Από τη Γιώτα Δημητριάδη 

Ένα μικρό κλειστοφοβικό σύμπαν με πρωταγωνιστές ένα ζευγάρι πλουσίων αστών που ζουν μαζί με την υπηρέτρια τους από την επαρχία και τον ιδιωτικό τους φρουρό παρακολουθούμε στο νέο θεατρικό έργο του βραβευμένου συγγραφέα, Γιάννη Τσίρου («Αόρατη Όλγα», «Άγριος Σπόρος», «Αξύριστα πηγούνια» κ.λ.π)

Όλη η πλοκή λαμβάνει χώρα στον κήπο της οικογένειας και πιο συγκεκριμένα στο κομμάτι της πισίνας, μιας πισίνας που κανείς ποτέ δεν κολυμπά. Ενός σημείου, όπου διαδραματίστηκε το μεγαλύτερο δράμα της οικογένειας. Μέρος αμαρτωλό κατά τον μουσουλμάνο κηπουρό του σπιτιού, γιατί σπαταλά άδικα το νερό.

Ο τίτλος του έργου είναι, όπως συνήθως στα έργα του συγγραφέα, αλληγορικός.  Η φράση «Ημέρα Κυρίου»  υπάρχει  δεκαεννέα φορές στην Παλαιά Διαθήκη και τέσσερις φορές στην Καινή Διαθήκη.

Τα κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης που αναφέρονται στην ημέρα του Κυρίου μεταφέρουν συχνά μια αίσθηση εγγύτητας και προσδοκίας: «Επειδή, κοντά είναι η ημέρα, ναι, η ημέρα τού Κυρίου είναι κοντά …» (Ιεζεκιήλ 30:3). Αυτή την προσδοκία έχει και ο θεατής ή αναγνώστης του έργου. Από την πρώτη στιγμή το ενδιαφέρον παραμένει αμείωτο για το τι μέλλει γενέσθαι.

Αφορμή για όλα είναι ένα βανδαλισμός με πέτρα που δέχεται το σπίτι ένα βράδυ, μ’ αποτέλεσμα να σπάσει το βιτρό της σοφίτας, όπου κοιμάται η κυρία. Ακόμη και η ίδια η πέτρα στο έργο βρίθει συμβολισμών «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω» είναι μία από τις γνωστότερες φράσεις της Αγίας που βρίσκεται στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο.

Πράγματι και οι τέσσερις ήρωες του Τσίρου, όπως και οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουν την ηθική τελειότητα για να καταδικάσουν κάποιον συνάνθρωπό τους.  

Το εύρημα του συγγραφέα να δώσει πρωταγωνιστικό ρόλο στον μουσουλμάνο κηπουρό –απών από τη σκηνή αλλά έντονα παρόν στη δράση- που καθημερινά προσεύχεται στον κήπο των αλλόθρησκων λειτουργεί εξαιρετικά.

Είναι εκείνος που θα πέσει από τα χέρια του φύλακα στα αγκάθια από τις κομμένες τριανταφυλλιές, σαν άλλος Ιησούς με το αγκάθινο στεφάνι. Υποφέροντας τη ρατσιστική συμπεριφορά σ' αντίθεση με τον κύριο του σπιτιού που θα χρειαστεί φροντίδα όταν πατήσει δύο μόνο αγκαθάκια. 

 Ο συγγραφέας εγκαθιδρύοντας  δραματουργικά δίπολα βασισμένα στις κοινωνικές και ταξικές διαφορές όπως: οι πλούσιοι κύριοι- οι φτωχοί υπάλληλοι, η νιότη- η μέση ηλικία, η σωματική ρώμη- η αδυναμία, η πίστη- η απιστία, ο φθόνος- η ανωτερότητα, το φανταστικό- το πραγματικό, το «είναι» και το «φαίνεσθαι»,καταφέρνει να αποσπάσει ενδιαφέρουσες διασταυρώσεις αξιοποιώντας παράλληλα κώδικες του πολιτικού- ψυχολογικού θρίλερ.  

Δημιουργώντας ένα κοινωνικό δράμα από το οποίο δεν απουσιάζει το χιούμορ αλλά και οι ποιητικές νότες που το απεγκλωβίζουν από τον καθαρό ρεαλισμό. Ένα έργο μοντέρνου ρεαλισμού, με επιρροές τόσο από τον  «αντι-ρεαλισμό» του μεταμοντέρνου Μπρεχτ, όσο και από τις παύσεις και το στείρο αστικό περιβάλλον του Πίντερ. Το ζευγάρι εδώ μου θύμισε έντονα τους πρωταγωνιστές από τον πιντερικό «Ανεπαίσθητο Πόνο», τον 'Εντουαρντ και τη Φλώρα στον ανθισμένο κήπο τους, τη μεγαλύτερη μέρα του καλοκαιριού.  

 Ο Μάνος Καρατζογιάννης κατάφερε με τη σκηνοθεσία του να αναδείξει το έργο του Τσίρου και να ζωντανέψει οικείους χαρακτήρες που τοποθετούν σε πρώτο πλάνο τις υπαρξιακές τους αγωνίες.  

Το οξύ κριτικό πνεύμα του συγγραφέα είναι συνεχώς παρόν στη σκηνή και με τη διεισδυτική οπτική του σκηνοθέτη και τις ερμηνείες των ηθοποιών αναδεικνύεται ακόμη περισσότερο και η παράσταση καταφέρνει ένα από τα σπουδαιότερα που μπορεί να πετύχει το θέατρο: να προβληματίσει τον θεατή.  

Επιτυχία του συγκεκριμένου ανεβάσματος είναι και η επιλογή των ηθοποιών.  

 Από τη Γιώτα Δημητριάδη 

Τόσο οι ανήσυχοι Έλληνες συγγραφείς όσο και οι νέες ομάδες που δοκιμάζονται όλο και πιο συχνά στη συγγραφή και τη δραματουργία, παράλληλα με την ανάγκη πολλών σκηνοθετών να ανακαλύψουν νέα έργα ξένων και Ελλήνων συγγραφέων, φέρνουν το θέατρο όλο και πιο συχνά στην ευχάριστη θέση, να συστήνει έργα στο κοινό.

Σε λίγες μέρες, μέσα στον Μάρτη του 2022, θα παρακολουθήσουν αρκετά από αυτά. Εμείς ξεχωρίσαμε τέσσερα ελληνικά  και δύο βρετανικά έργα, που για διαφορετικούς λόγους μάς τράβηξαν την προσοχή.  

 «Επαρχία»: Μια μαύρη κωμωδία για τη ζωή στην ελληνική επαρχία 

Το Θέατρο της Οδού Κυκλάδων – Λευτέρης Βογιατζής παρουσιάζει από τις 18 Μαρτίου και μόνο για 16 παραστάσεις, το νέο έργο του Μιχάλη Βιρβιδάκη «Επαρχία», σε σκηνοθεσία Γιώργου Σκεύα. Μια παράξενη μαύρη κωμωδία για μια παρέα νέων που στήνουν το κόλπο της ζωής τους, σχεδιάζοντας την πιο παράδοξη ληστεία τράπεζας, με φόντο τις λάσπες, τις λακκούβες και τα αδιέξοδα των επαρχιακών δρόμων. 

Στην παράσταση παίζουν οι: Δημήτρης Αποστολόπουλος, Νίκος Αρβανίτης, Δήμητρα Βήττα, Απόστολος Καμιτσάκης, Τάσος Λέκκας, Γρηγορία Μεθενίτη και Ορέστης Τζιόβας. 

«Το τελευταίο θεώρημα - Constantin Carathéodory»: Μια άγνωστη ιδιοφυία  

Η Πολυδραστική Ομάδα Τέχνης Fabrica Athens παρουσιάζει τη νέα της παράσταση, που είναι αφιερωμένη σε έναν αφανή ήρωα της Ελλάδας, τον θρυλικό μαθηματικό Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή. Η ομάδα συμπράττει με τον σκηνοθέτη Χρήστο Καρασαββίδη, καταθέτοντας μία ποιητική ματιά στη μορφή και το έργο του σπουδαίου επιστήμονα. Το τελευταίο θεώρημα - Constantin Carathéodory θα ξεκινήσει στις 11 Μαρτίου και θα παιχτεί για 16 παραστάσεις στον Τεχνοχώρο Φάμπρικα. 

Η παράσταση είναι ένας φόρος τιμής στον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή, του οποίου το έργο, παρότι διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό την μαθηματική επιστήμη, παρέμεινε χωρίς αναγνώριση στην πατρίδα του. Ο Καραθεοδωρής θεωρούταν ένας από τους σπουδαιότερους επιστήμονες της εποχής του, που βοήθησε στην εξέλιξη της θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν, έδωσε λύση σε άλυτα μαθηματικά προβλήματα και θεμελίωσε την επιστήμη της Θερμοδυναμικής. Οι Έλληνες συνάδελφοί του απέρριψαν τον Καραθεοδωρή περισσότερες από μία φορές. 

Παίζουν: Λυδία Βύρλα, Κωνσταντίνος Εξαρχόπουλος, Φάνης Κατέχος, Στέφανος Λώλος, Σάντυ Χατζηιωάννου.

 «Ημέρα Κυρίου»: Τι  μπορεί να συμβεί μια Κυριακή;  

Ο Μάνος Καρατζογιάννης σκηνοθετεί στο Θέατρο Σταθμός το καινούργιο έργο του Γιάννη Τσίρου, δημιουργού των έργων «Άγριος Σπόρος» και «Αξύριστα Πηγούνια», που ανεβαίνει για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή. Ο χρόνος που διαδραματίζεται το έργο περιορίζεται στη διάρκεια μιας Κυριακής. Μιας αργίας, από το πρωί μέχρι το βράδυ. Δεν αργούν όμως όλοι. Και όπως συμβαίνει και στη ζωή, κανένα από τα πρόσωπα του έργου δε δικαιώνεται, και κανένα δεν κερδίζει τίποτα περισσότερο από ένα μικρό μερίδιο επίγνωσης. Μιας επίγνωσης όμως σημαντικής, για όλα αυτά που βιώνουμε, και κυρίως γι’ αυτά που έπονται. Μέσα από το γεμάτο χιούμορ, σασπένς και ποιητικές αιχμές ρεαλιστικό κοινωνικό δράμα του Γιάννη Τσίρου, ζωντανεύουν χαρακτήρες οικείοι που ξυπνούν στον καθένα μας υπαρξιακές αγωνίες, αδυναμίες και δυνατότητες, συμβιβασμούς και αντιστάσεις. 

Στην παράσταση παίζουν οι: Μάξιμος Μουμούρης, Φαίη Ξυλά, Βασίλης Αθανασόπουλος και Αναστασία Παντούση.

«Η γιορτή του Θερισμού» : Οι τελευταίες ώρες μιας θανατοποινίτισσας  

Από την Τετάρτη 9 Μαρτίου, στο Θέατρο 104, σε σύλληψη και σκηνοθεσία της ομάδας Αντιστροφή θα ανέβει η παράσταση «Η γιορτή του θερισμού».

Μια παράσταση βασισμένη στην αληθινή ιστορία της Άγκνες Μάγνουσντότιρ, μιας γυναίκας καταδικασμένης σε θάνατο που περιμένει υπομονετικά την εκτέλεση της ποινής της. Μέχρι τότε, «φιλοξενείται» στο σπίτι μιας οικογένειας σε κάποια επαρχιακή πόλη της Ισλανδίας, διαταράσσοντας συνεχώς τις ισορροπίες. Ο φόβος για το ξένο και το ανοίκειο που προκαλεί ο άγνωστος άλλος, η φόνισσα, το «τέρας», δεν αργεί να μετατραπεί σε αμφιβολία. Μια αμφιβολία που οδηγεί τον κάθε ήρωα σε μια απρόσμενη και λυτρωτική συμφιλίωση με τους άλλους, μα και τον ίδιο του τον εαυτό. 

Στη σκηνή θα δούμε τους: Δημήτρη Κακαβούλα, Κύρα Καρυτινού, Φιλίππα Σκούρτη και Αλεξία Στολιδάκη.

Και δύο βρετανικά έργα… 

«ENRON»: Το μεγαλύτερο εταιρικό σκάνδαλο όλων των εποχών  

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, παρουσιάζεται επί σκηνής το δεύτερο θεατρικό έργο της Αγγλίδας συγγραφέα Lucy Prebble με τίτλο «ENRON» (2009), σε σκηνοθεσία Άρη Λάσκου, από τις 24 Μαρτίου έως τις 17 Απριλίου στο θέατρο ΕΛΕΡ.  

Με καταγωγή και εξειδίκευση στο θέατρο ντοκιμαντέρ, ο σκηνοθέτης Άρης Λάσκος και η ομάδα του, καταπιάνονται για πρώτη φορά με έργο μυθοπλασίας. 

Βασισμένο μεν στα πραγματικά γεγονότα του «μεγαλύτερου εταιρικού σκανδάλου όλων των εποχών», σύμφωνα με την Washington Post, με έμφαση στη μυθοπλασία δε, το έργο παρουσιάζει επί σκηνής την επί δεκαετία φρενήρη οικονομική ανάπτυξη του αμερικανικού κολοσσού ενέργειας ΕΝΡΟΝ, που από συνολική αξία υπολογιζόμενη σε 60 δισεκατομμύρια δολάρια, πτώχευσε σε μόλις 16 μήνες το 2001, μέσα από μια  πρωτοφανή – τότε – οικονομική καταστροφή που άφησε πάνω από 20.000 άνεργους και εξαφάνισε 28 δισεκατομμύρια δολάρια μισθούς και συντάξεις. 

Στην παράσταση παίζουν οι : Μάνος Βαβαδάκης, Χρήστος Κοντογεώργης, Καλλιόπη Παναγιωτίδου, Γιάννης Παναγόπουλος, Γωγώ Παπαϊωάννου. 

«On Ego»: Ο επιστήμονας πειραματόζωο  

Ο Γιάννης Νταλιάνης μεταφράζει και σκηνοθετεί ένα συγκλονιστικό σύγχρονο έργο που έκανε αίσθηση στο Λονδίνο και θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην Κάτω Σκηνή του Από Μηχανής Θεάτρου. Πρόκειται για το «On Ego», του διακεκριμένου συγγραφέα και σκηνοθέτη Μικ Γκόρντον, που βασίζεται στο βραβευμένο βιβλίο «Η Σιωπηλή Χώρα» του σημαντικού νευροεπιστήμονα Πωλ Μπροκς. 

Ο Γιάννης Καπελέρης έχει αναλάβει τον ιδιαίτερα απαιτητικό ρόλο του Άλεξ, του επιστήμονα που γίνεται ο ίδιος πειραματόζωο, η Αλεξάνδρα Αϊδίνη το ρόλο της Άλις, της συζύγου του, που θα βρεθεί απέναντι σε συγκλονιστικά διλήμματα και ο Θανάσης Βλαβιανός τον μυστηριώδη ρόλο του Ντέρεκ, πατέρα της Άλις και υπεύθυνου των πειραμάτων. Τη διανομή συμπληρώνουν, σε δυο κρίσιμους ρόλους, ο Γιώργος Κορομπίλης και η Χρύσα Νταή. 

Η πρεμιέρα αναμένεται  για τη Δευτέρα 14 Μαρτίου.  

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Σταθμός Μάνος Καρατζογιάννης σκηνοθετεί το καινούργιο έργο του δημιουργού των έργων «Άγριος Σπόρος» και «Αξύριστα Πηγούνια» που ανεβαίνει για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή.  Ο χρόνος που διαδραματίζεται το έργο περιορίζεται στη διάρκεια μιας Κυριακής. Μιας αργίας, από το πρωί μέχρι το βράδυ. Δεν αργούν όμως όλοι. Και όπως συμβαίνει και στη ζωή, κανένα από τα πρόσωπα του έργου δε δικαιώνεται, και κανένα δεν κερδίζει τίποτα περισσότερο από ένα μικρό μερίδιο επίγνωσης. Μιας επίγνωσης όμως σημαντικής, για όλα αυτά που βιώνουμε, και κυρίως γι' αυτά που έπονται. Μέσα από το γεμάτο χιουμορ, σασπενς και ποιητικές αιχμές ρεαλιστικό κοινωνικό δράμα του Γιάννη Τσίρου ζωντανεύουν χαρακτήρες οικείοι που ξυπνούν στον καθένα μας υπαρξιακές αγωνίες, αδυναμίες και δυνατότητες, συμβιβασμούς και αντιστάσεις.

Σκηνοθετικό σημείωμα

«Υπάρχει καμιά κοινωνία; Που είναι να τη δω;» αναρωτιέται η Λούλα Αναγνωστάκη στο μονόπρακτό της «Ο ουρανός κατακόκκινος» (1998).

Αυτήν την κοινωνία αναζητά, με αγωνία, το τελευταίο έργο του Γιάννη Τσίρου που ανεβαίνει για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή με κύρια πρόσωπα ένα ζευγάρι καλοβαλμένων ανθρώπων και το υπηρετικό τους προσωπικό.Μια Κυριακή κάποια από τα πρόσωπα τουέργου θα παλέψουν για το δίκιο τους και κάποια θα τους «δικάσουν», στον εξωτερικό χώρο μιας πολυτελούς πισίνας σε ένα προάστιο της Αττικής.Όλοι θα έχουνδίκιο.Και όλοι έχουν άδικο.Όπως είθισται άλλωστε στη σύγχρονη κοινωνία.Σε κάθε κοινωνία που χάνει τον προσανατολισμό της.Στο τέλος της ημέρας θα έχει μείνει μόνο μια επίγνωση.Ένα μερίδιο έστω, για κάποιους μικρό, για άλλους μεγαλύτερο.Πάντοτε όμως εκ των υστέρων. Όπως συμβαίνει πάντοτε με όλες τις επιγνώσεις μας.

Μάνος Καρατζογιάννης

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Μουσική: Γιώργος Πούλιος

Σκηνικό: Τέτα Τσαβδαρίδου

Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα

Φωτισμοί: Άγγελος Παπαδόπουλος

Βοηθός σκηνοθέτη: Φίλιππος Παπαθεοδώρου

Φωτογραφία: Σπύρος Περδίου

Παραγωγή: Πολιτισμός Σταθμός Θέατρο

Ερμηνεύουν: Μάξιμος Μουμούρης, Φαίη Ξυλά, Βασίλης Αθανασόπουλος, Αναστασία Παντούση

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΠΡΕΜΙΕΡΑ: Παρασκευή 18 Μαρτίου - για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων

Κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 και κάθε Κυριακή στις 18:00

ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ

Παρασκευή: 12 ευρώ και 10 ευρώ (μειωμένο)

Σάββατο & Κυριακή: 15 ευρώ και 13 ευρώ (μειωμένο)

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 90 λεπτά

Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/imera-kyriou/

Θέατρο Σταθμός

Βίκτωρος Ουγκώ 55, Μεταξουργείο Αθήνα (πλησίον του ΜΕΤΡΟ ΜΕΤΑΞΟΥΡΓΕΙΟ)

τηλ. 210 52 30 267