Από τη Γιώτα Δημητριάδη
φωτογραφίες:Χριστίνα Δενδρινού
Τι κοινό έχουν ο Μπρεχτ, ο Άλμπι, ο Μποστ, η Λούσι Κίρκγουντ; Θεατρικά έργα και των τεσσάρων ανεβαίνουν σε σκηνοθεσία του Νικορέστη Χανιωτάκη.
Ο ίδιος μαζί με τον Γεράσιμο Σκαφιδά συνεχίζουν να δημιουργούν παραστάσεις, με γνώμονα την ποιότητα, κάτω από την ομπρέλα της καλλιτεχνικής εταιρείας Μυθωδία δηλώνοντας περήφανοι που από τις πολλές μικρές παραγωγές της αρχής, κατάφεραν να αποσχολούν 35 άτομα!
Έφτασα στο θεάτρο, μαζί με τη φωτογράφο μας Χριστίνα Δενδρινού, λίγο πριν τελειώσει η πρόβα για τον «Καλό Άνθρωπο του Σετσουάν» που συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά στο Θησείον. Οι φωνές και τα τραγούδια των ηθοποιών μπλέκονταν με τις σκηνοθετικές οδηγίες δίνοντας ζωή στο υπέροχο στενό της Τουρναβίτου, το οποίο περνούσε ήσυχα τη μεσημεριανή του σιέστα.
Η μεγάλη μαύρη σιδερένια πόρτα ανοίγει.
Ο Γεράσιμος κι ο Νικορέστης εμφανίζονται χαμογελαστοί κι ευδιάθετοι,παρά τις εντατικές πρόβες και τις ατελείωτες ώρες για το συντονισμό και την οργάνωση τόσων παραγωγών.
Από τα πρώτα λεπτά καταλαβαίνει κανείς ότι μεταξύ τους έχει χτιστεί, εδώ και χρόνια, μια δυνατή φιλία με σταθερή της βάση τα κοινά καλλιτεχνικά όνειρα.
Με τον Νικορέστη γνωριστήκατε στη σχολή. Πώς αποφασίσατε να πάρετε το ρίσκο και να γίνετε παραγωγοί;
Γεράσιμος Σκαφίδας: Με τον Νικορεστη μετράμε 10 χρόνια γνωριμίας και βαθιάς φιλίας. Μόλις τελειώσαμε τη σχολη αποφασίσαμε ότι πρέπει να αυτενεργήσουμε και να πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας. Έτσι αρχισαμε να ψάχνουμε έργα και ρόλους που μας αγγίζουν και μας συγκινούν. Το Θεατρο Τέχνης μας έμαθε ότι ένας ηθοποιός πρέπει να ξέρει το θεατρο από όλα τα πόστα. Επενδύσαμε στο όνειρό μας και σταδιακά,χωρίς έπαρση, αρχίσαμε να χτίζουμε συνεργασίες και να αποκτούμε εμπειρίες. Έτσι συνεχίζουμε και τώρα. Ακόμα κι οι διαφωνίες μας είναι επικοδομητικές και οδηγούν σε μια κοινή απόφαση με κοινούς στόχους .
Από πολύ μικρή ηλικία σε εμπιστεύτηκαν σπουδαίοι πρωταγωνιστές. Τι συναισθήματα σου δημιουργεί αυτό;
Νικορέστης Χανιωτάκης: Είμαι τυχερός, γιατί συνεργάζομαι με υπέροχους ηθοποιούς, οι οποίοι έχουν διανύσει πολύ μεγάλη πορεία στον χώρο της Τέχνης, αλλά και νεότερους πρωταγωνιστές του θεάτρου μας. Η διαθεσιμότητά τους κι η εμπιστοσύνη τους με τιμά, με συγκινεί και με γεμίζει με αίσθημα ευθύνης. Τους ευγνωμονώ για τη γενναιοδωρία τους και τους οφείλω πολλά. Χωρίς καλούς ηθοποιούς ένας σκηνοθέτης είναι ανάπηρος.
Να μιλήσουμε για τις φετινές παραστάσεις. Πες μας δύο λόγια για ό,τι θα δούμε φέτος στο Θησείον αλλά και για την παράσταση στα Ιλίσια.
Νικορέστης Χανιωτάκης: Είμαι ιδιαιτέρως χαρούμενος που η εφετινή σεζόν στο Θησείον, ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ, ανοίγει με δύο παραστάσεις που αγάπησα πέρυσι κι είχαν μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό. Μιλώ για τον «Καλό Άνθρωπο του Σετσουάν» του Μπέρτολτ Μπρεχτ (έως 10/11 από Τετάρτη έως Κυριακή) και την «Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια;» του Έντουαρντ Άλμπι (κάθε Δευτέρα & Τρίτη). Στη συνέχεια, θα κάνει πρεμιέρα η καινούργιά μας παράσταση η «Μήδεια» του Μποστ, μια κωμωδία -σε πρωτότυπη μουσική της Μόνικα- που έχει πολύ χιούμορ και ευαισθησία (από 13/11). Τέλος, στο θέατρο Ιλίσια σκηνοθετώ ένα από τα πιο δυνατά σύγχρονα έργα που έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια, το «Children» της Λούσι Κίρκγουντ (από Σάββατο έως Δευτέρα). Με αφορμή την έκρηξη ενός πυρηνικού αντιδραστήρα, τρεις συνταξιούχοι πυρηνικοί φυσικοί διαχειρίζονται το μείζον θέμα της ευθύνης τους απέναντι στις νεότερες γενιές.
Πόσο εφικτό είναι να είσαι αφοσιωμένος σε μια παράσταση και να βγάλεις το 100% της έμπνευσής σου, όταν παράλληλα δουλεύεις σε πολλά και διαφορετικά έργα;
Νικορέστης Χανιωτάκης: Σαφώς, θα προτιμούσα να μελετάω και να δουλεύω πάνω σε μία μόνο παράσταση κάθε φορά. Παρ’ όλα αυτά, δεν γίνεται να αποκλείσεις τις περιπτώσεις να χρειαστεί να δουλέψεις παράλληλα περισσότερα έργα. Είναι θέμα τύχης, συγκυρίας και προτάσεων, οι οποίες μπορεί να είναι τόσο ερεθιστικές που δεν σου επιτρέπουν να πεις «όχι». Για να μπορώ ταυτόχρονα να αφοσιωθώ σε πολλές διαφορετικές, οργανώνομαι από νωρίς. Θεωρώ πολύ σημαντικό το διάστημα πριν από την έναρξη των προβών. Νομίζω οφείλω να μελετάω, να διαβάζω, να γράφω και να παρατηρώ ποικίλα πράγματα, προτού μπω στο θέατρο για να συναντήσω για πρώτη φορά τους υπόλοιπους συντελεστές και ηθοποιούς ενός νέου έργου. Για αυτόν τον λόγο, φροντίζω σχεδόν πάντα να έχω ένα κενό διάστημα κάποιων μηνών για συγκέντρωση και προσωπικής προετοιμασίας πριν την πρώτη πρόβα. Επίσης, η επιλογή των κατάλληλων βοηθών και συνεργατών, μπορεί να σου λύσει τα χέρια όταν ο χρόνος είναι λίγος…
Γεράσιμε, θα ήθελα να θυμηθείς τη μέρα που πήγατε στον Μιχαήλ Μαρμαρινό και του ζητήσατε το θέατρο....
Γεράσιμος Σκαφίδας: Συνεργαζόμαστε με το Θησειον, ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ τα τελευταία 4 χρόνια. Στα 2 χρόνια συνεργασίας μας έγινε γνωστό ότι ο κύριος Μαρμαρινός ενδιαφέρεται να βρει κάποιον να αναλάβει συνολικά το θέατρο. Αμέσως εκδηλώσαμε το ενδιαφέρον μας και όταν είδαμε ότι μας εμπιστεύεται και μας απάντησε θετικά αισθανθήκαμε δέος. Νομίζω ότι αυτός ο μαγικός χώρος μόνο έτσι μπορεί να σε κάνει να αισθανθείς. Ήταν ακόμα μια πρόκληση που θέλαμε να κάνουμε πράξη. Τον ευχαριστούμε πολύ για αυτή την τέραστια ευκαιρία.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία μέχρι σήμερα και ποια η πιο σημαντική στιγμή για την καλλιτεχνική εταιρεία Μυθωδία;
Νικορέστης Χανιωτάκης: Το να κάνεις θέατρο στην Ελλάδα αποτελεί από μόνο του τη μεγαλύτερη δυσκολία. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι η Μυθωδία τη φετινή περίοδο δεν επιχορηγήθηκε ούτε με ένα ευρώ από το Υπουργείο Πολιτισμού, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους 60 θιάσους, είναι απίστευτο, αν σκεφτεί κανείς ότι μιλάμε για μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, η οποία αποτελείται μόνο από δύο ανθρώπους (τον Γεράσιμο Σκαφίδα κι εμένα), έχει τη διαχείριση ενός ιστορικού θεάτρου και κάνει αρκετές παραγωγές κάθε χρόνο, προσφέροντας θέση εργασίας σε περισσότερους από πενήντα ανθρώπους.
Όσο για την πιο σημαντική στιγμή για τη Μυθωδία, θα έλεγα ότι είναι η ίδια η σύστασή της πριν από δώδεκα χρόνια, όταν μια παρέα αποφοίτων του σχολείου μου (43ο Λύκειο Αθηνών), αποτελούμενη από ανθρώπους διαφορετικών ειδικοτήτων, διεκδίκησαν την ανάγκη τους να εκφραστούν μέσω του θεάτρου. Στη συνέχεια τα πράγματα, με κόπο, τύχη, βοήθεια, ευστοχίες, αστοχίες, πίστη και προσπάθεια πήραν τον δρόμο τους…
Γεράσιμος Σκαφιδάς: Συμφωνώ με τον Νικορέστη, στο θέμα των επιχορηγήσεων. Για να μπορέσει η εταιρία να γίνει αντάξια των στόχων της και να μετατραπεί από μια εταιρία που έκανε μικρές παραγωγές σε μια εταιρία που πέρσι απασχόλησε συνολικά 35 υπαλλήλους (ηθοποιούς , τεχνικούς, μουσικούς, αισθητικούς).
Η πιο συμαντικη στιγμή είναι η συνεργασία μας με σπουδαίους καλλιτέχνες , οι οποίοι μας τίμησαν με την εμπιστοσύνη τους. Αναφέρω ενδεικτικά τον κ. Νικήτα Τσακίρογλου, την κα. Λήδα Πρωτοψάλτη και τον αξέχαστο Τάκη Σπυριδάκη που μας στήριξε με όλη του τη δύναμη στα πρώτα μας βήματα.
Πώς καταλήγετε στο ρεπερτόριο της κάθε χρονιάς;
Νικορέστης Χανιωτάκης: Αναλόγως με τη συναισθηματική μας κατάσταση και τους κοινωνικούς μας προβληματισμούς, μας έρχονται κάθε χρόνο κάποιες ιδέες για έργα, καθόμαστε με τον Γεράσιμο Σκαφίδα τις συζητάμε και καταλήγουμε στο ρεπερτόριο της χρονιάς. Υπάρχουν, βεβαίως, και οι περιπτώσεις να μας γίνουν προτάσεις και από ορισμένους σταθερούς μας συνεργάτες, με τους οποίους υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη και εκτίμηση. Βασικός και σταθερός μας στόχος είναι να παρουσιάζουμε στο κοινό έργα, όπως ένας παππούς θα έλεγε μια ιστορία στο εγγονάκι του.
Γεράσιμος Σκαφίδας: Μιλάμε πολύ, ανταλλάσουμε ιδέες, ακούμε τους δικούς μας ανθρώπους και αναζητούμε πάντα τη συγκίνηση και το παιχνίδι. Κάποια στιγμή το τοπίο ξεκαθαρίζει και όλα είναι εκεί για να καταπιαστούμε μαζί τους.
Ένα καλλιτεχνικό όνειρο μου είναι....
Νικορέστης Χανιωτάκης: Να αποκτήσουμε τη δική μας θεατρική στέγη με ένα πλάνο τουλάχιστον πενταετές και να έχουμε συχνή συνεργασία με θεατρικούς οργανισμούς του εξωτερικού.
Γεράσιμος Σκαφίδας: Να κάνει η Μυθωδια σε συνεργασία με το Θεατρο Τέχνης μια παράσταση αρχαίου δράματος στην Επιδαυρο.
Έγινα ηθοποιός γιατί....
Νικορέστης Χανιωτάκης: Είδα την παράσταση «Όρνιθες» του Αριστοφάνη από το Θέατρο Τέχνης όταν ήμουν δέκα ετών και κατάλαβα πόσο όμορφο συναίσθημα είναι η ελευθερία συνδυασμένη με φαντασία…
Γεράσιμος Σκαφιδάς: Με γοητεύει ότι μέσα από τους ρόλους μπορώ να βιώσω πολλα διαφορετικά συναισθήματα , να ανακαλύψω τον εαυτό μου και ίσως να συγκινήσω τους θεατές ώστε να φύγουν πιο πλούσιοι ψυχικά.
Αυτό που βαριέμαι φρικτά στον Γεράσιμο είναι....
Νικορέστης: Το γούστο του στις ομάδες (είναι γαύρος… χαχα)
Αυτό που βαριέμαι φρικά στον Νικορέστη είναι...
Γεράσιμος: Να τον ψάχνω στο τηλέφωνο για να μιλήσουμε και να μην τον βρίσκω επειδή πάντοτε τρέχει και δημιουργεί.
Σε 10 χρόνια θέλω να έχω πετύχει…
Νικορέστης:Να συνεχίσω να ζω με υγεία, έρωτα και δημιουργικότητα.
Γεράσιμος: Να έχει η Μυθωδια μια σταθερή στέγη και να δημιουργεί με όλους τους ανθρώπους που μας εμπιστεύονται και μας αγαπάνε.
Info:
ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ
«Ο Καλός Άνθρωπος του Σετσουάν» του Μπέρτολτ Μπρεχτ (έως 10/11 από Τετάρτη έως Κυριακή)
«Η Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια;» του Έντουαρντ Άλμπι (κάθε Δευτέρα & Τρίτη)
Η «Μήδεια» του Μποστ (από 13/11)
Θέατρο Ιλίσια
Ο Νικορέστης Χανιωτάκης σκηνοθετεί το «Children» της Λούσι Κίρκγουντ (Σάββατο έως Δευτέρα)