Απο τη Γιώτα Δημητριάδη
Ας μου επιτραπεί να ξεκινήσω αυτήν τη συνέντευξη μ’ ένα προσωπικό σχόλιο. Εξαιρετικά σπάνια, συναντώ ηθοποιούς, οι οποίοι δεν «στρογγυλεύουν» τα πράγματα, αλλά με πάθος κι επιχειρήματα υποστηρίζουν τις απόψεις τους, ιδιαίτερα σε μια εποχή, όπου όλοι θέλουν να τα πηγαίνουν καλά με όλους για να χτίσουν καριέρες, μετατρέποντας τους εαυτούς τους σε κόλακες και συμμετέχοντας σ’ αυλές.
Ακόμη, πιο σπάνια, δυστυχώς, συνομιλώ με πραγματικούς καλλιτέχνες κι επαγγελματίες. Ηθοποιούς,που κουβαλούν χρόνια πορείας στην πλάτη τους, πολλές επιτυχίες κι, όμως, θα σου πουν τη μαγική φράση: «Ακόμα δοκιμάζω πράγματα...», όταν μιλούν για τον ρόλο τους.
Η Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου, δεν χρειάζεται συστάσεις. Οι ερμηνείες της όλα αυτά τα χρόνια είναι τα καλύτερα εχέγγυα για να την επιλέξει τόσο το θεατρόφιλο κοινό, όσο κι οι μεγάλοι σκηνοθέτες. Παιδί του Καρόλου Κουν, έχει κάνει τα πρώτα της βήματα με τον Βασίλη Παπαβασιλείου και τον Λευτέρη Βογιατζή. Αυτή τη σεζόν, μας χαρίζει στην παράσταση της Ελένης Σκότη και στο έργο του Βρετανού συγγραφέα, Ντάνκαν ΜακΜίλαν, «People, Places and Things» με τον ελληνικό τίτλο «Με λένε Έμμα» μια από τις καλύτερες ερμηνείες της και, μάλιστα, σε τριπλό ρόλο!
Μ’ αφορμή την παράταση, συναντηθήκαμε στο καμαρίνι της στο Σύγχρονο Θέατρο για μια συνέντευξη για όλους τους ανθρώπους, τα μέρη και τα πρόσωπα, τα οποία μας αφορούν, όπως είναι κι ο πρωτότυπος τίτλος του έργου, που πρωταγωνιστεί.
Λίγο πριν, αν κι άρρωστη, ποζάρει στον φακό του Κοσμά Ινιωτάκη και μας εντυπωσιάζει με τον επαγγελματισμό και την ευγένειά της.
Στην παράσταση σας βλέπουμε σε τρεις διαφορετικούς ρόλους, οι οποίοι όμως έχουν ένα κοινό τη μητρική φιγούρα. Πόσο σας δυσκόλεψε αυτή η θεατρική πρόκληση;
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι αυτό είναι σκηνοθετική οδηγία του ίδιου του συγγραφέα. Δεν είναι δικό μας εύρημα. Όταν πρωτοδιάβασα το κείμενο, είχα πει ότι δεν αντέχω να το κάνω. Όταν το ολοκλήρωσα κι έφτασα στη σκηνή με τους γονείς, είπα ότι οφείλουμε να το κάνουμε, γιατί αφορά τα παιδιά μας. Συναναστρέφομαι με νέα παιδιά και βλέπω ότι, σχεδόν, όλοι έχουν δοκιμάσει ουσίες. Το θέμα είναι γιατί μένει κανείς στα ναρκωτικά. Νομίζω, ότι αυτοί που μένουν είναι τα πιο ευάλωτα πλάσματα τα οποία δυσλειτουργούν στην κοινωνία. Για να επανέλθω στο ερώτημά σου, εμένα μ’ ενδιέφερε, κυρίως, ο ρόλος της μάνας. Στο τέλος, όταν συναντιόνται τα τρία πρόσωπα: η μάνα, ο πατέρας κι η κόρη.
Ο θεατής παρακολουθεί τρεις ασύνδετους μονολόγους, όπου ο καθένας εκφράζει το δικό του τραύμα, τη στιγμή, που έχει παγώσει η σύγκρουση. Στις περιπτώσεις, που οι άνθρωποι έχουν πολύ καιρό να τα πούνε, παγώνει ο χρόνος. Έτσι κι εδώ, έχουμε την Έμμα, η οποία μιλάει για το παρόν της και τους δύο γονείς, οι οποίο της υπενθυμίζουν το παρελθόν και τα δικά τους βάσανα. Η μητέρα είναι ακόμα πιο σκληρή, καθώς είναι μια γυναίκα που έμεινε ορφανή στα πέντε της, τα έχει καταφέρει μόνη της και δεν καταλαβαίνει την επιλογή της κόρης της.
Ο συγγραφέας πάντως δεν επιλέγει μια λούμπεν οικογένεια....
Ναι, είναι το παιδί του καθενός μας κι αυτό δείχνει πόσο ευφυής είναι ο συγγραφέας. Είναι σαν να μάθουμε για μια γνωστή νέα ηθοποιό, ότι ενώ έπαιζε κατέρρευσε επί σκηνής και, στη συνέχεια, να γίνει γνωστό ότι ήταν τίγκα στα ναρκωτικά και το αλκοόλ. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι, ο οποίοι ενώ είναι αλκοολικοί, παράλληλα είναι απολύτως λειτουργικοί. Σ’ αυτόν τον βίαιο κόσμο, που ζούμε και μιλάω για τον Δυτικό κόσμο, οι άνθρωποι καταφέρνουν να κουκουλώσουν τον πόνο τους και τη δυσανεξία τους σ’ όλα τα τραγικά που συμβαίνουν με υποκατάστατα ευτυχίας. Το αλκοόλ είναι πρώτο και καλύτερο. Εγώ έχω χάσει φίλους από αλκοόλ και δεν προέρχονταν από κακές οικογένειες. Το ίδιο κι οι φίλοι μου που πέθαναν από ναρκωτικά, ή έχουν εξάρτηση από το φαγητό, τα φάρμακα ή το σεξ.
Παρ’ όλα αυτά υπήρχε κάτι δυσλειτουργικό στην οικογένεια της Έμμα;
Ναι, γι’ αυτό κι η κοπέλα αυτή στράφηκε προς τα εκεί. Όμως, ο γιος δεν είχε τέτοια πορεία κι ας μεγάλωσε στην ίδια οικογένεια. Επομένως, μιλάμε για μια πιο ευαίσθητη ψυχοσύνθεση.
Εσείς έχετε κάνει ψυχανάλυση ή ψυχοθεραπεία;
Πάρα πολλά χρόνια. Γενικά πιστεύω ότι ο ρόλος του γονιού, ειδικά σήμερα, είναι εξαιρετικά δύσκολος.
Γιατί ειδικά σήμερα;
Γιατί ποτέ άλλοτε ο κόσμος δεν ήταν τόσο βίαιος. Όταν μου μιλάει η Μαίρη (Μηνά) επί σκηνής κι εγώ την ακούω στον ρόλο της ψυχιάτρου συγκινούμε πραγματικά. Διότι η κοπέλα περιγράφει με ακρίβεια, πόσο σκληρός είναι ο κόσμος μας και πως τα ναρκωτικά, στην προκειμένη περίπτωση, της φέρονται φιλικά. Κρατιέμαι να μην βουρκώσω. Τι βλέπουν τα παιδιά στην τηλεόραση; Βιασμοί, ναρκωτικά, πόλεμοι, η απόλυτη βία. Αυτό που συνέβη με τον Ζακ Κωστόπουλο;
Πώς αποκωδικοποιείται αυτό το τραγικό συμβάν;
Μιλάμε για τη σημερινή τρέλα μιας κοινωνίας! Υπήρχε περίπτωση ποτέ στο παρελθόν ένα παιδί που μπήκε για να κλέψει, αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό δεν αποδείχθηκε, να το σκοτώσουν έτσι, μέρα μεσημέρι στην Ομόνοια; Από την άλλη νεαρά παιδιά να βιάζουν κοπέλες; Έχω μείνει άναυδη μ’ αυτό το κοριτσάκι και σκέψου για πόσα άλλα κοριτσάκια δεν θα μάθουμε ποτέ. Γιατί υπάρχουν κι οι βουβές κοινωνίες.
Γιατί έχουμε φτάσει σ’ αυτό το σημείο κατά τη γνώμη σας;
Υπάρχει μια πολιτισμική κρίση αξιών και μια αδιανόητη βία. Όταν η αξία μεταφράζεται σε πόσα λεφτά έχεις στην τσέπη σου και πόσα κυβικά είναι το αμάξι σου, είναι κάτι το τρομερό!Επίσης, όλος αυτό ο σεξισμός. Τι είναι όλες αυτές οι τύπισσες στα πρωινάδικα; Αυτό το Survivor; Τι Μεσαίωνας είναι αυτός που ζούμε; Εγώ μόνο ΕΡΤ βλέπω πια και, σπάνια, καμιά ταινία σε ιδιωτικό κανάλι. Υπάρχει μια φτήνια άνευ προηγουμένου κι αξίες είναι τα λεφτά, η μαγκιά τα βυζιά και τα μούσκουλα!
Παρ΄όλα αυτά, υπάρχει κόσμος που διαβάζει, που πάει θέατρο.
Φυσικά, το θέμα είναι τι προτείνεται. Γι’ αυτό δεν έχω και facebook. Δεν θέλω αυτή η σαπίλα να μπαίνει στο σπίτι μου. Προτιμώ να πάρω τους φίλους μου τηλέφωνο ή να πάμε για έναν καφέ. Προσωπικά, πιστεύω ότι ζούμε έναν Μεσαίωνα με μια τεράστια μετακίνηση πληθυσμού στον κόσμο. Μιλάμε για 65.000.000 κόσμο. Εγώ ζω σ’ αυτές τις γειτονιές κι υποφέρω.Δεν είναι εύκολο να συνυπάρξεις.
Δεν θέλετε να φύγετε από εκεί;
Δεν μπορώ να φύγω κι άσχετα από αυτό αντιλαμβάνομαι ότι ήρθε ο λογαριασμός για την αμαρτωλή Ευρώπη. Η Ευρώπη πληρώνει τις αμαρτίες της, καθώς τσάκισε την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, αιώνες τώρα. Αυτή η κατάσταση, λοιπόν, δεν είναι δυνατόν να μην επηρεάσει έναν νέο άνθρωπο. Αυτή η μισσαλοδοξία που υπάρχει, φοράνε τις περικεφαλαίες και παριστάνουν τον Μέγα Αλέξανδρο, αυτοί που μιλάνε με 100 λέξεις και δεν έχουν ιδέα από την ιστορία. Για να μην μιλήσουμε για την ανασφάλεια που υπάρχει.
Κι όλη αυτή η κατάσταση έχει επηρεάσει, φυσικά, και το θέατρο. Θα σας πω ένα παράδειγμα, τις προάλλες ετοιμάζαμε ένα αφιέρωμα για τον Αγ. Βαλεντίνο και συνειδητοποίησα ότι σ’ αντίθεση μ’ άλλες χρονιές, φέτος, δεν έχουμε πλέον έργα να μιλούν για τον έρωτα και την αγάπη. Έχουμε ελάχιστα κλασικά love story.
Γιατί και το σινεμά τι κάνει; Υπάρχει μια τάση να μιλάμε, συνεχώς, για την αρρώστια. Προφανώς και στο θέατρο δεν μιλούσε για ευτυχισμένους ανθρώπους, αλλά ο μέγας Τσέχωφ για παράδειγμα μπορούσε να βάλει τη γελοιότητα, το μεγαλείο, την κωμικότητα ενός προσώπου και να τα συνθέσει όλα σ’ ένα έργο. Το ίδιο κι ο Μίλλερ. Οι μεγάλοι συγγραφείς κατέγραφαν τον κόσμο από όλες του τις εκφάνσεις. Τώρα μόνο την αρρώστια πάμε να καταγράψουμε. Ταλαντούχοι σκηνοθέτες και του κινηματογράφου, κυρίως, κάνουν συνέχεια ταινίες μ’ αυτό το περιεχόμενο.
Πριν μου είπατε ότι και για το «Με λένε Εμμα», στην αρχή, είχατε προβληματιστεί. Δεν θέλετε να παίζετε σε «σκληρά» έργα.
Όχι, δεν είναι αυτό. Έχω παίξει την πιο κακιά φιγούρα με την Κρουσταλάκη στο «Νησί». Αυτό που μ’ ενδιαφέρει, όμως, είναι να συμμετέχω σε κείμενα, τα οποία δεν ασχολούνται με την αρρώστια, αλλά με την πορεία των ανθρώπων έξω από αυτήν, στο φως.
Αφού με πήγατε εκεί, δεν μπορώ να μην σας ρωτήσω: πώς καταφέρατε να μας κάνετε τότε σ’ αυτή την υπέροχη σειρά, το «Νησί», να συμπονέσουμε μια τόσο κακιά γυναίκα.
Την έβαλα απέναντι και την κοίταζα. Υπάρχουν κι αυτοί οι άνθρωποι, που τους λες «Καλημέρα σας» και σου λένε «Τι θες από εμένα;» Την έστησα σαν μια δύναμη του κακού, του τρελού κακού. Δεν έχει γιατί. Της φταίνε όλα και μέσα μου την στήριξα, στην αληθινή ιστορία της Χριστίνας. Μιλάμε για ένα κοριτσάκι, το οποίο αρρώστησε στα τέσσερα και πήγε μαζί με τη μάνα της στη Σπιναλόγκα, χωρίς εκείνη να νοσεί. Η μητέρα της πέθανε, όταν ήταν δώδεκα ετών κι έμεινε μόνο του. Τι θα έζησε εκεί μέσα μόνη της μέσα στα αγρίμια.
Το «Νησί» ήταν κι η τελευταία σειρά που κάνατε. Δεν είχατε άλλες προτάσεις μετά; Δεν σας άρεσαν όσα σας πρότειναν; Τι συνέβη;
Γιατί υπήρχαν σειρές; Τώρα έχουν ξεκινήσει πάλι. Μου έγινε μια πρόταση για καθημερινή σειρά αλλά δεν μ’ ενδιέφερε.
Τη χρυσή εποχή της ιδιωτικής τηλεόρασης με τους καλούς μισθούς. Την εκμεταλλευτήκατε, όπως θα έπρεπε;
Εγώ πληρωνόμουν καλά, αλλά δεν έζησα χρυσές εποχές. Έφτασα κάπως αργά στην τηλεόραση. Άσχετα, όμως, μ’ αυτό, είμαι ένας άνθρωπος ολιγαρκής, δεν μ’ ενδιαφέρουν ούτε τα πολλά τετραγωνικά, ούτε τα ακριβά ρούχα, αυτοκίνητο δεν έχω. Δεν θα έπαιρνα ποτέ δάνειο για να πάω να ζήσω στα Βόρεια Προάστια και να έχω τώρα να πληρώνω δόσεις.
Η Εμμα προβάρει σ’ ένα παιχνίδι ρόλων μέσα στην κλινική, όλα όσα θα ήθελε να πει στους γονείς της. Τελικά δεν κερδίζει την αποδοχή τους. Σας έχει τύχει ποτέ να προβάρετε καιρό τα λόγια σας για μια κατάσταση της ζωής σας και, τελικά, το αποτέλεσμα να έχει διαφορετική έκβαση;
Μας έλεγε ένας ψυχίατρος, ότι όταν πρωτοσυναντιούνται, μετά από ένα μεγάλο διάστημα, γονείς με παιδιά που έχουν περάσει από απεξάρτηση, η ένταση είναι τόσο μεγάλη, που ούτε εκείνοι δεν μπορούν να σταθούν δίπλα. Μου έχει συμβεί πολλές φορές και σε προσωπικό επίπεδο, κάποια τέτοια είδους ματαίωση, γιατί οι διαθέσεις των ανθρώπων είναι πολλές κι ασύμπτωτες.Ο καθένας φέρνει το δικό του φορτίο του ανικανοποίητου κι αν πάνε να τα καταθέσουν όλοι μαζί, δεν θα ακούει ο ένας τον άλλον. Θέλει πολύ μεγάλη αυτογνωσία για να καταφέρνεις να ακούς.
Η ψυχοθεραπεία σας βοήθησε στο να «ακούτε» καλύτερα;
Ναι, αν ο άλλος είναι σε θέση να μιλήσει κι όχι να έρθει να σε βρίσει. Είναι άλλο το συζητώ κι άλλο το έρχομαι να στα χώσω. Αν έρθεις να μου τα «χώσεις» δεν ξέρω πόσο έτοιμη είμαι, ειδικά αν μου τα χώνεις πολλά χρόνια. Η συνομιλία προϋποθέτει αμοιβαίο σεβασμό. Δεν σημαίνει bullying. Καθώς σε προσωπικό επίπεδο το έχω υποστεί. Η συνομιλία θέλει υπομονή και σεβασμό. Αν είναι να ξεσπάσει ο καθένας τον πόνο του πάνω στον άλλον, ακατέργαστα, δεν γίνεται. Πολλές φορές το «έχω δίκιο» είναι η καραμέλα του καθενός μας, για να συνεχίσει να ζει με τον τρόπο που θέλει.
Πείτε μου κάποιο σχόλιο που έχετε ακούσει από πρώην ή νυν εξαρτημένα άτομα, τα οποία παρακολούθησαν την παράσταση.
Ο Δημήτρης ένα παιδί, το οποίο βλέποντας την παράσταση του έκανε κι εκείνου εντύπωση, όπως κάνει και στο κοινό, η αποκάλυψη του πραγματικού της ονόματος. Μας είπε: «Λούσυ; Δεν θα βγει ποτέ αυτή από εκεί μέσα...Ούτε το όνομά της δεν ανέλαβε μέσα στο κέντρο...».
΄Ήσασταν μαθήτρια του Καρόλου Κουν και κάνατε τα πρώτα σας βήματα με τον Βασίλη Παπαβασιλείου και τον Λευτέρη Βογιατζή. Πόσο διαφορετικά είναι, τώρα, τα πράγματα;
Ο Κουν, μάλιστα, είχα την τύχη να με σκηνοθετήσει. Σκηνοθέτες καλοί υπήρχαν και θα υπάρχουν, αυτό που λείπει είναι το ensemble και δεν λέω επίτηδες ομάδα, γιατί η ομάδα πάει και πίνει και κρασιά. Για να συμβεί αυτό σ’ ένα θιάσο πρέπει να συνυπάρξουν μαζί και να δουλεύουν στα ίδια έργα, τουλάχιστον, για πέντε χρόνια. Έπαιξα με τη Δανάη Επιθυμιάδη, τώρα παίζω με τη Μαίρη (Μηνά), αυτά τα κορίτσια θα είχε ενδιαφέρον να μείνουν σ’ ένα σχήμα και να προχωράνε. Εγώ, η Μάνια Παπαδημητρίου, η Φιλαρέτη Κομνηνού, η Καρρυοφιλιά Καραμπέτη, η Αμαλία Μουτούση συνυπήρξαμε κάναμε πέντε- έξι ρόλους μ’ έναν σκηνοθέτη. Δεν ήμασταν πότε εδώ, πότε εκεί. Υπήρχε, βέβαια, και το επιχορηγούμενο θέατρο. Ποιος είναι ο τελευταίος χώρος που έβγαλε πρωταγωνιστές; Το Αμόρε! Θέλω να πω ότι οι νέοι πρωταγωνιστές δεν αρκεί να έχουν μια ευκαιρία μόνο.
Την αποκλειστική φωτογράφιση για το Texnes-plus έκανε ο Κοσμάς Ινιωτάκης.
Αμαλία Μουτούση: «Έχω Επίγνωση Του Τι Σημαίνει Να Μην Μπορείς Να Είσαι Ο Εαυτός Σου»
