Ο Πέτρος Φιλιππίδης συνεχίζει την επιτυχημένη φετινή του περιοδεία με το γνώριμό του έργο, «Δάφνες και Πικροδάφνες» των Δημήτρη Κεχαΐδη και Ελένης Χαβιαρά, ένα από τα σπουδαιότερα κείμενα της νεοελληνικής δραματουργίας, μια πολιτική κωμωδία διαχρονικής επικαιρότητας. Τους τέσσερις βασικούς χαρακτήρες κρατούν, μαζί με τον ίδιο, ο οποίος υπογράφει και τη σκηνοθεσία, και ένας ακόμη ηθοποιός με μακρά πορεία, ο Τάσος Χαλκιάς, ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της νέας γενιάς, ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης, καθώς και ο Θανάσης Πατριαρχέας, ο οποίος διαγράφει μια πολλά υποσχόμενη πορεία στο χώρο.

Η παράσταση αντιμετωπίζεται από τον Πέτρο Φιλιππίδη μέσα από μια νέα οπτική, που παραμένει μεν πιστή στην αρχική σκηνοθετική του προσέγγιση, αλλά δίνει νέες προεκτάσεις καθώς απευθύνεται σε μια Ελλάδα όπου πλέον ο πολιτισμός προβάλλει ως προτεραιότητα. Κοινωνικά και πολιτικά ανήσυχο, πρόκειται για ένα θεατρικό δείγμα γραφής που προσεγγίζει τη νέα πραγματικότητα με ευαισθησία, κριτικό πνεύμα αλλά και καμία διάθεση συμβιβασμού με τα κακώς κείμενα της εκάστοτε εξουσίας και όσων επιθυμούν να την περιβληθούν.

Στην Αθήνα του 2020 και των νέων κοινωνικών και πολιτικών δεδομένων, το έργο των Δημήτρη Κεχαΐδη και Ελένης Χαβιαρά παραμένει επίκαιρο, 41 χρόνια μετά το πρώτο του ανέβασμα στο Θέατρο Τέχνης –για το οποίο και γράφτηκε–, τον Οκτώβριο του 1979, σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν, με πρωταγωνιστές τους Βάσο Ανδρονίδη, Μίμη Κουγιουμτζή, Γιάννη Μόρτζο και Γιάννη Δεγαΐτη.

Το έργο

Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Τρίπολη κατά τη διάρκεια προεκλογικής περιόδου. Ο Κώστας, ο Βασίλης, ο Τάσος και ο Αλέκος, οι τοπικοί υποστηρικτές υποψήφιων βουλευτών, μαζεύονται μια χειμωνιάτικη νύχτα και συζητούν για τις επερχόμενες εκλογές θέλοντας ο καθένας να αποδείξει την ικανότητα, τη δύναμη και την εξουσία που διαθέτει. Πιστεύοντας ότι είναι μεγάλα πολιτικά μυαλά και ισχυροί κομματάρχες, ονειρεύονται τη στιγμή που όλα και όλοι θα υποταχθούν στην εξουσία τους. Ο καθένας τους κρατά κρυμμένα μυστικά, που θα αποκαλύψει την κατάλληλη στιγμή για να πλήξει τη σιγουριά των υπόλοιπων. Κεντρικό αλλά αόρατο πρόσωπο είναι μια γυναίκα, η Νόρα, η οποία φαίνεται ότι βρίσκεται πίσω από κάθε σημαντικό πολιτικό του νομού και ελέγχει το πολιτικό παιχνίδι. Σε αυτή την εκρηκτική συνάντηση στο σπίτι του Κώστα, οι τέσσερις «ισχυροί άντρες» επιδίδονται σε έναν αγώνα επιβίωσης, που απαιτεί ετοιμότητα και στρατηγική. Θα χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο, θα ενστερνιστούν κάθε ιδεολογία και θα αξιοποιήσουν κάθε πληροφορία προκειμένου να υπερασπιστούν το προσωπικό τους συμφέρον. Είναι σαν να παίζουν μια παρτίδα πόκας με πονηριά και καπατσοσύνη, με μπλόφες και κόντρα ρελάνς. Με υψηλό ηθικό, θεωρούν πως τους ανοίγονται μεγάλες προοπτικές και μεθούν από ενθουσιασμό για τη σίγουρη επιτυχία των επιδιώξεών τους.

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία: Πέτρος Φιλιππίδης
Σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης
Κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Μουσική επιμέλεια: Ιάκωβος Δρόσος
Βοηθός σκηνοθέτη: Ντένια Στασινοπούλου
Φωτογραφίες παράστασης: Γιώργος Καπλανίδης (Studio Kaplanidis)
Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη
Παίζουν: Πέτρος Φιλιππίδης (Βασίλης), Τάσος Χαλκιάς (Κώστας), Κωνσταντίνος Ασπιώτης (Αλέκος), Θανάσης Πατριαρχέας (Τάσος)

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ
Viva.gr
bit.ly/Dafnes_kai_Pikrodafnes

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
ΚΥΡ. 30/8 ΔΗΜ. ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΕΞΗΣ ΜΙΝΩΤΗΣ – ΑΙΓΑΛΕΩ
ΔΕΥΤ. 31/8 ΔΗΜ. ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΣΟΥΣ Δ. ΚΙΝΤΗΣ – ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
ΤΡ. 1/9 ΔΗΜ. ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ «ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΕΓΓΟΣ» – ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ
ΠΑΡ.4/9 ΘΕΑΤΡΟ ΒΡΑΧΩΝ – ΒΥΡΩΝΑΣ
ΚΥΡ. 6/9 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ - ΜΕΝΙΔΙ
ΔΕΥΤ. 7/9 ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΙΚΗ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ - ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ

Από τον Κώστα Ζήση

Ήταν το 1979 όταν ο Δημήτρης Κεχαΐδης και η Ελένη Χαβιαρά παρουσίασαν το πρώτο τους κοινό συγγραφικό έργο, σκηνοθετημένο από τον Κάρολο Κουν. Η μεταπολιτευτική δημοκρατία μπουσουλά ακόμα, πάνω στο ίδιο εδώ και χρόνια μετεμφυλιακό πολιτικό και κοινωνικό χαλί που έχουν στρώσει οι κρατούντες, που θα μπορούσες να το έλεγες και χάλι), και ο κόσμος αρχίζει να ελπίζει σε «Αλλαγές» που του υπόσχονται «Καλύτερες Μέρες».

Και αυτό ακριβώς είναι το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, που οι δύο συγγραφείς αναπτύσσουν τις «Δάφνες και πικροδάφνες», μια διαχρονική (δυστυχώς) πολιτική σάτιρα, για ένα πολιτικό σκηνικό που εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να διαπρέπει πάνω στις ίδιες βάσεις και να εξελίσσεται πάνω στην ίδια ατελεύτητη λογική, ίσως σε άλλες συνθήκες αλλά σίγουρα με τους ίδιους όρους. Ελληνική επαρχία, τέσσερις κομματάρχες σε ένα διαρκές παζάρι επικράτησης, ανάδειξης, ισχυροποίησης και εξουσίας, σε μια υπόθεση εξαιρετικά απλή, χωρίς ανατροπές, χωρίς εκπλήξεις. Στη δομή του έργου, η πλοκή και η ανάπτυξή της έχει δευτερεύουσα σημασία γιατί όλα όσα διαμείβονται σε εκείνο το επαρχιώτικο σαλόνι, τα γνωρίζουμε ήδη όλοι, τίποτα δεν μας εκπλήσσει, τίποτα δεν μας είναι ξένο.

Η λέξη «πατρίδα» είναι αυτή που ακούγεται τόσες πολλές φορές, που καταλήγει κούφια, ανούσια, προσχηματική εντέλει. Γιατί στο κείμενο οι συγγραφείς τη συνοδεύουν με λέξεις όπως διορισμοί, παράγων, ιδιοκτήτης, κύριος, αφεντικό, κομματάρχης, «γνωριμίες», πούρα, σκάνδαλα, «σπρώξιμο», ευελιξία, μπουζούκια, λέξεις και ιδιότητες που την απαξιώνουν και την ευτελίζουν σκιαγραφώντας ένα νεοελληνικό πολιτικό σκηνικό ίδιο και απαράλλαχτο από καταβολής ελληνικού κράτους. Και κάποιος, που ίσως δεν έχει μελετήσει την Ιστορία του, θα έλεγε απλά ότι μετατρέπουν τις Δάφνες που έχει δρέψει η πατρίδα σε ανούσιες πικροδάφνες. Αλλά τελικά όχι, πάντα το ελληνικό κράτος από γενέσεως , με πικροδάφνες στολιζόταν που φρόντιζε πάντα να τις παρουσιάζει σαν δάφνες.

Ο Πέτρος Φιλιππίδης, μετά από πέντε χρόνια, είχε ανεβάσει το έργο με μεγάλη επιτυχία το 2015, ξανασυναντιέται με αυτό το κείμενο, σε μια νέα διανομή  και κάτω από το βάρος μιας νέας συνθήκης που επιβλήθηκε στην κοινωνική ζωή του τόπου από την πανδημία του κωρονοϊού. Μια πολύ εύστοχη επιλογή, να «παίξει» εκ νέου με αυτό το πολύ σπουδαίο κείμενο του συγγραφικού διδύμου, να μεταφέρει τη σπιρτάδα των διαλόγων του, σε ένα κοινό που διψάει μετά από μήνες καραντίνας για ένα χαμόγελο, έστω και πικρό. Ιδιαίτερα έμπειρος στην κωμωδία, με επιλογές σε έργα ρεπερτορίου και με υποκριτικές δεξιότητες αξιώσεων, γνωρίζει καλά πως σε αυτό το έργο, οι ερμηνείες είναι που βαρύνουν και σκηνοθετικά επενδύει πάνω σε αυτές.

Ο ίδιος άλλωστε και ως ερμηνευτής, ελίσσεται και μεταλλάσσεται πάνω στη σκηνή προσδίδοντας στον Βασίλη χαρακτηριστικά έκφρασης που αποτυπώνουν την κουτοπονηριά και την υστεροβουλία του χαρακτήρα. Κινείται σχεδόν έρποντας, εκφράζεται σχεδόν «κουτσαβάκικα», συμπεριφέρεται αλαζονικά. Αντίπαλο δέος του, ο Τάσος Χαλκιάς με γνώση και ωριμότητα, αποτυπώνει τη στιβαρότητα του Κώστα, ο οποίος στο πρόσωπό του συμπυκνώνει το παλαιοκομματικό κατεστημένο, με έναν ρομαντισμό που αποδεικνύεται αν όχι επίπλαστος και φαινομενικός, σίγουρα πάντως διαβρωμένος. Έχει εξαιρετικές στιγμές ο Τάσος Χαλκιάς, μέσα στη σιγουριά και την ηρεμία που χτίζει τον ρόλο. Αναπτύσσει επί σκηνής μια μοναδική χημεία με τον Πέτρο Φιλιππίδη.

Κι αν οι υψηλές ερμηνείες των έμπειρων Πέτρου Φιλιππίδη και Τάσου Χαλκιά, θεωρούνται δεδομένες και η επιτυχημένη σύμπραξή τους είναι αναμενόμενη, θα πρέπει να επισημάνουμε πόσο καλά και ικανά αναπτύσσει ένα μάλλον κόντρα ρόλο,και ίσως κάτω από δύσκολες ενδυματολογικές συνθήκες, αυτόν του Τάσου, ο Θανάσης Πατριαρχέας. Ο οποίος κλήθηκε να ερμηνεύσει έναν χαρακτήρα έξω από τη στερεοτυπική αντίληψη της εγχώριας σόου-μπιζ που θα τον ήθελε οπωσδήποτε γοητευτικό ζεν πρεμιέ, και κεντά αποσπώντας το χειροκρότημα του κοινού. Ο Τάσος του, έχει όλη την μεγαλοπρέπεια του διπρόσωπου, πονηρού και μέγα οπορτουνιστή και τυχοδιώκτη. Η μεγάλη ερμηνεία όμως έρχεται από τον Κωνσταντίνο Ασπιώτη, ο οποίος εξελίσσει με γεωμετρική πρόοδο τον αφελή Αλέκο, προσδίδοντας του ρεαλιστικά χαρακτηριστικά, εκφράσεις-αντιδράσεις-χειρονομίες, αποδίδοντας έναν χαρακτήρα τόσο γνώριμο και τόσο οικείο στις κοινωνικές μας συναναστροφές. Από το μόνιμο απορημένο και ανασφαλές βλέμμα μέχρι το στα όρια του ψυχαναγκασμού παίξιμο με τα μανίκια του πουλόβερ, γίνεται το ιδανικό δουλοπρεπές «ανθρωπάκι», που δια της συγκολλήσεως ψάχνει την κοινωνική καταξίωση.

Τα κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ, ακολούθησαν και εξυπηρέτησαν  το  κείμενο και τη  σκηνοθεσία ενώ το σκηνικό του Μανόλη Παντελιδάκη τοποθέτησε τους ήρωες στο απόλυτο ρεαλιστικό φυσικό περιβάλλον τους.

Το έργο τελειώνει με το αγκάλιασμα της ελληνικής σημαίας. «Σαν τραπεζομάντηλο», θα έχει σχολιάσει προηγουμένως η σκηνική παρέα όταν ορκίζεται σε αυτή, σαν το ύφασμα δηλαδή που στρώνεται για να φάμε. Και αυτή ακριβώς η ατάκα των δύο λέξεων, θα μπορούσε να είναι και ο υπότιτλος αυτής της θεατρικής πατριδογνωσίας: «Δάφνες και πικροδάφνες-σαν τραπεζομάντηλο».

Διαβάστε επίσης: 

O Γιάννης Μπέζος,O Πέτρος Φιλιππίδης Και O Ορφέας Αυγουστίδης Στο Texnes-Plus 

Ο Τάσος Χαλκιάς Και Η Μαρία Ζορμπά Μιλούν Στο Texnes-Plus Μ' Αφορμή Τον "Νικήρατο"

Το συγκλονιστικό έργο της Άγκαθα Κρίστι, έρχεται τον Νοέμβριο στο Θέατρο Δανδουλάκη. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα η απόδοση του πασίγνωστου μυθιστορήματος σε θεατρικό έργο που έκανε ο Κεν Λούντβιχ, αναμένεται να συναρπάσει και να συγκινήσει.

Μια μεγάλη παραγωγή: σε σκηνοθεσία Αντώνη Καλογρίδη, με έναν θίασο έντεκα μεγάλων πρωταγωνιστών και σκηνικά και κοστούμια που εντυπωσιάζουν, το Έγκλημα στο OrientExpress θα διαλευκάνουν στην σκηνή του Θεάτρου Δανδουλάκη Τετάρτη με Κυριακή τον φετινό χειμώνα οι: Κάτια Δανδουλάκη, Δάνης Κατρανίδης, Αντώνης Καφετζόπουλος, , Τάσος Χαλκιάς, Ταμίλα Κουλίεβα, Τάνια Τρύπη, Τάκης Παπαματθαίου, Λένα Δροσάκη, Άγγελος Μπούρας, Λευτέρης Ζαμπετάκης και η Όλγα Πολίτου

Στο Έγκλημα στο OrientExpress –το πιο διάσημο κι αγαπημένο αστυνομικό της Αγκαθα Κρίστι-ο Αντώνης Καλογρίδης σκηνοθετεί με έμπνευση. Η ανάμειξη στην ιστορία του διάσημου Ηρακλή Πουαρό, η γοητευτική πλοκή, η γεμάτη μυστήριο και ανατροπές, οι χαρακτήρες και η μεταξύ τους διασύνδεση, συναρπάζουν και γοητεύουν. Όλα είναι διαφορετικά απ’ ότι δείχνουν, από την πρώτη μέχρι και την τελευταία σκηνή. Και όλα καθορίζονται τελικά από το μεγάλο δίλημμα: μπροστά στην φρίκη του φόνου ενός παιδιού, ποια τιμωρία είναι δίκαιη και ηθική, ποιος μπορεί να γλιτώσει από τον θείο και τον ανθρώπινο νόμο...

Σκηνοθεσία : Αντώνης Καλογρίδης
Απόδοση: Ολυμπία Σκορδίλη
Σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς, Μαίρη Τσαγκάρη
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Μουσική Επιμέλεια: Ιάκωβος Δρόσος
Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη

Το σατιρικό θεατρικό μονόπρακτο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Ο ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ», με τον Τάσο Χαλκιά, ετοιμάζεται να περιοδεύσει αυτό το καλοκαίρι, σε επιλεγμένα θέατρα στην Αττική και όχι μόνον!

Λίγα λόγια για το έργο :

Επιστρέφοντας στο σπίτι του από την κηδεία του συναδέλφου του Σπύρου Χ. ο συγγραφέας Ιάκωβος Κ. επικοινωνεί τηλεφωνικά με τον φίλο του, επίσης συγγραφέα Τάσο Ν. προκειμένου να τον ενημερώσει για την πορεία αλλά και για τα όσα συνέβησαν στην κηδεία του κοινού τους φίλου, λόγω ανημποριάς του τελευταίου να παρευρεθεί.

Στην εξέλιξη αυτού του τηλεφωνήματος, θα δούμε την ανθρώπινη ματαιοδοξία σε όλο της το μεγαλείο, να εκφράζεται ακόμη και με τρόπους ανήθικους, ακόμα και μετά θάνατον, προκειμένου να επιτύχουμε την υστεροφημία, κατ’ επέκτασην την παράταση της ύπαρξής μας.

Στην παράσταση επικρατεί μία σατιρική και άκρως χιουμοριστική διάθεση καταφέρνοντας να της προσδώσει έναν μυστηριακό και ιδιαίτερα κωμικό χαρακτήρα.

Πρώτος σταθμός της καλοκαιρινής περιοδείας, το Θέατρο Βράχων «Άννα Συνοδινού» στον Βύρωνα, την Τετάρτη 21 Ιουνίου.

Σύντομα θα ανακοινωθεί και το υπόλοιπο πρόγραμμα της περιοδείας.

Η παράσταση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του θεατρικού δασκάλου Ιάκωβου Καμπανέλλη, με αφορμή τη συμπλήρωση 6 ετών από το θάνατό του.

Συνεργάτες στην δημιουργία της παράστασης, στο σκηνικό και τα κουστούμια η Ηλιάνα Χαλκιά, στις μουσικές επιλογές και στους ήχους η Πένη Παπουτσή, στην σκηνική παρουσίαση ο ηθοποιός Λεωνίδας Ιορδάνου, στη θεατρική διδασκαλία ο Τάσος Χαλκιάς.

Τιμές εισιτηρίων:

Προπώληση  9 ευρώ (Μέχρι 5 Ιουνίου)

Κανονικό 12 ευρώ

Εκπτωτικό (φοιτητικό - ανέργων – άνω των 65) 10 ευρώ

Ώρα έναρξης: 21: 15

Παραγωγή: ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΘΕΑΤΡΑ Α.Ε.

Κρατήσεις – Αγορά εισιτηρίων: ticket365.gr, 211 1000 365 (καθημερινά 9 π.μ – 9 μ.μ.) & στα ταμεία  του Θεάτρου Αλίκη (Αμερικής 4)

Τα Αναλόγια είναι ένας θεσμός του Θεάτρου Τέχνης που αναδεικνύει θεατρικά έργα και δίνει τη δυνατότητα στους συγγραφείς να τα επικοινωνήσουν με το κοινό και τον καλλιτεχνικό κόσμο και στους δημιουργούν να έρθουν σε επαφή μαζί τους. Μια ακόμα πολύ σημαντική παράμετρος είναι η αλληλεπίδραση και η επαφή των καλλιτεχνών με αφορμή το κείμενο. Αυτό το συνειδητοποίησα ακόμα πιο έντονα ένα βράδυ που συνάντησα στο καμαρίνι τους λίγο μετά την πρόβα δύο αγαπημένους ηθοποιούς, τη Μαρία Ζορμπά και τον Τάσο Χαλκιά. Ο ενθουσιασμός τους για τη συνεργασία τους ήταν κάτι γλυκό, τρυφερό και ειλικρινές. «Η χαρά αυτής της δουλείας είναι ότι μπορεί να αργήσεις να συναντηθείς με έναν άνθρωπο, αλλά, όταν αυτό συμβεί, είναι κάτι μαγικό», μου είπε ο Τάσος Χαλκιάς μόλις πάτησα το rec στο μαγνητοφωνάκι. Και η Μαρία Ζορμπά, σαν η συνέντευξή μας να ήταν μια κυκλική αφήγηση, μου ομολόγησε τρυφερά κατεβαίνοντας τα σκαλιά της Φρυνίχου: «Δεν είναι ένας γλύκας;» Ο ιθύνων νους της σκηνικής τους σύμπραξης είναι η Αναστασία Κουμίδου, η οποία σκηνοθέτησε το έργο «ΝΙΚΗΡΑΤΟΣ», της Ευανθίας Καΐρη, που παρουσιάζεται αύριο, 1η Οκτωβρίου, για μία και μοναδική παράσταση

Το έργο

Μαρία Ζορμπά: Είναι ένα υπέροχο έργο, ένα κείμενο πάρα πολύ παλιό. Φαντάσου μια εικοσιεπτάχρονη γυναίκα να γράφει ένα τέτοιο θεατρικό έργο τόσο πλήρες, παρόλο που η ίδια συνεχώς το περιγράφει ως ατελές, όσον αφορά την τεχνική και τη θεματολογία.

Τάσος Χαλκιάς: Η επαφή μου με έργα που διακρίνονται για το σοβαρό θεατρικό τους λόγο είναι πολύ παλιά, από την περίοδο του Εθνικού Θεάτρου, και ομολογώ ότι μου είχε λείψει αρκετά. Χάρη στην Αναστασία (Κουμίδου) βρεθήκαμε μαζί με συναδέλφους άξιους να αναγνώσουμε αυτό το σπουδαίο έργο, σε ένα πολύ καλό αναλόγιο το οποίο νομίζω πως έχουμε ετοιμάσει για ένα έργο που προσωπικά δεν γνώριζα την ύπαρξή του, όπως δεν γνώριζα και την ύπαρξη της συγγραφέως. Είμαι πολύ ευτυχής που ήρθα σε επαφή με το εν λόγω έργο και συναντήθηκα και επικοινώνησα με τους συγκεκριμένους συναδέλφους. Πιστεύω πως αυτό που προέκυψε, τόσο με τους ηθοποιούς όσο και με τη σκηνοθέτιδα, δεν θα τελειώσει εδώ, θα έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε και άλλα πράγματα, γιατί πραγματικά συγχρονιστήκαμε. Έχουν καταπιαστεί με τη συγκεκριμένη παράσταση και άνθρωποι των γραμμάτων και του θεάτρου, όμως φημολογείται ότι η ίδια η συγγραφέας δεν είχε παρακολουθήσει παράστασή της. Πάντως το έργο έχει παρουσιαστεί και προπολεμικά.

Οι ρόλοι

 Μαρία Ζορμπά: Εγώ στην παράσταση διαβάζω την επιστολή της συγγραφέως που περιγράφει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες οδηγήθηκε στη συγγραφή. Μάλιστα ζητά συνέχεια συγγνώμη γι’ αυτό, αλλά δεν μπορεί, όπως επισημαίνει, να μην κάνει κάτι για το τρομερό ιστορικό γεγονός που βιώνει και τις συνέπειές του – το έργο αναφέρεται στην Έξοδο του Μεσολογγίου. Επίσης διαβάζω και τα λόγια της Κλεονίκης, της κόρης του Νικήρατου. Από το πρώτο συνθετικό των ονομάτων και των δύο, τη λέξη «νίκη», υποψιαζόμαστε πως πρόκειται για μια γυναίκα περίπου ίδιας ηλικίας με τη συγγραφέα, που έχει κάποιες ομοιότητες μαζί της. Για παράδειγμα, είναι και εκείνη ανύπαντρη, δείχνει αρκετά δυναμική, τρέφει μεγάλη αγάπη για τον πατέρα της και φαίνεται να εμπνέει τις υπόλοιπες γυναίκες ώστε να συμμετάσχουν στον αγώνα. Είναι μια γυναίκα που μπαίνει πάντα μπροστά. Μια γυναίκα που μεγάλωσε χωρίς τη μητέρα της και ανατράφηκε με αντρικό πρότυπο, αυτό του πατέρα και των αδερφών της.

Ο θεατρικός λόγος σήμερα ενάντια στην εποχή της εικόνας και ενός θεάτρου εντυπωσιασμού

Τάσος Χαλκιάς: Συμφωνώ απόλυτα με αυτό που λες. Ότι ακριβώς σήμερα κυριαρχεί αυτή η τάση εντυπωσιασμού στο θέατρο και ότι στη ζωή μας κυριαρχεί η εικόνα. Εμένα προσωπικά αυτό δεν με εκφράζει καθόλου. Νομίζω πως την εποχή που η εικόνα «μιλά» πάρα πολύ ο λόγος από μόνος του αποκτά μια άλλη διάσταση πολύ πιο ισχυρή, πολύ πιο δυναμική. Όταν καλείσαι να περάσεις μόνο μέσω της ανάγνωσής σου ένα έργο, ένα κείμενο, μια ιστορία, ένα ρόλο, έναν ολόκληρο κόσμο, ο λόγος από μόνος του αποκτά μια άλλη διάσταση πολύ πιο ισχυρή και για εμάς, αν θέλεις, τους ηθοποιούς είναι και ένα στοίχημα. Το αν μπορείς βιδωμένος σε μια καρέκλα, μέσα στην ακινησία σου, με μόνο εκφραστικό μέσο τον ήχο, το συναίσθημα και την ένταση της φωνής σου, να επικοινωνήσεις μια ιστορία στο κοινό. Είναι μια άσκηση για τον ηθοποιό.

Μαρία Ζορμπά: Συμφωνώ με όλα όσα αναφέρθηκαν. Θα ήθελα να προσθέσω ότι στην περίπτωση των αναλογίων απαιτείται και μια μικρή προσπάθεια από την πλευρά του θεατή. Επειδή ακριβώς υπάρχει αυτό που είπες και λίγο πριν σβήσουν τα φώτα υπάρχει όλη αυτή η φασαρία και ο θόρυβος. Καλό θα ήταν να χαλαρώσει ο θεατής, να σβήσει το κινητό του και να αφεθεί σε αυτό το διαφορετικό που είναι ο ήχος. Να αφεθεί να ακούσει. Νομίζω πως, αν συμβεί αυτό –όσες φορές μού έχει συμβεί και εμένα ως θεατή, ήταν κάτι διαφορετικό–, είναι μαγικό, συγχρονίζεται η ανάσα σου και για εμάς αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό.

 Ευανθία Καΐρη και Κροστάντ στο «Κουκλόσπιτο»: δύο φεμινίστριες σε άλλη εποχή;

Μαρία Ζορμπά: Σίγουρα στο «Κουκλόσπιτο» τόσο η Νόρα που εγκαταλείπει το σπίτι της όσο και η κυρία Κροστάντ που ερμηνεύω εγώ δεν είναι δύο συνηθισμένες γυναίκες. Η Κροστάντ είναι εργάτρια, παλεύει μόνη της στη ζωή και τα καταφέρνει. Η Ευανθία έκανε κάτι τελείως πρωτοποριακό για την εποχή της, με το να τυπώσει το έργο της ανώνυμα. Τώρα, όσον αφορά το συνδυασμό των δύο, δεν τον έχω κάνει. Τις έχω διαχωρίσει στο μυαλό μου.

Τάσος Χαλκιάς: Για το θέμα του φεμινισμού που θίξατε θέλω να προσθέσω ότι ζούμε σε μια χώρα που ανακαλύπτει τα πράγματα μία εικοσαετία, τριακονταετία αφότου έχουν συμβεί στον υπόλοιπο κόσμο. Για παράδειγμα, εγώ πιστεύω πως τώρα βιώνουμε τον απόηχο του Μάη του ’68 ή τον ζήσαμε την προηγούμενη δεκαετία. Ίσως γιατί είμαστε πιο αργόστροφοι οι Έλληνες. Το κίνημα του φεμινισμού είναι πάρα πολύ παλιό για να έχουμε αναφορές. Όχι για την Ευανθία Καΐρη στην οποία αναφέρεσαι, αλλά φεμινιστικό κίνημα ξεκίνησε και ο Αριστοφάνης μέσα από τις κωμωδίες του. Η Ευανθία Καΐρη σαφώς περιλαμβάνεται στις φεμινίστριες γυναίκες που σε μια εποχή που δεν γνωρίζω αν απαγορευόταν διά νόμου να εμφανίζονται οι γυναίκες ως συγγραφείς εκείνη το έκανε και το αιτιολόγησε με το περίφημο γράμμα που διαβάζει η Μαρία στην αρχή του έργου. «Ένιωθα το χρέος να κάνω κάτι. Αν έχει λάθη, συγχωρήστε με, εγώ ένιωθα το χρέος να το κάνω! Να μιλήσω γι’ αυτή την ιστορία!» Επομένως θέλω να πω ότι αυτό που έκανε η συγκεκριμένη γυναίκα είναι πολύ σημαντικό, ανεξάρτητα από το αν συνδέεται με το φεμινισμό ή όχι και καταγράφεται ιστορικά. Τέτοιου είδους φαινόμενα δεν νομίζω πως τους αξίζει απλώς μια ετικέτα.

«ΝΙΚΗΡΑΤΟΣ» και «Σμύρνη μου, αγαπημένη». Ιστορία στη σκηνή, μια αγάπη μεγάλη όπως στα χρόνια του Εθνικού

Τάσος Χαλκιάς: Ταυτίστηκα αρκετά με το έργο της Καΐρη, αν και τώρα το ανακάλυψα, όπως σου είπα και πριν, γιατί θεωρώ πως έχει πολλά κοινά με την παράσταση «Σμύρνη μου, αγαπημένη». Χρονικά απέχουν περίπου 100 χρόνια. Στο έργο της Μιμής Ντενίση παρακολουθούμε τις συνέπειες της πολιτικής του Ελευθέριου Βενιζέλου και πώς άδραξε την ευκαιρία να ξανασυστήσει τη Μεγάλη Ελλάδα. Ως ένα σημείο τα κατάφερε, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι Έλληνες καταποντίστηκαν όταν πέρασαν την Κωνσταντινούπολη και ήθελαν να πάνε πιο πέρα. Στον Σαγγάριο οι συνέπειες ήταν ολέθριες για τον ελληνικό στρατό. Δεν υπήρχε κανένας λόγος να πάμε εκεί, γιατί η περιοχή του Σαγγάριου ούτε την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν δική μας. Ο Βενιζέλος υιοθέτησε το όραμα της Μεγάλης Ιδέας και αγνόησε ότι υπήρχαν και άλλοι με συμφέροντα. Μερικές μεγάλες ηγετικές φυσιογνωμίες τις έχουμε τοποθετήσει πάρα πολύ ψηλά, ενώ έχουν κάνει ολέθρια σφάλματα για τον ελληνισμό. Ο τίτλος του εθνάρχη δίνεται έτσι εύκολα. Χρίζουμε κάποιες μετριότητες ως ηγέτες. Δεν θέλω να πω ότι ο Βενιζέλος ήταν μετριότητα. Γιατί είμαι πολύ λίγος εγώ για να υποστηρίξω κάτι τέτοιο. Όμως, αν δεν έχεις ως γνώμονα το μέτρο άριστον, που έλεγαν οι αρχαίοι, και δεν αφήνεις τίποτα για τις άλλες γενιές, μάλλον διακατέχεσαι από πολλή αλαζονεία.

Θέατρο, αλαζονεία και εξουσία. Αφήνει χώρο η προηγούμενη γενιά στην επόμενη;

Τάσος Χαλκιάς: Η δική μου γενιά δημιούργησε τεράστια κενά. Δυστυχώς δεν μορφώθηκε θεατρικά ή παραμορφώθηκε ή διαμορφώθηκε, πάντως δεν μορφώθηκε. Είχε την τάση να μορφώσει χωρίς να είναι αρκετά μορφωμένη η ίδια και, όταν λέω να μορφώσει, δεν εννοώ να ξέρει κάποιος πόσα έργα έχει γράψει ο Σοφοκλής ή τι είναι αποστασιοποίηση κατά τον Μπρεχτ. Μιλώ για τη μόρφωση που οφείλει να λαμβάνει ένας καλλιτέχνης μέσω του θεάτρου, την ανθρώπινη μόρφωση, με την οποία θα  κατανοήσει ότι ο Φρόιντ αξιοποίησε ένα φαινόμενο που είναι όμως ένας ελληνικός μύθος. Αν δεν γνωρίζεις ότι ο μύθος του Οιδίποδα είναι ελληνικός, δεν είναι δυνατό να καταλάβεις το οιδιπόδειο σύμπλεγμα. Αν δεν αντιλαμβάνεσαι αυτού του είδους τα μεγέθη, μένεις πίσω. Οι εκπρόσωποι της δικής μου γενιάς γύρισαν την πλάτη στα σπουδαία του θεάτρου, στην ουσία, και ήθελαν να κάνουν όνομα. Ήθελαν να γίνουν φίρμες. Επομένως πώς μπορούσαν να έχουν γενναιοδωρία όταν δεν είχαν μορφωθεί θεατρικά;

Τηλεοπτικές άδειες και σίριαλ 

Τάσος Χαλκιάς: Δεν έχουν σχέση με τους καλλιτέχνες όλα όσα συμβαίνουν με τις άδειες. Εμείς προσφέραμε τον καλλιτεχνικό μας εαυτό. Από εκεί και πέρα όλα αυτά είναι τερτίπια που εξυπηρετούν συμφέροντα τα οποία έχουν να κάνουν με το ποιος ελέγχει την ενημέρωση και με το τι πρέπει να ακούγεται, ποιον ωφελεί, αν πρέπει να ακούγεται ο λόγος του κράτους, των δικαστών, των επιχειρηματιών. Επίσης όλοι θέλουν να έχουν ένα βήμα μέσα από ένα κανάλι για να εκφραστούν. Θεωρώ πως αυτή τη στιγμή τον κύριο Αλαφούζο δεν τον ενδιαφέρει να προσφέρει στον ελληνικό λαό με καλλιτεχνικά προγράμματα, εκπομπές λόγου, μορφωτικού χαρακτήρα, ντοκιμαντέρ –τέτοιο χαρακτήρα φαίνεται να έχει το κρατικό κανάλι–, αντίθετα νομίζω πως επιθυμεί να ελέγχει τα ΜΜΕ. Όπως και οι υπόλοιποι. Δεν πιστεύω πως και οι υπόλοιποι άνθρωποι είναι τόσο ηλίθιοι που δεν κατάφεραν να κάνουν εκατομμύρια όπως ο κύριος Κοντομηνάς. Στην τελευταία δουλειά που έκανα στο Mega, για την οποία ακόμη δεν έχουμε πληρωθεί, στα 39 ωφέλιμα λεπτά τα 12 λεπτά ήταν διαφημίσεις... Έχουν βγάλει πάρα πολλά χρήματα.

Μαρία Ζορμπά: Εγώ έχω κάνει πολύ λιγότερη τηλεόραση από τον κύριο Χαλκιά, ωστόσο θεωρώ πως είναι ένας χώρος δημιουργίας για τους καλλιτέχνες που χάθηκε. Μπορεί πολλές φορές να μην την εκμεταλλεύτηκαν με τον καλύτερο τρόπο, αλλά έχουν γίνει και ωραίες δουλειές και είναι σημαντικό να συνεχίσει να υπάρχει αυτός ο χώρος και να μπορούν οι καλλιτέχνες να δημιουργούν.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

«ΝΙΚΗΡΑΤΟΣ», της Ευανθίας Καΐρη

Στο πλαίσιο του Θεατρικού Αναλογίου 2016

Στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, Φρυνίχου 14

ΣΑΒΒΑΤΟ 1 Οκτωβρίου 2016, 6.30 μ.μ.

Συντελεστές:

 Σκηνοθεσία: Αναστασία Κουμίδου

 Eικαστική επιμέλεια: Μαίρη Τρακάκη

 Κίνηση: Λέτα Αμπαζή

 Μουσική επιμέλεια: Ερασμία Τσίπρα

 Παίζουν:

 Νικήρατος: Τάσος Χαλκιάς

 Κλεονίκη/Ευανθία Καΐρη: Μαρία Ζορμπά

 Λυσίμαχος: Χάρης Τσιτσάκης

 Απεσταλμένος/Ιμπραήμ: Δημήτρης Μακρής

 Γυναίκα: Νέλη Αλκάδη