Από τη Σοφία Γουργουλιάνη

φωτογραφίες: Κοσμάς Ινιωτάκης 

Αν η πανδημία μας έκανε να βιώσουμε την παντελή απώλεια των ρυθμών του φθινοπώρου που ισορροπούν ανάμεσα σε πρωτοβρόχια, ατέλειωτες υποχρεώσεις και κίνηση, το άνοιγμα των θεάτρων είναι εδώ για να μας εντάξει, τελικά, ομαλότερα στην απότομη μετάβαση στην -ίσως- σκληρή καθημερινότητα. Σε μία, λοιπόν, ακόμα ηλιόλουστη Κυριακή συναντήσαμε την Ιωάννα Λέκκα και την Ντένια Στασινοπούλου που πρωταγωνιστούν ως «Δούλες» στην παράσταση της ομάδας Apparatus στη Β’ Σκηνή του θεάτρου Άλμα από 11 Οκτωβρίου σε σκηνοθεσία Βάσιας Χρονοπούλου. Ξεκινώντας από την παράσταση, μιλήσαμε για τις φοβίες μας, τις σχέσεις εξουσίας, την ψυχολογική κακοποίηση και τον ρόλο του σχολείου.

Νιώθω ότι οι «Δούλες» ως έργο έχουν πιο πολύ απ’ όλα να κάνουν με ένα παιχνίδι εξουσίας. Είναι οι σχέσεις των ανθρώπων μια ισορροπία ανάμεσα σε masters και slaves;

Ντένια:- Το έργο είναι μια διαρκής προσπάθεια να γίνουν οι δούλες, masters. Και, μάλιστα, η Σολάνζ, ας πούμε, αποτυγχάνει διαρκώς. Αυτό που καταφέρνει, είναι μόνο κάποιες μικρές προσωπικές νίκες αποσυνδεδεμένες από τα κοινωνικά και ταξικά στερεότυπα.

Ιωάννα:- Παλιότερα δούλευα σε μπαρ. Και έβλεπα ότι όταν οι υπάλληλοι γινόντουσαν αφεντικά συμπεριφερόντουσαν συχνά χειρότερα από τα πρώην αφεντικά. Το ίδιο ισχύει και με άτομα που έχουν δεχτεί bullying και μετά γίνονται θύτες. Και λες «γιατί ρε γαμώτο; Από slave γίνομαι master και κάνω χειρότερα;». Βέβαια, η συμπεριφορά και ο σεβασμός δεν έχει να κάνει μόνο με την κοινωνική τάξη, έχει να κάνει και με το μέσα μας. Φυσικά και υπάρχει, μέσα στο έργο όλο αυτό. Βέβαια, τελικά, οι δούλες γίνονται masters μόνο μέσα στη δική τους φαντασία. Πέρα, όμως, από την εξουσία της Κυρίας, υπάρχει εξουσία και απ’ τις Δούλες. Τελικά, με ένα τρόπο την καταδυναστεύουν. Όχι, όμως, με την αρνητική έννοια. Χωρίς αυτές αυτή δεν θα μπορούσε να ορθοποδήσει. Ό,τι και να γίνει έχει αυτές τις δύο δούλες.

Δηλαδή, τελικά, αγωνιζόμαστε διαρκώς για να γίνουμε masters;

Ιωάννα:- Το ζήτημα αυτό είναι πολύ προσωπικό. Οι Δούλες, ας πούμε, ονειρεύονται να γίνουν καλύτερες οι ζωές τους, να αγοράσουν ένα φόρεμα. Και στη ζωή μας, ο καθένας έχει διαφορετικά όνειρα. Άλλος ας πούμε είναι πιο κυνικός και λέει ότι θέλει να κάνει λεφτά και άλλος λέει ότι θέλει να πάει σε ένα νησί να δοκιμάσει τη ζωή εκεί.

Ντένια:- Εμένα, πάντως, πάντα με ξαφνιάζει να βλέπω ανθρώπους που δεν φέρονται καλά στους υφισταμένους τους και εξακολουθούν να έχουν πετυχημένες επιχειρήσεις.

Τα όρια μας πού πρέπει να μπαίνουν; Μάλιστα, σε μια δουλειά, όπως το θέατρο που είναι συλλογικό αποτέλεσμα πώς λειτουργεί αυτό το κομμάτι των ορίων σε μια συνεργασία;

Ιωάννα:- Παίζει ρόλο το τι περιθώριο αφήνουμε κι εμείς σ’ αυτές τις συμπεριφορές. Εγώ, ας πούμε, παλιότερα δεν έλεγα κάποια πράγματα. Πλέον τα λέω. «Κάτσε αγάπη μου, αυτό δεν είναι στη συμφωνία μας».

Ντενια:- Όταν το κλίμα σε μια δουλειά και σε μια παράσταση είναι καλό, κάνεις κι εσύ ό,τι καλύτερο μπορείς και για σένα και για το σύνολο. Όταν υπάρχει κάποιος άνθρωπος που διαρκώς με τη συμπεριφορά του σε υπονομεύει και σε υποτιμάει, εκεί τίθεται το θέμα των ορίων. Σε μια παράσταση πρέπει να ξεκινάμε από το ότι όλοι οι συντελεστές έχουμε την ίδια αγάπη για τη δουλειά που πάμε να κάνουμε.

Ιωάννα:- Αν νιώθεις ότι συγκλίνεις με τους ανθρώπους, μοιράζεται η αγάπη. Εγώ όταν μου λένε να κάνω μια παράσταση και δεν επικοινωνώ με τους συνεργάτες δεν την κάνω. Δεν θέλω να τριφτώ στη δουλειά και να γραφτεί μια δυσάρεστη εμπειρία μέσα μου. Το κάνουμε με μεράκι, γιατί να το κάνουμε σε κακές συνθήκες;

 

Η παιδεία τι ρόλο παίζει στον τρόπο με τον οποίο διαρθρώνονται και ευδοκιμούν αυτές οι σχέσεις;

Ιωάννα:- Περνούσα προχθές από ένα σχολείο και άκουσα την τονικότητα της δασκάλας. Την τονικότητα του άγχους, της κατηγόριας, των ενοχών και του κομπλεξισμού. Περνάει μέσα στο παιδί. Δεν είναι παιδεία αυτή η φωνή και η διδαχή. Δεν λέω να μην υπάρχουν κανόνες, αλλά νιώθω ότι έχει στηθεί πολύ λάθος αυτός ο κόσμος.

Ντένια:- Είναι τόσο εύκολο να μιλήσει έτσι ο δάσκαλος και τόσο σπάνιο να μιλήσει με αγάπη και ειλικρίνεια σε ένα παιδί, να το εμπνεύσει και να το βοηθήσει να εξελιχθεί.

Ιωάννα:- Ο δάσκαλος πρέπει να δίνει ερεθίσματα και όχι να κάνει διδαχή. Και το σχολείο μπορεί να σε καταστρέψει ή να σε διαμορφώσει με έναν τρόπο δημιουργικό και γόνιμο.

 

Το #metoo, πέρα από τα σκάνδαλα της σεξουαλικής κακοποίησης, είχε να κάνει και με το κομμάτι της ψυχολογικής κακοποίησης. Περνώντας οι μήνες, πιστεύετε ότι, τελικά, όλο αυτό θα αλλάξει τις ισορροπίες στον χώρο του θεάτρου;

Ιωάννα:- Αρχικά, εγώ καταλαβαίνω τους ανθρώπους που δημοσιοποίησαν τις εμπειρίες τους. Αυτό, όμως, που πιστεύω είναι ότι, με ένα τρόπο, και οι δυο έχουν ευθύνη για κάποιες συμπεριφορές. Αν ας πούμε με βρίζουν κι εγώ συνεχίζω να πηγαίνω στις πρόβες, δεν έχω ευθύνη; Ο Σερβετάλης μας είχε πει «Δεν σας κάνω παρατήρηση, γιατί ο καθένας είναι ο καλλιτέχνης που έχει επιλέξει να είναι». Αυτό έχει χαραχτεί μέσα μου. Τελικά, σε σένα είσαι υπόλογος αν βαριέσαι να δώσεις σε μια δουλειά την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει. Βέβαια, τώρα αν δε σου ταιριάζει ο άνθρωπος που έχεις απέναντι σου, αντί να τον ξεφτιλίζεις πρέπει να κάνει μια συζήτηση μαζί του. Όσο και να λέμε ότι το θέατρο είναι δουλειά, δεν πάμε το πρωί στο γραφείο να βάλουμε σφραγίδες και να ακούσουμε τον προϊστάμενο να μας βρίζει.

Ντενια:- Σε μια δουλειά παντού θα έχεις αντιρρήσεις και συμφωνίες. Εγώ, βρίσκω, όμως, πάντα τι μπορώ να κάνω παρά τις αντιρρήσεις και τις διαφωνίες μου. Είναι διαφορετικό πράγμα ,όμως, οι προσωπικές επιθέσεις. Όταν κάποιος, ας πούμε, σου λέει είσαι ότι είσαι άχρηστος και μπορεί να μην βρίσκεις, ούτε, τη δύναμη να του να πεις «τότε γιατί είμαι εδώ;»

Τελικά, κρίνουμε τον καλλιτέχνη μόνο από την δουλειά του ή και από την προσωπικότητα του;

Ιωάννα:- Στο εξωτερικό, δεν υπάρχουν, σκηνοθέτες που έχουν κάνει αντίστοιχα πράγματα; Δε λέω να το χειροκροτήσουμε όλο αυτό, αλλά αυτός ο φανατισμός είναι ακραίος. Εγώ τι πρέπει να κάνω; Να μην ξαναβάλω ταινία του τάδε μεγάλου σκηνοθέτη επειδή ήταν παιδόφιλος; Αυτός ο άνθρωπος είχε κάτι μεγάλο να καταθέσει. Τον βλέπω ως σκηνοθέτη και ως καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Είναι διαφορετικό, βέβαια, το αν εγώ θα πάω σε μια παράσταση που μπορεί να σκηνοθετήσει ο Λιγνάδης άμα βγει από τη φυλακή. Βέβαια, να σου πω την αλήθεια, πιστεύω ότι μπορεί να γινόταν και χαμός, να ήταν ένα ολόκληρο happening.

Τι το καινούριο προσφέρει σε ένα κλασικό έργο η παράσταση;

Ντένια:- Το καινούριο είναι ότι την Κυρία την υποδύεται dragqueen, ο Θέμης (Θεοχάρογλου). Είναι υπέροχος και κάνει την Κυρία όπως δεν θα μπορούσαμε να την κάνουμε εμείς. Έχει, ας πούμε μία θηλυκότητα την οποία εγώ δεν νιώθω τόσο έντονη μέσα μου, όσο τη βλέπω στο Θέμη. Μάλιστα αυτό ταιριάζει πολύ και στο έργο. Η Σολάνζ νιώθει ότι αυτό που βλέπει δεν θα το φτάσει.

Ιωάννα:- Δημιουργείται ένα παιχνίδι. Είμαστε μια εγρήγορση. Εγώ προσπαθώ στιγμή με τη στιγμή να το προσεγγίζω. Να βγάλω την αλήθεια μου στη σκηνή. Εντελώς γυμνή. Και…πάμε να βουτήξουμε.

Σε μια συνθήκη έντονης και αγχωτικής, για πολλούς, καθημερινότητας πώς μπορεί να μιλήσει το έργο και η παράσταση;

Ντένια:- Εγώ αυτό που θέλω να κρατήσω από την παράσταση στη ζωή μου, είναι ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε την φαντασία μας. Είναι απαραίτητή στην καθημερινότητα, στη ζωή, στις σχέσεις, στη δουλειά μας. Είναι το παν.

Ιωάννα:- Εμένα με εκπλήσσει και το ότι δεν φοβούνται. Εμείς φοβόμαστε πολύ στη ζωή μας. Αυτές βιώνουν ακραίες καταστάσεις, αλλά τις αντιμετωπίζουν με τόλμη, σαν παιχνίδι.

Ντενια:- Οι φόβοι μας είναι όλο και πιο συχνοί. Και στα μικρά και στα μεγάλα. Οι δούλες στην σκέψη τους, μπορεί να είναι πολύ πιο ελεύθερες απ’ ό,τι νιώθουμε στην καθημερινότητα μας.

Τι μας φοβίζει; Η πόλη, η δουλειά, η προσωπική επαφή;

Ντενια:- Σίγουρα το ότι συχνά, δεν μας καλύπτει μία δουλειά παίζει ρόλο. Όπως και οι ρυθμοί της μεγαλούπολης. Εφόσον, όμως, είμαστε σ’ αυτή την πόλη (Αθήνα), καλό είναι να αφομοιώσουμε αυτό που συμβαίνει. Αν είναι τεράστια η απόσταση που πρέπει να διανύσεις, απόλαυσε το. Αν πρέπει να κάνεις πέντε δουλειές, υπάρχει τρόπος να το απολαύσεις.

Ιωάννα:- Για μένα αυτό που μας φοβίζει είναι ότι δεν έχουμε χρόνο να παίρνουμε απόσταση και να λέμε «τι χρειάζομαι μέσα σ’ αυτή την τεράστια μέρα;». Θα με βοηθήσει, ας πούμε, να κάτσω στο πάρκο και να μάθω τα λόγια;

Ντενια:- Ναι, ακόμα κι αυτό είναι συχνά μια πολυτέλεια. Και είναι σίγουρα μεγάλο στοίχημα να καθόμαστε μόνοι μας και να ηρεμούμε πραγματικά. Έχεις μια έντονη εβδομάδα και σου μένει μία Κυριακή. Αν την έχεις, πρέπει να φροντίσεις τον εαυτό σου. Εγώ θυμώνω όταν μαστιγώνω τον εαυτό μου. Τι κάνω; Κάθομαι και με κατηγορώ; Μου αξίζει να χαλαρώσω. Η σχέση μας με το χρόνο πάρα πολύ περίεργη. Μας βάζουμε τρικλοποδιές συνεχώς.

 

Πρεμιέρα Δευτέρα 11 Οκτωβρίου στο Θεάτρο Άλμα 

Συγγραφέας:Ζαν Ζενέ

 

 Κλείστε τις θέσεις σας εδώ. 

Από τον Αναστάση Πινακουλάκη 

Το δημοφιλέστερο έργο του Ζενέ, ανεβάζει φέτος το Θέατρο του Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις με αντρική διανομή σε μία απολαυστική παράσταση.

Γραμμένο το 1947 με τίτλο Les Bonnes, στις φυλακές της γαλλικής παροικίας, οι «Δούλες»έμελε να γίνουν όχι μόνο ένα δημοφιλές έργο, αλλά ένα έργο που συνδέθηκε με την Αριστερά και τα εκάστοτε αναρχικά κινήματα κι ο ίδιος ο Ζενέ να γίνει ένα πρόσωπο-σύμβολο. Ο συγγραφέας που γνώρισε από νωρίς την παραβατικότητα και την κοινωνική περιθωριοποίηση ως ορφανό παιδί που παραστράτησε και ως ομοφυλόφιλος, μετουσίωσε τη νιτσεϊκή θεωρία διαμορφώνοντας μια δική του κοινωνική ιεράρχηση, εμφανής περισσότερο στα έργα «Μπαλκόνι», «Υψηλή Εποπτεία» και «Παραβάν».

Μια συνήθεια που μετατράπηκε σε αισθητική εμμονή, ήταν η ανάγνωση των φυλλάδων που αναφέρονταν στα εγκλήματα της εποχής, που έδειχναν τους μεγάλους εγκληματίες ως είδωλα της λαϊκής μάζας. Ομοίως, η διαδεδομένη ακόμα και στις μέρες μας, υπόθεση των αδερφών Christina και Lea Papin που κατακρεούργησαν την κυρία τους και την κόρη της το 1933 αποτέλεσε τη δραματουργική βάση για την συγγραφή του έργου Δούλες. Στο δικαστήριο δεν ζήτησαν κανένα ελαφρυντικό. Ν’ αναφέρουμε την σχετική δραματουργία της Ανδρονίκης Αβδελιώτη με τίτλο «Αδελφές Papin», που παρουσιάζεται στο Αγγέλων Βήμα σε σκηνοθεσία και ερμηνεία της ίδιας.

Στο έργο του Ζενέ, έχουμε τις δούλες Κλαιρ και Σολάνζ που υποδύονται εναλλάξ την Κυρία και η μία την άλλη, σ’ ένα παιχνίδι ρόλων που καταλύει και επανα-ορίζει τα κοινωνικά στερεότυπα και τη φαντασιακή τους εκπλήρωση. Βασικό δραματικό γεγονός του έργου, είναι η φυλάκιση του Κυρίου μετά από ανώνυμο τηλεφώνημα που έκαναν οι αυτές και η διαχείριση του γεγονότος από την Κυρία. Πόσο αθώο όμως μπορεί να είναι ένα παιχνίδι ρόλων, που επιτρέπει για λίγο στον εξουσιαζόμενο να γίνει εξουσιαστής και αντιστρόφως, που επιτρέπει στον δούλο να γίνει αφεντικό; Αυτή την αναρχική σκέψη μπορούμε φυσικά να την προεκτείνουμε και με την συνήθως παραμελημένη σκηνική οδηγία του Ζενέ, που υποδεικνύει τους ρόλους των δούλων να τις υποδύονται ανήλικα αγόρια και να υπάρχουν δεξιά και αριστερά δύο πανό που θα δηλώνουν πως οι ρόλοι είναι γυναικείοι. Έχουμε λοιπόν και μία ακόμα αναστροφή των κοινωνικών στερεοτύπων και μια ακόμα πιο ελεύθερη φαντασιακή απόδοση του μύθου του έργου.

Η παράδοση του έργου στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, οι Δούλες, είναι αναμφισβήτητα το πιο πολυπαιγμένο έργο του Ζενέ, που επανέρχεται σχεδόν κάθε χρόνο μ’ ένα διαφορετικό ανέβασμα. Συνήθως επιλέγεται η μετάφραση του Οδυσσέα Ελύτη που μετρά ήδη μισό αιώνα ζωής και έχει επικυρωθεί από τ’ ανεβάσματα της από το Θέατρο Τέχνης και πιο πρόσφατα από το Εθνικό Θέατρο. Την αναγνώριση του ζενε-όφιλου κοινού ασφαλώς έχει ο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας και μεταφραστής Δημήτρης Δημητριάδης που έχει γαλουχήσει το αναγνωστικό κοινό με τη μετάφραση της εργογραφίας του Ζενέ. Όσο μου το επιτρέπουν οι πηγές μου, μόνο ο Βογιατζής ήταν αυτός που ανέβασε το έργο σε μετάφραση Δημητριάδη. Είδαμε βέβαια και μεταφράσεις από αξιόλογες μεταφράστριες, με πιο πρόσφατη αυτή της Έλσας Ανδριανού για την παράσταση του Γκραουζίνις. Όσον αφορά την παραστασιογραφία του έργου, το πρώτο ανέβασμα στην Ελλάδα ήταν από το Θέατρο Τέχνης στη σεζόν 1967-1968, σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη και σκηνοθεσία Δημήτρη Χατζημάρκου με τους ρόλους να ερμήνευαν η Ρένη Πιττακή, η Μαρίνα Γεωργίου και η Εκάλη Σώκου. Από το 2010 έως σήμερα, αν μετράω σωστά έχουμε δει ήδη δέκα ανεβάσματα του έργου, δείχνοντας μια σαφή προτίμηση στην πρόσληψη του έργου, από γυναικείο θίασο. Η λίστα των ηθοποιών που καταπιάστηκαν με τους εμβληματικούς ρόλους του έργου –από τους ελάχιστους γυναικείους ρόλους του Ζενέ και το μοναδικό έργο που έχει αποκλειστικά γυναικείους ρόλους- είναι μεγάλη και πολύ αξιόλογη. Ενδεικτικά ν’ αναφέρουμε τις ηθοποιούς Μάγια Λυμπεροπούλου, Ρένη Πιττακή, Μπέτυ Αρβανίτη, Κατερίνα Παπουτσάκη, Λένα Παπαληγούρα, Μαρία Κίτσου, Κωνσταντίνα Τάκαλου και Μαριάννα Κάλμπαρη. Οι σκηνοθέτες προτιμούν συχνά αυτό το έργο, αλλά νιώθω ή τουλάχιστον ένιωθα μέχρι να δω την παράσταση του Γκραουζίνις πως δεν είναι ιδιαίτερα δημιουργικοί στη διαχείριση του έργου.

 

Η παράσταση του Γκραουζίνις

Ο Τσεζαρις Γκραουζίνις επιλέγει ν’ ανεβάσει τις Δούλες (μετάφραση Έλσας Ανδριανού) με αντρικό θίασο και μ’ έναν σκηνικό οικοδόμημα που σημειωτικά κλείνει το μάτι στις αισθητικές προτιμήσεις του Ζενέ. Καταρχάς, η επιλογή και μόνο να έχουμε άντρες ηθοποιούς να ερμηνεύουν γυναικείους ρόλους στο συγκεκριμένο έργο, ανοίγουν το πεδίο διερεύνησης τόσο του ίδιου του έργου, όσο και της ανάπτυξης και της έκφρασης των κοινωνικών φύλων εν γένει. Είναι ελκυστικό και στην σκέψη και στο αισθητικό κομμάτι, να βλέπεις άντρες να υποδύονται τις γυναίκες που υποδύονται τις δούλες που υποδύονται τις κυρίες. Αυτό το σχήμα ενισχύεται και από δύο ακόμη στοιχεία, ένα πρακτικό και ένα προνόμιο. Το πρακτικό είναι ότι ο Γκραουζίνις δεν επιλέγει ανήλικα αγόρια ή έστω πρωτοεμφανιζόμενους ηθοποιούς όπως υποδήλωνε ο Ζενέ, αλλά τρεις ηθοποιούς που κουβαλούν την εμπειρία ζωής και σκηνικής πρακτικής στο σώμα τους. Αυτό σημαίνει –όχι αυτονόητα και σε κάθε περίπτωση- πως οι ηθοποιοί είναι σε θέση να κινηθούν με μεγαλύτερη ευκολία ανάμεσα στους ρόλους που υποδύονται αλλά και να σαρκάσουν τις μετακινήσεις αυτές. Το προνόμιο της διανομής είναι και το ατού της παράστασης.

Η πρωτότυπη μουσική του Μαρτύνας Μπιαλομπζέσκις είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στην σύνθεση ενός φαντασιακού κόσμου που μεταλλάσσεται συνεχώς, αλλά επιστρέφει σχεδόν αυτιστικά στα ίδια του τα σχήματα.

Ο σκηνικός χώρος του, αν και είναι η Κεντρική Σκηνή, θυμίζει φυσιογνωμικά ένα black box κι αυτό μας επιτρέπει να κάνουμε παραστάσεις ενός κελιού φυλακής, στο οποίο οι ηθοποιοί είναι «εγκλωβισμένοι». Κυριαρχεί το μαύρο στο φόντο, με τα έντονα χρώματα να βρίσκονται στα ευτελή φορέματα της Κυρίας. Δεσπόζει στο βάθος της σκηνής, η ανθοστολισμένη κλίνη, χαρακτηριστικό αντικείμενο τόσο στη δραματουργία όσο και στην λογοτεχνία του Ζενέ. Το ασφυκτικά ανθοστολισμένο περιβάλλον, θυμίζει επιτάφιο αλλά και την ωραιότητα της νιότης. Για τον Ζενέ, οι νεαροί εγκληματίες, είναι κοινωνικά εμβλήματα και αυτό το διάβασα στο σκηνικό του Kenny McKellan.

Οι ηθοποιοί της παράστασης είναι σε θέση να διαβάσουν τις λεπτές αποχρώσεις των ρόλων και των ακυρώσεων αυτών, και να μεταφέρουν στην σκηνή, ένα ευρύ πεδίο του πολυσχιδούς δραματουργικού έργου. Είναι ιδιαιτέρως απολαυστικό να παρακολουθείς την άνεση που φαίνεται να έχουν, και το αποτέλεσμα δείχνει πηγαίο και χωρίς προσπάθεια.

Ο Αργύρης Ξάφης και ο Δημήτρης Ήμελλος υποδύονται τις δούλες. Εμφανίζονται αρχικά με μαύρες ποδιές που αναφέρονται στην επαγγελματική τους ιδιότητα ως υπηρέτριες αλλά σ’ ένα δεύτερο επίπεδο θα μπορούσαμε να τις δούμε και ως στολές φυλακής. Φαίνεται ν’ αποφεύγεται η ταύτιση με τον ρόλο τους, σε μια ερμηνευτική γραμμή που φωνάζει τη θεατρικότητά της, η οποία επιτρέπει αυτή την ελευθερία στη μετακίνηση από ρόλο σε ρόλο που αναφέραμε παραπάνω αλλά και δίνει στους ηθοποιούς την ευκαιρία να φωτίσουν τις φυσιογνωμίες πίσω από τα παιχνίδια τους. Σε ορισμένα σημεία, φαίνεται να υπερ-παίζουν και να παρωδούν τη γυναικεία φύση, αλλά όσο προχωράει η παράσταση καταφέρνουν ν’ αποδομήσουν το ίδιο τους το ερμηνευτικό παιχνίδι, και να ξεδιπλώσουν την βαθειά τραγικότητα του έργου. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η ραθυμία που δείχνει ο Ξάφης με το σώμα του, όταν υποδύεται την δούλα που υποδύεται την Κυρία, σαρκάζοντας την αστική τάξη που αυτή εκπροσωπεί και σε δεύτερο επίπεδο, την δική του φυσιογνωμία.

Την κοινωνική σάτιρα της παράστασης, εκτοξεύει με την παρουσία του ο Κώστας Μπερικόπουλος σ’ ένα queer ρεσιτάλ, που θυμίζει τις μεγάλες μαντάμες των περασμένων δεκαετιών.

Στο σημείο που στάθηκα ως θεατής, ήταν το συγκλονιστικό φινάλε του Δημήτρη Ήμελλου, που το εξέλαβα ως έναν ύμνο προς όλες τις δούλες του κόσμου, και ένα κοινωνικό-αταξικό μανιφέστο του Ζενέ. Σε καμία παράσταση του έργου –κι έχω δει αρκετά- δεν είχα διαβάσει την πολιτική διάσταση του έργου που είναι υπερκείμενη και ορμητική. Στον τελευταίο του μονόλογο ο Ήμελλος, όχι μόνο δικαιολόγησε την σατυρίζουσα υφή της παράστασης, σπάζοντάς την, αλλά και κατάφερε να ξεφύγει από τις ευκολίες στις οποίες είχε ο ίδιος βάλει τον εαυτό του παίζοντας, για να ρίξει στην παράσταση την ακμάζουσα προβληματική στην πλήρη της υπόσταση.

Αξίζει λοιπόν να δείτε την παράσταση Δούλες σε σκηνοθεσία Τσεζαρις Γκραουζίνις στο Θέατρο του Νέου Κόσμου γιατί αφενός φωτίζει μ’ έναν εξαιρετικό τρόπο το έργο κι αφετέρου γιατί θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε τρεις δεινούς ηθοποιούς. Κι αν ήταν ενδιαφέρουσα και φρέσκια η επιλογή ανδρών ηθοποιών, ανοίγει ο δρόμος για να δούμε και στο μέλλον τέτοιες επιλογές, παραμένοντας αισθητικό ζητούμενο η σύνθεση ενός θιάσου από νεαρούς ηθοποιούς ή ακόμα και από μη ηθοποιούς, για να δούμε πως θα ήταν ένα ανέβασμα χωρίς τις ευκολίες έμπειρων πρωταγωνιστών.