Από τις 14 Ιανουαρίου παίζεται στον κάτω χώρο της Μονής Λαζαριστών η νέα παράσταση του Γρηγόρη Μήτα.

Ο αναγνωρισμένος ηθοποιός του ΚΘΒΕ, Γρηγόρης Μήτας, με μεγάλο σκηνοθετικό και καθηγητικό βιογραφικό και δημιουργό του Θεάτρου και της Σχολής Φλέμινγκ υπογράφει συγγραφικά και σκηνοθετικά τη νέα παράσταση Ο εφιάλτης του κυρίου Κάκου. Το έργο εφορμάται από το κίνημα #metoo, το έμφυλο ζήτημα και τα δύο τελευταία χρόνια των καταγγελιών για σεξουαλική ή λεκτική βία και κατάχρηση εξουσίας στον χώρο του θεάματος. Ένα έργο που όπως σχολιάζεται και στο δελτίο τύπου έχει αποκτήσει γιγαντώδεις διαστάσεις κι έχει ανεξέλεγκτη πορεία, κακοποιώντας ανθρώπινες ψυχές.

Υπόθεση

Το έργο διαδραματίζεται στη διάρκεια μιας οντισιόν του Μάκι Κάκου, ενός επηρμένου, σνομπ, διαστροφικού δυνάστη που εξαπατά και κακοποιεί με πρόσχημα την Τέχνη. Η ιστορία ξεδιπλώνεται σε έξι σκηνές, στο «στρατηγείο- στούντιο» του σκηνοθέτη κυρίου Κάκου- μια ιδιότυπη «φυλακή» δημιούργημα του αρρωστημένου ψυχισμού του-. Εκεί παρακολουθούμε την αγωνία, το άγχος, το φόβο των κοριτσιών που προσέρχονται για μία οντισιόν αλλά, τελικά, υφίστανται την κακοποιητική συμπεριφορά του. Όλα αυτά μέχρις ότου αλλάξουν οι ρόλοι και από θύτης γίνεται θύμα ο ίδιος. Τότε καλείται να βιώσει την υπέρτατη τιμωρία μέσα από έναν τρομερό και ανίκητο εφιάλτη…

Ένας φαύλος κύκλος που διαιωνίζεται από νοοτροπίες, συμπεριφορές, πρακτικές. Ένας φαύλος κύκλος βίας που δεν κλείνει ποτέ: «Μια μέρα ο Βίος/ βίαιος έγινε/ και βίασε τη Βία/ Κι η Βία γέννησε κι αυτή/ πάλι μιαν άλλη Βία/ που, όμως, έγιν’ εφιάλτης».

Η παράσταση

Καταρχάς, είναι μια πολύ σημαντική και καίρια πρωτοβουλία του ΚΘΒΕ που αντί να πάρει ένα έτοιμο έργο από το εξωτερικό ή ένα παλιότερο αναγνωρισμένο έργο, επέλεξε να δώσει χώρο και φωνή σ’ ένα καινούργιο έργο που ασχολείται μ’ ένα τόσο φλέγον θέμα όπως η κατάχρηση εξουσίας από τον άντρα σκηνοθέτη, προς τη νεαρή ηθοποιό. Από εκεί και πέρα, ο Γρηγόρης Μήτας φαίνεται πως παρασύρθηκε από το θέμα κι έγραψε ένα έργο με αυτοματισμούς και τσιτάτα που δεν του επιτρέπουν να έχει μια καλή και πολυδιάστατη δραματουργία. Ενώ λοιπόν περιγράφεται αρχικά ρεαλιστικά ο χώρος όπου ένας σκηνοθέτης κινηματογράφου κάνει τα δοκιμαστικά του, οι συνθήκες μέσα από τις οποίες δουλεύει, μεταβαίνει πολύ ξαφνικά στην αποδόμησή του, υπεραπλουστεύοντας το θέμα και στερώντας από το κείμενό του τη δυναμική. Οι χαρακτήρες είναι διάφανοι, περισσότερο φορείς αυτού που εκπροσωπούν κι όχι αυτό που είναι, ενώ η στιχομυθία είναι έντονα τηλεοπτική. Δεν μπορώ να μην σκεφτώ έργα όπως το Αφροδίτη με γούνα του David Ives ή την Ολεάννα του Mamet, όπου έπαιξαν με λεπτότερες και σοφότερες ισορροπίες των σχέσεων των δύο φύλων σε αντίστοιχη σχέση εξουσίας.

Για παράδειγμα, η Μαρία, η αδερφή του θύματος του σκηνοθέτη Κάκου, εμφανίζεται απρόσκλητη στο στούντιο και επιμένει να περάσει από ακρόαση. Υπερπαίζει την αφελή, κάνοντας αμέσως αντιληπτό πως κρύβει κάτι και πως θα φέρει την ανατροπή. Και δεν είναι μόνο αυτό. Υποτίθεται ότι η αδερφή της κακοποιήθηκε μόλις την προηγούμενη ημέρα. Γεννιούνται λοιπόν διάφορα παράδοξα: α)πότε πρόλαβε να συνέλθει από το γεγονός και να το ομολογήσει στην αδερφή της, β) πως μπόρεσε η Μαρία μέσα σε λίγες ώρες να συλλέξει στοιχεία για τον συγκεκριμένο σκηνοθέτη και να συγκεντρώσει κι άλλα θύματά του γ)να επεξεργαστεί στοιχεία του στούντιο του δ)να προετοιμαστεί και να πείσει ως ηθοποιός ε)να υλοποιήσει μόνη της ένα σχέδιο εκδίκησης και να τον δέσει με χειροπέδες. Είναι πολύ ωραίο και πολιτικά ορθό να θέλει ν’ αντιδράσει μια κοπέλα για την κακοποίηση της αδερφής της, αλλά ο τρόπος εκτέλεσης θυμίζει τηλεοπτικό επεισόδιο προηγούμενης δεκαετίας.

Το κείμενο λοιπόν δε βοήθησε και την σκηνοθεσία της παράστασης, παρόλο που εκεί υπήρξε λίγο περισσότερο ενδιαφέρον. Ο Γιάννης Χαρίσης ως Μάκι Κάκος παρουσιάζεται στην αρχή σε μισοσκόταδο, μ’ ένα φωτιστικό πλέγμα που παραπέμπει σε κελί φυλακής να πέφτει πάνω του. Ο έμπειρος ηθοποιός ανταπεξήλθε άξια στον ρόλο, φέροντας τον δύσκολο ρόλο του «κακού» που υποτιμά λεκτικά και με τη γλώσσα του σώματος τις υποψήφιες για τον ρόλο ηθοποιούς. Από το πρώτο δοκιμαστικό που έκανε με την ηθοποιό Lecoq, ήταν εύκολα αντιληπτή η σύνδεση με καταγγελίες προς γνωστούς Έλληνες σκηνοθέτες. Αντίθετα, το παίξιμο της Ελευθερίας Τέτουλα ήταν πιο στυλιζαρισμένο ώστε να μπορέσει ν’ ανατραπεί στη συνέχεια. Στο δεύτερο μισό της παράστασης, γίνεται πιο δυναμική και σε σημεία αμετροεπής παρασυρμένη από το κείμενο που έπρεπε να εκφέρει.

Όσον αφορά το εικαστικό κομμάτι, το σκηνικό περιελάμβανε μια πλατφόρμα σαν πασαρέλα, μανεκέν με κοστούμια, ένα βεστιάριο, κάμερες, καρέκλα του σκηνοθέτη κι έντονα φώτα. Τα κοστούμια ήταν παραπάνω θεατρικά από ότι χρειαζόταν για τη συγκεκριμένη μυθοπλασία, ενώ τα γυναικεία δεν είναι τόσο καλή εφαρμογή (σκηνικά-κοστούμια Γρ. Μήτας). Ιδιαίτερα λειτουργικοί για τη συνθήκη οι φωτισμοί του Στέλιου Τζολόπουλου. Στην αρχή της παράστασης ακούγονται με ηχητικό μήνυμα φωνές θαυμαστριών του Κάκου, από τις ηθοποιούς: Νατάσσα Δαλιάκα, Κλειώ Δανάη Οθωναίου, Μαριάννα Αβραμάκη, Μαριάννα Πουρέγκα.

Με δύο λόγια, ο Γρηγόρης Μήτας καταπιάστηκε μ’ ένα συγκλονιστικά επίκαιρο θέμα, χωρίς να καταφέρει να δημιουργήσει μια εξίσου συγκλονιστική παράσταση. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι επιτακτικότερη η ανάγκη ενός δραματολόγου που θα μπορούσε να επιμεληθεί το τελικό κείμενο.