«ΜΠΛΕ: Χωρίς ζάχαρη, μόνο αλάτι, παρακαλώ. Έεεετσι!» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Η Άννα Λεμονάκη γράφει, σκηνοθετεί (μαζί με τη Λευκή Παπαχρυσοστόμου) και παίζει (επί σκηνής με το μουσικό Σάμουελ Σμίντιγκερ) σε μια παράσταση με επίκεντρο τις κρίσεις πανικού. Ξεκινά από τα βαθιά νερά του «ΜΠΛΕ» για να βρει το θάρρος να μιλήσει, να δημιουργήσει και να μοιραστεί. Και μετά να συνεχίσει να δουλεύει και να ονειρεύεται. Μόνη και μαζί.
Πώς προέκυψε το έργο;
Το έργο προέκυψε κατά κάποιο τρόπο από μόνο του. Η αφορμή ήταν ένας διαγωνισμός συγγραφής στον οποίο αποφάσισα να λάβω μέρος. Εκεί τελικά δεν γίναμε δεκτοί, αλλά μετά ένα έργο είχε αρχίσει να δημιουργείται. Επίσης προέκυψε από την ανάγκη που είχα να μιλήσω για ένα συγκεκριμένο θέμα: τις κρίσεις πανικού, τις διαταραχές πανικού. Ήθελα αυτό το θέμα να αποκτήσει ένα δημόσιο χώρο.
Ο τίτλος;
«ΜΠΛΕ: Χωρίς ζάχαρη, μόνο αλάτι, παρακαλώ. Έεεετσι!» Μεγάλος. Όμως μεγάλη διάρκεια έχουν και οι κρίσεις. Δεν είναι καθόλου γλυκές. Είναι πολύ αλμυρές, δηλαδή, όταν είσαι σε κρίση, όλες σου οι αισθήσεις είναι οξυμένες και πολύ ζωντανές. Δεν είσαι σε λήθαργο, είσαι σε επαγρύπνηση. Επίσης για μένα η θάλασσα είναι μια μεγάλη μεταφορά για όλο αυτό που βιώνει κάποιος μέσα από το υπερβολικό άγχος.
Από την πορεία της συγγραφής του έργου και της προετοιμασίας της παράστασης τι αποκόμισες;
Ήταν ένα στοίχημα. Αυτό που έμεινε ήταν η αίσθηση ότι όντως μπορούμε να μιλήσουμε για το συγκεκριμένο θέμα και ενδιαφέρει πολύ κόσμο. Λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα μας στη Γενεύη φοβόμουν ότι δεν ενδιαφέρει κανέναν. Μετά, βλέποντας ότι οι θεατές αντιδρούν πολύ έντονα και ότι η παράσταση έγινε γνωστή πολύ γρήγορα και ερχόταν όλο και περισσότερος κόσμος, πήρα μεγάλη χαρά και ικανοποίηση! Οι θεατές και οι αντιδράσεις τους ήταν για μένα το μεγαλύτερο δώρο.
Η παράσταση παρουσιάστηκε πρώτα στο εξωτερικό. Πραγματεύεται ένα ζήτημα που δεν περιορίζεται από γλώσσες και εθνικότητες. Έχουμε τελικά όλοι τα ίδια προβλήματα;
Νομίζω πως ναι. Απλά στην Ελβετία τα βιώνουν με μεγαλύτερη εσωστρέφεια. Στην Ελλάδα διαπιστώνεις ότι όλοι είμαστε σε μια τρέλα. Το βλέπεις στους οδηγούς, στο δρόμο, στο περίπτερο, στην καθημερινότητα. Έξω η τρέλα είναι πιο εσωτερική. Η τρέλα είναι να μην εξωτερικεύσω την τρέλα μου, οπότε οι εκρήξεις ίσως είναι διαφορετικές. Σίγουρα όμως υπάρχει κοινό έδαφος. Η προέλευση, η χωρά, η εθνικότητα αποτελούν ιδιαιτερότητα, ωστόσο δεν υπάρχουν σύνορα όταν μιλάμε για τέτοιου είδους ασθένειες.
Είναι πολύ ενδιαφέρουσα προέκταση της παράστασης το γεγονός ότι δείχνει πως δεν υπάρχουν σύνορα. Είναι το θέατρο το μέσο που σε κάνει να μη νιώθεις μόνος;
Βέβαια. Αυτό θέλαμε να δείξουμε με τη δουλειά μας. Όταν άρχισα να κάνω έρευνα πάνω στο θέμα και να βλέπω πόσο υψηλά ήταν τα ποσοστά των ανθρώπων που βιώνουν διαταραχές άγχους, συνειδητοποίησα πως δεν είμαι καθόλου μόνη μέσα σε όλο αυτό και πως υπάρχει πολύς κόσμος που τον αφορά έμμεσα ή άμεσα. Υπάρχει το κοινό έδαφος.
Το έργο γράφτηκε και παρουσιάζεται και στα γαλλικά και στα ελληνικά.
Αρχικά το κείμενο γράφτηκε στα γαλλικά. Στην αρχή προσπαθούσα να τα γράψω όλα σωστά και συνειδητοποίησα ότι δεν ήμουν απόλυτα ειλικρινής με τον εαυτό μου, οπότε τα σημεία που ήθελα να είναι πιο χύμα αποφάσισα να τα κρατήσω στα ελληνικά. Κάθε φορά που η πρωταγωνίστρια της παράστασης δεν αντέχει άλλο και εκρήγνυνται μιλά ελληνικά. Στην παράσταση που θα παρουσιάσουμε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου μετέφρασα το κείμενο στα ελληνικά. Όχι πιστά, κάπως πιο ελεύθερα. Ωστόσο η διγλωσσία είναι κομμάτι της παράστασης, γι’ αυτό κρατήσαμε όλα τα voice over μέρη στην αρχική μορφή τους, που είναι στη γαλλική γλώσσα.
Σε αυτή την παράσταση έχεις τρεις ρόλους: του συγγραφέα, του σκηνοθέτη και του ηθοποιού.
Του συγγραφέα σίγουρα ναι. Μετά, στο δραματουργικό και σκηνοθετικό κομμάτι, δούλεψα μαζί με τη Λευκή Παπαχρυσοστόμου, με την οποία έχουμε τελειώσει την ίδια σχολή στη Γενεύη. Για μένα ήταν πολύ σημαντικό να δουλέψω με κάποιον άλλο, συγκεκριμένα με τη Λευκή, γιατί έτσι μου δόθηκε η ευκαιρία να κρατήσω κάποια απόσταση από το έργο. Πολλές φορές δεν είναι καλό να τα κάνεις όλα μόνος σου. Επίσης ήταν μεγάλη τύχη να μπορώ να δουλέψω με κάποιον που μιλά και τις δύο γλώσσες και είχε τη δυνατότητα να με καθοδηγήσει σχετικά με τις αντιστοιχίες. Έχουμε ένα κοινό καλλιτεχνικό λεξιλόγιο και αυτός ήταν ο λόγος που με ώθησε να δουλέψω με τη Λευκή. Όποιες διαφωνίες είχαμε, ήταν πάντα εποικοδομητικές. Όσον αφορά την ερμηνεία, στη σκηνή είμαστε δύο: ο Σάμουελ Σμίντιγκερ και εγώ. Εκείνος έχει αναλάβει το κομμάτι της μουσικής και εγώ αυτό της υποκριτικής, αλλά υπάρχει και ένα σημείο συνάντησης. Ο ένας μπλέκεται κάπως με το ρόλο του άλλου.
Είναι το θέατρο ένας τρόπος να πάρουμε απαντήσεις; Εσύ πήρες;
Σε μια συνέντευξη στη Γενεύη μου είχαν πει ότι έγραψα αυτό το έργο με αφορμή κάτι πολύ δύσκολο, άρα μπορούμε να βγάλουμε κάτι πολύ όμορφο μέσα από τις δυσκολίες της ζωής. Θα ήθελα να το δω ρομαντικά και να πω ότι όντως έτσι είναι. Πιστεύω όμως πως δεν βρίσκεις απάντηση, αλλά βρίσκεις τρόπο και χώρο να συνεχίσεις να κάνεις αυτό που επιθυμείς. Πιστεύω πως αυτό είναι ένα σημαντικό μήνυμα. Όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, νομίζουμε πως εκείνη τη στιγμή υπάρχουν γύρω μας τείχη, αλλά στην πραγματικότητα υπάρχει και μία πόρτα που κάποια στιγμή θα ανοίξει.
Η παράσταση θα παιχτεί και στο νοσοκομείο της Γενεύης.
Θα παιχτεί σε μια ειδική παράσταση. Η υπεύθυνη του νοσοκομείου το είδε, συγκινήθηκε πολύ και μας πρότεινε να κάνουμε μια παρουσίαση στην ψυχιατρική κλινική, σε όλους τους ασθενείς και στο προσωπικό που δουλεύει εκεί. Αυτό θα γίνει μέσα στο 2017. Εκεί πιστεύω πως το έργο θα αποκτήσει νέα υπόσταση, γιατί όλοι θα καταλαβαίνουν ακριβώς σε τι αναφερόμαστε. Θα προηγηθεί και συζήτηση με όσους το δουν. Εκτός από αυτό που συμβαίνει στη σκηνή, έχει μεγάλη αξία και αυτό που συμβαίνει πριν ή μετά.
Εκτός από το θέατρο τι άλλο σε βοηθά στην καθημερινότητα;
Η φύση, το περπάτημα και το κολύμπι. Η θάλασσα. Στην Ελβετία βέβαια δεν έχουμε θάλασσα, αλλά έχουμε ποτάμια!
Επόμενα σχέδια της ομάδας;
Το «ΜΠΛΕ» είναι το πρώτο κομμάτι μιας τριλογίας. Πρόκειται για ένα τρίπτυχο που αποτελείται από το «ΜΠΛΕ», που συμβολίζει το φόβο, το αιματηρό φούξια, που συμβολίζει την αγάπη και το πάθος, και το λευκό, που συμβολίζει το θάνατο. Είχα την τύχη στην πρώτη παράσταση να με στηρίζει ένα θέατρο της Γενεύης, κάτι που θα γίνει και στη δεύτερη. Επίσης η πόλη της Γενεύης μου έδωσε μια υποτροφία για να κάνω την έρευνα που απαιτείται για το δεύτερο κομμάτι. Ένα μέρος του εκτυλίσσεται στην Ισλανδία και έπρεπε να ταξιδέψω εκεί και να κάνω έρευνα. Οι παραστάσεις μας έχουν έναν εθνογραφικό χαρακτήρα. Με το «ΜΠΛΕ» το μέρος μας ήταν η Φολέγανδρος. Με το φούξια είναι η Ισλανδία και η Σεβίλη. Έχει σχέση με το πάθος.
Ένα κομμάτι από το κείμενο που σου αρέσει πολύ;
«Έρχομαι από μια χώρα, όπου, όταν είμαστε μέσα στη θάλασσα, βλέπουμε παντού στεριά, και όταν είμαστε στη στεριά, βλέπουμε παντού θάλασσα».
«ΜΠΛΕ: Χωρίς ζάχαρη, μόνο αλάτι, παρακαλώ. Έεεετσι!» πρεμιέρα απόψε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Λευκή Παπαχρυσοστόμου, Άννα Λεμονάκη
Μουσική: Samuel Schmidiger
Βίντεο: Bάνα Κωσταγιόλα
Σχεδιασμός φωτισμών: Renato Campora
Κοστούμια: Λουκία Χουλιαρά
Voice-over: Pr. Guido Bondolfi, Thierry Crozat, Claire Forclaz, Emmanuel Gouabault, Τάσος Μουντάκης
Κατασκευή σκηνικών: Σταύρος Λιόκαλος
Επιστημονικοί συνεργάτες: Pr. Guido Bondolfi
Φωτογραφίες: Sébastien Monachon
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Άννα Λεμονάκη, Samuel Schmidiger
Η παράσταση είναι ακατάλληλη για άτομα κάτω των 16 ετών.