερία στους σάτυρους. Οι σάτυροι αρχίζουν αμέσως να ψάχνουν τα ίχνη, ενώ ξαφνιάζονται από έναν επίμονο και επαναλαμβανόμενο ήχο. Η θεά Κυλλήνη εμφανίζεται για να τους ενημερώσει ότι ο ήχος που ακούνε προέρχεται από μια νέα ανακάλυψη ενός νεογέννητου θεού, τη λύρα. Η θεά Κυλλήνη αρνείται ωστόσο τις κατηγορίες των σατύρων ότι ο νέος αυτός θεός έκλεψε το κοπάδι του Απόλλωνα. Στο τέλος, ο Απόλλωνας, μαγεμένος από τη μελωδία της λύρας του Ερμή, θα ανταλλάξει το κοπάδι του για αυτήν, ενώ οι δύο θεοί θα αποχωρίσουν αγκαλιασμένοι και μονιασμένοι.
Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός αποφάσισε να σκηνοθετήσει το σατυρικό αυτό δράμα στο φετινό Φεστιβάλ Επιδαύρου (η παράσταση ήταν προγραμματισμένη για το 2020, αλλά λόγω των επιδημιολογικών περιορισμών αναβλήθηκε για φέτος). Έχω αναφερθεί σε παλαιότερο άρθρο μου στη φαινομενολογική αντίληψη του κόσμου που φέρει η σκηνοθετική διαδρομή του Μ. Μαρμαρινού, όπως αποτυπώνεται τόσο στα κείμενα, όσο και στον σκηνικό χώρο που επιλέγει. Συνδέεται δηλαδή άμεσα με τον κόσμο όπως αυτός φαίνεται, όπως αυτός είναι. Το στοιχείο αυτό επικράτησε και στη συγκεκριμένη του σκηνοθεσία. Μέσα από μια σειρά κωδίκων, φώτισε και επικοινώνησε το κείμενο στο σήμερα. Ενδεικτικά, όταν η θεά Κυλλήνη λέει, απευθυνόμενη στο Χορό των σατύρων, να κοιτάξουν τον όμορφο ουρανό, οι σύγχρονοι θεατές του 2021 έστρεψαν και αυτοί τα μάτια τους στον έναστρο ουρανό της Επιδαύρου, για να θαυμάσουν αυτό που κοίταζαν οι αρχαίοι πρόγονοί τους σχεδόν 3000 χρόνια πριν. Αλλά και η επιλογή του σκηνοθέτη να βάλει τον Σιληνό να παρακολουθεί την δράση, ενώ καθόταν και απολάμβανε το γιαούρτι του, ήταν επιτυχής, καθώς τον συνέδεσε με το εδώ και το τώρα, με το παρόν.
Η σκηνοθεσία ήταν καλοδουλεμένη, τόσο από άποψη αισθητικής και ατμόσφαιρας, όσο και από άποψη σημειολογικών αναφορών. Πιο συγκεκριμένα, ο σύγχρονης αισθητικής Χορός των σατύρων ανέδειξε το διονυσιακό στοιχείο λατρείας, καθιστώντας σαφές ότι ο διονυσιασμός συναντάται και σήμερα, ακόμα και μεταξύ ανθρώπων με πανκ-ροκ διάθεση και άποψη. Αλλά και η ερμαφρόδιτη μορφή του νεογέννητου ακόμα Ερμή, συμβόλιζε τόσο τη θηλυκή όσο και την αρσενική ταυτότητα που φέρουμε όλοι στο DNA μας, άντρες και γυναίκες, αλλά το ξεχνάμε στην πορεία της ζωής. Ο σκηνοθέτης αξιοποίησε επίσης εξαιρετικά το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, κατανέμοντας τη δράση σε όλο το θέατρο, ενώ παράλληλα το γέμισε ήχους και μελωδίες, παίζοντας, με τη σειρά του, ένα παιχνίδι με τους θεατές. Ωστόσο, αυτονοήτως προκύπτει το ερώτημα, για ποιο λόγο χρησιμοποιήθηκαν μικρόφωνα επί σκηνής, αφού η ηχητική του χώρου, όπως αποδείχθηκε, είναι μοναδική.
Παρόλα αυτά, και ενώ το πρώτο μέρος της παράστασης έρρεε ευχάριστα και, σε σημεία, έως και κατανυκτικά, στο δεύτερο μέρος, η σκηνοθεσία εκτροχιάστηκε και έχασε το ρυθμό της. Πολύ πιθανό, η απουσία μεγάλου μέρους του κειμένου, όπως αναφέρεται και μέσα στην παράσταση, να χάλασε το τόσο εύρυθμο πρώτο μέρος. Έτσι, από την επανεμφάνιση του Απόλλωνα και εξής, τα γεγονότα μοιάζουν να συμβαίνουν μεμονωμένα, χωρίς να ανήκουν σε ένα όλον.
Η επιλογή του Σταμάτη Κραουνάκη στο ρόλο του Σιληνού αποδείχθηκε μοναδική. Με καθημερινή απλότητα, αλλά και με γνήσια κωμικά στοιχεία, έχτισε τη μορφή του μυθικού προσώπου που θεωρείται, σύμφωνα με πηγές, ότι υπήρξε δάσκαλος του θεού Διόνυσου. Αλλά και ο Χορός των σατύρων δίπλα του ανέδειξαν, με ροκ και ανατρεπτική διάθεση, το διονυσιακό στοιχείο που ενυπάρχει μέχρι σήμερα στη ζωή μας. Τα μέλη του (Λάμπρος Γραμματικός, Adrian Frieling, Αλεξάνδρα Καζάζου, Τάσος Καραχάλιος, Χρήστος Κραγιόπουλος, Άγγελος Νεράντζης, Ηλέκτρα Νικολούζου, Μάνος Πετράκης, Θεοδώρα Τζήμου, Ανδρομάχη Φουντουλίδου) χόρεψαν, τραγούδησαν, ερμήνευσαν κινησιολογικά (Κίνηση-Χορογραφία: Τάσος Καραχάλιος) και απέδωσαν με μοναδικό τρόπο τους σάτυρους, τους ακόλουθους δηλαδή του θεού Διόνυσου, θεού του θεάτρου, αλλά και του κρασιού. Πολύ καλός και ο Χάρης Φραγκούλης, Χάρης Φραγκούλης, ο οποίος υπήρξε άρτιος τόσο ερμηνευτικά, όσο και κινησιολογικά. Ήταν η ιδανική επιλογή για τον θεό Απόλλωνα. Ο Steve Katona (θεός Ερμής) με την αιθέρια φωνή του κατόρθωσε να «παίξει» με το επιδαύριο κοινό, το οποίο αναζητούσε τον ήχο μέσα στο θέατρο. Ο λυρισμός του υπογράμμισε ακριβώς τη γέννηση του νέου αυτού θεού που έκανε στους θνητούς δώρο τη λύρα. Ωστόσο, η προφορά του κατέστησε το σοφόκλειο λόγο ξένο και απόμακρο, δημιουργώντας μια απόσταση που δεν συνάδει με το ύφος της υπόλοιπης παράστασης.
Πραγματική αποκάλυψη ήταν, τέλος, η Αμαλία Μουτούση στο ρόλο της θεάς Κυλλήνης. Μάγεψε με τα πέπλα της και την παιχνιδιάρικη διάθεσή της, μέχρι και κατά την εκφορά του λόγου της. Σαν ένα σύγχρονο αερικό, σαν βγαλμένη από ένα σαιξπηρικό όνειρο.
Στα θετικά της παράστασης, η μετάφραση που επέλεξε ο Μ. Μαρμαρινός (Ελεύθερη έμμετρη απόδοση: Εμμανουήλ Δαυίδ) με την συνεργασία του Σταύρου Τσιτσιρίδη. Λυρικός λόγος, που έφερε απόηχους από το παρελθόν, ενώ ταυτόχρονα ήταν σύγχρονος και σαφής. Τέλος, οι τέσσερις μουσικοί (Μενέλαος Μωραΐτης, Σπύρος Βέργης, Δημήτρης Αλεξανδράκης, Λεωνίδας Παλαμιώτης) που βρέθηκαν τοποθετημένοι στο άνω διάζωμα του θεάτρου της Επιδαύρου συνέβαλαν στην παιγνιώδη διάθεση του σκηνοθέτη, υπογραμμίζοντας τη σημασία της μουσικής, η οποία γεννήθηκε από αυτή τη λύρα που κατέστη «μήλον της έριδος».
Στα θετικά της παράστασης οι πολύ ιδιαίτεροι φωτισμοί που υπογράμμιζαν τις ατμόσφαιρες της παράστασης (Ελευθερία Ντεκώ), αλλά και τα ευφάνταστα κοστούμια (Σκηνικά-Κοστούμια: Γιώργος Σαπουντζής).
Συνολικά, πρόκειται για μια προσεγμένη και ενδιαφέρουσα παράσταση, για την οποία έχει γίνει σημαντική και εις βάθος έρευνα. Αποτυπώνει σκηνοθετικά με μοναδικό τρόπο την κωμική διάθεση, αλλά και βαθύτερους προβληματισμούς του Σοφοκλή. Ωστόσο, ο αποσπασματικός χαρακτήρας αυτού του έργου που διεσώθη ως θραύσμα οδήγησε στον εκτροχιασμό του ρυθμού του δεύτερου μέρους, αδικώντας την τόσο σημαντική πρόταση του Μ. Μαρμαρινού.
ΥΓ. Αδιανόητη παράλειψη η μη επαρκής ποσότητα θεατρικών προγραμμάτων για την παράσταση. Όσοι βρεθήκαμε στην Επίδαυρο την Κυριακή, δεν μπορέσαμε να προμηθευτούμε το πρόγραμμα της παράστασης. Η πρόταση των υπευθύνων στο θέατρο του Πολυκλείτου ήταν να μεταβούμε στο Ηρώδειο εάν επιθυμούμε να αποκτήσουμε το βιβλίο-πρόγραμμα….
Διαβάστε επίσης:
Αμαλία Μουτούση: «Έχω Επίγνωση Του Τι Σημαίνει Να Μην Μπορείς Να Είσαι Ο Εαυτός Σου»
Χάρης Φραγκούλης: «Η Συνθετότητα Και Η Πολυπλοκότητα Στον Άνθρωπο Υπάρχουν Ερήμην Του»
Το «Θέατρο Πορεία» και το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης πραγματοποίησαν μια ανοιχτή πρόβα της νέας παράστασης που σκηνοθετεί ο Άρης Μπινιάρης, λίγο προτού ξεκινήσει το θεατρικό της ταξίδι. Ο Προμηθέας Δεσμώτης του Αισχύλου, που αποτελεί την πρώτη Επιδαύρια παράσταση για το Θέατρο Πορεία, θα ξεκινήσει από την Κρήτη για να καταλήξει στην Επίδαυρο στις 20-22 Αυγούστου 2021.
Όπως ανέφερε ο ίδιος ο σκηνοθέτης, η πρόσκληση αυτή αποτύπωνε τη χαρά όλων των συντελεστών για επανεκκίνηση του θεάτρου. Επιθυμούσαν και οι ίδιοι, όσο και όσοι βρεθήκαμε εκεί, την ανθρώπινη επαφή και το ζωντανό θέατρο. Το «Θέατρο Πορεία», το οποίο πρωτοστάτησε στην αρχή της πανδημίας, με διαδικτυακές παραστάσεις από το αρχείο του, χρησιμοποίησε την τεχνολογία και σε αυτή την ανοιχτή πρόβα, μεταδίδοντάς την σε live-streaming. Άλλωστε, όπως ανέφερε και ο Δημήτρης Τάρλοου (Καλλιτεχνικός Διευθυντής «Θεάτρου Πορεία»), θα είναι προς όφελος όλων να γίνει χρήση των καλών στοιχείων της τεχνολογικής εξέλιξης. Αλλά και Έφη Θεοδώρου (Καλλιτεχνική Διευθύντρια ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης) μίλησε για την συνεργασία αυτή, η οποία έχει όλα τα εχέγγυα για μια επιτυχημένη θετική διαδρομή.
Ο σκηνοθέτης επέλεξε να παρουσιάσει την είσοδο της Ιούς και το χωρικό πριν από την είσοδό της. Παραδοσιακοί ρυθμοί από την Μεγαλόνησο συνοδεύουν ένα δράμα το οποίο είναι πανανθρώπινο και εσαεί επαναλαμβανόμενο, καθιστώντας παράλληλα τη μουσική, δραματουργία και όχι υπόκρουση, όπως σημείωσε ο σκηνοθέτης. Ο Άρης Μπινιάρης μίλησε για την Αισχύλεια τραγωδία τοποθετώντας στο επίκεντρό της τη φράση της Ιούς, «Ο Δίας με αποκτήνωσε γιατί με πόθησε».
Ο σκηνοθέτης μίλησε για τον πόθο και την επιβολή τόσο σε πολιτικό, όσο και σε ατομικό επίπεδο. Προσωπικά, η φράση αυτή με άγγιξε βαθιά, καθώς ενώσο παρακολουθούσα την ανοιχτή πρόβα μιας τραγωδίας γραμμένης πολλούς αιώνες νωρίτερα, μια άλλη σύγχρονη τραγωδία εκτυλισσόταν στο σήμερα. Πρόκειται για το δράμα μιας απεχθούς δολοφονίας, όπου ένας άλλος ανδρικός πόθος και φθόνος στέρησε τη ζωή μιας νέας γυναίκας, μιας άλλης Ιούς, καταδικάζοντας τους απογόνους της σε ανείπωτο πόνο. Ο Αισχύλος αποδείχθηκε για άλλη μια φορά προφητικός και τρομακτικά επίκαιρος.
Η δραματουργία του Άρη Μπινιάρη είναι γνωστή και αναγνωρίσιμη πλέον. Διαθέτει όμως και μια μοναδική ικανότητα να αιχμαλωτίζει τον θεατή της. Ένα από τα πλέον στατικά έργα του Αισχύλου, κατάφεραν να ξυπνήσουν έντονα και πολύ δυνατά συναισθήματα στο κοινό, ενώ παράλληλα δημιούργησε ποικίλους συνειρμούς αναφορικά με το σήμερα.
Ο τόσο καλοκουρδισμένος χορός των Ωκεανίδων (Επιμέλεια Κίνησης-Χορογραφία: Εύη Οικονόμου), που μιλούσε και κινούνταν σαν ένα σώμα, σαν το σώμα μιας οποιαδήποτε γυναίκας (Χορός: Αντριάνα Αντρέοβιτς, Δήμητρα Βήτα, Φιόνα Γεωργιάδη, Κατερίνα Δημάτη, Γρηγορία Μεθενίτη, Νάνσυ Μπούκλη, Δώρα Ξαγοράρη, Λεωνή Ξεροβάσιλα, Αλεξία Σαπρανίδου) ͘ η Ιώ της Ηρούς Μπέζου, η οποία μίλησε το Αισχύλειο κείμενο με καθάριο λόγο, ενώ ακροβατούσε σε μια ευφυή ενδυματολογική κατασκευή (Σκηνικά: Μαγδαληνή Αυγερινού, Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα) ͘ ο αλυσοδεμένος και επαναστάτης Προμηθέας του Γιάννη Στάνκογλου ήταν μερικά από τα άκρως ενδιαφέροντα και σημειολογικά φορτισμένα στοιχεία της παράστασης που παρουσίασε ο σκηνοθέτης.
Μολονότι αποσπασματικά και λίγα όσα παρακολουθήσαμε (ευχαρίστως θα έμενα να δω ολόκληρη την παράσταση), οι συντελεστές του Προμηθέα Δεσμώτη προϊδέασαν το κοινό τους για μια άκρως ενδιαφέρουσα και πολύ επίκαιρη παράσταση. Η επίκληση στο συναίσθημα, στο οποίο στοχεύουν ο έλεος και ο φόβος, κατά τον Αριστοτελικό ορισμό της τραγωδίας, επετεύχθη, έστω και με αυτές τις δύο σκηνές.
Δημήτρης Τάρλοου
Έφη Θεοδώρου
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης
Μουσική Σύνθεση: Φώτης Σιώτας
Σκηνικά: Μαγδαληνή Αυγερινού
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου
Επιμέλεια κίνησης - Χορογραφίες: Εύη Οικονόμου
Σύμβουλος δραματουργίας: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου
Μετρική ανάλυση πρωτοτύπου: Καίτη Διαμαντάκου
Επιστημονική συνεργάτης: Κατερίνα Διακουμοπούλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Δώρα Ξαγοράρη
Βοηθός σκηνογράφου: Ξένια Παπατριανταφύλλου
Βοηθός ενδυματολόγου: Αλέξανδρος Γαρνάβος
Bοηθός φωτιστή: Ναυσικά Χριστοδουλάκου
Ειδικές κατασκευές – γλυπτική: Eργαστήριο Δήμητρα Καίσαρη
Επιμέλεια μακιγιάζ: Eύη Ζαφειροπούλου
Διεύθυνση Παραγωγής: Στέλλα Γιοβάνη
Οργάνωση και εκτέλεση παραγωγής: Βασιλεία Τάσκου
ΔΙΑΝΟΜΗ
Προμηθέας: Γιάννης Στάνκογλου
Κράτος: Άρης Μπινιάρης
Βία: Κωνσταντίνος Γεωργαλής
Ήφαιστος: Δαυίδ Μαλτέζε
Ωκεανός: Αλέκος Συσσοβίτης
Ιώ: Ηρώ Μπέζου
Ερμής: Ιωάννης Παπαζήσης
ΧΟΡΟΣ (Αλφαβητικά)
Αντριάνα Αντρέοβιτς
Δήμητρα Βήτα
Φιόνα Γεωργιάδη
Κατερίνα Δημάτη
Γρηγορία Μεθενίτη
Νάνσυ Μπούκλη
Δώρα Ξαγοράρη
Λεωνή Ξεροβάσιλα
Αλεξία Σαπρανίδου
Μουσικός επί σκηνής: Νίκος Παπαϊωάννου (Βιολοντσέλο, effects
Ο «Προμηθέας Δεσμώτης» θα κάνει πρεμιέρα στις 4 Ιουλίου στα Χανιά, στην έδρα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης και στο θέατρο της Ανατολικής Τάφρου, ενώ στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου θα παρουσιαστεί στις 20, 21 & 22 Αυγούστου στο πλαίσιο του Athens Epidaurus Festival.
Το πρόγραμμα της περιφέρειας έχει ως εξής:
Φίλιπποι (Καβάλα) 20-21/7
Αλεξανδρούπολη 22/7
Ιωάννινα 24/7
Θέατρο Δάσους (Θεσσαλονίκη) 27-28/7
Βόλος 29/7
Λάρισα 30/7
Δελφοί 31/7
Aρχαία Ηλιδα 24/8
Παραγωγή: Θέατρο ΠΟΡΕΙΑ, Συμπαραγωγή ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης
Info προπώλησης: www.poreiatheatre.com
Σε όλες τις παραστάσεις θα τηρηθούν απαρέγκλιτα όλα τα πρωτόκολλα που ισχύουν κατά της διασποράς της covid 19.
Διαβάστε επίσης:
Άρης Μπινιάρης: «Η Ουδετερότητα Δεν Προσφέρει Καρπούς Για Σκέψη»
Γιάννης Στάνκογλου:«Έχουμε Δεχτεί Πράγματα Χωρίς Να Τα Σκεφτόμαστε»
Η Ηρώ Μπέζου Και Ο Χρήστος Θάνος Βουτηγμένοι Στο Σύμπαν Του Καζαντζάκη(Συνέντευξη)
Αλέκος Συσσοβίτης:«Υπάρχουν Κυκλώματα, Και Μάλιστα Πολύ Ισχυρά. Αν Δεν Είσαι Κοντά Τους, Δεν Θα Σε Προτιμήσουν»
To Θέατρο Πορεία, παρουσιάζει τον
ΠΡΟΜΗΘΕΑ ΔΕΣΜΩΤΗ
του ΑΙΣΧΥΛΟΥ
σε συμπαραγωγή με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης,
και σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη
Τον «Προμηθέα Δεσμώτη», του Αισχύλου, επέλεξε να συμπεριλάβει το Θέατρο Πορεία στο πολυσυλλεκτικό του ρεπερτόριο, επιχειρώντας την πρώτη του κάθοδο στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου.
Ο «Προμηθέας Δεσμώτης» είναι έργο αχρονολόγητο.Ειδικοί θεωρούν πως ο σπουδαίος ποιητής το έγραψε στον απόηχο της έκρηξης της Αίτνας περί το 470 π.Χ., άλλοι, μεταξύ 467 και 458 π.Χ. κι άλλοι το θεωρούν όψιμο έργο του, γραμμένο μετά την Ορέστεια, συγκεκριμένα όταν διένυε την τελευταία περίοδο της διαμονής του στη Σικελία.
Στην τραγωδία, ο Αισχύλος πραγματεύεται την αντίσταση του αλυσοδεμένου στον Καύκασο Προμηθέα, να υποκύψει στο θέλημα του «ανελέητου» Διός.
Πρόκειται για ένα ασταμάτητο αγώνα κατά της δύναμης της εξουσίας…
Είναι ένα έργο, που χωρίς άλλο, αποκαλύπτει και τη βαθειά θρησκευτική ιδιοσυγκρασία του Αισχύλου.
Η παράσταση του Θεάτρου Πορεία, παρουσιάζεται σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα και σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη στη δεύτερη παρουσία του στο Θέατρο του Πολυκλείτου, με ένα δυνατό επιτελείο πρωταγωνιστών και το Γιάννη Στάνκογλου στον κεντρικό ρόλο.
Ο σκηνοθέτης Άρης Μπινιάρης σημειώνει:
Στον «Προμηθέα Δεσμώτη» η σύλληψη, η δομή και η επεξεργασία του μύθου, έχουν για κέντρο τους τη μορφή του πάσχοντος θεού-προφήτη που ορθώνεται, υπερασπιζόμενος τον άνθρωπο, απέναντι στον απολυταρχικό μηχανισμό μιας θεϊκής τυραννίδας. Η παράσταση αποτελεί ένα θεατρικό και ταυτόχρονα μουσικό γεγονός. Οι ηθοποιοί αντλούν πληροφορίες από τη ρυθμικότητα του κειμένου και μεταβολίζουν, με το σώμα και τη φωνή, σε θεατρική δράση, τον ήχο και τον ρυθμό του ποιητικούλόγου. Με όχημα τη μουσική, δημιουργούν μια δυναμική πλατφόρμα σκηνικής αναπαράστασης και αναδεικνύουν το έργο σαν μια σπαρακτική και με συνεχή κλιμάκωση, επίκληση ενός πάσχοντος θεού για τον άνθρωπο. Χορωδιακά μέρη, μελωδίες και δυναμικοί ρυθμοί, δημιουργούν ένα παλλόμενο και ζωντανό ηχητικό περιβάλλον, μέσα από το οποίο αναδεικνύονται τα πρόσωπα μιας παλιάς μα πάντοτε διαχρονικής και επίκαιρης ιστορίας. Μιας ιστορίας που μπορεί να ακουστεί ως σκοτεινό σχόλιο για το παρόν ή ως φωτεινή ελπίδα για το μέλλον.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης
Μουσική Σύνθεση: Φώτης Σιώτας
Σκηνικά: Μαγδαληνή Αυγερινού
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου
Επιμέλεια κίνησης - Χορογραφίες: Εύη Οικονόμου
Σύμβουλος δραματουργίας: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου
Μετρική ανάλυσηπρωτοτύπου: Καίτη Διαμαντάκου
Επιστημονικήσυνεργάτης: Κατερίνα Διακουμοπούλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Δώρα Ξαγοράρη
Βοηθός σκηνογράφου: Ξένια Παπατριανταφύλλου
Βοηθός ενδυματολόγου: Αλέξανδρος Γαρνάβος
Διεύθυνση Παραγωγής: Στέλλα Γιοβάνη
Οργάνωση και εκτέλεση παραγωγής: Βασιλεία Τάσκου
ΔΙΑΝΟΜΗ
Προμηθέας: Γιάννης Στάνκογλου
Κράτος: Άρης Μπινιάρης
Βία: Κωνσταντίνος Γεωργαλής
Ήφαιστος: Δαυίδ Μαλτέζε
Ωκεανός: Αλέκος Συσσοβίτης
Ιώ: Ηρώ Μπέζου
Ερμής: Ιωάννης Παπαζήσης
ΧΟΡΟΣ (Αλφαβητικά)
Αντριάνα Αντρέοβιτς
Δήμητρα Βήτα
Φιόνα Γεωργιάδη
Κατερίνα Δημάτη
Γρηγορία Μεθενίτη
Νάνσυ Μπούκλη
Δώρα Ξαγοράρη
Λεωνή Ξεροβάσιλα
Αλεξία Σαπρανίδου
Μουσικός επί σκηνής: Νίκος Παπαϊωάννου(Βιολοντσέλο, effects)
Είδα
Video
