Εντυπωσιακό εικαστικό περιβάλλον, ευφυείς σκηνοθετικές λύσεις, αλλά και δύο ερμηνείες που δεν πετυχαίνουν την υπέρβαση.
Σχεδόν 17 χρόνια μετά την πρώτη του παρουσίαση στην ελληνική σκηνή – δύσκολα μπορείς να ξεχάσεις την εξαιρετική από κάθε άποψη παράσταση του Θωμά Μοσχόπουλου με την Άννα Μάσχα και τον Αργύρη Ξάφη στον εξώστη του θεάτρου Αμόρε – το «Στρίψιμο της Βίδας» του Χένρι Τζέιμς ή για την ακρίβεια η θεατρική του διασκευή δια χειρός Τζέφρι Χάτσερ παρουσιάζεται ξανά στο θέατρο Άνεσις σε σκηνοθεσία Δημοσθένη Παπαδόπουλου.
Η νουβέλα του Τζέιμς (γραμμένη το 1886) διηγείται την ιστορία μίας γκουβερνάντας στη βικτωριανή εποχή, που προσλαμβάνεται από τον θείο δύο ορφανών παιδιών για να αναλάβει τη φροντίδα τους. Όταν όμως φτάνει στον πύργο που αυτά μένουν μαζί με την οικονόμο του σπιτιού έρχεται αντιμέτωπη με τα φαντάσματα της πρώην γκουβερνάντας και του παιδαγωγού. Το ενδιαφέρον στη νουβέλα του Τζέιμς – και κατ’ επέκταση και στη θεατρική διασκευή του Χάτσερ – είναι ότι ενώ το έργο ξεκινάει σαν μία τυπική ιστορία φαντασμάτων σταδιακά εξελίσσεται σε ένα παιχνίδι ανάμεσα στο είναι και το φαίνεσθαι.
Τα όρια ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα, την πραγματικότητα και τη φαντασία, τη λογική και την παράνοια γίνονται ολοένα και πιο δυσδιάκριτα. Υπάρχουν όντως φαντάσματα ή μήπως η ίδια η κεντρική ηρωίδα αφήνεται να βυθιστεί σιγά σιγά στις σκοτεινές περιοχές του μυαλού της; Τα παιδιά παρασύρονται πράγματι από δαιμονικές δυνάμεις ή όλα αυτά τα αλλόκοτα που βλέπουμε να συμβαίνουν είναι απλά μία αντανάκλαση των φαντασιώσεων της γκουβερνάντας; Πού σταματά η αθωότητα και πού αρχίζει η διαστροφή; Πόσο τυχαίος είναι ο τίτλος του έργου…
«Το φανταστικό εισβάλλει στην καθημερινότητα και επιβάλλεται ως μία πιθανή εκδοχή της πραγματικότητας» αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, αλλά και στο δελτίο τύπου της παράστασης και είναι αυτή η φράση, νομίζω, που αποτέλεσε τον οδηγό για τη σκηνοθετική προσέγγιση του Δημοσθένη Παπαδόπουλου στο έργο. Στην τρίτη σκηνοθετική δουλειά στην Ελλάδα – μετά το «Καζιμίρ και Καρολίνα» και το «Πάρτυ γενεθλίων» - ο Παπαδόπουλος μεταφέρει στη σκηνή το «Στρίψιμο της βίδας» υπηρετώντας με συνέπεια αυτό το διφορούμενο της ιστορίας. Η σκηνοθεσία του υποβάλλει τον θεατή μέσα από ένα εμπνευσμένο εικαστικό περιβάλλον (εξαιρετική η δουλειά όλης της δημιουργικής ομάδας: του Σταύρου Λίτινα στα σκηνικά, της Ηλένιας Δουλαδίρη στα κοστούμια και της Αλίνας Αναστασιάδη στην εικαστική επιμέλεια) παρασύροντας τον σε ένα παιχνίδι ψευδαισθήσεων, όπου ποτέ δεν είναι σίγουρος πού αρχίζει και πού σταματά ο εφιάλτης.
Ένα σπίτι (ή για την ακρίβεια ο σκελετός ενός σπιτιού) που χωρίζεται από αλλεπάλληλες κουρτίνες και περιβάλλεται από έναν κήπο – λαβύρινθο πνιγμένο στους κισσούς αποκαλύπτεται μπροστά σου με το άνοιγμα της αυλαίας. Ένας ιδανικός σκηνικός χώρος για να παίξεις με το φως και τις σκιές, το είναι και το φαίνεσθαι, τη λογική και την τρέλα, τα φαντάσματα που μας περιβάλλουν και τα φαντάσματα που κρύβονται μέσα μας. Η σκηνοθεσία του Παπαδόπουλου τα κάνει όλα αυτά με ιδιαίτερα ατμοσφαιρικό τρόπο, αρκετό για να κρατήσει ζωντανό το ενδιαφέρον του θεατή. Δυστυχώς όμως η παράσταση δεν απογειώνεται και σε αυτό, κατά τη γνώμη μου, φέρουν ευθύνη οι δύο ηθοποιοί της.
Η Θάλεια Ματίκα ζωγραφίζει έξοχα στις εκφράσεις του προσώπου της τα συναισθήματα της ηρωίδας της, αλλά αυτά δεν αντικατοπτρίζονται το ίδιο αποτελεσματικά στην εκφορά του λόγου της με αποτέλεσμα να κινδυνεύει πολλές φορές να γίνει μονόχορδη η ερμηνεία της. Ο Ιάσων Παπαματθαίου από την άλλη μου έδωσε την εντύπωση ότι δεν μπόρεσε να διαχωρίσει ξεκάθαρα στο μυαλό του – σε υποκριτικό επίπεδο πάντα - τους διάφορους ήρωες που υποδύεται, ούτε όμως και να οδηγήσει αποτελεσματικά στην κορύφωση τον ρόλο του νεαρού αγοριού στην προτελευταία σκηνή του έργου. Οι ερμηνείες και των δύο δεν είναι παράτονες, ούτε εκτός σκηνοθετικής γραμμής. Δεν πετυχαίνουν όμως, κατά τη γνώμη μου, την υπέρβαση. Κι αυτό με έκανε να φύγω από το θέατρο μετά το τέλος της παράστασης με την αίσθηση ότι είδα μία φροντισμένη δουλειά (κυρίως ως προς το εικαστικό της μέρος) που δεν με συνεπήρε όμως όσο θα ήθελα.
